Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ
Φέτος τη Νια Παρασκευή, 10
Μαΐου, η Ζάκυνθος γιορτάζει, εκτός από την Παναγία του Κάστρου, την Κυρά τη
Χρυσοπηγή κι έναν από τους πιο λαοφιλείς και γνωστούς Ιεράρχες της εκκλησίας
μας, τον ταπεινό Επίσκοπο των Μύρων της Λυκίας, τον Άγιο Νικόλαο.
Αιτία της δεύτερης αυτής γιορτής του πλέον
κοσμαγάπητου Αγίου, είναι η Πάροδος των Λειψάνων του από το νησί μας, όταν το
1087 μεταφερόταν από την πόλη που ποίμαινε, στο Μπάρι της Ιταλίας, όπου εκεί
φυλάσσονται μέχρι και σήμερα.
Στην ουσία η ανακομιδή αυτή είναι μια επιβολή
της Δύσης στην Ανατολή, μια κι η πρώτη έκλεψε στην ουσία το Άγιο Λείψανο από την
δεύτερη, για να το οικειοποιηθεί και να έχει όλες εκείνες τις πολλαπλές
απολαβές, πνευματικές και υλικές, που θα της πρόσφερε.
Πηγαίνοντας, λοιπόν, το πλοίο με το πολύτιμο
φορτίο, στον τελικό του προορισμό, πέρασε, όπως θέλει η παράδοση, από τη Ζάκυνθο
και κατά πολλούς σταμάτησε στο νησί, όπου προσκυνήθηκε από τους κατοίκους του
και το ευλόγησε.
Από τότε καθιερώθηκε η τοπική αυτή γιορτή, η
οποία όπως μας πληροφορεί ο ακούραστος ιστοριοδίφης Λεωνίδας Ζώης και στην
«Ιστορία» του, αλλά και στο «Λεξικόν» του, είναι η αρχαιότερη του τόπου.
Ο καλός καιρός, το αναστάσιμο κλίμα στο
οποίο η επέτειος αυτή συμπεριλαμβάνεται σχεδόν πάντα, αλλά και η επιθυμία
κλήρου και λαού να γιορτάσει για δεύτερη φορά τον θαυματουργό Άγιο, μετά την
ημέρα της μνήμης του, στις 6 Δεκεμβρίου, με τις βροχές και τα κρύα, έκαναν με
τον καιρό την 10η Μαΐου μια από τις πιο λαοφιλείς γιορτές, ιδίως στα χωριά του
νησιού, όπου στα περισσότερα υπάρχουν χτισμένες μεγάλες ή μικρές εκκλησίες στ’
όνομά του.
Λαμπρά πανηγύρια γίνονταν και γίνονται κάθε
χρόνο στην γιορτή του «Αγίου Νικολάου του Περαστού», όπως χαρακτηριστικά
ονομάζει την γιορτή ο λαός μας και συχνά και λιτανείες με την καθέδρα της
εικόνας του, για να θυμίζουν την «πανσεβάσμιαν πάροδον», όπως ψέλνει κι ο
υμνογράφος Γεώργιος Ιωαννούλης, ο οποίος συνέθεσε την σχετική ακολουθία και την
πρωτοτύπωσε στην Βενετία το 1797.
Παλιότερα, μάλιστα, γιόρταζαν και τα ονόματα
«Νικόλαος» και «Νικολέτα», όπως προκύπτει από μονόφυλλα, που τυπώθηκαν, κατά την
συνήθεια παλιότερης εποχής, μ’ ευχές σε φίλους και συγγενείς, οι οποίοι είχαν
τα ονομαστήριά τους.
Στην πόλη της Ζακύνθου γιορτάζει κάθε 10
Μαΐου η παραλιακή εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Μόλου, συντεχνιακή κάποτε των
ναυτικών κι εκεί συγκεντρώνονται πολλοί πιστοί, θέλοντας να τιμήσουν τον
Ιεράρχη και την καθαρά τοπική αυτή ανοιξιάτικη και πασχαλινή γιορτή του νησιού
τους.
Στην ύπαιθρο του νησιού γιορτάζουν όλες οι
εκκλησίες, που τιμώνται στ’ όνομα του Ιεράρχη. Λειτουργού επίσης και πολλά του
ξωκλήσια, τα οποία, λόγω καιρού, τον Δεκέμβρη, στην καθαυτό γιορτή του, μένουν
κλειστά.
Ένα από τα πολλά πανηγύρια, που γίνονται
αυτήν την ημέρα, είναι και του Αγίου Νικολάου των Σχίνων, στο ριζοχώρι
Φιολίτης, όπου τελούνταν από τα πολύ παλιά χρόνια και συνεχίζεται και στις
μέρες μας να γίνεται.
Τ’ όνομα της εκκλησίας αυτής οφείλεται στην
θαυματουργή εικόνα του Αγίου, η οποία βρέθηκε στα χρόνια της Ενετικής περιόδου,
από έναν βοσκό, στα κλαδιά ενός σχίνου.
Η παράδοση λέει, πως ο ταπεινός αυτός
τσοπάνος, βόσκοντας τα πρόβατά του, έβλεπε κάθε βράδυ ένα παράξενο φως, σε μια
εντελώς ερημική τοποθεσία, έξω από το χωριό. Στην αρχή την πέρασε για γέννημα
της φαντασίας του και δεν έδωσε σημασία. Επειδή, όμως, το γεγονός αυτό
συνεχιζόταν, από περιέργεια κινούμενος, πήγε στον τόπο που έβλεπε την λάμψη κι
εκεί στα κλαδιά ενός σχίνου βρήκε την εικόνα του μεγάλου Αγίου.
Την
επόμενη, μαζί με τους συγχωριανούς του, οι οποίοι ενημερώθηκαν πρωί – πρωί για
το θαύμα, την πήγαν στην γειτονική εκκλησία της Ευαγγελίστριας, όπου κι αυτή
είχε κτισθεί σε θέση που παλιότερα, μετά από μεγάλο σεισμό, είχε βρεθεί εικόνα
του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Η εικόνα, όμως, τα βράδια έφευγε και ξαναγύριζε
στο σχίνο της εύρεσής της. Έτσι οι χωριανοί, με έρανο, έχτισαν στον τόπο εκείνο
τον περικαλλή προσεισμικά ναό, στον οποίο στεγάστηκε το πανάρχαιο κειμήλιο.
Ανάλογες γιορτές, στην ίδια ή σε άλλες
ημερομηνίες, ανάλογα με την ημέρα που προσέγγισε σ’ αυτά το πλοίο, υπάρχουν σ’
όλα τα Επτάνησα, αλλά και σε κάποια μέρη της δυτικής Ελλάδας.
Σημασία έχει π’ ακόμα επιβιώνουν. Έχει,
βλέπετε, μεγάλη δύναμη η παράδοση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου