ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ
«Η ευτυχία και η επιτυχία είναι κάτι που κανείς άνθρωπος δεν τη χορταίνει»
[Αισχύλος Αγαμέμνων, στ.1331]
Ο Γκαίτε [1749-1832], προσωπικότητα ολοκληρωμένη, δημιουργός και εκφραστής του ευρωπαϊκού πνεύματος, παλεύει μια ολόκληρη ζωή με τον Φάουστ τον οποίο ολοκληρώνει ένα χρόνο πριν το θάνατό του. Ο μυθικός Φάουστ συναντά το πεπρωμένο του. Συγκρούεται με τις εωσφορικές δυνάμεις, σ’ έναν αγώνα πνευματικό ανάμεσα στον πόθο για τη ζωή, την παντογνωσία, την απόλυτη ελευθερία. Έργο, εικόνα της ψυχής του Γκαίτε, στο οποίο φανερώνεται η τραγικότητα του ανθρώπου, η πάλη των δύο ψυχών του. Η μία θέλει να φτάσει ψηλά και η άλλη να μείνει στη γη.
Με αυτή την τραγωδία έρχεται αντιμέτωπος ο Γκουνό, ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της Γαλλίας του ΙΘ΄ αιώνα, ο οποίος εμπλουτίζει τη μουσική και τη φωνητική έκφραση και, με το ιδιαίτερα εκλεπτυσμένο ύφος του, ανοίγει νέους μουσικούς ορίζοντες, αναμορφώνει το λυρικό δραματολόγιο και διευρύνει τις δυνατότητες της ορχήστρας. Μετά το πομπώδες ύφος του Μέγιερμπεερ, ο Γκουνό επαναφέρει το γαλλικό μελόδραμα στα πρότυπα του Λουλλύ και του Γκλουκ. Σπάει τη συνέχεια του τραγικού και παρεμβάλλει σκηνές κωμικές. Γράφει λυρικά έργα και τραγούδια καθώς και άρθρα, όπως αυτό για τον «Ντον Τζοβάνι» του Μότσαρτ. Προοδευτικός για την εποχή του, δεν έχει την επιτυχία των συγχρόνων του. Η «Σαπφώ» είναι το πρώτο έργο του που παίζεται στην Όπερα του Παρισιού. Θα είναι όμως ο διευθυντής του Théâtre Lyrique Lèon Carvalho, εκείνος που θα ανοίξει τις πύλες του θεάτρου για το αριστούργημά του, τον Φάουστ, η πρεμιέρα του οποίου δόθηκε στις 19 Μαρτίου 1859 και ήταν ένας θρίαμβος. Στον Φάουστ κυριαρχεί το λυρικό και το φανταστικό στοιχείο, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ιδιοφυΐας του συνθέτη. Ο Φάουστ είχε μεγάλη απήχηση στο γερμανικό κοινό, γιατί εύρισκαν στοιχεία από τον Μότσαρτ και τον Βέμπερ. Ο Γκουνό αρχίζει να συνθέτει το έργο το 1856, σε λιμπρέτο των Jyle Barbier και Michel Carré, διασκευασμένο από τον Φάουστ του Goethe. Με έναν θεατρικότατο δαίμονα και μια ουράνια ηρωίδα σάρωσε την Ευρώπη και την Αμερική σε μια εποχή του θριάμβου των «τριών» Βέρντι, Rigoletto, Il Trovatore, La Traviata. Απ’ άκρη σε άκρη δεν ακούγεται παρά η λέξη Φάουστ, Φάουστ, Φάουστ.
Έτσι φωνάξαμε κι εμείς για την παράσταση της 20/1/2012 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε συμπαραγωγή με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», μια υπερπαραγωγή άξια των ξένων προτύπων! Ο Φάουστ, Grand opéra σε πέντε πράξεις με μπαλέτο, παίχτηκε χωρίς περικοπές. Μόνο επαίνους έχουμε γι' αυτή την παράσταση, αρχίζοντας από το σκηνικό του Αλεσάντρο Κάμερα που δίδει και την πρώτη εντύπωση στο θεατή. Σκηνικό αντάξιο ενός Γκαίτε – Φάουστ, ενός «αναγεννησιακού» ανθρώπου, που υπηρέτησε εξ ίσου καλά τις τέχνες και τις επιστήμες. Δύσκολο να περιγράψουμε τη λεπτοδουλειά του εργαστηρίου του Δρ. Φάουστ, που, με τους δεξιοτεχνικούς φωτισμούς του ο Βινίτσιο Κέλι, επέτεινε τη μυστικιστική ατμόσφαιρα. Μια αίθουσα διδασκαλίας όπου στους μαύρους πίνακες ο σκηνογράφος, αναπτύσσει θεαματικές καλλιτεχνικές ιδέες, μαθηματικές αναζητήσεις, μουσικές προτάσεις και αποδίδει «σαν σε γράφημα εγκεφάλου» με υψηλή αισθητική, τις διεργασίες και την αναζήτηση του νου μιας ιδιοφυΐας όπως ο Φάουστ - Γκαίτε, ενός στοχαστή, εφευρέτη, ερευνητή ονειροπόλου, άπληστου για γνώση και λάγνου. Παράσταση συνόλου θα τη χαρακτηρίζαμε γιατί συνέβαλαν όλοι στο άρτιο αυτό αποτέλεσμα.
Η σκηνοθεσία του Ρενάτο Τζανέλλα ευρηματική, εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο το δυναμικό της Λυρικής Σκηνής. Η Χορωδία άριστα προετοιμασμένη από τον Νίκο Βασιλείου συνετέλεσε στην επιτυχία της παράστασης, το ίδιο και οι χορευτές, που με τις έξυπνες χορογραφίες του Τζανέλλα, «λάμπρυναν» τις Βαλπούργιες νύχτες και όχι μόνο, αφού η παρουσία τους ήταν αισθητή καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Η ενδυματολόγος Κάρλα Ρικόττι έντυσε με ιδιαίτερη φινέτσα πρωταγωνιστές, χορωδούς και χορευτές. Ο εκπληκτικός Γεωργιανός Βαθύφωνος Παάτα Μπουρτσουλάντζε, με φωνή σα να έβγαινε από τα έγκατα της γης, ήταν εξαίσιος Μεφιστοφελής. Απέδωσε εκπληκτικά τη βλάσφημη αλληγορία του ρόλου του, την αλαζονεία του κακού! [Η Διεύθυνση της Λυρικής Σκηνής τον ευχαρίστησε δημόσια για την αφιλοκερδή συμμετοχή του. Η ερμηνεία του ήταν μια προσφορά προς το λυρικό μας θέατρο και κατ’ επέκταση προς τον λαό της Ελλάδας. Κι εμείς τον ευχαριστούμε]. Στο ίδιο υψηλό επίπεδο και η ερμηνεία του Φάουστ από τον Αμερικανό τενόρο Έρικ Κάτλερ που με στοιχεία ρομαντικά απέδωσε την ανταρσία του ήρωα στη απόλυτη εξουσία του καλού και στη δοκιμασία των ορίων της ελευθερίας του. Ένα αξέχαστο ζευγάρι αντιθέσεων Μεφιστοφελής-Φάουστ. Ο ένας κυνηγός της ψυχής, ο άλλος κυνηγός της παντογνωσίας δε διστάζει, ικανοποιώντας τον πόθο για ζωή, να γίνει ο τέλειος διαφθορέας και να ρίξει ένα πλάσμα αθώο στη ταπείνωση και τη χλεύη. Η υψίφωνος Αλεξία Βουλγαρίδου, ιδανική Μαργαρίτα, πέρασε από την αθωότητα στην τραγική κατάσταση της ηρωίδας με άνεση θεατρική και χάρη. Η σταθερή αξία της Λυρικής Σκηνής, ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, συγκίνησε βαθιά και δικαίως αποθεώθηκε, ερμηνεύοντας τον Βαλεντίνο, αδερφό της Μαργαρίτας. Σε υψηλό επίπεδο στάθηκαν και οι ερμηνείες της Ειρήνης Καράγιαννη Ζήμπελ, της Ινές Ζήκου Μάρθα και του Δημήτρη Κασιούμη Βάγκνερ. Και βέβαια η επιτυχία αυτής της παράστασης πολλά οφείλει στην ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και στον Αρχιμουσικό της Μύρωνα Μιχαηλίδη, Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Λυρικού μας Θεάτρου, που με σταθερότητα και δυναμισμό ανέδειξε τις αρετές της Ορχήστρας και τη μεγαλοσύνη του έργου.
Τα εύσημα ανήκουν σε όλους!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου