Γράφει ο Παύλος Φουρνογεράκης
Οι βολές των ηλιακών ακτίνων για λίγες ώρες μετά την ανατολή τους είναι ανίσχυρες κι η χαρά του ημίγυμνου σώματος στη γαληνεμένη θάλασσα ανείπωτη. Εκείνο το πρωινό επιλέξαμε μια από τις λιγότερο τουριστικές παραλίες στα Βόρεια και Ανατολικά του νησιού μας και ξαπλώσαμε κάτω από τα ψηλά αλμυρίκια…
-Καλημέρα, ακούστηκε από μια άγνωστη, κοριτσίστικη, γλυκιά φωνούλα, που συνοδευόταν από τον ευτραφή παππού της για το πρωινό μπάνιο.
Ξαφνιάστηκα που ένιωσα ν' ανοίγει η καρδιά μου στην ευχή κι ας ήταν «γκιουναϊντίν» η αυθόρμητη απάντησή μου. Ήταν μόλις δυο μέρες που επέστρεψα από μια εκδρομή- προσκύνημα στην Πόλη και το μυαλό μου ακόμα ταξίδευε στους τόπους του ενθουσιασμού και της συγκίνησης. Γκιουναϊντίν ήταν η πρώτη λέξη που μάθαμε όταν προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο της Ιστανμπούλ . Είχαμε φθάσει «εις την Πόλιν», που εξακολουθεί να είναι ένας από τους κυριότερους προορισμούς των Ασιατών ίσως και των Ευρωπαίων. Εκείνο το γκιουναϊντίν, που ακούγαμε και επαναλαμβάναμε κάθε πρωί έμελλε να είναι καθοριστικό. Κάθε μέρα εξελισσόταν ακόμα καλύτερη και από την προηγούμενη που θεωρούσαμε ότι ήταν ανεπανάληπτη.
Η άλλοτε πόλη του Βύζαντα, που είχε ιδρυθεί από αρχαίους Έλληνες, ύστερα από υπόδειξη του μαντείου των Δελφών, η πρωτεύουσα τριών Αυτοκρατοριών (της ρωμαϊκής, της βυζαντινής και της οθωμανικής) αριθμεί σήμερα 19,5 εκατ. κατοίκους κι εξακολουθεί να φέρει τον τίτλο της βασιλίδας των πόλεων, βασισμένο στη φυσική ομορφιά της, αλλά και στα μνημεία της μακραίωνης ιστορίας της. Μια πόλη που σε κερδίζει το καλωσόρισμα των κεντρικών της δρόμων με τα όμορφα παρτέρια, των πάρκων, των παιδικών χαρών, των υπαίθριων γυμναστηρίων, της καθαριότητας, της αρχοντιάς των παλιών και νέων κτισμάτων: ναών, παλατιών, δημοσίων κτιρίων, ξενοδοχείων, εστιατορίων με το εντυπωσιακό ανατολίτικο κι ευρωπαϊκό χρώμα.
Ένας τόπος με έντονη ενεργειακή φόρτιση, που την αισθάνεσαι στα ρεύματα του Βοσπόρου, στο δέος της Αγια-Σοφιάς, στη χλιδή των παλατιών, στο κάλεσμα για προσευχή από τους δεκάδες μιναρέδες και για μάς τους Έλληνες, ορθόδοξους χριστιανούς το ρίγος από τη συγκίνηση στο προσκύνημα των χώρων της λατρείας και των περιοχών της κατοικίας και της εργασίας του άλλοτε ακμάζοντος κι εκδιωχθέντος Ελληνισμού. Μια πόλη, που άλλαξε πολλές φορές αφεντικά, που την άρχουσα τάξη αποτέλεσαν Έλληνες, Τούρκοι, Ευρωπαίοι κι Ασιάτες χριστιανοί και μουσουλμάνοι, που την «καλημέρα» την έλεγαν με διαφορετικό τρόπο κατά εποχή κι εθνότητα, αλλά που ο ήλιος παραμένει ο ίδιος πάνω και κάτω από τα σύννεφα, σταθερός στην αέναη πορεία του, εγκλωβισμένος στο πηδάλιο του ηλιακού μας συστήματος.
Πόσα τζαμιά στην ιστορική πόλη, όλα στο ρυθμό της Αγια-Σοφιάς, που λειτούργησε κι αυτή σαν μουσουλμανικός ναός για πολλά χρόνια! Πόσοι ναοί χτίστηκαν στα θεμέλια παλιότερων αλλόθρησκων χώρων λατρείας! Πόσα υλικά κατεργασμένα και προσαρμοσμένα στις καινούργιες κάθε φορά ανάγκες από παλιότερα χτίσματα ειδωλολατρικών μεγαλοπρεπών ναών, από την ευρύτερη ασιατική και αφρικανική περιοχή χρησιμοποιήθηκαν για το «νέο» τρόπο λατρείας του θείου!
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο υποβαθμισμένο Φανάρι εξακολουθεί με πείσμα να υπεραμύνεται, να διεκδικεί και ν’ απευθύνει ελληνική «καλημέρα» στους ανθέλληνες της πρώην ελληνικής πόλης. Η γκιουναϊντίν όμως είναι πάντα εχθρική, απόρροια κυβερνητικών επιλογών, οικονομικών συμφερόντων κι εθνικισμού. Δε μοιάζει καθόλου με εκείνη του Παπα-Χρήστου (που ήταν μέλος της παρέας μας και πήγε για προσκύνημα στους τάφους των προγόνων του), όταν αγκάλιαζε στη Χάλκη παλιό του Τούρκο φίλο. Οι λαοί δίνουν άλλο νόημα στην «καλημέρα» τους, όταν δεν τους έχουν ποτίσει με το δηλητήριο του θρησκευτικού, εθνικού ή πολιτικού μίσους.
Η συνεχιζόμενη συρρίκνωση του Ελληνισμού και η δημογραφική έκρηξη της γειτονικής Τουρκίας απαιτεί εγρήγορση πολιτισμική και πολιτική . Η ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι θέμα χρόνου, διότι τα οικονομικά συμφέροντα σε μια τόσο μεγάλη αγορά είναι τεράστια και το ευρωπαϊκό «πρόσωπο», που δείχνει κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, είναι εμφανές. Δεν αργεί λοιπόν ο χρόνος που θα συρρέει, ελεύθερα και με νόμιμο τρόπο, κόσμος από τα ανατολικά μας. Είμαστε άραγε έτοιμοι γι’ αυτή την επίθεση που θα είναι κι έντονα πολιτισμική; Θα μπορούμε με αυτοπεποίθηση και από θέση ισχύος να απαντάμε «καλημέρα» στην τουρκική γκιουναϊντίν ή θα υποστούμε μια νέα ιδιότυπη τουρκική- ασιατική δουλεία;
Έδιωξα την απαισιοδοξία μακριά μου, όταν τα ιστιοφόρα έβαλαν πλώρη για την κοντινή μας Κεφαλονιά. Το ελαφρύ βοριαδάκι έκανε τα νερά να τρεμουλιάζουν και το γειτονικό νησί έμοιαζε να έρχεται πιο κοντά μας. Νόμιζα ότι έβλεπα την απέναντι ασιατική ακτή του Βοσπόρου, όταν την απομακρύνει η ομίχλη και δέχτηκα ευχάριστα κι άλλες καλημέρες σε διάφορες γλώσσες από άγνωστους επισκέπτες της παραλίας. Ίσως να πίστευαν με διαφορετικό τρόπο στο Θεό, ορισμένοι ήταν και αφρικανικής προέλευσης… Μπορεί να ήταν Μωαμεθανοί, Βουδιστές, Χριστιανοί διαφορετικών δογμάτων…. Όλοι αυτοί όμως ένιωθαν την ανάγκη της επικοινωνίας, της καλοδιάθετης ευχής στο ξεκίνημα της μέρας, της απόλαυσης της ζωής.
Ένας ο Θεός, ένας ο άνθρωπος, μια η καλημέρα σε πολλές εικονικές παραστάσεις, χρώματα, τρόπους λατρείας, ονόματα, γλώσσες, φωνές .
«Μια καλημέρα είναι αυτή πες την κι ας πέσει χάμω…», σημειώνει ο στιχουργός. Μια «καλημέρα» στο σταυροδρόμι των λαών της πολυπολιτισμικότητας, που καθένας πρέπει να μπορεί να την προφέρει με το δικό του διαφορετικό τρόπο, έτσι για να είναι η κάθε μας ημέρα καλή κι ευλογημένη.
27-7-2009