© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008

Η άγνοια της νιότης στα κάγκελα των καταλήψεων

Γράφει ο Παύλος Φουρνογεράκης
Θλίψη και απογοήτευση προκαλεί το πρωινό θέαμα των αλυσοδεμένων εισόδων των σχολείων, εκεί που μεταγγίζεται η γνώση, θεμελιώνεται η ηθική, κι εδραιώνεται η ελευθερία.
Μια μικρή ομάδα παιδιών, συνήθως από εκείνα που δεν κατανοούν την αξία της γνώσης ή δεν ενδιαφέρονται για το είδος της παρεχόμενης εκπαίδευσης, εγκλωβίζονται σε κάγκελα (που σκοπός τους είναι να προστατεύουν όσους επιβουλεύονται έργο αγαθό), προκειμένου να υπηρετήσουν την οκνηρία και την άγνοια ή ακόμα περισσότερο την εμπειρία της αντιπαράθεσης με τη γενιά των μεγάλων. Κάπως έτσι θα μπορούσε να ερμηνεύσει κανείς τα πραγματικά αίτια, αν αναγνώσει τα προχειρογραμμένα «αιτήματά τους»: χαρτί και σαπούνι τουαλέτας, στέγαστρο για τη βροχή, καθαρότεροι χώροι, … Αυτά δε μπορούν να αποτελούν την αιτία μιας τόσο ακραίας, επαναστατικής διεκδικητικής συμπεριφοράς.
Οι καταλήψεις που άρχισαν στο τέλος της δεκαετίας του ΄80 είχαν διαφορετικό περιεχόμενο και παλμό. Τις αποφάσιζαν οι γενικές συνελεύσεις των μαθητών, ήταν μαζικές, ευρηματικές και πολλές φορές είχαν αποτέλεσμα. Σήμερα είναι ρετρό, ξεπερασμένες, άοσμες και αναποτελεσματικές. Αποφασίζονται και πραγματοποιούνται από μικρές εξωθεσμικές ομάδες μαθητών κι εξωσχολικών και στη συνέχεια αναζητούνται «αιτήματα» και υποστηρικτές. Η κατάληψη διαρκεί λίγες πρωινές ώρες και η πλειονότητα των μαθητών γεμίζει τα ταμεία των καφενείων της πόλης με τις ευλογίες και των γονέων τους. Μήπως θα έπρεπε αλήθεια σ΄ αυτούς να αναζητήσουμε τη φημολογούμενη υποκίνηση των καταλήψεων και όχι στους καθηγητές που μοχθούν για την αγωγή των μαθητών;
Ποια μέριμνα, φροντίδα, ενδιαφέρον δείχνουν οι γονείς για τα παιδιά τους όταν αυτές τις ημέρες της κατάληψης δε βρίσκονται έξω από το χώρο του σχολείου προκειμένου να αντιδράσουν, να αναπτύξουν διάλογο, να κινητοποιηθούν για τη λύση προβλημάτων; Γιατί να συνωμοτούν στη γελοιοποίηση ενός χώρου κι ενός έργου από τον οποίο προσδοκούν τον εξανθρωπισμό των απογόνων τους;
Είναι από όλους παραδεκτό, ότι διατηρούμε ένα κακό εξετασιοκεντρικό σύστημα εκπαίδευσης που συρρικνώνει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών γιατί επιβάλλει ένα αναγκαίο κακό, το φροντιστήριο. Όλοι διαμαρτύρονται και φωνασκούν στα λόγια και όχι στις πράξεις, και θεωρούν υπεύθυνους τους καθηγητές, ενώ στην πολιτική θα έπρεπε να αναζητήσουν τις ευθύνες.
Η φετινή χρονιά άρχισε με τις καλύτερες προοπτικές, γιατί έγινε έγκαιρα η στελέχωση των σχολείων και ο θεσμός της εσωσχολικής βοήθειας θα άρχιζε να λειτουργεί σε ικανοποιητικό χρόνο. Οι καταλήψεις αποτελούν τροχοπέδη για φθηνότερη εκπαίδευση με την πρόσθετη διδακτική στήριξη, για καινοτόμες δράσεις και προγράμματα όπως περιβαλλοντικά, αγωγής υγείας, πολιτισμού και άλλα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι αυτά που προσφέρουν βιωματική μάθηση, αρέσουν στους μαθητές και δίδουν μια άλλη μορφή στο σχολείο, δημιουργική κι ευχάριστη. Όταν συρρικνώνεται ο χρόνος λειτουργίας των σχολείων αυξάνεται και ο βαθμός άγνοιας των μαθητών και η αναγκαιότητα των φροντιστηρίων. Ο πραγματικός αγώνας επομένως γίνεται όταν προστατεύεται αυτός ο χρόνος και χρησιμοποιείται για την απόκτηση όπλου φοβερού, εκείνου της γνώσης, που κάνει ικανό τον άνθρωπο να σπάσει τις αλυσίδες και να αλλάξει το κατεστημένο.
Οι αδυναμίες των μεγάλων, δυστυχώς, μεταφέρονται στα παιδιά. Οι πολιτικοί βρίσκουν το καλλιεργημενο έδαφος της αδιαφορίας και της απάθειας για να ικανοποιήσουν ιδιωτικά συμφέροντα και σκοπούς και η γνώση αλυσοδεμένη βογκά στα κάγκελα της φυλακής που ανοίγει όταν κλείνει το σχολείο.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Δεν διαφωνώ απόλυτα με αυτά που λέτε. Από την άλλη αναλογίζομαι αν οι καταλήψεις που κάναμε εμείς στα νιάτα μας, που όπως λέτε είχαν ιδανικά και παλμό, φαίνονταν το ίδιο και για τους μεγαλύτερούς μας τότε ή αν οι σημερινοί νέοι δεν πιστεύουν οι δικές τους κινητοποιήσεις να μην έχουν παλμό.

Και βέβαια, στο 2008 όταν οι τουαλέτες δεν έχουν σαπούνι και χαρτί ή το σχολείο δεν είναι καθαρό, είναι ζήτημα πολιτισμού πια, σε μια χώρα που βρωμοκοπάει. Γι αυτό, ε΄στω και αυτό το άνοστο αίτιμα των μαθητών είναι μια ελπίδα για το μέλλον.

Όσο για το σχολείο στην φωτογραφία, στεναχωριέμαι που πέρασα και εγώ από εκεί και πια βλέπω το προάυλιο γεμάτο αίθουσες προκάτ - φυλακές.

Όσο για τους καθηγητές, μακάρι να πασχίζουν για την μόρφωση των παιδιών μας, όπως λέτε, γιατί απ' ότι θυμάμαι εγώ πριν δεκαετίας που τελείωσα τα σχολεία, δεν ήταν καθόλου έτσι.

Ευχαριστώ.

P. Kapodistrias είπε...

Δυστυχώς και οι Καταλήψεις, το ιερό και γερό αυτό όπλο στα χέρια των μαθητών (και όχι μόνον), έχει υποβαθμιστεί σ' ετήσιο έθιμο. Κάθε τέτοια εποχή πάμε... κατάληψη, "ησυχάζουμε" μια-δυο βδομαδούλες, πίνουμε τα καφεδάκια μας στην πλατεία ριλαξάροντας κι επιστρέφουμε ύστερα σα βρεγμένες γάτες στις αίθουσες, δίχως να έχει κάτι προοδεύσει στα καθημερινά.

Σωστά ο παραπάνω σχολιαστής θέτει το θέμνα των προκάτ αιθουσών του 1ου συγκροτήματος στο Ψήλωμα. Αποκλεισθήκανε σε χείριστο βαθμό τα πάλαι ποτέ προαύλιά μας με αυτά τα ακαλαίσθητα και ανθυγιεινά προκάτ κουτιά/αίθουσες, που μονίμως τρίζουν και κουνιούνται σύγκορμα στο περπάτημα.

Τι ακρότης ανευθυνότητας κι έλλειψης ευαισθησίας κι αισθητικής...
Οι καταλήψεις τελειώνουν ήδη, τα δε προβλήματα διαρκούν, δυστυχώς...

ΨωροΕλλάς, το μεγαλείο σου!!!...

Ανώνυμος είπε...

Στο ΡΑΠΟΡΤΟ δημοσιεύτηκε αυτό. Δείτε το:


Η άγνοια της νιότης ή η γεροντική άνοια του εκπαιδευτικού μας συστήματος στα κάγκελα των καταλήψεων;
«Πώς να κρυφτείς απ ’τα παιδιά
αφού έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…»
Δ. Σαββόπουλος

«Θλίψη και απογοήτευση…» φαίνεται να προκάλεσε στον κύριο Παύλο Φουρνογεράκη «..το θέαμα των αλυσοδεμένων εισόδων των σχολείων», έναν χώρο στον οποίο όπως πιστεύει «…μεταγγίζεται η γνώση, θεμελιώνεται η ηθική κι εδραιώνεται η ελευθερία.», σύμφωνα με όσα γράφει στο άρθρο του με τίτλο «Η άγνοια της νιότης στα κάγκελα των καταλήψεων» που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΡΜΗΣ της Πέμπτης 23 του Οκτώβρη.

Θα μπορούσα να συμφωνήσω απόλυτα μαζί του και θα ήμουν έτοιμος να κλάψω κι εγώ στον ώμο του υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:

1ον. Αν πίστευα ότι η καλλιέργεια της μηχανιστικής αποστήθισης παρωχημένων γνώσεων σε συνδυασμό με την έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, τα προβληματικά σχολικά εγχειρίδια και την ανύπαρκτη κατάρτιση των υποαμοιβώμενων εκπαιδευτικών, ήταν δυνατόν να βοηθήσουν ένα μαθητή και να του προκαλούσαν το ενδιαφέρον για την διαδικασία της γνώσης

2ον. Αν η συστηματική ενθάρρυνση της βαθμοθηρίας και του ανελέητου ανταγωνισμού μεταξύ των μαθητών παράλληλα με την επιβράβευση της πρακτικής του «γλειψίματος» και του «καρφώματος», μπορούσαν να αποτελέσουν συστατικά στοιχεία ενός κώδικα ηθικής μιας σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας και τέλος

3ον. Αν ο αυταρχισμός και οι ξεπερασμένες εκπαιδευτικές μέθοδοι, που δεν αφήνουν χώρο στην κατανόηση της ιδιομορφίας του κάθε τόπου, τον σεβασμό της ιδιαιτερότητας του κάθε μαθητή αλλά και του δικαιώματος της αξιολόγησης των διδασκόντων από τους ίδιους τους διδασκόμενους, μπορούσαν ποτέ να συμβάλουν στην κατανόηση και εδραίωση της έννοιας της ελευθερίας.

Θα είχα μάλιστα εξοργιστεί και αγανακτήσει κι εγώ κατά των λίγων εκείνων μαθητών που σύμφωνα με τον συμπαθή αρθρογράφο «δεν κατανοούν την αξία της γνώσης ή που δεν ενδιαφέρονται για το είδος της παρεχόμενης εκπαίδευσης» αν ζούσα κάπου στην Φιλανδία και δεν γνώριζα τίποτα για το εξετασιοκεντρικό- χρησιμοθηρικό σύστημα εκπαίδευσης (το παραδέχεται ευτυχώς και ο ίδιος ο κ. Π.Φ.) και την παραπαιδεία .

Θα είχα μάλιστα καταρρακωθεί από τις τύψεις, συναισθανόμενος ότι κι εγώ « συνωμοτώ στη γελοιοποίηση ενός χώρου και ενός έργου από τον οποίο θα προσδοκούσα τον εξανθρωπισμό των απογόνων μου» αν δεν είχα συνειδητοποιήσει από πολύ νωρίς (ήδη από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού) τον ρόλο του σχολείου και του στρατού, ως μηχανισμών χειραγώγησης της προσωπικότητας, της φαντασίας και της ελευθερίας των ατόμων.

Θα είχα τέλος απελπιστεί αν είχα πεισθεί ότι « ο βαθμός άγνοιας των μαθητών και η αναγκαιότητα των φροντιστηρίων αυξάνεται όσο συρρικνώνεται ο χρόνος λειτουργίας των σχολείων» όπως υποστηρίζει ο συντάκτης του άρθρου ,και δεν τύχαινε να γνωρίζω ότι ακόμη και παιδιά του Δημοτικού αναγκάζονται να προσφύγουν στα «φώτα» των Φροντιστηρίων προκειμένου να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν αυτά που «διδάχτηκαν» στις σχολικές αίθουσες ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στοιχειωδώς στις υποχρεώσεις τους (τουλάχιστον όσοι δεν έχουν γονείς πτυχιούχους και …διαθέσιμους).

Αλλά αφού όπως φαίνεται δεν συντρέχει κανένας από τους παραπάνω λόγους , παραμένω ψύχραιμος και εξακολουθώ να υιοθετώ την άποψη που είχε διατυπώσει ο Πιέρ Πάολο Πασολίνι* πριν 33 χρόνια τέτοια εποχή στην εφημερίδα «Κοριέρε ντε λα Σέρα», προτείνοντας δύο απλά αλλά δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινόμενου της νεανικής βίας που βρισκόταν σε έξαρση στην Ιταλική κοινωνία της εποχής εκείνης:

Την κατάργηση της τηλεόρασης καθώς και την κατάργηση του θεσμού της υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Κάποιος είχε πει ότι όταν κλείνει ένα σχολείο ανοίγει μια φυλακή, όμως θυμάμαι και ένα σύνθημα στον τοίχο που έλεγε ότι καλό σχολείο είναι το σχολείο που καίγεται. Μάλλον η αλήθεια θα πρέπει να βρίσκεται κάπου ανάμεσα.
Θα την αναζητήσουμε;

Κώστας Κιτσίκης
Πειραματόζωο (με πτυχίο) του Ελληνικού
Εκπαιδευτικού Συστήματος της δεκαετίας 60-70

*Due modeste proposte per eliminare la criminalita in Italia “Corriere della Sera” 18 ottobre 1975

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κύριε Κιτσίκη,

Συμφωνώ μαζί σας για τα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Θλίβομαι ιδιαίτερα για τη μείωση της αγωνιστικότητας των καθηγητών τα τελευταία χρόνια . Ίσως είναι και αποτέλεσμα «της ήττας» κατά τις τελευταίες απεργιακές κινητοποιήσεις, ίσως η τακτική και ο κακός προγραμματισμός αυτών των κινητοποιήσεων... Ζούμε την εποχή της ιδιώτευσης και δυστυχώς ο καθένας φροντίζει τον εαυτό του και μάλιστα το κακό, το υπερκαταναλωτικό εγώ του. Στην πρόσφατη γενική εκλογο-απολογιστική συνέλευση του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του 2ου Γενικού Λυκείου προσήλθαν 26 γονείς για να αντιπροσωπεύσουν τους γονείς 460 μαθητές του σχολείου. Είναι ένα δείγμα της αδιαφορίας των γονέων για το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους, τη δημόσια εκπαίδευσή τους. Οι γονείς, στην πλειονότητά τους, αναζητούν ιδιωτικές λύσεις για τα προβλήματα μάθησης που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους και αντί να θεωρήσουν ότι το πρόβλημα της παιδείας είναι πολιτικό επιβραβεύουν με την ψήφο τους και τη συνεχή αδιαφορία τους εκείνους που σχεδιάζουν και υλοποιούν ένα τέτοιο εκπαιδευτικό σύστημα.
Οι μαθητές μιμούνται όπως είναι φυσικό τους μεγάλους. Διδάσκονται από την κοινωνική και πολιτική ζωή ότι στην ελληνική πραγματικότητα το σύστημα επιβραβεύει την ήσσονα προσπάθεια, τον αριβισμό και τον ατομικισμό, απεναντίας τιμωρεί το δίκαιο πολίτη, τον αλτρουϊστή και τον εργατικό. Οι νέοι θέλουν να αλλάξουν την κοινωνία συνάμα όμως είναι εγκλωβισμένοι σε ένα κατεστημένο που ευνοεί την ευκολία και την οκνηρία και σ΄ αυτό ωφελούν τα μέγιστα οι καταλήψεις. Οι πρόσφατες καταλήψεις θύμιζαν την εικοσιτετράωρη εθιμοτυπική απεργία που οργανώνει η ΓΕΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ κάθε Φθινόπωρο. Ακόμα κι εκείνες των σχολείων του Αγίου Κηρύκου δεν πέτυχαν πολύ συγκεκριμένο στόχο, γιατί δυστυχώς δεν είχαν την απαιτούμενη κοινωνική συμμετοχή. Εξακολουθώ να υποστηρίζω με πάθος, λόγω και της εμπειρίας μου, ότι παρόλο το «πειθαρχημένο» εκπαιδευτικό σύστημα, οι εκπαιδευτικοί στην πλειονότητά τους και ανάλογα με τις γνώσεις και τις δυνατότητές τους στοχεύουν σε μια εκπαίδευση που θα κάνει τους νέους μας να αγωνιστούν για να απεγκλωβιστούν από τα δεσμά της άγνοιας για να πλεύσουν στα δροσερά νερά της ελευθερίας. Το μάθημα στην τάξη αποκτά μυστηριακή διάσταση γιατί συναντά τους δρόμους της γνώσης, της ηθικής και της πολιτικής ύπαρξης. Και τα μυστήρια δε συναντώνται συχνά και οπουδήποτε, θέλουν τους χώρους και τους μύστες…
Σας ευχαριστώ για τη συμβολή σας στον προβληματισμό για τα θέματα της παιδείας. Ας τονίζουμε την πολιτική τους διάσταση και ας αγωνιζόμαστε για τη βελτίωσή τους χωρίς να επιβαρύνουμε τους ώμους τόσο νέων παιδιών με τόσο μεγάλο βάρος.
Με εκτίμηση

Παύλος Φουρνογεράκης

Related Posts with Thumbnails