© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Δευτέρα 11 Απριλίου 2022

Κοντσέρτο για πιάνο και Ορχήστρα Νο 1 σε ντο μείζονα, έργο 15 του Μπετόβεν και Συμφωνία αρ. 3 σε φα μείζονα, έργο 90 του Μπραμς, στο Ολύμπια Μουσικό Δημοτικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»

Γράφει η ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ

8 Απριλίου 2022

Το κοντσέρτο για πιάνο και Ορχήστρα Νο 1 σε ντο μείζονα, έργο 15 του Μπετόβεν είναι ένα νεανικό έργο του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827) και μάλιστα το τρίτο στη σειρά, διότι το μεν πρώτο συνέθεσε στα 13 του χρόνια, από το οποίο σώζεται μόνο το πιανιστικό μέρος, και το Δεύτερο Κοντσέρτο συνέθεσε το 1785, σε σι ύφεση μείζονα που σήμερα φέρει τον αριθμό Νο 2.

Το κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα Νο 1 του Μπετόβεν με σολίστ την αγαπημένη πιανίστριά του Ντόρα Μπακοπούλου, είχε παρουσιάσει ο Μάνος Χατζιδάκις την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 1991, στο Ηρώδειο με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, μαζί με την 1η Συμφωνία του Σεργκέι Προκόφιεφ («Κλασσική»), την 1η Συμφωνία του Ζωρζ Μπιζέ.

Το κοντσέρτο Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα είναι, όπως είπαμε ένα νεανικό έργο που ο Μπετόβεν συνέθεσε το 1795, αλλά επανεπεξεργάστηκε το 1800 και δημοσιεύτηκε το 1801. Πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βιέννη στις 29 Μαρτίου 1795. To έργο δεν φαίνεται πως το πολυεκτιμούσε, αλλά οι μελετητές του έχουν ανακαλύψει μέσα σ’ αυτό μικρούς πυρήνες τους οποίους θα ενσωματώσει σε άλλες μεταγενέστερες συνθέσεις του. Επίσης γίνεται λόγος για τις έντονα διακριτές επιρροές από τον Χάιντν και τον Μότσαρτ στην οργάνωση του έργου μορφολογικά, ωστόσο, διαφαίνεται πολύ καλά και ο εκρηκτικός χαρακτήρας του με τις απότομες αλλαγές, τη δραματική φύση της μουσικής του, τις αναπάντεχες αρμονικές αλληλουχίες, την τολμηρή επεξεργασία των ιδεών και την εκλεπτυσμένη ορχηστρική γραφή ιδιαιτέρως των εγχόρδων.

Ο νεαρός Μπετόβεν θέλει να εντυπωσιάσει με τους νέους εκφραστικούς τρόπους του, τόσο στο πιάνο όσο και στην ορχήστρα, της οποίας ο όγκος αλλά και η διάρκεια του έργου ξεπέρασαν τα όρια, κάτι που ο Χάιντν, μάλλον ευρισκόμενος σε αμηχανία, είχε σχολιάσει: «είναι κάτι πολύ νέο!!!» .

Παρά τις επιδράσεις, πρέπει να τονίσουμε ότι στο μεσαίο μέρος, στο Largo Ο Μπετόβεν επιβάλλει το στυλ του και την προσωπική σφραγίδα του.

Το έργο είναι αφιερωμένο στην πριγκίπισσα Anna louise Barbara Odescalchi, μαθήτρια και θαυμάστριά του, γνωστή ως Babette.

  1. Τα Μέρη: Allegro con brio (ντο μείζονα)

  2. Largo (A-flat major)

  3. Ρόντο. Allegro scherzando (ντο μείζονα)



Το Πρώτο Μέρος έχει μορφή σονάτας στην οποία έχει προστεθεί cadenza και coda. Το κοντσέρτο είναι γραμμένο σε ντο ελάσσονα αλλά σε σημεία διακρίνεται και η σολ μείζονα.

Το Largo είναι δομημένο σε ντο μείζονα, ο συνθέτης δίνει μεγάλο ρόλο στα κλαρινέτα

Στο Τρίτο Μέρος, ακούμε μια επταμερή σονάτα, η φόρμα είναι κλασική γενικώς, το πιάνο έχει το κύριο θέμα, το οποίο επαναλαμβάνει η ορχήστρα. Δύο cadenza, μία στην αρχή και μία λίγο πριν από το τέλος, μια δυναμική αντίθεση από το πιάνο και ορχήστρα με μεγάλη δύναμη στην κίνηση κλείνει ενθουσιαστικά το Κοντσέρτο.

Στο πιάνο ο εξαιρετικός καλλιτέχνης με διεθνή καριέρα και αναγνώριση, Σταύρος Δρίτσας, βραβευμένος από το Διεθνές Μουσικό Σωματείο Gina Bachauer με το βραβείο του Νέου Σολίστ και που ανήκει από το 2017 στο καλλιτεχνικό δυναμικό του Talent Unlimited.

*

Η Συμφωνία αρ. 3 σε φα μείζονα, έργο 90 του Γιοχάνες Μπραμς (1833-1897) είναι μια σύνθεση «απόλυτης μουσικής», χωρίς καμία επίδραση από εξωτερικά στοιχεία εικόνες ή κείμενα. Ο Μπραμς υπήρξε μέγας θαυμαστής του Μπετόβεν και επιθυμούσε να γίνει ο συνεχιστής των εμβληματικών συμφωνιών του, τόσο που το 1876 -είχε κλείσει τα 43 του χρόνια- η Πρώτη συμφωνία του θεωρήθηκε ως η «Δεκάτη» του Μπετόβεν και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Το 1877 συνέθεσε τη Δεύτερη και το 1883 την Τρίτη. Είχε πλέον κατακτήσει τα μυστικά της ορχηστρικής τέχνης, τις αρμονικές και ρυθμικές ιδιότητες, τις οποίες επεξεργάστηκε με αριστοτεχνικό τρόπο. Είναι γνωστό ότι ο Μπραμς επεξεργαζόταν μετά από κάθε παράσταση, έτι περαιτέρω τις συμφωνίες του, πράγμα που σημαίνει πως αγωνιούσε για να πετύχει το τέλειο. Η 3η Συμφωνία είναι η πιο μικρή σε έκταση από τις τέσσερις που συνέθεσε.

Η πρεμιέρα της δόθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1883 από τη Φιλαρμονική της Βιέννης, με Διευθυντή τον Χανς Ρίχτερ που την αποκάλεσε eroica του Μπραμς, ενώ ο Nikolaus Simrock σχολίασε: «Λέω χωρίς υπερβολή ότι αυτό το έργο ξεπερνά τις δύο πρώτες συμφωνίες, αν όχι στη σύλληψη και στη μεγαλοπρέπεια, τότε σίγουρα στην ομορφιά».



Τα Μέρη:

  1. Allegro con brio

  2. Andante

  3. Poco allegretto

  4. All;egro – Un poco sostenuto

Η έναρξη γίνεται με τρεις νότες -Φα, Λα ύφεση, Φα-, σαν να φωνάζει ο συνθέτης «Frei aber froh» που σημαίνει «ελεύθερος και χαρούμενος», ένα σύνθημα που είχε υιοθετήσει παρεμφερώς και Ούγγρος φίλος του βιολονίστας Joseph Joachim «frei abet einsam», «ελεύθερος αλλά μόνος». Το μοτίβο αυτό διατρέχει το έργο, που άλλοτε κινείται προς την μείζονα και άλλοτε προς την ελάσσονα κλίμακα. Αυτή η αμφί- κίνηση συνεχίζεται με την εισαγωγή νέων θεμάτων σε διμερές και τριμερές μέτρο.

Στο δεύτερο μέρος, κυριαρχεί μία βουκολική ατμόσφαιρα, και στο τρίτο μέρος διακρίνεται η τσιγγάνικη επίδραση που άρεσε εκείνη την εποχή στην Κεντρική Ευρώπη. Στο τέταρτο μέρος ο συνθέτης ξαναφέρνει το πρώτο, κάνοντας κύκλο, καθώς και μια μικρή παραλλαγή του δεύτερου μέρους. Η σύνθεση αποκτά δραματικότητα με την εναλλαγή του ορμητικού και του ήρεμου ύφους. Ήρεμη παραδόξως και κόντρα στο δεδομένα της εποχής είναι και η κατάληξη.

Ο Μπραμς ανήκει στους ρομαντικούς μουσικούς που πίστευαν στην ιδέα της απόλυτης μουσικής και αυτήν υπηρέτησε πιστά.

Τη Διεύθυνση είχε ο Ανδρέας Τσελίκας, μόνιμος Αρχιμουσικός της Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων, με διεθνή σταδιοδρομία, βραβευμένος με το μοναδικό Encouragement Award στον διεθνή διαγωνισμό για νέους μαέστρους. από πλούσιο βιογραφικό του κρατάμε ότι παλαιότερα ήταν Αρχιμουσικός στην Ε.Λ.Σ., διδάσκει στο Ωδείο Αθηνών και έργα του έχου παρουσιαστεί από ποικίλα μουσικά σύνολα και ορχήστρες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ο Μπετόβεν και ο Μπραμς, ο Σταύρος Δρίτσας, ο Ανδρέας Τσελίκας, η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, μας χάρισαν άλλη μία θαυμαστή βραδιά στο υπέροχο Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails