Παλιὲς
Κληματιανὲς Χριστουγεννιάτικες
σελίδες...
Στὴ
μνήμη τῆς γιαγιᾶς Οὐρανίας Γ. Τσουκαλᾶ
Αὐτὰ
ποὺ θ᾿ ἀναφέρω γίνονταν ἐδῶ καὶ 120
περίπου χρόνια, ἴσως καὶ παλιότερα,
στὸ χωριό μου, στὸ Κλῆμα καὶ συγκεκριμένα
στὸ σπίτι τῶν προππάπου μου, τοῦ
μαστρο-Γιώργη Τσουκαλᾶ. Μοῦ τὰ διηγήθηκε
δὲ ἡ σχωρεμένη πιὰ γιαγιά μου Σοφία,
κόρη τοῦ μαστρο-Γιώργη καὶ τῆς Οὐρανίας
Τσουκαλᾶ. Μὲ συγκίνηση δὲ τὰ καταθέτω,
παραμονὲς τῶν Χριστουγέννων ποὺ εἶναι,
ὁπότε κι ὀφείλω, ἀντὶ γι᾿ ἄλλο
μνημόσυνο τῶν ψυχῶν αὐτῶν, νὰ καταθέσω
στὴν ἀγάπη τῶν ὅποιων ἀναγνωστῶν
μου τὰ παρακάτω. Μὲ τὴ συνάισθηση πάντα
ὅτι τιμῶ μὲ τὸ γραφτό μου αὐτὸ ἕνα
κόσμο ποὺ δὲν θὰ ἐπιστρέψει πιά, ὡστόσο
παραμένει μέσα μας ζωντανός, φωτεινός
καὶ ἀναμφίβολα ἱερός.
Τὸ
ἀπόβραδο, λοιπόν, τῆς παραμονῆς τοῦ
Χριστοῦ, τῶν Χριστουγέννων δηλαδή,
ἑτοίμαζαν στὸ σπίτι τὸ «λάμα» καὶ
μαζὺ μὲ τὸ φαΐ ποὺ μαγείρευαν γιὰ τὸ
μετὰ τὴν ἐκκλησιά γιορτινὸ τὸ τραπέζι
τὶς αὐγές, τηγάνιζαν καὶ τοὺς
«μαρμαρίτες», τὶς τηγανίτες δηλαδή,
τὶς ὁποῖες στὴ συνέχεια κλείνανε σὲ
ἕνα καζάνι καὶ τοποθετοῦσαν δίπλα στὴ
φωτιά, στὴν παραστιά, ὥστε νἄναι
«χλιές», δηλαδή ζεστές. Αὐτὲς τὶς
τηγανίτες τὶς γεύονταν μόλις γύριζαν
στὸ σπίτι, μετὰ τὴ λειτουργία τῶν
Χριστουγέννων, μὲ πετιμέζι ἤ μὲ μέλι
καὶ κανέλλα. Αὐτὸ ἄλλωστε ἦταν καὶ
τὸ γλύκισμα γιὰ τὴ γιορτή. Κι ἦταν
περισσότερο ἡ χαρὰ τῶν παιδιῶν μετὰ
τὴ νηστεία καὶ τὴν ἀναμονὴ τῆς
χαρμόσυνης αὐτῆς ἡμέρας. Μάλιστα,
ἐπειδὴ τύχαινε κάποια ἀπὸ τὰ μικρὰ
τὰ παιδιὰ νὰ μένουν στὸ σπίτι τὴ νύχτα
καὶ δὲν πήγαιναν στὴν ἐκκλησιά -ποῦ
ροῦχα τότε καλὰ καὶ ὑποδήματα-, ἡ μάνα
γιὰ νὰ μὴν πᾶνε καὶ πειράξουν τὴ
χριστουγεννιάτικη αὐτὴ λιχουδιά,
ἔχριζε τὸ καπάκι γύρω-γύρω μὲ ζυμάρι,
ὥστε νὰ εἶναι σίγουρη ὅτι κανένας δὲν
θὰ πειράξει τοὺς «μαρμαρίτες»της.
Αὐτά,
λοιπόν, ποὺ γίνονταν ἕνα αἰῶνα πρὶν
καὶ παραπάνω, καὶ σήμερα πᾶνε νὰ
λησμονηθοῦν, ἄραγε νὰ ἦταν ἀρχαῖο
τοπικὸ ἔθιμο ἤ μήπως δάνειο ἀπὸ
κάποιες ὁμάδες ἀνθρώπων ποὺ ἦλθαν ὡς
πάροικοι, κατὰ καιροὺς στὸ νησί, στὰ
χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας; Θὰ τὸ μάθουμε
ποτέ αὐτό;
Εὐγνωμονῶ
πάντως τὴ γιαγιά μου ποὺ, ἀνάμεσα στὶς
διάφορες πληροφορίες τὶς ὁποῖες μοῦ
ἔδωσε, κατέθεσε στὴν ψυχή μου καὶ τούτη
τὴ λησμονημένη σήμερα χριστουγεννιάτικη
γιορταστικὴ συνήθεια.
π.
κ. ν. ν παραμονὴ Χριστουγέννων 2015