© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Δευτέρα 2 Μαΐου 2011

Ο Άι – Γιώργης και η Γκιόστρα του

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ


Η Γκιόστρα τ’ Άι – Γιωργιού, σ’ αντίθεση με την άλλη, την κεντρική και μεγάλη του Καρναβαλιού, που κάποτε σταμάτησε, γινόταν ως και την σημαδιακή χρονιά των σεισμών και της φωτιάς του 1953, με κάθε μεγαλοπρέπεια. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ακολούθησε την τύχη της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου του Πετρούτσου, που βρισκόταν στο νότιο άκρο της πόλης μας, στην σημερινή οδό Κάλβου, που με το πανηγύρι της ήταν δεμένη και για τιμή και χάρη του έφιππου Αγίου της διεξαγόταν κάθε χρόνο. Όμως αυτό θα ήταν επιπολαιότητα. Ο ιστορικός ετούτος ναός, πλουτισμένος και αυτός με σημαντικά, καλλιτεχνικά έργα, όπως και όλες οι άλλες ιερές στέγες του νησιού μας, δεν έπεσε από τους σεισμούς και τον σεβάστηκε η φωτιά. Έμεινε πληγωμένος, αλλά ορθός, θύμηση ενός μεγάλου πολιτισμού και σημάδι μιας σημαντικής αναγέννησης, αλλά έπεσε τελικά θύμα της ανθρώπινης αδιαφορίας και αδηφαγίας, που τον ισοπέδωσαν ανερυθρίαστα και μετά τον εκμεταλλεύτηκαν σαν οικόπεδο! Έτσι η Γκιόστρα της γιορτής του, η μεγαλύτερη σίγουρα λαϊκή εκδήλωση της «Όξω Μερίας», δεν είχε πού να στεγαστεί, μια κι ο ναός απέμεινε ένα μικρό προσκυνητάρι και η εικόνα του ξενοδοχείται στον μετασεισμικό και αδιάφορο αρχιτεκτονικά Άγιο Λάζαρο, όχι σαν εφέστια, αλλά απλά σαν σημάδι συστεγαζόμενης μνήμης.

Παρ’ όλα αυτά όσοι παλιότεροι ζουν και θέλουν να κρατηθεί η ιστορία μας, τον θυμούνται, διηγούνται με νοσταλγία το πανηγύρι του και τους ιππικούς του αγώνες και προπάντων θλίβονται που το καμπαναριό του δεν θα σημάνει πια τα σένια του εαρινού πανηγυριού του, ούτε από το ’53 και μετά ακούστηκαν τα πέταλα των αλόγων στην γειτονιά του. Γιατί ο Στρατηλάτης χάρισε το τέμπλο του στην καταπιεσμένη Ανάληψη, σαν ανάσα δροσιάς και η νεοελληνική νοοτροπία μετέτρεψε σε μπετόν βλασφημία την προσευχή της σκαλισμένης πέτρας.

Σε μια πόλη και ένα νησί, που επιδιώκει και θέλει να μην έχει παρελθόν τον τελευταίο καιρό, ο Καβαλάρης του Πετρούτσου εγκατάλειψε την ασημοντυμένη εικόνα του και χάθηκε σε άγνωστη κατεύθυνση. Ένας ευλαβικός και ευγνώμων φούρνος κράτησε την εκεί παρουσία του και ένας στίχος της παλιάς γειτόνισσας, της ποιήτριας Λούλας Βάλβη – Μυλωνά, μας λογχίζει πως «ο Αι – Γιώργης έψαχνε για ένα κλωνί σταφίδα»!

Όμως τίποτα δεν πάει χαμένο και κάποτε όλα, έστω και «εν ετέρα μορφή», μπορούν να επανέλθουν. Έτσι φέτος, μισόν και βάλε αιώνα μετά την διχαστική καταστροφή και την ανεπανόρθωτη απώλεια, οι οπλές των αλόγων θα ξεσηκώσουν την μετασεισμική γειτονιά του «ελευθερωτή των αιχμαλώτων» και του «των πτωχών υπερασπιστή» και θα θυμίσουν στους νεότερους πως η πόλη τους δεν είναι δημιούργημα, όπως όλα γύρω τους δείχνουν, του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, αλλά υπήρχε και μάλιστα σε πολύ καλύτερη εκδοχή και με μεγάλο πολιτισμό και ιστορία.

Η σωτήρια αυτή υπενθύμιση οφείλεται στην πάντα δραστήρια Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Giostra di Zante”, η οποία σκοπό της έχει την επαναφορά στην καθημερινή ζωή του πολλαπλά σκλαβωμένου Ζακύνθιου, του αγωνίσματος των ιππικών αγώνων, σε όλες του τις μορφές και παράλληλα την ιστορική του τεκμηρίωση, μέσα από έρευνα και εκδόσεις.

Το απόγευμα, λοιπόν, του επόμενου Σάββατου, 7 Μαΐου, εκ μεταθέσεως, μια και η μνήμη του Αγίου συνέπεσε φέτος με το Μεγάλο Σάββατο και η μέρα του εορτασμού του με την πατροπαράδοτη λιτανεία του «Κονίσματος» από το Ψήλωμα στην Αγία Τριάδα, στην περιοχή της εκκλησίας του Πετρούτσου, εκεί στην οδό Κάλβου, κοντά στο προσκυνητάρι της θύμησης, στις 6 το απόγευμα, θα στηθεί ένα λαϊκό πανηγύρι και μια ώρα αργότερα, στις 7 δηλαδή, θα συγκεντρωθούν, μετά από πενήντα πέντε ολόκληρα χρόνια και πάλι οι ιππότες και από το ιστορικό και συναισθηματικά φορτισμένο αυτό σημείο θα ξεκινήσουν μέσω της οδού Κάλβου, του καντουνιού του Αι – Γιαννιού και της Στράτας Μαρίνας, με μια πομπή μνήμης, η οποία θα καταλήξει στο χώρο μπρος από την πλατεία Σολωμού, όπου εκεί θα γίνουν ιππικές επιδείξεις.

Είναι σίγουρο πως ο Καβαλάρης Άγιος εκείνο το βράδυ θ’ αφήσει το φόντο της πανάρχαιης εικόνας του στον Άγιο Λάζαρο, θ’ ακολουθήσει έφιππος συμπαραστάτης τους άλλους αλογάρηδες και μετά το τέλος θα οδηγηθεί προς την πλατεία Αγίου Μάρκου, που πίσω της βρίσκεται δίχως οικοδομική ασέβεια το οικόπεδο της άλλης του εκκλησίας, αυτής των Κομούτων ή του Καμαριώτη και εκεί θα περιμένει την επόμενη Γκιόστρα.

Μα η εκδήλωση αυτή δεν είναι η μόνη για να τιμηθεί η επέτειος της μνήμης του Μεγαλομάρτυρα και η ανάμνηση των λαϊκών, ιππικών αγώνων της πόλης της Ζακύνθου. Η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Giostra di Ζante” έχει ετοιμάσει για τον σκοπό αυτό ένα ολόκληρο τριήμερο, όπως και πέρυσι, και με πολλές μορφές θα μας προβληματίσει.

Την προηγούμενη ημέρα, την Παρασκευή 6 Μαΐου, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ζακυνθίων θα δώσει ξανά, όπως και την περίοδο του Καρναβαλιού, την σκυτάλη στην νεότερη γενιά, η οποία θα συνεχίσει την παράδοση του τόπου της. Σε μια σεμνή συγκέντρωση θα απονείμει σ’ όλους τους μαθητές ένα αναμνηστικό δίπλωμα και οι χορωδίες των δημοτικών σχολείων, που έλαβαν μέρος σ’ αυτήν, θα μας οδηγήσουν μουσικά, όπως ταιριάζει σε γνήσιους ζακυνθινούς, από το χθες, στο σήμερα.

Επίσης την Κυριακή 8 Μαΐου, στις 7 το απόγευμα, στην παραπάνω αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου, θα διεξαχθεί επιστημονική ημερίδα, με εκλεκτούς ομιλητές, επιστήμονες και ερευνητές, η οποία σαν θέμα της θα έχει: «Η πρόσληψη της Γκιόστρας σε κείμενα Ζακυνθινών συγγραφέων. Η περίπτωση της “Ευγένας” του Θεόδωρου Μοντσελέζε», τιμώντας έτσι όχι μόνο τα ιππικά αγωνίσματα του νησιού, αλλά και τον πρώτο γνωστό ζακυνθινό θεατρικό συγγραφέα.

Μ’ αυτόν τον τρόπο η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Giostra di Zante” κάνει ουσιαστική πράξη τους σκοπούς της, οι οποίοι είναι, εκτός από την επαναφορά της Γκιόστρας σε όλες τις μορφές της και την πολιτιστική ανταλλαγή με όλα τα άλλα μέρη της Ευρώπης, όπου πραγματοποιούν παρόμοιες εκδηλώσεις και η επιστημονική έρευνα του θέματος, μέσω ημερίδων και συνεδρίων.

Ήδη πέρυσι, στα πλαίσια των εκδηλώσεων της Γκιόστρας τ’ Αι – Γιωργιού 2010, πραγματοποιήθηκε ημερίδα με θέμα της «Η Γκιόστρα της Ζακύνθου», τα πρακτικά της οποίας θα κυκλοφορήσουν σύντομα από τις τοπικές εκδόσεις «Τρίμορφο» του Άκη Λαδικού, ενώ για τον ερχόμενο Νοέμβρη έχει προγραμματίσει τριήμερο διεθνές συνέδριο, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ζακυνθιακών Μελετών, που θέμα του είναι «Η Γκιόστρα στον Επτανησιακό χώρο».

Κλείνοντας το κείμενο αυτό πρέπει να αναφέρουμε πως για τις φετινές εκδηλώσεις την αφίσα έχει κάνει η συμπατριώτισσά μας ζωγράφος Σούλα Μπισκίνη και μ’ αυτήν ασχολήθηκε στο πρόσφατο κείμενό της η αρχαιολόγος Κατερίνα Δεμέτη.

Πολλών, λοιπόν, ευεργεσιών αιτία είναι η επαναφορά της Γκιόστρας στην νεότερη ζωή του νησιού μας, αλλά και απόδειξη πως λίγοι άνθρωποι, με αγάπη για τον τόπο τους και μεράκι, πολλά μπορούν να κατορθώσουν.

Ας ελπίσουμε ότι κάποτε θα την στηρίξει και η επίσημη πολιτεία. Είναι αυτή τη στιγμή η μόνη διεθνής εκδήλωση του νησιού μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails