Ο Οργανισμός
«Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων» αναγνωρίστηκε μετά τη σύστασή του από το Πρωτοδικείο Ζακύνθου με απόφαση της 21ης Απριλίου 1959 και στόχο είχε την στέγαση του Σολωμικού Αρχείου, δηλαδή των χειρογράφων του Ποιητή, πινάκων, φωτογραφιών και στεφάνων που είχαν συγκεντρωθεί από την Κεντρική Επιτροπή Εορτασμού για την Εκατονταετηρίδα του Σολωμού το 1903 και που φυλάσσονταν στην Αγγλική Τεκτονική Στοά Ζακύνθου, καθώς επίσης και την συγκέντρωση και διαφύλαξη κάθε τι σχετικού με τους επιφανείς Ζακύνθιους που ανέδειξαν με τον τρόπο τους κατά καιρούς το νησί μας. Ακολούθως, με την οικονομική αρωγή της Πανελλήνιας Νεολαίας και τη βοήθεια του Μητροπολίτη Ζακύνθου Αλεξίου Ιγγλέση
[1], ο οποίος παρεχώρησε στον Οργανισμό το οικόπεδο του προσεισμικού Ναού του Παντοκράτορα
[2] επετεύχθη η θεμελίωση και ανέγερση του Μουσείου. Στις 24 Αυγούστου 1966 έγινε ο εγκαινιασμός του «
Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων», μετά την παραλαβή του από την Αρχαιολογική Υπηρεσία του Κράτους
[3]. Το 1968 τα οστά του Διονυσίου Σολωμού
[4] μεταφέρονται από την Πλατεία Αγ. Μάρκου, όπου είχαν ταφεί το 1865 μετά την μετακομιδή τους από την Κέρκυρα στην Ζάκυνθο, σε Μαυσωλείο εντός του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων μαζί με τα οστά του Ανδρέα Κάλβου.
Από τότε μέχρι σήμερα, πλήθος κόσμου όλων των εθνικοτήτων, των θρησκειών, των τάξεων και των μορφωτικών επιπέδων συρρέει διαρκώς στο Μουσείο, αποτίοντας φόρο τιμής σε όλους εκείνους που τίμησαν τον τόπο μας, καθώς
«[…] εδώ είναι εθνικό προσκύνημα. […]», κατά την εύστοχη έκφραση του Καθηγητή Γεωργίου Αλεξάνδρου Μαγκάκη (13.9.86, βλ. παρακάτω). Μεταξύ των επισκεπτών ξεχωρίζει κανείς και διαπρεπείς ανθρώπους του Πνεύματος, οι οποίοι επισκέφθηκαν τους χώρους του Μουσείου και έγραψαν τις εντυπώσεις τους στο τηρούμενο βιβλίο επισκεπτών, που φέρει τον λιτό τίτλο Βιβλίο Επισκεπτών Μουσείου Σολωμού
[5]. Ιεράρχες, ακαδημαϊκοί, ολυμπιονίκης, πανεπιστημιακοί, πρόεδρος Δημοκρατίας, πρωθυπουργοί, πολιτικοί, πρεσβευτές ξένων κρατών, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών έρχονται στο Μουσείο γι’ αυτήν την προσκυνηματικού τύπου επίσκεψη και καταγράφουν ύστερα κάποιοι από αυτούς τη συγκίνηση, τον θαυμασμό ή και τον εξαιρετικό συγκλονισμό που αισθάνθηκαν μπροστά στους Τάφους των Εθνικών Βάρδων Σολωμού και Κάλβου. Δηλώνουν, ότι η παρουσία τους στο Μουσείο είναι ιδιαίτερα σημαντική και
«[…]οφείλεται πρωτίστως στην μεγάλη προσφορά του εθνικού μας ποιητού στη γλώσσα την Ελευθερία και την Πατρίδα, αλλά και στο σεβασμό που οφείλομε σ’ όλους τους επιφανείς Ζακυνθίους, μεταξύ των οποίων πρώτος ο Ανδρέας Κάλβος.» (Κωστής Στεφανόπουλος, 27.3.99, βλ. παρακάτω).
Από το πλήθος των σύντομων και σε κάθε περίπτωση θαυμαστικών γραφών τους δημοσιεύουμε εδώ τριάντα τέσσερις μόνο καταχωρήσεις
[6], γραμμένες από τριάντα τρεις διακεκριμένους πνευματικούς ανθρώπους του καιρού μας, κατά τη χρονική περίοδο μιας πλήρους εικοσαετίας, δηλαδή από το 1984 έως το 2003 ή, με άλλους λόγους, από τον λογοτέχνη Τάσο Ζάππα έως τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α΄. Η επιλογή έγινε με βάση την αναφορά των υψηλών αυτών επισκεπτών στη «συνάντηση» και την όποια «συνομιλία» τους (άμεση ή έμμεση) με τον Διονύσιο Σολωμό, ο οποίος κοιμάται τον αιώνιο ύπνο στον τόπο εκείνον.
Τα κείμενα παρουσιάζονται παρακάτω με ημερολογιακή σειρά εγγραφής, τηρώντας την ορθογραφία των γραφέων.
Τάσος Ζάππας[7]
Γέμισα την ψυχή μου και το πνεύμα μου με όσα μοναδικά κλείνει το Μουσείο του Σολωμού και του Κάλβου. Φεύγω βαθύτατα συγκινημένος με όσα είδα και έζησα σήμερα από τις εθνικές μας ρίζες και τον πολιτισμό που δένονται με τις μεγάλες μορφές της Ζακύνθου και τον ανεπανάληπτο πολιτισμό της.
Ζάκυνθος 29.5.1984
[Υπογραφή]
(Τάσος Ζάππας)
Άννα Ψαρούδα - Μπενάκη[8]
Με ξεχωριστή συγκίνηση και υπερηφάνεια γύρισα τις αίθουσες του Μουσείου και αισθάνθηκα τιμημένη από την φιλόφρονα ξενάγηση. Τέτοιες μνήμες στηρίζουν την εθνική μας υπόσταση και μας δένουν με τις ρίζες του τόπου μας.
Ζάκυνθος 14.6.1984
[Υπογραφή]
Α. ΨΑΡΟΥΔΑ-ΜΠΕΝΑΚΗ
Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ
Καθηγήτρια Παν/μιου
Εύα Κοταμανίδου[9]
Με συγκίνηση βρίσκεται κανείς ανάμεσα στις ιστορικές μνήμες της Ζακύνθου. Ανθρώπων που λάμπρυναν τα γράμματα και τις τέχνες. Είμαι ευτυχής που τις έζησα για λίγες στιγμές.
23.7.1984 Εύα Κοταμανίδου
Π. Δ. Μαστροδημήτρης[10]
Προεκτείνοντας την διδασκαλία της ποίησης του Σολωμού (στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών) ζήσαμε από κοντά την γοητεία των χειρογράφων του μεγάλου Επτανήσιου ποιητή. Αυτό ήταν μια ξεχωριστή ευτυχία για όλους μας: τους Δ ετεις του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του πανεπιστημιακού έτους 1984-1985 και τον δάσκαλό τους, καθηγητή Π. Δ. Μαστροδημήτρη.
Ζάκυνθος, 20 Δεκεμβρίου 1984
Π. Δ. Μαστροδημήτρης
Τατιάνα Γκρίτση - Milliex[11]
Τόση η συγκίνηση που δεν υπάρχουν λόγια να την πεις…
Τατιάνα Γκρίτση-Milliex 25.6.85
Roger Milliex[12]
Συγκλονιστική η επίσκεψη τούτου του Μουσείου για όποιο[ν] αγαπάει το Νέο Ελληνισμό και το δημιουργικό της πνεύμα μέσα από τον προνομιούχο Επτανησιακό πολιτισμό.
Roger Milliex
28.6.85
Διονύσης Α. Ζήβας[13]
Με ιδιαίτερη συγκίνηση ξαναβλέπω τις αίθουσες του Μουσείου, τα νέα εκθέματα και την συνεχή προσπάθεια που με τόση αγάπη συντελεί στην ανάπτυξή του. Εντυπωσιάστηκα άλλη μία φορά και εγκάρδια συγχαίρω τη Διοίκηση του Μουσείου και εύχομαι για την συνέχιση του ωραίου αγώνα τους.
[Υπογραφή]
ΔΙΟΝΥΣΗΣ Α. ΖΗΒΑΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε[ΘΝΙΚΟΥ] Μ[ΕΤΣΟΒΙΟΥ] ΠΟΛΥΤ[ΕΧΝΕΙΟΥ]
13.9.85
Γιάννης Πυργιωτάκης[14]
Συγκινημένος από τις ομορφιές και τις χάρες του μυροβόλου Ζακυνθινού νησιού περπάτησα στο Μουσείο αυτό τον δρόμο της ιστορίας του, που τόσο επηρέασε την ευρύτερη ελληνική ιστορία και συνέβαλε στην διαμόρφωσή της.
Δρ. Γιάννης Πυργιωτάκης
Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης
13 Απριλίου 1986
Δημήτρης Λιαντίνης[15]
Τόπος ιερός και γη αγία
Λιαντίνης
20 Απρίλη 1986
Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης[16]
Με βαθιά συγκίνηση βρέθηκα ξανά σ’ αυτό το Μουσείο που αναφέρεται στη μεγάλη προσφορά της Ζακύνθου σ’ ολόκληρο τον Ελληνισμό. Εδώ είναι εθνικό προσκύνημα.
Με εθνική ευγνωμοσύνη
13 Σεπτ[εμβρίου 19]86 Γ. Α. Μαγκάκης
Νίκη Γουλανδρή[17]
Με σεβασμό και βαθιά συγκίνηση.
Νίκη Αγγ. Γουλανδρή
6 Ιουνίου 1987
Αναστασία Δανάη Λαζαρίδου[18]
Με την ευχή να συνεχιστεί το αξιόλογο τούτο έργο του Μουσείου, διατηρώντας ζωντανή τη Μνήμη, και τη σπουδή της. Ευχαριστώ όσους κοπιάζουν για την τωρινή προσφορά.
26.1.1988 Αναστασία Δανάη Λαζαρίδου
Φιλόλογος (Παν[επιστή]μιο Γενεύης)
Ελένη Τσαντσάνογλου[19] –
Κατερίνα Τικτοπούλου[20]
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Δεμέτη, που με τόση φροντίδα φυλάγει τους θησαυρούς του Μουσείου αυτού, για τη βοήθεια και τη φιλόξενη συμπαράσταση που μας πρόσφερε στη μελέτη των χειρογράφων του Σολωμού.
4.7.1989 Ελένη Τσαντσάνογλου
Κατερίνα Τικτοπούλου
Δημήτρης Σγούρος[21]
Αποτίω φόρο τιμής εις τον εθνικόν μας ποιητή Σολωμό.
28.8.89
Δημήτρης Σγούρος
Ερατοσθένης Καψωμένος[22]
«Όμορφος κόσμος, ηθικός αγγελικά πλασμένος»
Με την ευγνωμοσύνη μου.
21.5.1991 [Υπογραφή]
Καθηγητής Ερατοσθένης ΚΑΨΩΜΕΝΟΣ
Μαρία Πολίτη[23]
21.10.1991
Με ανείπωτη συγκίνηση φεύγω από το Μουσείο του ποιητή, για τον οποίο εργάστηκα, όπως και ο πατέρας μου Λίνος Πολίτης, που τόσο είχε δεθεί με το έργο του ποιητή.
Θερμότατα συγχαρητήρια σε όσους συμβάλλουν στη διατήρηση της μνήμης.
Μαρία Πολίτη
Δ. Ν. Μαρωνίτης[24]
Μεράκι και φροντίδα σε τούτο το μουσείο, που σε κάνουν να βλέπεις, να στοχάζεσαι και να σωπαίνεις. Μακάριοι όσοι έχουν άμεση σχέση με το νησί του Κάλβου και του Σολωμού, και ξέρουν από μάνα και πατέρα όσα βλέπουν.
19 Ιουλίου 1993 Δ. Ν. Μαρωνίτης
Τηλέμαχος Χυτήρης[25]
Προσκύνημα στο[ν] τάφο των Ποιητών Σολωμού και Κάλβου. Ό,τι συμβολίζει την Νέα Ελλάδα, το πνεύμα, η ευαισθησία, το τάλαντο, η αγάπη στην ελευθερία.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία, στον ιερό αυτό τόπο.
[Υπογραφή] ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΧΥΤΗΡΗΣ
21.5.95
Επέτειος Ένωσης
Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος[26]
Περιήλθομεν το Μουσείον Σολωμού και άλλων Επιφανών Ζακυνθίων και εντυπωσιάσθημεν από την έκθεσιν, τόσον δια τον πλούτον της όσον και δια την θαυμασίαν τοποθέτησιν των εκθεμάτων. Συγχαίρομεν τους υπευθύνους, τους οργανωτές αλλά και τον ξεναγόν Ιωάννην Δεμέτην, ο οποίος μας ανέλυσε πολύ λεπτομερώς και επιτυχώς τόσον από ιστορικής απόψεως όσον και από απόψεως και τρόπου εκθέσεως των πλουσίων όντως εκθεμάτων. Εκφράζομεν μετά των συγχαρητηρίων και τας ευχαριστίας ημών και τας ευχάς ημών.
Τη 7η Νοεμβρίου 1995 + Ο Κύπρου Χρυσόστομος
Αδαμάντιος Πεπελάσης[27]
Το ίδιο πάντοτε ρίγος˙ κι ο πόνος για τον υπερήφανο τόπο.
Αδαμάντιος Πεπελάσης 25.5.1996
Ζήσιμος Συνοδινός[28]
Έζησα την μεγάλη και πλούσια ιστορία του όμορφου Τζάντε, μέσα σε θησαυρούς που φυλάνε την ψυχή και το πνεύμα του Φιόρου του Λεβάντε, στο χώρο που τόσο ευλαβικά συντηρούν σήμερα, μια χούφτα δυστυχώς, άνθρωποι. Τους ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου.
30.6.1996
[Υπογραφή] Ζ. Συνοδινός
Νανώ Χατζιδάκι[29]
Εύγε! για τα κειμήλια που ευλαβικά φυλάτε. Ευχή να κρατηθεί η ζεστασιά του Μουσείου σας.
3.8.1996
Νανώ Χατζιδάκι
Ιωάννης Μελισσανίδης[30]
26.8.96
-Ό,τι να γράψει κάποιος σε τούτες τις ταπεινές φυλλάδες για ιερά τέρατα, της εμβέλειας ενός Σολωμού ή του Κάλβου, θα φανεί υπερβολικά φτωχό και άνευ ουσίας. Περιορίζομαι σ’ ένα εγκάρδιο και δυνατόφωτο «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» που χαμηλόφωνα ψελλίζει η καρδιά μου.
[Υπογραφή] Ιωάννης Μελισσανίδης
«Χρυσός Ολυμπιονίκης»
Πέτρος Ζουμπουλάκης[31]
28.12.96
Ακόμη μια επίσκεψη – προσκύνημα στο λαμπρό μικρό μα τόσο πολύτιμο αυτό Μουσείο. Θα ’ταν ευχής έργο να επεκταθή και να διευρυνθή. Να αναπνεύσουν τα σπάνια εκθέματα.
Με χαρά και ευγνωμοσύνη
Πέτρος ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ
Ζωγράφος
Κωστής Στεφανόπουλος[32]
Αυτή την λαμπρή ημέρα της επετείου της Ενώσεως των Ιονίων Νήσων με την Μητέρα Πατρίδα, κατέθεσα εκ μέρους του Ελληνικού Έθνους στέφανον τιμής και δόξης στους τάφους των δύο μεγάλων τέκνων της Ζακύνθου των δύο Εθνικών ποιητών Κάλβου και Σολωμού.
21.5.1997
Κ. Στεφανόπουλος
Κική Δημουλά[33]
Μακάρι η επίσκεψη μου εδώ, να μου έδινε ίχνος δόξας απ’ αυτήν του Δ. Σολωμού, ίχνος της αθανασίας του, παρμένο από το άδειο σιωπηλό μελανοδοχείο του.
20.7.97
Κ[ική Δημουλά]
Κωστής Στεφανόπουλος[34]
Η παρουσία μου στα εγκαίνια της νέας πτέρυγας του Μουσείου Διονυσίου Σολωμού και επιφανών Ζακυνθίων οφείλεται πρωτίστως στην μεγάλη προσφορά του εθνικού μας ποιητού στη γλώσσα την Ελευθερία και την Πατρίδα, αλλά και στο σεβασμό που οφείλομε σ’ όλους τους επιφανείς Ζακυνθίους, μεταξύ των οποίων πρώτος ο Ανδρέας Κάλβος.
27 Μαρτίου 1999
Κ. Στεφανόπουλος
Πόπη Ζώρα[35]
Το χάσμα π’ άνοιξε ο σεισμός καλύφθηκε απ’ τη Ζακυνθινή αγάπη.
27.3.1998 [εννοείται 1999]
Π. Ζώρα
Ευάγγελος Μουτσόπουλος[36]
Με συγκίνηση βρίσκομαι αντιμέτωπος προς τα όλως εθνικής σπουδαιότητος εκθέματα του Μουσείου, και μ’ ευγνωμοσύνην στρέφω τους οφθαλμούς μου προς ό,τι αυτά συμβολίζουν. Η Ζάκυνθος μ’ έχει συνεπάρει και η επίσκεψή μου αυτή είναι όψιμη μεν, αλλά μονάχα η πρώτη.
Ε. Μουτσόπουλος 29.10.99
Κάρολος Καριοφύλης Μητσάκης[37]
Θερμά συγχαρητήρια για το θαυμάσιο Μουσείο. Εύχομαι να συνεχίσετε το πολύτιμο έργο σας. Πράγματι δικαιούσθε να είστε υπερήφανοι γι’ αυτό.
Κ. Κ. Μητσάκης
31.3.2000
Άννα Ψαρούδα – Μπενάκη[38]
Έπειτα από 17 χρόνια ξαναεπισκέπτομαι το Μουσείο και ευχαριστώ το Θεό που με αξίωσε να ξαναδοκιμάσω την ίδια συγκίνηση, όπως το 1984. Είναι μεγάλη η ψυχική ικανοποίηση και υπερηφάνεια όλων μας για την πρόοδο που έχει σημειωθεί και αξίζουν τιμή και συγχαρητήρια στους Ζακυνθινούς και όσους έχουν συμβάλει στην ανασυγκρότηση του Μουσείου.
11.3.2001 [Υπογραφή]
Α. ΜΠΕΝΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑ
Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων
Απόστολος Κακλαμάνης[39]
Δεν αξίζουν απλώς συγχαρητήρια στους πρωτεργάτες και συνεχιστές του εθνικού έργου που επιτελεί αυτό το μουσείο. Αξίζουν το θαυμασμό, την ευγνωμοσύνη και κάθε μορφής βοήθεια για να πραγματοποιηθεί το μεγάλο όραμά τους.
Απ. Κακλαμάνης
5.1.02
Παναγιώτης Βοκοτόπουλος[40]
Ως παλαιός προϊστάμενος της Ε΄ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (Ιωαννίνων), υπό την οποία υπήγετο το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, χαίρω πάρα πολύ για την επέκταση και την λαμπρή εξέλιξη που είχε τα τελευταία χρόνια. Θερμότατα συγχαρητήρια!
17.03.2002 Π. Βοκοτόπουλος
Ακαδημαϊκός
Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄[41]
Υπερήφανοι και ημείς ως επίτιμος δημότης Ζακύνθου επεσκέφθημεν σήμερον το Μουσείον των Επιφανών ανδρών αυτής και ηυχήθημεν υπέρ αιωνίας μνήμης αυτών και αναδείξεως από Θεού πολλών αξίων συνεχιστών του μεγαλοπνόου αυτών έργου υπέρ της Νήσου και υπέρ του πολιτισμού γενικώτερον.
Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης
+ Ο Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος
,βγ΄ Αυγούστου κγ΄.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Πρωτοπρεσβυτέρου Παναγιώτη Καποδίστρια, «Ο Μητροπολίτης Ζακύνθου Αλέξιος Ιγγλέσης ο από Ευρίπου (1911-1966)», Ημερολόγιον 1996 Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, σ. 7-29.
[2] Για τον ιστορικό αυτό Ναό, βλ. Ντίνου Κονόμου, Εκκλησίες και Μοναστήρια στη Ζάκυνθο, Αθήνα 1967, σ. 127 εξ.
[3] Βλ. σχετικά, [Διονυσίου Αλεξ. Ρώμα], Λόγος Διονυσίου Αλεξ. Ρώμα, Προέδρου της Διοικούσης Επιτροπής, κατά την τελετήν των εγκαινίων του Μουσείου την 24ην Αυγούστου 1966, εκδ. Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, Ζάκυνθος 1966.
[4] Βλ. σχετικά, α) Διονύση Σέρρα, «Ένα κείμενο του Ν. Γρυπάρη για τον τάφο του Διον. Σολωμού», Επτανησιακά Φύλλα 19 (1998) 176-180 και β) Γιάννη Δεμέτη, «Ο νόστος του Διονυσίου Σολωμού», ό.π., 20 (1999-2000) 373-394.
[5] Πρόκειται για ένα χειροποίητο, δερματόδετο και πολύφυλλο βιβλίο διαστάσεων 25 x 35 εκ., χωρίς ακόμη σελιδαρίθμηση. Στο βιβλίο καταγράφονται οι εντυπώσεις των επισκεπτών από το 1984 έως σήμερα.
[6] Οφείλονται ευχαριστίες στο Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων για την, κατόπιν σχετικής αιτήσεως μας, άδεια φωτογράφησης και δημοσίευσης των υπό παρουσίαση γραφών από το Βιβλίο Επισκεπτών Μουσείου Σολωμού. Ακόμα, ευχαριστούμε θερμά την κ. Κατερίνα Δεμέτη, αρχαιολόγο και Διευθύντρια του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων για την πρόθυμη βοήθειά της.
[7] Διηγηματογράφος και συγγραφέας ταξιδιωτικών βιβλίων (1902-1988).
[8] Καθηγήτρια (γεν. 1934) Ποινικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει διατελέσει Υπουργός Πολιτισμού και Δικαιοσύνης και από το 2004 μέχρι σήμερα Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.
[9] Διεθνώς καταξιωμένη ηθοποιός.
[10] Καθηγητής (γεν. 1934) Νεότερης Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1981), μελετητής της μεσαιωνικής, μεταβυζαντινής και νέας ελληνικής γραμματείας. Για το έργο του Πέντε δοκίμια για τη νεοελληνική πεζογραφία (1987, β΄ εκδ. διορθ. 1989) τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1989).
[11] Πεζογράφος της Α΄ Μεταπολεμικής γενιάς και μεταφράστρια (1920-2005). Βλ. σχετικά, «Αφιέρωμα στους Μιλλιέξ», Τομές τ. 12-13, Μάιος-Ιούνιος 1977.
[12] Για τον Γάλλο νεοελληνιστή Roger Milliex (1913-2006), βλ. α) ό.π. και β) Μιχάλη Σταφυλά, «Μιλλιέξ – Μιραμπέλ – Πιέρ Βιντάλ – Νακέ. Εραστές της Ελλάδας», Πνευματική Ζωή 171 (2006) 595 εξ. Πρβλ. Δέσποινας Καποδίστρια, «Γάλλοι Ελληνιστές και ο Λεωνίδας Χ. Ζώης (Άγνωστη Αλληλογραφία)», Επτανησιακά Φύλλα 26 (2006) 441 εξ και 454-457.
[13] Αρχιτέκτων, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Γεννήθηκε στή Ζάκυνθο το 1928. Κορυφαίο έργο του «Η αρχιτεκτονική της Ζακύνθου», 1970.
[14] Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης.
[15] Παρωνύμιο του Δημ. Νικολακάκου (γεν. 1942-χάθηκε το 1998). Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δίδαξε Παιδαγωγικά θέματα με εκτενείς μελέτες στη φιλοσοφία της αγωγής και τη μεθοδολογία της διδασκαλίας. Βλ. επιλεκτικά, α) Διονύση Σέρρα, «Συναντώντας τον Δημήτρη Λιαντίνη», Επτανησιακά Φύλλα 19 (1998) 250-260, β) π. Παναγιώτη Καποδίστρια, «Λαθραίος», ό.π., σ. 249 και γ) Δημήτρη Λιαντίνη, «Ο Σολωμός ως Σωτήρας του Μύθου του ’21», ό.π., σ. 231-247.
[16] Ομότιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννήθηκε το 1922. Έχει διατελέσει Υπουργός Δημοσίων Έργων, Δικαιοσύνης, Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών.
[17] Ιδρύτρια (γεν. 1925) μαζί με τον σύζυγό της Άγγελο Γουλανδρή του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (1964). Έχει διατελέσει Υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών (1974-1975). Έχει τιμηθεί ως Επίτιμη Διδάκτωρ Α.Π.Θ. και ως Γυναίκα της Ευρώπης για το 1991. Η Ακαδημία Αθηνών της απένειμε τιμητική διάκριση, ενώ της έχει απονεμηθεί το παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής και η Γαλλική Ακαδημία Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών την εξέλεξε ως αντεπιστέλλον μέλος της.
[18] Δε βρέθηκαν περισσότερα βιογραφικά.
[19] Σολωμίστρια και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (;-1995). Από το εκδεδομένο σημοντικότατο έργο της αξίζει να μνημονευθεί το, Διονυσίου Σολωμού, Η Γυναίκα της Ζάκυθος Όραμα του Διονυσίου Ιερομονάχου Εγκατοίκου εις ξωκλήσι Ζακύνθου, εκδ. Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, Ηράκλειον 1991.
[20] Φιλόλογος, μελετήτρια του σολωμικού έργου.
[21] Πιανίστας, του οποίου η διεθνής αναγνώριση έχει ξεκινήσει από την ηλικία των ένδεκα ετών (γεν. 1969). Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Χρήστου Μοτσενίγου της Ακαδημίας Αθηνών (1982) και με το διεθνές Βραβείο Λεονάρντο ντα Βίντσι (1983).
[22] Καθηγητής Τμήματος Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Γεννήθηκε το 1938. Από τα σολωμικά του, βλ. Ο Σολωμός και η Ελληνική πολιτισμική παράδοση (Ερμηνευτική Μελέτη), εκδ. Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 1998 και Διονυσίου Σολωμού Ανθολόγιο θεμάτων της σολωμικής ποίησης, εκδ. ό.π., Αθήνα ό.π.
[23] Παλαιογράφος, κόρη του σολωμιστή Λίνου Πολίτη.
[24] Καθηγητής (γεν. στην Θεσσαλονίκη το 1929) της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1975), κριτικός της λογοτεχνίας και μεταφραστής.
[25] Βουλευτής και ποιητής της Γενιάς του ’70 (γεν. 1945). Διετέλεσε Υφυπουργός Προεδρίας και Τύπου και Μ.Μ.Ε.
[26] Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (γεν. 1927) από το 1977 έως το 2005.
[27] Καθηγητής (γεν. 1922) Οικονομικών στα Πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης, της Καλιφόρνιας και της Βιρτζίνια. Διοικητής της Εμπορικής και της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος. Πρόεδρος του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού και Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Μελετών Λαμπράκη.
[28] Ιστορικός, Αρχειονόμος (γεν. 1958).
[29] Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
[30] Χρυσός Ολυμπιονίκης (γεν. 1977) της ενόργανης γυμναστικής στους Ολυμπιακούς αγώνες της Ατλάντας το 1996.
[31] Ζωγράφος και σκηνογράφος (γεν. 1937).
[32] Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1926. Διετέλεσε Υπουργός Εσωτερικών, Κοινωνικών Υπηρεσιών και Προεδρίας Κυβερνήσεως καθώς και πρόεδρος του κόμματος της Δημοκρατικής Ανανέωσης. Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κατά την περίοδο 1995-2005.
[33] Ποιήτρια της μεταπολεμικής περιόδου (γεν. στην Αθήνα το 1931). Ως επιστέγασμα της ποιητικής της προσφοράς η Ακαδημία Αθηνών την εξέλεξε μέλος της το 2002 στην Τάξη των Γραμμάτων και των Τεχνών.
[34] Βλ. παραπάνω.
[35] Λαογράφος και επίτιμη Διευθύντρια του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (γεν. 1924).
[36] Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1930. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών (1977), μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1984) και επίτιμο μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας (13.10.2006).
[37] Καθηγητής (γεν. 1932) Βυζαντινής και Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, κατόπιν Καθηγητής της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1972) και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1978). Εσχάτως, δώρισε στην Βιβλιοθήκη του Μουσείου Σολωμού περί τις 30.000 τίτλους βιβλίων.
[38] Βλ. παραπάνω.
[39] Γεννήθηκε στην Λευκάδα το 1936. Κατά την περίοδο 1981-1990, διετέλεσε Υπουργός Εργασίας, Παιδείας, Δικαιοσύνης, Προεδρίας και Υγείας. Κατά την περίοδο 1993-2004, διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.
[40] Ομότιμος Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1930. Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (2000) και ξένος εταίρος της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών. Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών για το 2007.
[41] Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως και Οικουμενικός Πατριάρχης από το 1991 (γεννήθηκε στην Ίμβρο το 1940). Διδάκτωρ Κανονικού Δικαίου του Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης, έχει τιμηθεί με την διάκριση του Επιτίμου Διδάκτορα από τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια παγκοσμίως.