© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

Από το «κύριοι» στο «κύργιοι»

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

"Ομιλία" στον Άγιο Μάρκο Ζακύνθου.
Ανάμεσα στις πολλές εκδηλώσεις, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν το τετραήμερο από 31 Μαΐου έως και 3 Ιουνίου, στο πλαίσιο της διεξαγωγής της Γκιόστρας της Ζακύνθου του 2012, έχει προγραμματισθεί και η παράστασης μιας «Ομιλίας», για να τονισθεί, έτσι, μια άλλη, σημαντική και μεγάλη παράμετρος του τοπικού μας πολιτισμού. Πρόκειται για την διδασκαλία της πατροπαράδοτης και κλασσικής «Χρυσαυγής», η οποία είναι μια από τις βασικότερες και πιο κοσμαγάπητες του Λαϊκού  Θεάτρου μας.
Η παράσταση αυτή θα είναι και μια πρόταση της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Giostra di Zante” για επαναφορά στις ρίζες και τις βάσεις, όπως επίσης για να ξαναβρεί το πανάρχαιο αυτό είδος έκφρασης του λαού μας την πρωταρχική και ουσιαστική του απλότητα και την λιτότητα εκείνη, που πολλά άλλα είδη θεάτρου αναζητούν και επιδιώκουν.
Η Ομιλία, σαν γνήσιο θέατρο δρόμου, που είναι, θα παιχτεί σε πλατώματα και γειτονιές, κατάχαμα και δίχως πάρκο, με μωρέττες και με τη γνωστή μακρόσυρτη εκφορά του λόγου, δίχως σκηνικά και ντεκόρ, χωρίς αυλαίες και μικρόφωνα και φυσικά μόνο από άνδρες, οι οποίοι, όπως απαιτεί η παράδοση, θα υποδυθούν και τους γυναικείους ρόλους.
Επίσης θα ξεκινήσει, σαν κάποτε, από την ιστορική εκκλησία της Φανερωμένης, θα συνεχίσει στον με παρόμοια παράδοση Άγιο Παύλο, θα ξανασταματήσει στην κεντρική Ανάληψη, όπου μπρος στο καμπαναριό της θα παιχτεί μια σκηνή της και τέλος θα καταλήξει στο Φόρο, την τριγωνική πλατεία του Αγίου Μάρκου, αυτήν που πάντα έκφραζε και εκφράζει την ιστορία μας και εκεί θα γίνει η λήξη.
Στο τέλος της κάθε παράστασης και στα τέσσερα σημεία της πόλης μας ο τελάλης θα βγάζει δίσκο (το καπέλο του ανάποδα, κατά το σκίτσο του Κονίδη Πορφύρη) και το κοινό, το οποίο θα έχει κυκλικά μαζευτεί τριγύρω, θα ρίξει ό,τι προαιρείται, όχι για να ενισχύσει οικονομικά τον λαϊκό θίασο (πού να βρει ταβέρνα πια για το κρασάκι του;), αλλά για να κρατηθεί η συνήθεια, να θυμηθούν οι παλιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι.
Η θεατρική ομάδα του Αγκερυκού, του Συλλόγου «Ο Μαρτελάος», προετοιμάζεται από καιρό γι’ αυτή την προσπάθεια και όσοι θυμούνται και γνωρίζουν μαθαίνουν τους πιο μικρούς και κυριολεκτικά τους διδάσκουν για το πώς πρέπει να στηριχθεί η παράδοση και με τι σεβασμό πρέπει να περάσει στις επόμενες γενιές. Συνοδοιπόρος τους σ’ αυτό ο δάσκαλος Νίκος Αρβανιτάκης, ψυχή του χορευτικού και όχι μόνο συγκροτήματος «Υακίνθη», άριστος γνώστης του θέματος και Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Giostra di Zante”, η οποία ανέλαβε το τόλμημα και έχει, σε συνεργασία με το Δήμο Ζακυνθίων, οργανώσει τις εκδηλώσεις του τετραημέρου.
Θυμάμαι μικρός κάποιους θιάσους του δρόμου και προ πάντων αυτούς με τον αξέχαστο Γεράσιμο Πανά, να ξεκινούν από τον Άγιο Παύλο, το πιο απόμακρο μέρος του παιδικού μου βασίλειου, μια και στη Φωσκόλου κατοικοέδρευα, να κατεβαίνουν μετά την Πλατεία Ρούγα, που σε σημεία της σταματούσαν και έπαιζαν και τέλος το αποκορύφωμα στην πάνω πλατεία.
Είχε για 'με μυστήρια προέλευση η φωνή που άκουγα να βγαίνει μέσα από τις μάσκες, που χρησίμευαν σαν ηχεία και το μοναδικό εκείνο «κύργιοι», το γραμματικά ανορθόδοξο, μα τόσο οικείο. Ζούσα τον ξεψύχισμα μιας ιστορίας και το τέλος ενός πολιτισμού, που για χάρη μου τον διαφύλαξε η αντίσταση στην θεομηνία του Αυγούστου του 1953.
Συνοδοιπόρος φανταστικός με τον Διον. Ρώμα έβλεπα δίχως απορία τις «αρειμάνιες ξανθές μουστάκες» της … Ανθίας, όταν έκανε λίγο στην άκρη την μάσκα, για να καπνίσει, μεταξύ της παράστασης των Αγίων Σαράντων και αυτής του Διοικητηρίου. Μου προξενούσαν εντύπωση οι πολύχρωμες κορδέλες του καπέλου του Κρίνου. Φοβόμουν του δικαστές του «ευγενούς κριτήριου» και τέλος πάντα χαιρόμουν για την δικαίωση του ερωτευμένου ζευγαριού και την γελοιοποίηση του πατέρα, που τους κυνηγούσε.
Αργότερα είδα ξανά παρόμοιες «Ομιλίες» στο πανηγύρι, που γινόταν παντού στις πρώτες, μεταδικτατορικές «Συναντήσεις Μεσαιωνικού και Λαϊκού Θεάτρου». Κάπου υπάρχει θαμπά στη μνήμη μου, μάλιστα, μια «Θυσία του Αβραάμ», στην πλατεία Σολωμού, με την μαγεία του στίχου, την οποία ακόμα θυμάμαι.
Αυτά προσπαθεί να επαναφέρει η εκδήλωση της Γκιόστρας της Ζακύνθου 2012, της Παρασκευής 1ης Ιουνίου. Από την σκοντράδα των Δοξαράδων, θα ξεκινήσει ένας νεότερος και σύγχρονος λαϊκός θίασος και, περνώντας από το ιστορικό κέντρο της πόλης, θα καταλήξει στην πλατεία, που ο Ντίνος Κονόμος ονόμαζε «παλκοσένικο της τοπικής μας ιστορίας» και θα ξαναδικαιώσει τον έρωτα του Αλέξη και της Χρυσαυγής.
Πριν τα πέταλα των αλόγων αντηχήσουν και πάλι στον πιο ονομαστό δρόμο της πόλης μας, την περίφημη Πλατεία Ρούγα, η γνήσια τραγουδιστή φωνή των ζακυνθινόπουλων θα απαγγείλει τον αγαπητό δεκαπεντασύλλαβο και μια παράδοση αιώνων θα συνεχιστεί, μαζί με τους ρυθμούς του ταμπουρλονιάκαρου, από τις Μαριές.
Μια τέτοια «Ομιλία» έχει να παιχτεί χρόνια στο νησί μας, μ’ αυτόν τον γνήσιο και παραδοσιακό τρόπο.
Ας γίνουμε οι πιο καλοί θεατές της. Έτσι η αλυσίδα συνεχίζεται και ένας κρίκος προστίθεται.
Είναι που θέλει σεβασμό η παράδοση!
Related Posts with Thumbnails