© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

π. Παναγιώτη Καποδίστρια: ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΝ



"χαίρε ευώδες Ζακύνθου το βλάστημα"
Άγγελος Κονιδάρης


α΄
Κοκκινόχωμα
βάτα φουγκαρωμένα
τόπος αίματος.


Φυγάδας φονιάς
κι ο λίθος ο εντός του
αμετάθετος.


Δάκρυ βουερό
κ' η Αναφωνήτρα μάρτυς.
Το κρίμα σώζει.


β΄
Πίσω απ' το βλέμμα
αν έχεις μάτια βλέπεις
τη νέα φύση.


Δώμα των ευχών
σώμα της αφθαρσίας
αγγελόκτιστο.


Φέγγει ολόρθος.
Τα ίχνη του φιλώντας
αιωνίζομαι.
(Απρίλιος-Μάιος 1997)


[Από το ποιητικό βιβλίο του π. Παν. Καποδίστρια, "Ενύπνιο μετά τρούλλου", εκδ. Μπάστα, Αθήνα 1999, σ. 24 εξ.]

"Ζορμπισμός" ή "η νόσος του Ζορμπά", η επάρατη ασθένεια του Νεοέλληνα. "Χωριατισμός" ή "εθνικισμός", το άθλιο συμπλήρωμά της

Αφορισμοί για τη νεοελληνική πραγματικότητα, με όρους ψυχανάλυσης

Γράφει ο συνθέτης Νίκος Γράψας

Επί χρόνια οι Νεοέλληνες πίστευαν πως δεν είναι πραγματικοί, πίστευαν πως είναι κινηματογραφικοί ήρωες, ο Ζορμπάς και η Στέλλα. Είχαν διαμορφώσει μια απατηλή συλλογική και ατομική ταυτότητα. Είχαν μετατρέψει την φαντασιακή ταυτότητα των κινηματογραφικών ηρώων σε πραγματική. Πίστευαν πως θα ζουν αιωνίως. Σ΄αυτό βοήθησε και η ελληνική μυθολογία, οι θρύλοι των αθανάτων και των ημιθέων ηρώων των σχολικών βιβλίων. Ο Όμηρος και η μοναδική ελληνική γλώσα, το τέλειο και ανάδελφο εργαλείο σκέψης. Τελικά, οι μοναδικότητες οδηγούν μαθηματικά και στην απομόνωση. Οι μοναδικοί έλληνες με τη μοναδική γλώσα και τη μοναδική ιστορία του πολιτισμού, γίναμε από μοναδικοί, ολομόναχοι και απομονωμένοι, όσοι απόμειναν εντός των ορίων του νεοελληνικού κράτους.

Οι Νεοέλληνες, μετά τον δεύτερο πόλεμο των Γερμανών, αγράμματοι και φτωχοί άνθρωποι στην πλειοψηφία τους, δεν ήθελαν και πολύ για να πιστέψουν πως ζωή είναι η χαρά του μεροκάματου και η ταβέρνα. Το γλέντι και ο καβγάς, οι έρωτες και το τραγούδι. Οι Ευρωπαίοι επισκέπτες είχαν ήδη καταπιεί το παραμύθι του "Ζορμπά δε Γκρηκ" και το είχαν χωνέψει τόσο καλά ώστε έκαναν και τους νεοέλληνες να το πιστέψουν ότι έτσι είναι. Μόνο που ο "Ζορμπάς δε γκρηκ" ήτανε στην πραγματικότητα "Ζορμπάς δε φρήκ" και οι επιπτώσεις από την διαστρεβλωμένη αντίληψη των Νεοελλήνων για την πραγματική τους ταυτότητα, οδυνηρές.

Ανυπολόγιστη η ζημιά για την κοινωνία, όταν η φαντασιακή ταυτότητα, που επιβάλλεται από "έξω" και "πάνω", λογίζεται ως πραγματική, όπως αναφέρει και η θεωρία των κοινωνικών επιστημών.

Μαζί με τους κινηματογραφικούς ήρωες, το κράτος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, μηχανικοί και πολεοδόμοι, δικηγόροι και γιατροί, δίνουν το σύνθημα της εσωτερικής μετανάστευσης. Μεγαλούπολη ή θάνατος. Διαμέρισμα ή κοπριά.

Έτσι ξεφύτρωσε το νεοαθηναϊκό κράτος, όπως φυτρώνουν οι μπανανιές στη Δαχομέη. Ένα κράτος εργατών, έτοιμων να ζήσουν τη μεγάλη ζωή του Ζορμπά. Μεροκάματο και ταβέρνα, γλέντι και καβγάς, κι αν γίνεται και καμιά μικροκομπίνα για το κάτι τι μας. Οι πολυκατοικίες στην Αθήνα, τα δικαστήρια στην Αθήνα, τα νοσοκομεία στην Αθήνα. Κράτος εν κράτει μηχανικοί, γιατροί και δικηγόροι. Η Βουλή των Ελλήνων γεμίζει από τέτοιους. Το κράτος εγκαθιδρύεται. Συντεχνιακή Δημοκρατία. Πολιτισμός και κράτος αγκαλιάζονται, ραδιοφωνία και στρατός φλερτάρουν ασύστολα, κινηματογράφος και ανάκτορα πλέκουν ειδύλλια, στρατός και δισκογραφία ερωτοτροπούν σφόδρα. Οι εφοπλιστές και βιομήχανοι κάνουν μπίζνες και βολτάρουν στο Λονδίνο, τα παιδιά σπουδάζουν Αμερική, και ο λαός ονειρεύεται πως είναι ο πιο μάγκας του πλανήτη "από ανέκαθεν". Ο συναισθηματισμός περισσεύει και το ελληνικό ‘φιλότιμο’ γίνεται διάσημο παγκοσμίως όπως και η "γκρηκ σάλατ".

Έτσι, όποτε οι κυβερνήσεις ζητούν λιτότητα ή απειλούν με πτώχευση, ο λαός λυπάται τους κυβερνήτες και κάνει πίσω από τα δικαιώματά του, αν τα ήξερε και ποτέ. Με απλά λόγια, ερασιτεχνισμός παντού, κάτι σαν ψέμμα, σαν παράσταση, σαν λαϊκό θέατρο, σαν κινηματογραφική ταινία. Κανείς δεν πάει φυλακή (εξαίρεση αποτελούν ολίγοι ηγέτες της χούντας των συνταγματαρχών), κανένα αυθαίρετο δεν γκρεμίζεται, κανείς δημόσιος λειτουργός δεν απολύεται. Όπως στα παραμύθια.

Στο τέλος, γάμος και φαγοπότι. Και το μεροκάματο, επισήμως στο 51% του μέσου ευρωπαϊκού. Αρκεί η φιέστα, το πανηγύρι, το ευρωπαϊκό κύπελο, οι ολυμπιακοί αγώνες. Αυτά είναι μεγαλεία αντάξια των ηρώων ζορμπάδων!

Κι έτσι πέρασαν 60 χρόνια. Διαμορφώθηκε πια μία, τουλάχιστον, καινούργια δομική σπείρα στο DNA του Νεοέλληνα. Και ξαφνικά…, τι έγινε ξαφνικά και χάθηκε ο κόσμος! Ήρθε η ώρα του λογαριασμού.Οι Ευρωπαίοι συμπολίτες απαιτούν δουλειά. Τέλος τα θεσμικά φαγοπότια, τέλος η μαμά κράτος που τάϊζε όλο τον κόσμο με χρήματα δανεικά. Και ποιος θα πληρώσει τώρα τους γάμους, τα ξενύχτια και τα γλέντια; Σε λίγο στην Ελλάδα θα έχουν χρήματα μόνο αυτοί που είχαν πάντα πολλά (και δεν τα δίνουν σε κανένα, προτιμούν να τα φυγαδεύσουν σε άλλες πολιτείες) και οι εργατικοί μετανάστες. Κι οι Ζορμπάδες; Οι Στέλλες; Τι θα απογίνουν οι γόνοι των αιωνίων Νεοελλήνων, που δεν έχουν μάθει τι θα πει κόπος και προγραμματισμένη εργασία; Τι θα κάνουν τώρα οι Νεοέλληνες εφευρέτες και χρήστες του φραπέ και της θαλάσιας ρακέτας; (μήπως και του "βυζαντινισμού" και της φοροκλοπής;)

Ένα μένει να κάνουν και αυτό θα κάνουν οι Ζορμπάδες. Θα πουλήσουν ό,τι έχει και δεν έχει το ελληνικό κράτος. Δεν τους νοιάζει καθόλου. Δικό τους είναι; Αυτοί απλώς γλεντούσαν στην περιοχή εδώ τριγύρω που είχε ήλιο και θάλασσα και δούλους μετανάστες να τους σερβίρουν την εύκολη ζωή. Και τα σχολεία, τα νοσοκομεία, σιγά! Δεν πα' να κλείσουν! Μια ζωή την έχουμε. Δεν μας πιάνει ούτε αρρώστια, ούτε τίποτα εμάς. Και τα σχολεία, σιγά! Οι Έλληνες έκαναν μάθημα κάτω από τις ελιές και γίνανε φιλόσοφοι. Εξάλλου είμαστε ευφυΐες, τα ξέρουμε όλα, τι να τις κάνουμε τις σπουδές, τόσοι πτυχιούχοι είναι άνεργοι. Και τα παιδιά, το μέλλον τους; Εμάς ο πατέρας μας δεν μας άφησε τίποτα, μόνοι μας τα κάναμε, ας κάνουν κι αυτά ότι και εμείς.

Αυτά λένε οι Ζορμπάδες, οι άμοιροι, γιατί νομίζουν ότι κάτι μεγαλειώδες κάνανε, ως συνήθως, αφού είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και, χωρίς να το θέλουν, είναι εντεταλμένοι από τις Μοίρες να κάνουν μόνο μεγαλειώδη θαύματα.

Μα τα παιδιά δεν ξέρουν απ’ αυτά. Κάτι έχουν μυριστεί, ευτυχώς και δουλεύουν μερικά, ιδίως τα μεταναστάκια. Δεν πέρασαν πόλεμο, εμφύλιο, δικτατορία. Και θα ξαφνιαστούν, που δε θα μπορούν να σπουδάσουν ούτε στο λύκειο και που δε θα πάρουν σύνταξη, που δε θα έχουν σπίτι , μόνιμη δουλειά, οικογένεια οργανωμένη. Γιατί αυτά είναι τα συμπτώματα του ζορμπισμού. Και δεν υπάρχει χειρότερη ζωή από αυτή που προαναγγέλει έναν αναξιοπρεπή θάνατο.

Ο μεσαίωνας θα έρθει και πάλι, οι ζορμπάδες του Νότου θα χτυπηθούν από τους λογιστές και τραπεζίτες του Βορρά. Ήρθε η ώρα να καταστραφεί το νεοελληνικό υβρίδιο, ο ιός του ζορμπά και μαζί του ο επάρατος ζορμπισμός. Κι αν δεν ξαναμιληθεί επισήμως η νεοελληνική γλώσα, δεν θα χαθεί κι ο κόσμος, ένα ψέμμα ήταν κι αυτό. Εξ άλλου στα ταξίδια μας κανείς δε μιλάει ελληνικά και τα παιδιά σπουδάζουν ξένες γλώσες, όχι αρχαία ελληνικά.

Ο κόσμος άλλαξε δια παντός. Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δικιά σου μελαγχολία, που λέει και ο ποιητής. Είμαστε πολίτες του κόσμου, όπως ήταν στ’ αλήθεια οι έλληνες και η παγκόσμια σκέψη τους είναι γνωστή σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου, όχι επειδή εμείς μιλάμε ελληνικά, αλλά γιατί είναι ένα χρήσιμο εργαλείο σκέψης, που, δυστυχώς, οι ζορμπάδες δεν το κατέκτησαν ποτέ.

Καλύτερα να μάθουμε στα παιδιά να είναι εργατικά, λογικά, οργανωμένα, προνοητικά, παρά Έλληνες.

Αυτός ο εθνικός προσδιορισμός, ψευδής και φαντασιακός, όπως και εκείνος του ζορμπά , συνέβαλλαν στην ολοκλήρωση της κοινωνικής καταστροφής και απομόνωσής μας. Ζορμπάς ο έλληνας! Και οι δύο όροι ψευδείς και απατηλοί. Φαντασιακή και συμβολική ταυτότητα που προβλήθηκε ως πραγματική και κάποιοι έυπιστοι αγράμματοι το πίστεψαν. Αλλά και η φημισμένη "αριστερά" του κοινοβουλίου, απέναντι στον κόσμο, προτείνει την απομόνωση. Έξω από όλα. Η πιο εθνική αριστερά του Δυτικού πολιτισμού, κάτι σαν θρησκευτική αίρεση.

Και οι νεότεροι εργατικοί και τίμιοι έλληνες, όσοι δηλαδή έχουν συνειδητοποιήσει τα καταστροφικά σύνδρομα και προσπαθούν να ξεφύγουν από το νοσηρό παρελθόν και την προγονολατρεία ινδιάνικου τύπου, απελπισμένα εκπέμπουν σήμα κινδύνου, "κανέναν απ’ τους δύο"… "κανέναν απ' τους δύο". Αλλά οι "δύο", οι εκλεκτοί των Ζορμπάδων, με την βοήθεια και των μικρότερων, καταφέρνουν πάντα με τη διοργάνωση μεγάλων θεατρικών παραστάσεων, με τη συμμετοχή μεγάλων ξένων πρωταγωνιστών, Γάλλων, Γερμανών και Αμερικανών, να συγκινούν τους ζορμπάδες. Και οι ζορμπάδες περιμένουν το θαύμα κάθε φορά, διότι αισθάνονται αθάνατοι, άτρωτοι, και μοναδικοί.

Το θαύμα τελείωσε. Η πραγματικότητα λέει πως το 75% των Αμερικανών πολιτών εργάζονται, το 65% των Ευρωπαίων και μόλις το 55% των Ελλήνων. Αν αφαιρέσεις και τους, μοναδικούς παγκοσμίως και αντισυνταγματικούς, ωρομίσθιους, καθώς και τους πλαστούς αγρότες, ο μισός πληθυσμός δουλεύει και ο μισός πίνει φραπέ.

ΥΓ. Αν κάτι καθυστερεί, πάντως, τους Ευρωαμερικανούς τραπεζίτες και δεν μας έχουν πάρει τα σπίτια, είναι αυτό το "κανένας απ’ τους δύο".
Related Posts with Thumbnails