Όταν η τέχνη γίνεται προσιτή

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Στην σημερινή, μετασεισμική Ζάκυνθο υπάρχουν, όπως και άλλες φορές έχουμε επισημάνει, ανάσες πολιτισμού και δημιουργίας, οι οποίες δείχνουν πως η παράδοση συνεχίζεται και μάλιστα όχι στείρα και μιμητικά, αλλά προσαρμοσμένη στο σήμερα και μπολιασμένη με τις απαιτήσεις και τις εκφράσεις των καιρών μας.

   Πολλές είναι οι μορφές της τέχνης, που καλλιεργούνται σήμερα στο νησί. Το θέατρο, για παράδειγμα, ανθεί και πάλι, είτε με επαγγελματική μορφή, είτε με ερασιτεχνική, αλλά προπάντων με την συνέχεια των «Ομιλιών». Η μουσική ακμάζει ξανά στο πρόσωπο πολλών νέων παιδιών, τα οποία με λαμπρές σπουδές και αναμφισβήτητο ταλέντο παραμένουν στον τόπο τους και τόπο μας και ποικιλόμορφα προσφέρουν. Η ποίηση βρίσκεται, πιστεύω, στην καλύτερη στιγμή της, μετά, βέβαια, από την γνωστή μεγάλη της έξαρση της ακμής του Φώσκολου, του Κάλβου και του Σολωμού, η οποία χάρισε ονόματα πανελλήνιας και διεθνούς φήμης. Τέλος η ζωγραφική  ακμάζει για μια ακόμα φορά και σε ποιότητα και σε ποσότητα, χαρίζοντας άλλη μορφή ψυχαγωγίας σε όλους τους κατοίκους του νησιού και αποδεικνύοντας πως ο σπόρος των Δοξαράδων, του Κουτούζη και του Καντούνη, έπεσε σε καρποφόρα γη και πως υπάρχουν άξιοι συνεχιστές του έργου τους.

   Μια από τις πιο αξιόλογες περιπτώσεις του εικαστικού χώρου της σημερινής Ζακύνθου είναι και η Ελένη Γούναρη, που πρόσφατα μας παρουσίασε την νεότερη δουλειά της στο ζεστό και φιλόξενο χώρο του Bliss Art Café Bar, στο κέντρο της πόλης.

   Όσοι παρευρεθήκαμε το ζεστό (κυριολεκτικά και μεταφορικά) εκείνο βράδυ του Οκτώβρη στα εγκαίνια της έκθεσης, αλλά και όσοι την επισκέφθηκαν τις επόμενες μέρες, χαρήκαμε την δουλειά της ζωγράφου, την διεισδυτική της  ματιά, αλλά και την καλλιτεχνική εξέλιξη της.

   Δεν είναι σκοπός μου με αυτό το κείμενο να κάνω κριτική στο έργο της Ελένης Γούναρη. Αυτό το έχουν κάνει και μάλιστα θετικά άλλοι και πλέον αρμόδιοι. Απλά θέλω να σας μεταφέρω την χαρά που πήρα μέσα σ’ ένα χώρο όπου οι προεκτάσεις της ζωής και η άλλη ματιά της καθημερινότητας βοηθούσαν άριστα στο να δούμε καλύτερα.

   Υπήρχαν έργα που έδειχναν σπαράγματα της λεγόμενης προσεισμικής Ζακύνθου, τα οποία δεν επιτελούσαν μνημόσυνο σ’ αυτό που χάθηκε οριστικά στα ερείπια και τις φλόγες της 12ης Αυγούστου 1953, αλλά το αναζωογονούσαν και το έκαναν να επιζήσει στο σήμερα. Δεν ήταν το χθες, αλλά το τώρα. Απόδειξη πως η ιστορία συνεχίζεται και επαλήθευση του στίχου του γενάρχη ποιητή πως το χάσμα του σεισμού, «ευθύς εγιόμισ’ άνθη».

   Μέσα στο μπετόν και την άσφαλτο, ανάμεσα σε πεζόδρομο και εθνική οδό, η ζωγράφος κατόρθωσε να επισημάνει πως τα δαχτυλίδια χάθηκαν, αλλά παρέμειναν τα χέρια που τα φορούσαν και αυτό έχει την μεγαλύτερη σημασία, μια και τα τελευταία είναι το καλύτερο και πιο δυνατό μέσω έκφρασης και απασχόλησαν πολλούς και σημαντικούς καλλιτέχνες.

   Το ίδιο συνέβη και με τα έργα της Ελένης Γούναρη, που εκτέθηκαν στο Bliss Art Café Bar και είχαν αρχαιοελληνικές αναζητήσεις. Δεν ήταν στείρα αρχαιολατρία, αλλά μια απόδειξη της συνέχειας της φυλής. Μορφές αγαλμάτινες όχι για τα μουσεία και τις ιδιωτικές συλλογές, αλλά για τους δρόμους και τις πλατείες μιας σύγχρονης ελληνικής πόλης. Ζωντανές, δηλαδή, και περιφερόμενες ανάμεσά μας. Το παρελθόν, όπως επιβιώνει στο τώρα.

   «Γιατί σήμερα η Τέχνη οφείλει να είναι προσιτή…» ήταν το σύνθημα αυτής της έκθεσης και φαίνεται πως τελικά επιτέλεσε το σκοπό της. Η μεγαλοσύνη βγήκε από την απλότητα και το αιώνιο από το καθημερινό. Ένα απλό αντικείμενο, μια πολυθρόνα, μια σκάλα, μπορούν να πουν πολλά. Αρκεί να είναι ιδωμένα και  φωτισμένα από το βλέμμα ενός αληθινού καλλιτέχνη, ο οποίος μπορεί να δει πέρα από την επιφάνεια, να ξεπεράσει την επιδερμικότατα και να δωρίσει αυτήν του την κατάκτηση στους συνανθρώπους του.

   Πράγματι η τέχνη σήμερα πρέπει να είναι προσιτή και να αγγίζει τον καθένα. Δεν πρέπει να απαιτεί μόνο γνώση, αλλά και ευαισθησία και καθαρή ματιά.

   Αυτό φαίνεται να το γνωρίζει καλά η ζωγράφος Ελένη Γούναρη και το έχει κάνει βίωμα και πράξη. Αυτό είναι που κάνει να ξεχωρίζει και το έργο της.

   Της ευχόμαστε καλή συνέχεια και πάντα να προοδεύει. Έχουμε ανάγκη τα έργα της και την ματιά της.

Η πρώτη ερμηνεία γι’ αυτό είναι η συνέχεια της παράδοσης του τόπου μας, που αγαπάμε.  Η δεύτερη και πιο σημαντική είναι ότι κάθε δημιουργία μας βοηθά να επιβιώσουμε και να γίνουμε καλύτεροι.

   Η τέχνη, η γνήσια τέχνη, αντισταθμίζει την κρίση.