© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τρίτη 16 Ιουλίου 2013

Ο Ερωτόκριτος του χθες και του σήμερα

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Είναι παρήγορο, στ’ αλήθεια, ότι στις μέρες των περιφερόμενων μπουλουκιών και στην εποχή της εξαγοράς της επιταγής για την υποχώρηση στην τηλεοπτική μετριότητα, κάποιοι επιμένουν και αντιστέκονται. Στον αναπροσανατολισμό της επιβαλλόμενης κουλτούρας και της ισοπέδωσης των πάντων αυτοί αντιπαραθέτουν την δική τους – και δική μας – ταυτότητα  και επιμένουν στην ξεχωριστή τους έκφραση και άποψη. Είναι αυτοί που γνωρίζουν και έχουν όραμα και σκοπό και αυτοί που δεν μηρυκάζουν, αλλά, στρεφόμενοι στον εαυτό τους, προσπαθούν να κρατήσουν τις σωτήριες ιδιαιτερότητες του τόπου τους.
    Ανάμεσα σ’ αυτούς τους λίγους, αλλά σταθερούς -εξάλλου «μικρά ζύμη όλο το φύραμα ζυμοί»- οι κάτοικοι του χωριού Σκουλικάδο, οι οποίοι σέβονται την παράδοσή τους, προσπαθούν να την γνωρίσουν, να την φέρουν στο σήμερα και να την συνεχίσουν.
   Παρακαταθήκη αιώνων και στο χωριό τους ο πολυαγάπητος σ’ όλο το νησί Ερωτόκριτος, που μεταλαμπαδεύτηκε στη Ζάκυνθο από την Κρήτη, μετά την πτώση του Χάνδακα και αγαπήθηκε όσο κανένα άλλο κείμενο στο νησί, σαν ποίημα πρώτα, που έγινε διήγηση στα χείλη της νόνας και μετά σαν «Ομιλία», η οποία παίχτηκε κατά καιρούς και ήταν μια από τις πιο αγαπημένες των κατοίκων του νησιού, αλλά κυρίως του παραπάνω χωριού, που την έπαιξε συχνά και μάλιστα την προσάρμοσε στα δικά μας δεδομένα.
   Ο δραστήριος και ομώνυμος σύλλογος, λοιπόν, που δραστηριοποιείται στην περιοχή και όχι μόνο, σεβόμενος την ιστορία του και αναζητώντας την ιδιαιτερότητά του, πέραν από την πρόσφατη και επιτυχημένη παράσταση του κλασσικού έργου, που επανήλθε στη ζωή των κατοίκων του, για να συνεχιστεί η μακραίωνη παράδοση, θέλησε να ερευνήσει και επιστημονικά την υπόθεση και γι’ αυτό το λόγο οργάνωσε στις 13 και 14 Ιουλίου ένα διήμερο εκδηλώσεων λόγου και τέχνης, το οποίο ήταν αφιερωμένο στην μεγάλη αυτή παρακαταθήκη του τζαντιώτικου πολιτισμού.
   Άτομα, τα οποία ή επιστημονικά έχουν ασχοληθεί με το ποιητικό αυτό κείμενο ή έχουν δώσει μεγάλο μέρος της ζωής τους για την συνέχισή του στο σήμερα και την διατήρησή του, ανακοίνωσαν τον καρπό της έρευνάς τους και της εμπειρίας τους και έκαναν τους παλιότερους να θυμηθούν και τους νεότερους να γνωρίσουν και να μάθουν.
   Αναζητήθηκε η ουσιαστική και πολύπλευρη σχέση της Μεγαλονήσου και του νησιού μας, ψάχτηκαν οι τρόποι της απόδοσης του ερωτικού έργου του Κορνάρου από τους απλούς ανθρώπους του χωριού, ερευνήθηκαν οι παλιότερες και γνωστές σε μας παραστάσεις – «μιλήματα» θα ήταν ο σωστότερος όρος -, αποδόθηκαν – όπως θα έπρεπε – τα εύσημα σε όσους δημιούργησαν την παρακαταθήκη και έτσι, ερευνώντας το χθες, θεμελιώθηκε το σήμερα και το αύριο.
   «Ερωτόκριτος σε βάθος χρόνου» ήταν ο τίτλος των εκδηλώσεων, οι οποίες, σημειωτέον, έγιναν πολύ σωστά στο χωριό, και το «βάθος» αυτό δεν περιορίστηκε στείρα στο παρελθόν, αλλά προχώρησε δημιουργικά και στο μέλλον.
   Παρευρέθηκα και τις δύο βραδιές στις εκδηλώσεις και ομολογώ πως, πέρα απ’ όλα τ’ άλλα, αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν ο τρόπος που συμμετείχε το κοινό και το πώς οι κάτοικοι του σημαντικού αυτού χωριού της Ρίζας, έχουν κάνει βίωμά τους το αριστουργηματικό αυτό κείμενο της θεατρικής μας λογοτεχνίας και το πόσο το αγαπούν και το συντηρούν. Πολλοί το γνώριζαν απέξω, όπως και παλιότερα και σιγοψιθύριζαν τους στίχους τους. Άλλοι συμφωνούσαν με τους ομιλητές, όταν ακούγονταν γεγονότα και ονόματα, από τις παλιότερες κυρίως παραστάσεις και επιδοκίμαζαν. Άλλοι πάλι γύριζαν στον διπλανό και του έλεγαν λεπτομέρειες. Αυτό είναι αναμφίβολα δείγμα ζωντάνιας, αλλά και ουσιαστικού πολιτισμού. Γι’ αυτό και μόνο, πιστεύω, είχαν επιτυχία οι διήμερες εκδηλώσεις.
   Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η στιγμή που τ’ άλογα με τ’ αντιπροσωπευτικά «αφεντόπουλα» θύμισαν τον λόγο του ποιητή και τον έκαναν να ξανακουστεί στα στενά δρομάκια του Σκουλικάδου. Οι οπλές τους δεν ξύπνησαν μόνο μνήμες, αλλά έδωσαν και υποσχέσεις.
   Εκείνα τα καλοκαιριάτικα –με όλες τις σημασίες της λέξης– βράδια το νησί μας, μέσω του πάντα δραστήριου χωριού Σκουλικάδου, απέδειξε πως μπορούμε να έχουμε δικό μας και μάλιστα πολύ σημαντικό πολιτισμό, δίχως μετακλήσεις. Πως η αυτογνωσία είναι σημαντικότερη από το νεοπλουτισμό και πως η με σκοπό και ουσία αναζήτηση είναι πιο εποικοδομητική από τις δίχως συνοχή και αιτία μιμητικές και παντού επαναλαμβανόμενες εκδηλώσεις.
   Σε εποχές λαϊκισμού και φτηνής κουλτούρας, που το λίκνισμα στις πίστες θεωρείται πρόοδος και ο κάθε πικραμένος εκμεταλλεύεται τα μεγάλα ονόματα και τα ποδοπατεί, ο λόγος ενός μεγάλου ποιητή, μπολιασμένος συχνά από την λαϊκή σοφία, επανήλθε στην επιφάνεια και μας έδωσε παρηγορία.
   Αυτό αρκεί. Τα άλλα είναι επιπόλαιες υποθέσεις.
   Ας βρούμε το κουράγιο και την παιδεία να συνεχίσουμε. Στο νησί μας αξίζει μια καλύτερη τύχη.



π. Βασιλείου Θερμού: i) Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ, ii) ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ, iii) ΕΝΑΕΡΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ [νέα ποιήματα]


Πρωτοδημοσιευόμενα ποιήματα από την ανέκδοτη συλλογή «Οι εποχές αποχωρούν πάντα πικραμένες»

Η καταστροφή του κτηματολογίου

Τώρα φυσούν καινούργιοι άνεμοι
παίρνουν μακριά τις σημαίες που είχαμε στήσει
από τα βουναλάκια όσα οικοδομούσαμε νέοι
έτσι δεν ανήκουν σε κανέναν
τίτλοι ιδιοκτησίας δεν υπάρχουν πια
τα υποθηκοφυλακεία των ιδεών τάκαψε όλα η φωτιά
που εξαπλώθηκε από κείνους
τους πυρακτωμένους
που υπέκυψαν στους μέσα κεραυνούς.


Ψυχική κατάρρευση

Άλλα έδωσε πρόθυμα, μα πριν την ώρα τους
άλλα της τα πήραν ξεγελώντας την
κι άλλα της τ’ αρπάξαν με τη βία.

Με τόσες καισαρικές και πρόωρα
πώς ν’ αντέξει η μήτρα
της προσωπικής της ιστορίας;


       Εναέρια κυκλοφορία

Της αγάπης αίματα εντέλει τον πορφύρωσαν
και συνήθισε η φλεγόμενη άμαξά του
να βαίνει καθημερινά προς απόσυρση
για χατίρι μας
για να νοικιαστούν όνειρα
της νύχτας ολοκαίνουργια
αστραφτερά,
με ευρύχωρο σαλόνι,
με κινητήρα πειραγμένο,
με αξεσουάρ πλήθος,
υβριδικά ουρανού και γης,
βραχύβια

προορισμένα ν’ αχρηστευθούν στην πρώτη μετωπική
σύγκρουση με τη μέρα.
Related Posts with Thumbnails