© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2011

Το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων και η συμμετοχή του στην εκστρατεία Περιβάλλον και Πολιτισμός 2011 «Φωνές νερού μυριάδες»

Της Κατερίνας Δεμέτη

Την άνοιξη του 2008 η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού εγκαινίασε μια εκστρατεία πανελλαδικής εμβέλειας με τίτλο Περιβάλλον και Πολιτισμός. Για τη διετία 2008 και 2009 θεματικός άξονας των εκδηλώσεων ορίστηκε Το Δέντρο της Ζωής σε Τέσσερις Εποχές, δηλαδή το δέντρο, η σημασία και οι συμβολισμοί που συνδέθηκαν με αυτό από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή.

Το Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων, συμμετείχε στην δράση αυτή με μεγάλη επιτυχία. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αναπτύχθηκε στο Μουσείο επικεντρώθηκε στο δέντρο, κάτω από το οποίο ο εθνικός ποιητής συνέθεσε τον Ύμνον εις την Ελευθερίαν και στα φυτικά θέματα που βρίσκονται στα οικόσημα που εκτίθενται στον προθάλαμο του άνω ορόφου.

Η κεντρική ιδέα γύρω από την οποία σχεδιάστηκε το εκπαιδευτικό υλικό ήταν ότι η φύση περνάει μέσα από κάθε έκφραση, εμπνέει τον ποιητή και γενικά συμβάλλει στην καλλιτεχνική δημιουργία και γι’ αυτό δεν πρέπει να την καταστρέφουμε, αλλά να την προστατεύουμε.

Από το Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, η θεματική του Δέντρου θεωρήθηκε ιδανική ενότητα, καθώς στη μορφή του Δέντρου συμπυκνώνονται με τρόπο συμβολικό τα βασικά στοιχεία της φύσης. Με τη δύναμη του νερού το δέντρο αναπτύσσεται και καρποφορεί, η γη το στηρίζει και το θρέφει, στον αέρα αναπνέει και ορθώνεται, ενώ η φωτιά μπορεί να επηρεάσει ανεπανόρθωτα τον κύκλο της ζωής του.

Έτσι, η διετία 2010-2011 είναι αφιερωμένη στη θεματική του πρώτου από τα τέσσερα στοιχεία, του νερού.

Την Πέμπτη 6, την Παρασκευή 7, το Σάββατο 8 και την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία και μνημεία της επικράτειας θα ανοίξουν τις πύλες τους στο κοινό με μια σειρά από ποικίλες εκδηλώσεις, περιηγήσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες θα επιχειρήσουν να αναδείξουν τη σημασία και τις ποικίλες διαστάσεις της αξίας του νερού στη ζωή των ανθρώπων από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Μέσα από μια πολύπλευρη, αειφορική θεώρηση με παραδείγματα που θα αντληθούν από αρχαιολογικά σύνολα, μνημεία και μουσεία της χώρας, αλλά και από δείγματα της σύγχρονης δημιουργίας, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να εντάξει τις χρήσιμες ή βλαβερές πρακτικές του παρελθόντος στο σύγχρονο προβληματισμό αναφορικά με τη διαχείριση του νερού ως απειλούμενου αγαθού.

Στο λογότυπο της εκστρατείας αποτυπώνονται οι δεσμοί αιώνων που συνδέουν το περιβάλλον με τον πολιτισμό: ο μίσχος που μόλις έχει βλαστήσει, σύμβολο του θαλερού περιβάλλοντος, γίνεται κύμα της θάλασσας και ιωνικό κιονόκρανο, δηλώνοντας την πολιτιστική και περιβαλλοντική αειφορία.

Το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, πέρσι συμμετείχε στη δράση με τα χειρόγραφα του Διονυσίου Σολωμού που έχουν αναφορές στο νερό.

Ειδικότερα επελέγησαν έργα, στα οποία γίνεται αναφορά: Α) σε λίμνη και Β) σε πηγάδι, από τον Λάμπρο, του Ελευθέρους Πολιορκισμένους και τη Γυναίκα της Ζάκυθος.

Σ’ ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα, που προβλήθηκε σε ηλεκτρονικό υπολογιστή μέσα στο Μουσείο, οι μαθητές κλήθηκαν ν’ ανακαλύψουν τη σχέση του εθνικού ποιητή με το φυσικό στοιχείο του νερού και να γνωρίσουν την ιστορία των χειρογράφων του.

Για τη φετινή χρονιά το Μουσείο συμμετέχει με ένα νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει προβολή μέσα στην Αίθουσα Σολωμού της αρχαιολογικής ταινίας με τίτλο «Συντριβάνι, ο ήχος του νερού», του ΥΠ.ΠΟ.Τ. και εκπαιδευτική ξενάγηση στα δύο ακρόπρωρα από τις γαλέρες, που έλαβαν μέρος στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου (7 Οκτωβρίου 1571) και εκτίθενται στην Αίθουσα Επιφανών Ζακυνθίων.

Ελπίζουμε ότι τα σχολεία του νησιού θα ανταποκριθούν στο κάλεσμα και θα έρθουν για να συμμετάσχουν στη δράση. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2695048982.

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Δημήτρη Γ. Μαγριπλή: ΟΙ ΡΑΚΕΤΕΣ ΤΟΥ ΤΕΝΙΣ (νέο επίκαιρο διήγημα)



- Θα σε σώσω, μου είπε με αποφασιστικότητα.

Σιώπησα. Απλά τον κοίταγα στα μάτια και απορούσα για το πώς.

- Χρωστάω πολλά, του αντέτεινα.

- Θα σε σώσω, επανέλαβε και άφησε το καπέλο του στην κρεμάστρα. Πέρασε στο καθιστικό και προτίμησε την πολυθρόνα μου. Ενοχλήθηκα κάπως, αλλά δεν είχα περιθώρια για παραξενιές. Ο άνθρωπος ήρθε για να με σώσει. Άμα δεν μου άρεσε, μπορούσα να μην του ανοίξω την πόρτα. Τώρα είναι αργά. Ήρθε, κάθισε κι έβγαλε χαρτί και μολύβι.

- Λοιπόν, έχουμε ένα στεγαστικό, ένα δάνειο για αυτοκίνητο, μία κάρτα καταναλωτική κι ένα χρέος στον Τόλη. Σύνολο 200.000 ευρώ.

- Μάλιστα, ψέλλισα με ντροπή. Θα πάρετε καφέ;

- Δεν είναι ώρα για σχόλη, τώρα δουλεύουμε. Πού είναι το τηλέφωνο;

Του έδειξα.

- Το θέλω κοντά μου.

Τράβηξα το τραπεζάκι κοντά του κι έβαλα τη συσκευή επάνω. Άνοιξε τον χαρτοφύλακά του και, μετά από ολιγόλεπτο ξεφύλλισμα, άρχισε να σχηματίζει αριθμούς. Μέτρησα τρεις κλήσεις. Ήταν και οι τρεις στο εξωτερικό. Τα έχασα με το θράσος του. «Ήρθε, για να τηλεφωνήσει στους γνωστούς του τσάμπα;» σκέφτηκα.

- Είναι απαραίτητα τηλέφωνα για την υπόθεσή μας. Φυσικά δεν μπορώ να τα χρεωθώ εγώ.

Συμφώνησα. Ήταν για το καλό μου!...

- Και τι σας είπαν; ρώτησα με ενδιαφέρον.

- Θα δούμε, πάντως το μόνο σίγουρο είναι ότι λεφτά υπάρχουν.

Αναθάρρεψα. Του γέλασα, και με ευφορία του είπα :

- Προχώρα.

- Μια κουβέντα είναι αυτή. Θα χρειαστούν κάποιες θυσίες. Όχι βέβαια υπερβολές, αλλά να: κάποιες παραχωρήσεις και ίσως μια αναδιοργάνωση στο νοικοκυριό σου. Υπόγραψε ένα πληρεξούσιο και δώσε μου χρόνο.

- Αν είναι για το καλό μου, τι συζητάς;

- Ωραία. Πρώτα πρέπει να κάνουμε καταγραφή.

Έπιπλα και γενικά πράγματα, μισθός, ένα ενοίκιο από το μικρομάγαζο της γιαγιάς, το εξώσπιτο στο χωριό και κάτι ρακέτες του τένις. Προσθέσαμε το σύνολο και βρήκαμε ότι τα έξοδα ήταν μεγαλύτερα από τα έσοδα. Απόρησα. Αυτό το ήξερα.

- Λοιπόν;

Ξαναπήρε τηλέφωνο Αμερική.

- Δεν έχουμε περιθώρια. Θα μας στείλει ο Dan ένα τσέκι και με αυτό θα σώσουμε την κατάσταση για ένα μήνα.

- Άριστα, είπα και αρκέστηκα στην ικανότητά του.

Πράγματι το ποσό εκταμιεύτηκε και ανταποκρίθηκα στα δάνεια και τις υποχρεώσεις. Ο μήνας πέρασε και ο σωτήρας επέστρεψε, ανανεωμένος από τα ταξίδια στο εξωτερικό που μου χρέωσε και που ήταν απαραίτητα για την λύτρωσή μου. Μου έφερε και ένα τεράστιο λουκάνικο Φρανκφούρτης. Ήταν υπέροχο. Μετά την μπύρα, μού εξήγησε ότι ο Κώστας, πατριωτάκι στο Μόναχο, αποφάσισε να με συνδράμει. Χάρηκα. Άλλος ένας μήνας. Νέα ταξίδια για τον φοβερό τύπο που με είχε ενθουσιάσει, νέος μήνας και νέα επίσκεψη. Εξαντλήσαμε και την περίπτωση του Μισέλ. Ήταν χρόνια στο Παρίσι και συγκινήθηκε από την ιστορία μου. Έφαγα και παντεσπάνι. Μου το έφερε ο φίλος μου και, πάνω που πίναμε ιταλικό εσπρέσο, έσκασε η μπόμπα.

- Τώρα πρέπει να πληρώσεις.

- Αυτό δεν κάνω εδώ και καιρό; του αντιμίλησα.

Σηκώθηκε όρθιος, πήρε ένα ύφος κακό και μου γύρισε πίσω μια ανάποδη.

- Ήρθα να σε σώσω και αυτό θα κάνω.

Πήρε κάποιο τηλέφωνο. Σε λίγο κάποιοι πελώριοι εμφανίστηκαν στο τριάρι. Άρχισαν να αμπαλάρουν τα πράγματα. Είχα κερώσει... Έβγαλαν ακόμη και τα σώβρακα από το ντουλάπι. Τα έβαλαν και αυτά στις κούτες. Ως δια μαγείας άδειασε το σπίτι. Έμεινα μόνος με τον σωτήρα και το τηλέφωνο. Κάτσαμε κάτω και ενώ, μυξόκλαιγα, μου εξήγησε:

- Λοιπόν δώσαμε τους τόκους. Τώρα μένει το δάνειο. Για το αμάξι δεν το συζητώ. Παραδίδεις πινακίδες. Το μαγαζί το σώνεις και το εξώσπιτο θα δούμε.

Μου ήρθε να του σπάσω το κεφάλι.

- Μην το διανοηθείς! Ά, και όσο για τα λεφτά, δεν νομίζω να πιστεύεις πως μαζί τα φάγαμε; Εσύ καλοπέρναγες τόσο καιρό, μου φώναξε και άνοιξε την πόρτα να φύγει.

Μετά από μέρες ήρθε ξανά.

- Κανόνισα για το σπίτι στην εξοχή. Το δίνουμε, μου είπε αδελφικά.

- Τι να κάνουμε; και σκέφτηκα την ανάποδη.

Με χτύπησε στον ώμο και χάθηκε. Ξανάρθε για το μαγαζί και τελικά για το τριάρι. Έμεινα στο δρόμο. Δεν ξέρω αν τα λεφτά τα πήραν οι δανειστές. Αυτός όμως πέρασε καλά. Δούλεψε στην κυριολεξία εμένα, την γιαγιά και κάμποσους άλλους. Τελευταία φορά που τον είδα ήταν στο αεροδρόμιο. Πήγαινε για δουλειές έξω. Έτσι μου είπε και φεύγοντας μού άφησε ένα ευρώ για να πάρω κουλούρι.

Τον ευχαρίστησα… Δεν θα τον ξεχάσω ποτέ. Εντέλει έσωσε τις ρακέτες του τένις! Τι θα έκανα λοιπόν χωρίς τον σωτήρα μου!...


[Εικαστικό σχόλιο στο διήγημα: Lawson Wood]

Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

Ένα βαπτιστικό όνομα και μια ναυμαχία

  Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ  

Τα Επτάνησα, σε πείσμα όλων αυτών των αδαών, οι οποίοι, όπως καθημερινά αποδεικνύεται, μόνο να καταστρέφουν γνωρίζουν και θέλουν να μας ισοπεδώσουν με τις απέναντι στεριές, έχουν κοινό πολιτισμό, ενιαία παράδοση και την δική του, ιδιάζουσα ιστορία. Ακόμα και σήμερα, παρά τους επανειλημμένους και δίχως όραμα βομβαρδισμούς και παρότι για πρώτη φορά κι εμείς, ως Ιόνιοι, πληρώσαμε τον «κεφαλικό φόρο», αυτό είναι ολοφάνερο και αποδεικνύεται από τα σπαράγματα της σημερινής καθημερινότητάς μας, αλλά και από τον τρόπο ζωής μας, που ναι μεν αλλοιώθηκε, αλλά σίγουρα ακόμα δεν υποδουλώθηκε και συνεχίζει να παραμένει φωτεινός, ερωτικός και χαρούμενος.

Ιδιαίτεροι είναι οι δεσμοί του δικού μας νησιού, της Ζακύνθου, μ’ αυτό της Κέρκυρας, όπου, παρά την απόσταση και την γεωγραφική -στα δύο άκρα- τοποθέτηση, έχουν σχεδόν μια ταύτιση, τέτοια που οι κάτοικοι των δύο νησιών θα μπορούσαν να ζήσουν ο ένας στην ιδιαίτερη πατρίδα του άλλου, δίχως να νοιώθουν την μοναξιά της «ξενητείας» και πραγματικά να αισθάνονται πως «βρίσκονται σπίτι τους».

Πολλά παραδείγματα θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για ν’ αποδείξουμε την παραπάνω, αυταπόδεικτη, άποψη, αλλά κυρίως, λόγω επικαιρότητας και τιμώντας την σημερινή επέτειο της ναυμαχίας της Ναυπάκτου, όπου τα νησιά μας είχαν παίξει πρωταρχικό ρόλο σ’ αυτήν, θα σταθούμε μόνο στην κοινή ονομασία δύο εκκλησιών, όπου, όπως πολλές άλλες, έχουν κτισθεί στα δύο ιόνια νησιά και με τις απαραίτητες διαφορετικότητές τους συνυπάρχουν.

Πρόκειται για τους ναούς της «Τριμάρτυρος», οι οποίοι και στην Ζάκυνθο και στην Κέρκυρα δίνουν την παρουσία τους και σήμερα και από την σκοπιά τους αποδεικνύουν τον συμπαγή μας, επτανησιακό πολιτισμό και την ενιαία μας ιστορία.

Η ομώνυμη εκκλησία του νησιού μας βρίσκεται στο γραφικό Ακρωτήρι, μετασεισμική βέβαια, μικρή, αλλά γεμάτη μνήμες. Πολλά είναι αυτά που θα μπορούσαμε να γράψουμε γι’ αυτήν, για τις παραδόσεις και την ιστορία της. Περιοριζόμαστε, όμως, μόνο σε μια εικόνα της και μ’ αυτήν, σκόπιμα, θ’ ασχοληθούμε.

Πρόκειται για ένα ενυπόγραφο έργο του μεγάλου ζωγράφου Νικολάου Καλ(λ)έργη, το οποίο είναι η τέταρτη δεσποτική του τέμπλου και βρίσκεται στην αριστερή του θέση, αυτήν που απεικονίζει τον Άγιο ή τους Αγίους στους οποίους είναι αφιερωμένος ο ναός.

Η εικόνα αυτή του φημισμένου πιτόρου της μεταβυζαντινής τέχνης απεικονίζει τους Μάρτυρες Λουκία στο κέντρο, τον Αναστάσιο τον Πέρση στο δεξιό μέρος και τον τροπαιοφόρο Γεώργιο στο αριστερό, ενώ στην πάνω μεριά, μέσα σε νεφέλες, με ενδιάμεσες κεφαλές αγγέλων, την Παναγία, σε τύπο Οδηγήτριας, την «Κυρία την Τριμάρτυρο», όπως σημειώνει η επιγραφή.

Είναι άγνωστη η αιτία της συνύπαρξης των τριών αυτών μαρτύρων, από τους οποίους η μεν Λουκία έχει σχέση με την Βενετία, όπου εκεί, στον ομώνυμο ναό, βρίσκεται το σκήνωμά της, ο Αναστάσιος ο Πέρσης τιμάται ιδιαίτερα στον επτανησιακό χώρο, ενώ η λατρεία του είναι σχεδόν άγνωστη στον ελληνικό (ίσως να μην είναι τυχαίο όπου στην πρωτεύουσα της Γαληνοτάτης φυλάσσονται κι αυτού τα λείψανα) και ο Γεώργιος είναι ο κατεξοχήν στρατιωτικός Άγιος. Η μέχρι τώρα έρευνα, μάλιστα, δεν έχει ασχοληθεί με την αιτία της ιστόρησης της ιδιάζουσας για το θέμα της αυτής εικόνας.


Αντίθετα γνωρίζουμε τον λόγο, όπου ένας άλλος μεγάλος μεταβυζαντινός ζωγράφος, ο Μιχαήλ Δαμασκηνός, ζωγράφισε την ανάλογη εικόνα για την εκκλησία της «Τριμάρτυρος» της Κέρκυρας, όπου βρίσκεται στο προάστιο της Γαρίτσας. Η εικόνα αυτή, που σήμερα φυλάσσεται στο μουσείο της Αντιβουνιώτισσας, απεικονίζει στο μέσο την Αγία Ιουστίνα και στις δύο πλευρές της τους συνάθλους Σέργιο και Βάκχο, οι οποίοι και οι τρεις γιορτάζουν στις 7 Οκτωβρίου, μέρα της νίκης του χριστιανικού στόλου στην Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571). Η μάρτυς ποδοπατεί ένα αποκεφαλισμένο τρικέφαλο τέρας, που συμβολίζει την οθωμανική δύναμη. Αγγελάκια στέφουν τους δύο άλλους στρατιωτικούς μεγαλομάρτυρες, ενώ στο πάνω μέρος και στο κέντρο βρίσκεται ο Χριστός, όπου κρατεί ανοιχτό βιβλίο, με την γνωστή ρήση της Γαληνοτάτης: «Pax tibi Marce, evagelista meus», μεταφρασμένη ελληνικά. Ο Ευαγγελιστής προστάτης της Βενετίας εικονίζεται στο αριστερό μέρος του Ιησού, ενώ στο δεξιό του παριστάνεται ο Ιεράρχης Άγιος Συμεών, ο οποίος, κατά το δυτικό εορτολόγιο, γιορτάζει την επομένη της επετείου της νίκης, την 8η Οκτωβρίου.

Η μορφή της παραπάνω εικόνας, η Αγία Ιουστίνα, είναι στενά δεμένη με την Ναυμαχία της Ναυπάκτου και μάλιστα συμβολίζει την κυριαρχία του Δόγη και της Γαληνοτάτης έναντι του Πάπα. Εκκλησία της υπήρχε και στο Κάστρο του νησιού μας, προς τιμήν της πολυσήμαντης νίκης και σ’ αυτήν ο Αναστάσιος Γόρδιος αφιέρωσε, όπως σε όλες τις άλλες της Χώρας, το εξής επίγραμμα: «Ιουστίναν μάρτυρα την πάλαι νόει, ναός καλής κάλλιστος αγνής παρθένου».

Από τον παραπάνω ναό έγινε γνωστή στη Ζάκυνθο η λατρεία της Αγίας, η οποία είναι άλλη απ’ αυτήν της 2ας Οκτωβρίου και από αυτόν προέρχεται το γνωστό και όμορφο γυναικείο, βαπτιστικό όνομα «Γιουστίνα», διαδεδομένο στο νησί και στηριγμένο σε μια μακραίωνη παράδοση και μια ένδοξη ιστορία.

Η διατήρηση του ονόματος αυτού στις μέρες μας είναι μια παρηγοριά. Μακάρι να συνεχίζεται να δίνεται στα παιδιά μας.

Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011

Δημήτρη Γ. Μαγριπλή: ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ (νέο επίκαιρο διήγημα)

- Πες μου, είναι αλήθεια; φώναξε η γυναίκα μου.

Τα έχασα. Την κοίταξα έκπληκτος και συνέχισα να πίνω καφέ. Πάνω που θα άναβα τσιγάρο, το ερώτημα έγινε επανάληψη. Στον ίδιο τόνο. Κοίταξα γύρω μου. Κανείς. Σε μένα απευθυνόταν. Ανασκουμπώθηκα και άρχισα να κάνω αυτοκριτική του τελευταίου εικοσιτετραώρου. Τίποτα. Καθαρός και αγνός. Προς τι λοιπόν η ερώτηση; Έπρεπε μάλλον ν’ απαντήσω.

- Μου δίνεις το τασάκι; είπα δειλά.

Με κοίταξε απαξιωτικά κι επανέλαβε το ερώτημα. Απόρησα. Σηκώθηκα κι έκοψα μια φέτα ψωμί, την βούτηξα μέσα στον καφέ. Αφού μαύρισε την έβαλα με περίσκεψη στο στόμα μου. Πίκρα, πρέπει να βάζω και λίγη ζάχαρη. Επανέλαβα δις και κατόπιν, με ελαφρύ βηχαλάκι, καθάρισα τις φωνητικές χορδές μου.

- Τι να είναι αλήθεια;

- Τα μέτρα, μου αντέτεινε και πήρα ανάσα.

- Ποια μέτρα;

- Τα χαράτσια.

- Ποια χαράτσια;

Κοίταξα το ημερολόγιο. 2011. Το είδα καθαρά. Άρα δεν είμαστε υπό κατοχήν. Οθωμανοί και τσολιάδες ήταν μόνο στον «Παπαφλέσσα», που είδαμε χθες στην τηλεόραση.

Μάλλον με θεώρησε ηλίθιο και άναψε το γκάζι για τα γάλατα των παιδιών.

- Να πάρεις κατσίκα, μου δήλωσε.

- Στο πανηγύρι, της είπα κοφτά.

Ετοιμάστηκα να βγω. Έπρεπε να φτιάξω το κοτέτσι και να σκαλίσω τον κήπο. Φύτευα μαρούλια και μπρόκολα.

- Κάτσε κάτω, ακούστηκε η φωνή της όλο νεύρο.

Κάθισα. Σκέφτηκα πρόχειρα και αντέτεινα με στόμφο:

- Το διεθνές νομισματικό ταμείο και η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, ως δανειστές μας, απαιτούν την επιστροφή των δόσεων. Εμείς ως χώρα πρέπει να ανταποκριθούμε. Τα νέα μέτρα είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας. Ακόμη και ο Αντιπρόεδρος ζορίζεται. Χάιδεψα την κοιλιά μου νοητά, σαν μπαλόνι, για να καταλάβει.

- Χέστηκα! αντέδρασε κοφτά.

Έμεινα άλαλος. Κοίτα αναίδεια, σκέφτηκα και απόρησα. Δεν είχα πολλά περιθώρια. Έκλεινα τρεις μήνες άνεργος και ακόμη και για τσιγάρα ζητούσα. Φυσικά, το ταμείο κοινό αλλά η ψυχολογία… Είχα και κείνη την εμπιστοσύνη στο κίνημα... Κουνήθηκα από την θέση μου ελαφρώς δεξιά. Όπως το κίνημα. Τι να έλεγα;

- Είναι ψέματα, φώναξα.

Με κοίταζαν όλοι, τα παιδιά σε πλήρη εγρήγορση και η συμβία πάνω στις φέτες με την μαρμελάδα.

- Ψέματα, επανέλαβα. Τα ΜΜΕ και οι παλιοφυλλάδες. Για να πέσει η κυβέρνηση. Για να μην εγκαθιδρυθεί ο σοσιαλισμός.

Το καναρίνι απάντησε ακολουθώντας τον ρυθμό της βρύσης. Η κόρη μου με χάιδεψε στοργικά και όλα έδειχναν πως έπεισα. Η γυναίκα μου σήκωσε κάτι βιβλία και πήρε δύο χαρτιά. Τα έβαλε πάνω στο τραπέζι μαζί με τα γυαλιά μου.

Έτριψα τα μάτια, εστίασα ξανά και τα έχασα. Ήταν ένας εφιάλτης. Δεν μπορούσε να ήταν αλλιώς. Τσιμπήθηκα. Τίποτα… η σκηνή ίδια.

Σηκώθηκα και πήγα να ρίξω λίγο νερό. Σκουπίστηκα και γύρισα πίσω. Ίδια εικόνα. Δεν μπορεί, κάτι λάθος γίνεται.

- Παιδιά βλέπουμε έναν εφιάλτη, ανακοίνωσα με σπουδή. Με κοίταξαν όλοι. Είναι ένας ομαδικός εφιάλτης και πρέπει να ξυπνήσουμε όλοι μαζί. Πιαστείτε χέρι-χέρι και αφήστε τα μάτια σας, για λίγα δευτερόλεπτα, κλειστά.

Με υπάκουσαν.

- Εντάξει. Τώρα, ας προσπαθήσουμε όλοι να κάνουμε μια όμορφη σκέψη και μόλις πω ένα, δύο, τρία, ανοίγουμε μάτια και ξεκινάμε τη μέρα.

Τίποτα. Απογοήτευση. Όλα συνέχεια στον χρόνο. Έπρεπε να βρούμε δραστικότερο τρόπο.

- Τσιμπήματα, φώναξε ο γιος και αρχίσαμε να ζουλάμε ελαφρά ο ένας τον άλλο.

- Πιο δυνατά, υπέδειξα, αφού τίποτα δεν μπορούσε να μας ελευθερώσει από τον λήθαργο.

Πάνω που θα τουμπανιάζαμε από την προσπάθεια, μια κόρνα μας έσωσε.

- Καλημέρα σας, είμαστε από την ΔΕΗ.

Δύο τύποι, με πλήρη εξάρτηση εναερίτη μπήκαν στο σπίτι. Μου έδωσαν ένα χαρτί και περίμεναν.

- Κατάσχεση; είπα με έκπληξη.

- Εκτός και αν έχετε το αντίτιμο, μου είπαν με αθωότητα.

Ψαχτήκαμε. Ανοίξαμε και τον κουμπαρά των παιδιών. Σύνολο είκοσι ευρώ. Δεν γινόταν προκοπή. Οι τύποι κάθισαν στο τραπέζι. Έβγαλαν χαρτί και μολύβι και άρχισαν να γράφουν.

- Εντάξει, μπορείτε τώρα να συμφωνήσετε.

Κοίταξα την κόλα. Ανορθογραφίες. Έκανα να διορθώσω μια δύο λέξεις και αντιμετώπισα επιθετικότητα.

- Το τελείωσα το Λύκειο, με πληροφόρησε ο επικεφαλής.

- Σωστά, συμπλήρωσα με διάθεση.

- Λοιπόν συμφωνείτε;

- Φυσικά.

Μας πήραν τον καναπέ, την τραπεζαρία με όλες τις καρέκλες και ένα μπαούλο, χωρίς το περιεχόμενο. Τα φόρτωσαν στο υπηρεσιακό αγροτικό και αφού άναψαν τα πορτοκαλί φωτάκια στην οροφή του, έφυγαν. Η γυναίκα μου έβαζε βούτυρο στα πρηξίματα των παιδιών.

- Να μαλακώσουν, είπε και ξεκίνησε την ημέρα της προφέροντας το χαράτσι, τουρκιστί.

[Φωτογραφικά σχόλια στο διήγημα: Reuters Photos]

Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ ΑΠΟ ΜΙΑ ΣΥΝΕΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΣΤΟ ΧΙΛΤΟΝ


Παρακολουθήσαμε χθες, 28 Σεπτεμβρίου 2011, την ομολογουμένως πιο ενδιαφέρουσα συνέντευξη τύπου, στην οποία έχουμε παραβρεθεί ώς τώρα, στον Γαλαξία του Χίλτον, του νέου χορηγού της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, κάτω από αντίξοες συνθήκες, λόγω απεργιών.

Ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής της αρχαιότερης και μεγαλύτερης Ορχήστρας της χώρας, Βασίλης Χριστόπουλος, εξέφρασε την ανησυχία του, κατά πόσο θα μπορέσει να υλοποιήσει το πρόγραμμά του στους δύσκολους καιρούς, αλλά o οραματισμός του τον έκανε να μας βεβαιώσει ότι θα προσπαθήσει, για να δώσει ποιότητα ζωής στους Έλληνες και, καθώς τον ακούγαμε, προσθέταμε και ελπίδας, αφού μέσα από την τέχνη ξεπηδούν ελπίδα και αναγέννηση.

Στην αρχή, παρουσίασε την ομάδα G Design Studio [Μιχάλης Γεωργίου, Αλέξανδρος Γαβριλάκης, Δημήτρης Στεφανίδης] που επιμελήθηκαν το Λογότυπο της Ορχήστρας. Με γραμμές λεπτές, αρχαιοελληνικές, τολμηρές και νεανικές, παγίδευσαν με τρία χρώματα το λευκό κι έφτιαξαν τρία όργανα από τις οικογένειες των εγχόρδων, των πνευστών και των κρουστών και δημιούργησαν την εικόνα της σύγχρονης ευρωπαϊκής ορχήστρας που γνωρίσαμε το καλοκαίρι στο Ηρώδειο σε μια συγκλονιστική ερμηνεία της Συμφωνίας την Αναστάσεως του Gustav Mahler.

Η εναρκτήρια συναυλία του 2011-2012 θα δοθεί στις 7 Οκτωβρίου 2011 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με θέμα το ΝΕΡΟ, σε έργα Χέντελ «Μουσική των Νερών», Άλαν Χοβχάνες «Και ο θεός έπλασε τις μεγάλες φάλαινες», Ντεμπισί «Η Θάλασσα». Διαπιστώνει κανείς αμέσως το στίγμα του προγραμματισμού, το πνεύμα της αναζήτησης, τη συνύπαρξη κλασικού και μοντέρνου, τις αντιθέσεις μέσα από μια δραματουργική συνοχή.

ΘΥΣΙΑ, είναι ο δεύτερος θεματικός κύκλος που ξεκινά με το Ορατόριο του Χέντελ «Οι επτά τελευταίοι λόγοι του Χριστού στο σταυρό», ως την «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» του Στραβίνσκι. Και εδώ επισημαίνεται η αντίθεση, με το μεγαλείο της θυσίας να αναπτύσσεται σε όλες του τις μορφές !

Ο τρίτος Κύκλος είναι αφιερωμένος στον ΜΟΤΣΑΡΤ. Ο «Αγαπημένος των Θεών», με τα αριστουργήματά του, αντιπαραβάλλεται με συνθέτες του 20ού αιώνα και θα έχει ενδιαφέρον η αντίδραση των ακροατών.

Με τον τέταρτο Κύκλο, ΝΕΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ, θα δούμε την Κρατική Ορχήστρα να δίδει βήμα σε πέντε ταλαντούχους, πολλά υποσχόμενους νέου συνθέτες. Αξίζει να αναφέρουμε τη συναυλία της 24ης Φεβρουαρίου 2012, όπου οι μουσική της ΚΟΑ θα ερμηνεύσουν την Πέμπτη Συμφωνία του Τσαϊκόφκι δίπλα-δίπλα στα αναλόγια με τους νέους συναδέλφους τους της Αθηναϊκής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων. Θα υπάρξουν επίσης αξιόλογες μεμονωμένες συναυλίες, που θα βρει κανείς στο site της ΚΟΑ, http://www.koa.gr/.

Παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον ο θεσμός των ομιλιών, που θα προηγείται της συναυλίας και θα προετοιμάζει τον ακροατή ως προς το μουσικό ιδίωμα, το πνεύμα και το ιστορικό των έργων. Υπεύθυνος για τις ομιλίες είναι ο Τίτος Γουβέλης, ο και επιμελητής των κειμένων των προγραμμάτων.

Εκ μέρους των Μουσικών της ΚΟΑ μίλησε η πρόεδρός τους Νέλλη Οικονομίδου, για την αφοσίωσή τους στο κοινωνικό αγαθό της Τέχνης, το οποίο θα υπηρετήσουν με όποιες θυσίες και με συνέπεια, όπως έκαναν ώς τώρα. Αποδεχόμενοι την ευχή της, υποσχόμαστε να βρισκόμαστε στις αίθουσες συναυλιών και να γινόμαστε όλο και περισσότεροι.

Το άκρως ενδιαφέρον πρόγραμμα της ΚΟΑ αφορά όχι μόνο στους διαμένοντες στην Αθήνα, αλλά σε όλους τους Έλληνες, αφού ο Διευθυντής της εξασφάλισε συνεργασία με το Τρίτο Πρόγραμμα, το οποίο και θα μεταδίδει τις συναυλίες του. Θα ευχόμαστε όμως και οι περαστικοί από την πρωτεύουσα να κάνουν μία στάση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για να απολαύσουν τα πνευματικά δώρα της ορχήστρας, που θα τους μείνουν αξέχαστα. Να σημειώσουμε το προσιτό εισιτήριο που έχει καθιερωθεί και οι ελκυστικές προσφορές, ώστε να επωφεληθούν οι νέοι μας και να γνωρίσουν τα αριστουργήματα της Παγκόσμιας Μουσικής Δημιουργίας.

Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

π. Κων. Καλλιανός: ΜΕΛΕΤΗ ΘΑΝΑΤΟΥ (ποίημα)


Τῆς Οὐρανίας...

1
Διδάχτηκα τό μέγιστον μάθημα
δίχως νά ξαναδιαβάσω ΦαίδωναἈπολογία,
σεβαστέ μου γέροντα Πλάτον.
Πρόσεξα, ξέρεις, ἐκεῖνα τά βράδυα,
ὅπου σωπαίναμε στό δωμάτιο μέ τό χαμηλωμένο φῶς,
πού μύριζε φάρμακα κι ἀγωνία, ὑπολογίζοντας
τό λοιπόν τοῦ βίου μας μέ τίς σταγόνες τοῦ ὁροῦ,
καθώς συντονισμένες πέφτανε ἀπό κείνη
τήν περίπλοκη τή μηχανή, δεμένες μυστικά κάι ἄρρηκτα
μέ τή μακάρια, τήν μονολόγιστη Εὐχή,
πού μᾶς συντρόφευε, περίσσια μεταγγίζοντας
φῶς οὐράνιο, ὑπομονή καί εἰρήνη
στίς φρυγμένες μας ψυχές.

2
Χλωμά φῶτα,
ὡσάν τά πρόσωπα ἄρρωστων παιδιῶν
καθρεφτίζονται στό νοτισμένο δρόμο.
Βρέχει. Σιωπηλό τοπίο ἡ Pr. Road.
Ὡστόσο, κάπου σιμά ἡ ὀδύνη
καί ἡ κορυφαία τῆς ἀγωνίας ὥρα ἔχει ὄνομα: Pr. Hospital
Εκεῖ τά δευτερόλεπτα μεγιστοποιοῦνται,
καθώς ὁ χρόνος δέν ἔχει τίς γνωστές του διαστάσεις
γι' αὐτό πού ἡ ἀγωνία καί ἡ ὁδύνη σοῦ ὑπαγορεύει.
Μόνον ἡ ψυχή ἀνεβαίνει σιωπηλή καί κάθιδρη
τόν δικό της τῶν Ἐλαιῶν τό δρόμο,
μήπως μέ τόν εὐχόμενο ἐκεῖ Ἰησοῦ
τῆς πνιχτῆς ἀπόγνωσης
καταστείλει τήν ὑψηλή θερμοκρασία...

Birmingham, 22. 9. 1996

[Φωτογραφικό σχόλιο στο ποίημα: π. Παναγιώτης Καποδίστριας / 25.6.2008]

Στους ήχους ενός φανερωμένου Ταμπουρλονιάκαρου

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ


Τα ζακυνθινά πανηγύρια ήταν προπάντων μυρωδιές και ήχοι. Ευωδίαζαν οι μυρτιές στο πάτωμα της εκκλησίας και το πλάτωμα, οι πιπεριές στους πολυέλαιους και τα μανουάλια, τα φρεσκοκομμένα από τους κήπους λουλούδια στα «κυπαρίσσια» της απαραίτητης «ουρανίας» κι απέξω, στους δρόμους και τον αυλόγυρο, οι φριτούρες, τα παστέλια και τα ψητά, που ενωμένα με τα πανηγυρικά σένια, τους κρότους από τα μάσκουλα και τις εορταστικές νότες της καλλιφωνίας, έδιναν το δικό τους κλίμα και θύμιζαν σ’ όλους πως γιορτάζει η σκοντράδα και πως η γειτονιά έχει γιορτή και σχόλη. Έτσι δινόταν η διαφορετικότητα και ξεχώριζε η γιορτή. Τονιζόταν η λυτρωτική χρονιάρα μέρα και ξεπερνιόταν η μονότονη καθημερινότητα. Σταματούσε η εργασία και ξεκινούσε η διασκέδαση.

Ιδιαίτερα αγαπητά ήταν τα πανηγύρια της Νιας Βδομάδας, εκεί αμέσως μετά τις ιδιαίτερα λαμπρές στο νησί μας τελετές του Μεγαλοβδόμαδου, όπου στην ουσία ήταν μια ατέλειωτη σειρά χαράς, που είχε τότε την απαρχή της και τελείωνε το Φθινόπωρο, με το γραφικό πανηγύρι της Σπηλούλας και την επιστροφή στην μονοτονία.

Πρώτο από αυτά τα αναστάσιμα πανηγύρια, εκείνο του Αγίου Λαζάρου το απόγευμα του Πάσχα, ακολουθούσε την επόμενη μέρα η μεταφορά του «Κονίσματος» από την Αγία Τριάδα στο Ψήλωμα και η εσπερινή εναπόθεση, παράλληλα με τα πολλά όλων σχεδόν των χωριών, την Παρασκευή γινόταν η σύναξη της Χρυσοπηγής, στην Μπόχαλη και το Κάστρο και τέλος την Κυριακή του Θωμά η ψηλάφηση γιορτάζονταν στον Άι–Λύπιο με έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερο τρόπο.

Τα δύο τελευταία πανηγύρια είχαν και τους δικούς τους, επιπρόσθετους ήχους ή για να είμαστε πιο δίκαιοι ήταν αυτά που τους διατήρησαν. Τα χαρακτήριζε το ταμπουρλονιάκαρο. Έτσι, από νωρίς το απόγευμα της Νιας Πέμπτης έφταναν κάτω στη Χώρα από το πλάτωμα της Ζωοδόχου Πηγής οι νότες του κατεξοχήν μουσικού δίδυμου του νησιού μας, που συνέχιζαν και την κυριώνυμη μέρα να δίνουν παρηγοριά στ’ αυτιά μας, αλλά και όλες μας τις αισθήσεις και την Κυριακή, στο κάλεσμα του Στυλίτη Αγίου, λίγο έξω από την πόλη, τα ίδια μουσικά όργανα υμνούσαν την αναγεννώμενη φύση και συνόδευαν τα βήματα των κυκλωτικών χορών των πανηγυριστών.

Στις μέρες μας, με τους βομβαρδισμούς των τόσων ήχων, σχετικών και άσχετων, προπάντων, με την παράδοσή μας, το ταμπουρλονιάκαρο κινδυνεύει να χαθεί και να περάσει στην ιστορία. Ρυθμοί αιώνων τείνουν ν’ αποτελέσουν παρελθόν και ήχοι παμπάλαιοι ετοιμάζονται να παραδώσουν την σκυτάλη σε ξένες αισθητικές, που τις επιβάλουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και οι νεότεροι, καλοκαιρινοί, κατακτητές μας.

Για όλους αυτούς τους λόγους η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε το δειλινό της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου στο πλάτωμα της Φανερωμένης του Μπανάτου, στο πλαίσιο των προσπαθειών του Κέντρου Λόγου της ενορίας του χωριού «Αληθώς», με πρωτοβουλία του εφημερίου και προ πάντων ποιητή π. Παναγιώτη Καποδίστρια, ήταν μια υπόσχεση επαναφοράς και μια πρόταση επιστροφής και διατήρησης της ταυτότητάς μας.

Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στην ειδική μουσική έκφραση του νησιού μας, το παραδοσιακό ταμπουρλονιάκαρο και, εκτός από ενημέρωση, περιελάμβανε και πολλές υποδείξεις. Ομιλητής ήταν ο εκπαιδευτικός και πολλαπλά δάσκαλος Νίκος Αρβανιτάκης, όπου χρόνια τώρα ασχολείται δημιουργικά με τους λαϊκούς και όχι μόνο χορούς του νησιού μας, μένοντας αυστηρά και με θρησκευτική ευλάβεια εκτός της μάστιγας των «ελληνικών βραδιών», ο οποίος έδωσε την ταυτότητα και την καταγωγή της μουσικής μας αυτής έκφρασης, ζητώντας συγγένειες και γειτνιάσεις και παρουσίασε στο κοινό την ώς τώρα, πάνω στο θέμα, εξονυχιστική έρευνά του.

Οι λαϊκοί οργανοπαίχτες Φώτης Μποζίκης, από το ορεινό χωριό Πλεμοναρίο (εκείνο το «Αναφωνήτρια» τι άσχετο που είναι!), που έπαιξε ανιάκαρα και ο πολύπλευρος Σπύρος Σταμίρης, από τον Άι–Δημήτρη, ο οποίος συνόδευε με το ταμπούρλο, απέδειξαν, στην συνέχεια, πως υπάρχουν ακόμα εραστές της παράδοσής μας και πως, παρά την ισοπέδωση, η Ζάκυνθος συνεχίζει να ζει και να εκφράζεται με τον δικό της, ξεχωριστό τρόπο.

Στους ήχους της ευαισθησίας των παραπάνω, νέα παιδιά από το χορευτικό συγκρότημα «Υακίνθη» παρουσίασαν το πώς διασκέδαζαν παλιότερα οι πρόσφατοι πρόγονοί μας σε γάμους και πανηγύρια και απέδειξαν πως το χθες μπορεί να περάσει στο αύριο, όχι νεκρικά αναστημένο και αναβιωμένο, αλλά ζωντανό και ανανεωμένο.

Και η εκδήλωση αυτή απέδειξε πως ο πολιτισμός ανήκει στην ιδιωτική πρωτοβουλία και σε πραγματικά καλλιεργημένους και φωτισμένους ανθρώπους. Πως ξεκινά από γειτονιές και συνοικίες και πως είναι αυτόφωτος και ποτέ ετερόφωτος.

Ενάντια στην επίσημη αδιαφορία και ψηφοθηρία οι μονάδες μπορεί, αντιστεκόμενες, να κάνουν προτάσεις και να δώσουν λύσεις. Πέραν από την αφισορρύπανση, υπάρχει και η κάθαρση της γνησιότητας και της γνώσης. Αρκεί να υπάρχει η θέληση και η παιδεία.

Αυτή η βραδιά στο Μπανάτο, η φανερωμένη ευωχία στο πλάτωμα της Φανερωμένης, ήταν μια ανάσα ζωής σε καιρούς πολλαπλά δύσκολους. Απέδειξε πως το μεγάλο δεν στοιχίζει, ούτε χρειάζεται κονδύλια και πως η τέχνη παρηγορεί και επουλώνει. Προ πάντων, όμως, μας επανέφερε στους ήχους της δικής μας ταυτότητας.

Ευτυχισμένοι όσοι την παρακολούθησαν! Σίγουρα λυτρώθηκαν από την επιδημία των νέων μέτρων!

Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2011

Παύλου Φουρνογεράκη: ΒΡΑΔΙΝΗ ΒΟΛΤΑ (ποίημα)



Μονότονα

γρυλίζει η νύχτα,

πώς ν’ ακούσεις συγχορδίες,

στα πλήκτρα της δίεσης

ακούνε τ’ άστρα



Σφηνοειδή καρφιά

οι ειδήσεις,

υφέσεις διαρκείας ο ηλεκτρονικός

ήχος

πώς να λουστεί το μονοπάτι



Μόνο οι σκύλοι,

ξεχωρίζουν τα λευκά τους δόντια

ρίγη

κοίτα πώς τρέχουν οι περαστικοί,

σκοτώσαμε τα σύνορά μας.


Κάμπος Σαρακηνάδου, 26-9-2011

Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2011

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «ΦΑΕΣΦΟΡΟΣ ΑΙΝΟΣ»

Τάσος Βυζάντιος (π. Ἀναστάσιος Σαλαπάτας), Φαεσφόρος Αἶνος, Ἀθήνα 2009

Τὸν χάρηκα τὸν «Φαεσφόρο αἶνο», ἀφοῦ μοῦ δίδαξε πολλὰ μὲ πρῶτο ζητούμενο τὴν εὐαισθησία καὶ τὴν ἱκανὴ μεταχείριση τῆς κάθε λέξης, ἡ ὁποία λειτουργεῖ θεραπευτικὰ καὶ δοκιμάζει τὸ νοῦ, ὥστε νὰ δεχτεῖ τὰ ὅσα γράφονται μὲ τρυφερότητα: αὐτὴ τὴν ἀρετὴ τοῦ ποιητῆ ποὺ συγκινεῖ, ἐνῶ παράλληλα ἀγγίζει μὲ διδακτικὸ τρόπο τὴν ἐσχατολογία:

Εἶναι φρόνημο / ἀφοῦ πάψει ἡ / ἀστεία / μυθοποίηση τῆς ἄνοιξης / ν᾿ ἀνοίξει κάποιος / ὁ πιὸ δυνατὸς / τοὺς κρουνοὺς τοῦ οὐρανοῦ / ...Καὶ θὰ γεμίσουν τὀτε / τὸ σύμπαν καὶ οἱ καρδιὲ ς/ λουλούδια / καὶ ἀστέρια / ἥλιους ποὺ θὰ ζεσταίνουν ἁπαλὰ / πετούμενα ἀποδημητικὰ / φωλιὲς χτισμένες μὲ μεράκι. / Τέτοια ἡ μέρα τῆς Ἀναστασης / τέτοια ἡ μέλλουσα ζωή. (19)

Προσέχοντας τὰ ποιήματα ποὺ στεγάζει ὁ «Φ. Α.», παρατηροῦμε ἐπίσης καὶ τὸ μοτίβο τοῦ Νόστου (νόστος = ἐπιστροφή) νὰ διαπερνὰ λέξεις, φράσεις, νοήματα, πρόσωπα, γεγονότα. Κι εἶναι ὅλ᾿ αὐτὰ φυσικὰ γιὰ κάποιον ἀπόδημο, τὰ πολύτιμα πράγματα, ποὺ πῆρε στὶς ἀποσκευὲς του ἀπό τὴν πατρίδα καὶ τὰ διαφυλάσσει μὲ ἱερότητα καὶ κατάνυξη, ὡς πολύτιμο θησαυρὸ, μαζὶ μὲ τὸ Κάλλος καὶ τὶς Παραδόσεις της - στοιχεῖα ἰκανὰ νὰ θεμελιώσουν καὶ «εἰς τὴν ξένην» μιὰ ἄλλη Ἑλλάδα. Ἐκείνη ποὺ ἀναπαύει, ὅταν δὲν τὴ λησμονᾶς καὶ ὑψώνεται, ὅταν τὴν τιμᾶς.

Αὐτὰ πρόσεξα... Ὅπως πρόσεξα καὶ τὸ Ἑλληνορθόδοξο φῶς νὰ καταυγάζει ἱκανὰ τὶς σελίδες τοῦ ἄλλου βιβλίου, γιὰ νὰ τὸ ἀκτινοβολεῖ μετέπειτα στὴν κάθε ψυχὴ, ποὺ μὲ εὐαισθησία προσεγγίζει τοὺς στίχους τοῦ ἀπόδημου ἱερέα, τοῦ ἀθεράπευτου νοσταλγοῦ.

Ἔχω ζήσει γιὰ λίγο στὴ χώρα ποὺ διακονεῖ ὁ ποιητής. Ἔχω λειτουργήσει, συναναστραφεῖ μὲ ἀποδήμους Ἕλληνες κι ἔχω χαρεῖ ἐκεῖνες τὶς ζεστὲς συνεστιάσεις μετὰ τὴ Λειτουργία. Τώρα λοιπό, μετὰ ἀπό 16 χρόνια, συνειδητοποιῶ, γιατὶ βαθειὰ στὴν ψυχὴ ἡ Μνήμη ἰχνογραφοῦσε «τὰ ἴχνη / μιᾶς μακρινῆς πατρίδας... ποὺ εὐωδιάζει τὸ θαλασσὶ ἄρωμά της» (34)... Τὶ ἄλλο νὰ προσθέσω; Λέω να κλείσω μὲ τοῦτο, ποὺ ἐλάχιστοι στὶς μέρες μας τὸ ἐμβιώνουν: «Κουβαρντὰς δὲν εἶν᾿ ἐκεῖνος / ποὺ σπαταλᾶ τὰ χρήματά του, / μὰ ἐκεῖνος ποὺ τοῦ περισσεύει /τὸ μεράκι» (21). Ψέματα;

Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2011

Παύλου Φουρνογεράκη: ΠΕΡΙΘΑΛΨΕΙΣ (ποίημα)


Δακρυσμένα μανίκια

απλωμένα στη ζέστη, ευρω-ικετεύουν

για μια θέση

δίχως τους φρουρούς του προαυλίου



Δημοτικό του Σεπτέμβρη πώς ν΄ αντέξεις

τη μοναξιά της εφεδρείας;

Χαίρε τη συντροφιά των απεγνωσμένων,

για δες πώς στεγνώνουν οι πίκρες στα κάγκελά σου!


Λιθακιά Ζακύνθου, 24-9-2011

Σημείωση. Λίγοι στίχοι αφιερωμένοι στο πρώτο μου σχολείο, το παλιό Δημοτικό της Λιθακιάς, και στους ταλαιπωρημένους μετανάστες που ψάχνουν για μια καλύτερη θέση κάτω από τον ευρωπαϊκό ήλιο. Εκείνο τους περιθάλπει κι ας έχει μπει στην εφεδρεία, εμείς πώς θα γλυκάνουμε το βλέμμα της απελπισίας πίσω από τα κάγκελα με τα πλυμένα ρούχα;
Π. Φ.

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2011

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ


Αὐτοβιογραφικὸ

Στὸν ποιητὴ Π. Β. Πάσχο

Ι

Ἡ ὀδύνη ἀνεβαίνει μέσα μου
ὡσάν ὑγρασία βαρειά.
Κι οἱ ὧρες πού περνοῦν σκιές,
μέ μνῆμες ἀπὸνα χτές ξεθυμασμένο.
Πῶς νά φωνάξεις, πού σ' ἔκλεισαν
σ' ἐρημικό κελλί
καί σ' ἄφησαν νά γνέθεις μέ τή νύχτα
τό χιτῶνα τῆς ἀπελπισίας σου;


ΙΙ

Στά ἐρείπια αὐτά
τό μόνο φῶς εἶναι τῶν παιδιῶν τό δάκρυ,
π' ἀφῆσαν τό παιχνίδι τους στή μέση.
Ἦρθ' ὁ σεισμός
κι οἱ ἄνθρωποι κλείσανε μαζί μέ τά σεντούκια τους
ὅσα ὄνειρα χωράει καρδιά καί νοῦς
κι ἀποχαιρέτησαν.
Κανένας πιά δέν τόλμησε
χαμόγελα νά φυτέψει σ' αὐτόν τόν τόπο.


ΙΙΙ

Σ' αὐτά τά ἐρείπια, Κύριε,
πάρχει ἡ ρίζα μου καί ἡ πρωτινή μου ἡ ζωἠ.
Κοντά στήν ἐκκλησιά
μέ τό λιτό τό πανηγύρι.
σ' αὐτές τίς γειτονιές, ὅπου τότε
κυκλοφοροῦσε ἡ ζωή ὡσάν τό αἷμα.
Ὤ, μή νομίσεις τίποτ' ἄλλο μονάχ᾿ αὐτό:
ὅτι σέ τοῦτες δῶ τίς πέτρες
τῆς σιωπῆς καί τῆς ἐρήμωσης
βρίσκει ἀναπαμό ἡ ψυχή μου
σέ τρικυμίες βιοτικές κι ἀνήλιαγες...


Ἱκεσία

Ὁ καϋμός βυθίζεται μέσα μου
ὡσάν πέτρα στό πέλαγο.
Κι ἡ πίκρα ἀνεβαίνει
θερμοκρασία λές ὅτι εἶναι
κάποιου πυρετοῦ μου ὑψηλοῦ.
Ὅλα μοιάζουν γύρω μου
μέ ἀμμόλοφους ἤ τοπία ξερά
ὅπου ἡ βροχή εἶναι ξένη.
Τουλάχιστον, Κύριε,
ἄς μή μοῦ στεγνώσουν τά δάκρυα...
Τά κιβώτια
Ὅπως, καθώς παλιά κιβώτια
ἀνοίγεις κι ἐντός σου ἔρχεται
κλεισούρας μυρουδιά, ὅπου
θαμμένη ἀπό καιρό
γιά νά ξεφύγει γύρευε,
ἔτσι καί τώρα.
Οἱ μνῆμες φεύγουν
ἀπ' τά κλειστά τοῦ μυαλοῦ μας ἑρμάρια
καί περιμένουν,
τό δρόμο τους νά πάρουν
μήπως γίνουνε γραφτό ἤ στοχασμός
ἀλλά καί ἀναπόληση ἀκόμα...

[Σχολιαστικές φωτογραφίες: π. Κων. Καλλιανός]
Related Posts with Thumbnails