© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013

"ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΕΣ" ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΑΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΤΕ
επειδή «Η ποίηση είναι ανώτερη από όλες τις τέχνες»

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ

Καθώς ανοίγει η βελούδινη κουρτίνα του Μεγάρου Σταθάτου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ο αέρας αρπάζει τις σελίδες των ποιημάτων του Καβάφη, κλέβει τους στίχους του και τους αποτυπώνει στους τοίχους! Στίχοι στους τοίχους και δεν ξέρεις τι θα πρωτοθαυμάσεις, την λεπτή χάρτινη, αιωρούμενη σύνθεση που αναπτύσσεται στη νεοκλασική σκάλα του Μεγάρου όπου οδηγεί, πάνω, στον κόσμο των θαυμάτων, την καβαφική καλλιγραφία ή τη μαγεία του λόγου που προβάλλει μέσα από τα έργα τέχνης σε όλο το υψηλό αισθητικό και ιστορικό του μεγαλείο! Μεγαλείο που οι μελετητές του συνέλαβαν και μορφοποίησαν σε μια έκθεση σπάνιας ομορφιάς για τον Αλεξανδρινό.

Τιμώντας την επετειακή σύμπτωση της γέννησης (29 Απριλίου 1863) και του θανάτου (29 Απριλίου 1933) του Ποιητή, οι διοργανωτές επέλεξαν 27 ποιήματα όσα και τα χρόνια του καβαφικού Λεύκιου αλλά και της λειτουργίας του θαυμαστού Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, και πραγματοποίησαν τη σημαντικότατη έκθεση, «Ιδανικές Μορφές κι Αγαπημένες», εμπνευστής της οποίας είναι ο Καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης. Η Έκθεση θα διαρκέσει από τις 27 Νοεμβρίου ως τις 30 Μαρτίου του 2014 και δε θα πρέπει να τη χάσουμε αν θέλουμε να κατανοήσουμε το Μεγάλο μας Ποιητή που όπως λέει ο Καθηγητής, «Ο Καβάφης είναι αυτός που είναι για το μυαλό του».

Ιδανικός αναγνώστης του Ομηρικού έπους και της ιστορίας ο Ποιητής, αλλά και ιδανικοί αναγνώστες της ποίησής του, ο Καθηγητής και οι εκλεκτές συνεργάτιδές του, Μαρία Δόγκα-Τόλια και Μιμίκα Γιαννοπούλου, φωτίζουν το πραγματικό νόημα των ποιημάτων και δίδουν στα Καβαφικά πρόσωπα και προσωπεία υπόσταση μέσα από τη γλυπτική, τη ζωγραφική, τη μικροτεχνία, το Φαγιούμ, ακόμα και μέσα από το σύγχρονο εργαστήριο γλυπτικής του Πραξιτέλη Τζανουλίνο, ενταγμένο αρμονικά στο ποιητικό καβαφικό σύμπαν!

Μέσα από την άρτια μουσειολογική μελέτη, τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της Μπέσσυ Δρούγκα και την καλλιτεχνική επιμέλεια του Στέλιου Κόη, γίνεται ορατός ο «Αόρατος Θίασος». Ακολουθώντας νοητά τα χνάρια του Καβάφη, ο καθηγητής και οι συνεργάτες του βαδίζουν στην αγαπημένη του Ποιητή Ελληνιστική εποχή, «την πιο ανήθικο και ελευθέρα». Εστιάζουν σε πρόσωπα πραγματικά, μυθικά και ιστορικά, σε γεγονότα και καταστάσεις για να ανακαλύψουν τι υπονοεί, τι περιγράφει, τι θέλει να «διδάξει» ο Ποιητής και προσπαθούν να ανασύρουν μέσα από την ποίησή του την «Εμορφιά»!

Η έκθεση αναπτύσσεται σε πέντε ενότητες, με μυθολογικού περιεχομένου ποιήματα, ιστορικού και ψευδο-ιστορικού, επιτύμβια και τέλος σε ποιήματα που παραπέμπουν στη λατρεία κατά την ύστερη αρχαιότητα με σαφείς αναφορές στις εθνικές και χριστιανικές πρακτικές.

Μπροστά σε κάθε έργο τέχνης θα βρει ο επισκέπτης και θα πάρει το αντίστοιχο ποίημα με τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα που το ενέπνευσαν. Η ματιά πέφτει αμέσως σε ένα μαρμάρινο αγαλμάτιο νέου του 1ου αι. μ. Χ που κρατεί δάδες, πλαισιωμένο από καθρέφτες που εστιάζουν στην τέλεια βασανιστική «εμορφιά» που περιγράφει ο Καβάφης στο ποίημα,

ΕΤΣΙ ΠΟΛΥ ΑΤΕΝΙΣΑ
Γραμμές του σώματος. Κόκκινα χείλη. Μέλη ηδονικά.
Μαλλιά σαν από αγάλματα ελληνικά παρμένα

Στο ποίημα ΤΡΩΕΣ, ένας Αττικός μελανόμορφος καλυκωτός κρατήρας, {530-520 π. Χ.} πιθανολογείται ότι προέρχεται από το εργαστήριο του Εξηκία, παραπέμπει στην Ιλιάδα του Ομήρου, πηγή έμπνευσης του ποιητή, και στην παρουσία του Αχιλλέα στην τάφρο, έξω από τα τείχη.

Μία Λευκή Λήκυθος του 460 π. Χ, στέκει «εν αρμονία» με το ποίημα Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΡΠΗΔΟΝΟΣ και συγκλονίζει.

Έξοχο συνταίριασμα το Θραύσμα μελανόμορφου λέβητα του Σοφίλου (580-570 π. Χ), με ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ.

ΣΤΑ 200 π. Χ. «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων». Τι άλλο από τη μαρμάρινη κεφαλή θεοποιημένου Αλεξάνδρου (2ος αι. μ. Χ.) θα μπορούσε να κοσμήσει καλύτερα τον ποιητικό καβαφικό λόγο;

ΛΑΝΗ ΤΑΦΟΣ και η μνήμη τρέχει στην σύνθεση του Ν. Χατζηκυριάκου Γκίκα με την περίτεχνη απόδοση του ποιήματος να κρατά αναλλοίωτη τη μορφή του νεκρού, όπως και το υπέροχο Φαγιούμ της Έκθεσης.

Η ΣΥΝΟΔΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ. Επιλογή αριστουργηματική, η συνοδεία του ποιήματος από την πανέμορφη μαρμάρινη κεφαλή του Διονύσου, τον μαρμάρινο κυλινδρικό βωμό με την παράσταση του διονυσιακού θιάσου, τον Λάγυνο, με τις ανάγλυφες παραστάσεις σατύρων και μαινάδων, και το Μαρμάρινο αγαλμάτιο του Διονύσου από την Ελευσίνα.

ΔΙΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΩΝΟΣ. Μπροστά, στημένη σοφά η μαρμάρινη κεφαλή του αυτοκράτορα Νέρωνα (54-68 μ. Χ.) και πίσω του, ψηλότερα, η προτομή του Σέρβιου Σουλπίκιου Γάλβα, ίνα επαληθευθεί ο χρησμός του μαντείου των Δελφών, «Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται» και ήταν τότε ο Νέρων 30 χρονών και ο Γάλβας, που του πήρε την εξουσία, 73.

Ενδεικτικά αναφερθήκαμε σε ορισμένα από τα εκθέματα, όμως ο επισκέπτης της Έκθεσης «Ιδανικές μορφές κι αγαπημένες», θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει επιλογές εξαίσιες των μελετητών, όπως εξαίσιες είναι οι μουσικές στην ποίηση του Καβάφη. Πρωτοπόρο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης τιμά τον Ποιητή καθώς του αξίζει, με σεβασμό στην μνήμη του, με ευαισθησία, λεπτότητα και άκρα καλαισθησία, επιβεβαιώνοντας, θαρρείς, την αριστοτέλεια ρήση «Η ποίηση είναι ανώτερη από όλες τις τέχνες»



Related Posts with Thumbnails