© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2013

Ένα πολύτιμο χαλί, στη θέση μιας πολυφορεμένης κουρελούς

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ


Το Καλοκαίρι τελείωσε. Μαζί του και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, εγχώριες και εισαγόμενες. Μπήκε ο Οκτώβρης –τι μπήκε, λέω, που φεύγει κιόλας– και στις πιο πολλές περιπτώσεις επαληθεύεται αυτό που ο λαός σοφά εκφράζει στην παροιμιακή του πράξη: «κάθε κατεργάρης στον μπάγκο του». Και στις μέρες μας δεν ξέρω τι κάνει ο κατρεγάρης, όπως με αναγραμματισμό ονομάζεται ο κατεργάρης, αλλά όλοι γνωρίζουμε άριστα –ή πιο σωστά βιώνουμε– το τι σημαίνει να κάθεσαι στον μπάγκο και να τραβάς κουπί, χωρίς προοπτική, αλλά με το μαστίγιο πάντα από πάνω σου. Άσε εκείνο το χαράτσι, που σαν καθαρόαιμος Επτανήσιος, δεν νοιώθω μόνο άδειος στην τσέπη, αλλά και στην ψυχή. Μ’ άλλα λόγια Τούρκους δεν είχε το αίμα μου, αλλά φορολογείται οθωμανικά. Ας όψονται αυτοί που λησμόνησαν πως η παραλιακή οδός λέγεται Στράτα Μαρίνα.
    Στην μελαγχολία, λοιπόν, των ημερών και για να μην κλαίγομαι μόνο, αυτήν την εποχή κάνω τα καλύτερα μπάνια.
   Στην θάλασσα ήμουν, που λέτε, σαν πήρα ένα τηλέφωνο επαναφοράς, από την φίλη Πιερρίνα Κοροτιοπούλου. Σκοπός του ήταν να μου θυμίσει πως χρωστούσα το κείμενο, που είχα στο τέλος της Άνοιξης, αν δεν απατώμαι, υποσχεθεί για το περιοδικό «Ιονικά Ανάλεκτα», που μια ομάδα συμπατριωτών μας, οι δραστήριοι «Φίλοι του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων», εκδίδει, γεμίζοντας άνθη το κενό, κατά την προτροπή του ποιητή και ετοιμάζεται για το τρίτο του τεύχος.
   Το κείμενο το είχα έτοιμο, λίγες σημειώσεις μου έλειπαν, με κάποιες λέξεις, από αυτές των παλιών ζακυνθινών χειρογράφων, που δεν είχα ακόμα ερμηνεύσει, μια και δεν υπήρχαν ούτε στο πολύτιμο «Λεξικόν» του Λεωνίδα Ζώη, ούτε σε κανένα άλλο και θα το έστελνα. Μα εκείνο που σκέφτηκα δεν ήταν τόσο η εργασία, που με την βοήθεια κάποιου φίλου, άριστου γνώστη των Επτανησιακών, θα τελείωνα, αλλά η σκέψη του τι είναι πολιτισμός. Έχοντας, μάλιστα, το κουρελομάνι των αφισών, με το οποίο σε κάποιο προηγούμενό μας κείμενο ασχοληθήκαμε, μπροστά μου, η απορία μου γίνηκε περισσότερο έντονη. Γι’ αυτό έκανα μερικές σκέψεις, που σήμερα τις μοιράζομαι μαζί σας.
   Τα «Ιόνια Ανάλεκτα» έχουν ήδη προσφέρει δύο τεύχη, με θαυμάσια και πρωτότυπη ύλη και –όπως ήδη σημειώσαμε– ετοιμάζονται για το τρίτο. Τι σημαίνει αυτό; Μα πολλά νομίζω. Εντοπίζω ελάχιστα.
   Υπάρχει στο συρτάρι μου ένας αληθινός θησαυρός. Όχι χρήματα, βέβαια, μια και όλα μειώνονται, σαν τον πάγο, που τον βλέπει ο ήλιος, ούτε κάτι κληρονομικά πολύτιμο, αφού, βλέπετε ο σεισμός και τα επακόλουθά του, ορατά και αόρατα, μας εξαφάνισαν και μας έκαναν αμήτορες. Ο θησαυρός είναι φωτογραφημένοι κώδικες και χειρόγραφα, παλιές διαθήκες και συμβόλαια, από τα οποία φωτίζονται αρκετές σημαντικές στιγμές της τοπικής μας ιστορίας.
   Μου αρέσει ν’ ασχολούμαι μαζί τους και προ πάντων να τα δουλεύω, προσθέτοντας και εγώ το μικρό μου λιθαράκι στην οικοδομή που λέγεται Επτανησιακή Ιστοριογραφία και είναι ένα κομμάτι της ιδιαιτερότητας του δικού μας πολιτισμού, που μας έδωσε και ίσως μας δίνει λόγο και αιτία ύπαρξης. Αυτό, μάλιστα, με ξεκουράζει και με ηρεμεί. Νοιώθω σαν τον πατέρα που γεννά, μια και η μητέρα τίκτει.
   Τελευταία, όμως, ομολογώ πως καιρό είχα ν’ ασχοληθώ μ’ αυτήν μου την αγάπη. Όχι πως δεν έχω καιρό και διάθεση, όχι πως κάτι τέτοιο έπαψε ν’ ανήκει στα ενδιαφέροντά μου, αλλά για να γίνει κάτι παρόμοιο, πρέπει να υπάρχει το έντυπο, που θα δημοσιευθεί. Διαφορετικά γιατί ο κόπος και ο χαμένος χρόνος;
   Τα «Επτανησιακά Φύλλα» έκλεισαν, τον καιρό μάλιστα που οι ιθύνοντες έλεγαν τη Ζάκυνθο: «νησί του πολιτισμού» στους πανηγυρικούς τους και μόνο κάπου-κάπου κανένα συνέδριο γίνεται, όπως το «Πανιόνιο» της επόμενης Άνοιξης, που σε αναγκάζει να σκύψεις στο υλικό σου, να ψάξεις, να ερευνήσεις και να προσφέρεις. Επίσης, για να μην γίνομαι άδικος, γίνεται το ερχόμενο Φθινόπωρο και το συνέδριο για τον Ανδρέα Βεζάλ, μεγάλη προσφορά και αυτό για το νησί μας. Μ’ αυτά είναι δύο στιγμές μέσα σ’ έναν ολόκληρο χρόνο. Με τις υπόλοιπες τι γίνεται;
   Η ύπαρξη φιλολογικών και ιστορικών εντύπων, παλιότερα, στάθηκε αφορμή στο να δημιουργηθεί μια παράδοση, για την οποία είμαστε σήμερα περήφανοι. Είναι μια ανάλογη περίπτωση με την ύπαρξη θεάτρου. Αν αυτό δεν υπήρχε, προς τι ο Θεόδωρος Μοντσελέζε, ο Σαβόγιας Ρούσμελης, ο Δημήτριος Γουζέλης και ο Αντώνιος Μάτεσης –για ν’ αναφερθούμε μόνο σε μερικές, σημαντικές περιπτώσεις– να έγραφαν τα έργα τους; Το θέατρο γράφεται για να παίζεται στη σκηνή και όχι για να διαβάζεται.
   Έτσι συμβαίνει και με την μελέτη και την έρευνα, αλλά και από την δημιουργία. Μην ξεχνάμε πως ποίηση γράφτηκε, σε καιρούς που εκδιδόταν και λογοτεχνικά περιοδικά. Αυτά προσέφεραν πολλά και ευτυχώς το νησί μας είχε πάμπολλα και καλά. Γι’ αυτό και ο πολιτισμός μας.
   Κάθε ενέργεια στον πολιτιστικό χώρο μετρά, αν έχει αφήσει κάτι την επόμενη μέρα της εμφάνισής της. Όσο, μάλιστα, περισσότερο χρόνο κρατεί ο απόηχός της, τόσο πιο σημαντική είναι η προσφορά της.
   Γι’ αυτό  μετά τον ζεστό μου Αύγουστο, αληθινή δροσιά του Σεπτέμβρη ήταν το τηλέφωνο, που ήδη σημείωσα, για τα «Ιόνια Ανάλεκτα». Ήταν το πολύτιμο χαλί, στη θέση μιας πολυφορεμένης κουρελούς.
   Μακάρι να μπορέσουμε να τα κρατήσουμε.

Related Posts with Thumbnails