Γράφει η ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ
Ποιμαντικά Ανάλεκτα
Κείμενα εμβιωμένης ποιμαντικής διαδρομής
και άλλα
εκδ. Άγιος Αρσένιος, 2020
Κατ’ αρχάς, οφείλω να ευχαριστήσω την αγαπητή και αξιόλογη, δραστήρια και ακούραστη συνάδελφο Ελένη Σπηλιώτη, η οποία μεσολάβησε και έφτασαν στα χέρια μου δύο καλά βιβλία. Δεν είναι πλατιάς κατανάλωσης αλλά είναι βαθιάς ψυχής και αυτό γιατί είναι γραμμένα από έναν άνθρωπο, τον π. Κωνσταντίνο Ν. Καλλιανό, που αγαπά πρώτον το νησί του, τη Σκόπελο, και δεύτερον την Ελλάδα, αλλά με πιο απλά λόγια, αγαπά την αλήθεια και την απλή ζωή που κάποτε ζήσαμε όλοι ή διαβάσαμε για παλαιότερες γενιές, όταν τα σπίτια δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα και ίντερνετ (πράγμα για το οποίο χαιρόμαστε σήμερα εμείς που το έχουμε διότι και αυτό δώρο του Θεού είναι), όταν και τα πιο απλά πράγματα είχαν μεγάλη σημασία.
Φυλλομετρώντας το περιοδικό Παραθέματα Λόγου του π. Παναγιώτη Καποδίστρια, ο οποίος πέρα από το αυστηρώς ποιμαντικό του έργο, είναι και βραβευμένος ποιητής και άνθρωπος που αγαπά ό,τι ο Θεός μας έδωσε να απολαμβάνουμε μέσα στον Κήπο του, είδα τη συχνή παρουσία του πατρός Κωνσταντίνου Καλλιανού, ο οποίος δεν παραλείπει να τονίσει την ομορφιά της φύσης, το έργο και τον Λόγο του Θεού.
Παράλληλα ο π. Καλλιανός μας έδωσε και αυτό το προναγγελθέν εξ αρχής βιβλίο, τα Ποιμαντικά Ανάλεκτα, όπου ο άγιος άνθρωπος μας προσφέρει γνώση και συγκινήσεις με τα «Κείμενα εμβιωμένης ποιμαντικής διαδρομής» του.
Ο Σέργιος Τράμπας, δημοσιογράφος και δημιουργός της εκπομπής στο κανάλι της Βουλής “Αειναύτες”, έχει χαρακτηρίσει τον π. Καλλιανό «βαθύ, επίμονο ιστορικό ερευνητή, ακριβώς λόγω της αγάπης του για τον τόπο του και την ιστορία του».
Το βιβλίο προλογίζει ο Π. Β. Πάσχος και μας προλειαίει το έδαφος για να μπούμε στον «Ναό». Τα κείμενα αυτά μας λέει, δεν είναι για ενημέρωση αλλά διδαχή με τρόπο ευαγγελικό. Διότι θα προσθέσω εδώ ότι ο π. Καλλιανός εφαρμόζει το όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, χωρίς όρους και χωρίς πίεση. Πάντα με τον γλυκό καθοδηγητικό του τρόπο, ο οποίος φέρνει στην επιφάνεια την ανθρωπιά που έχει ο καθένας μέσα του. Τα κείμενα αυτά είναι προϊόντα μακράς διαδρομής, γραμμένα μέσα σε ασκητικό περιβάλλον, με την παρουσία του Θεού. Για να το πούμε με τον τρόπο του Οδυσσέα Ελύτη, ο Αρχάγγελος ο αεί δεξιά του τού κρατούσε το χέρι και τον καθοδηγούσε. Και αφού ευχαριστήσει τον Μητροπολίτη Χαλκίδος κ. Χρυσόστομο, για την ευλογία και την στήριξη, καθώς και τον σεπτό Γέροντα Θεόκλητο και την φιλότιμο συνοδεία του, για την έκδοση, μπαίνει στα ενδότερα κι εμείς ακολουθούμε.
Έξι είναι οι ενότητες και κάθε μία έχει το ειδικό της βάρος. Αρχίζω, όπως και Εκείνος, από το πρώτο κείμενο, «Τα γενέθλια του Χριστού μου σέβω», το οποίο αφορά τη μελέτη μιας εικόνας του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στη Γλώσσα Σκοπέλου, που είχε χτιστεί τον 18ο αιώνα. Την εικόνα, ανάμεσα σε πολλές άλλες, αγιογράφησε ο μοναχός Ευθύμιος, και πρόκειται για την Γέννηση του Χριστού. Ένα κόσμημα, που φέρει δυτικές επιδράσεις, αλλά του οποίου τις λεπτομέρειες σε χρώματα, περιγραφές προσώπων και άλλα, ο π. Καλλιανός εξαίρει και ειδικά την αφιέρωση «Τα γενέθλια του Χριστού μου σέβω», την οποία αξιολογεί ως δείγμα έκφρασης τιμής και ειλικρινούς πίστεως της Χρυσάφως που αφιέρωσε την εικόνα. Δεν ξέρουμε τίποτα γι’ αυτήνˑ ξέρουμε μόνο το ευλογημένο της κληροδότημα.
Με το βλέμμα ενός ανθρώπου της πόλης, όπως είμαι εγώ η γράφουσα, και ζητώντας συγγνώμη για ό,τι διατυπώνω και όσο η ασπρόμαυρη εικόνα του βιβλίου μου επιτρέπει να κρίνω, βλέπω έναν, στα καθ’ ημάς, Δομήνικο Θεοτοκόπουλο.
Το επόμενο κείμενο αναφέρεται σε ένα «Κηροσταγμένο Μηναίο του Δεκεμβρίου μηνός, Εκδόσεως Βενετίας, εκεί στα 1800». Ακολουθούν σχόλια για την εικόνα του βιβλίου και την περιπέτειά του στα χρόνια, αλλά εκείνο που συγκινεί βαθιά είναι το σχόλιο: «πόσα χέρια άγγιξαν αυτές, πόσα μάτια τις διάβασαν, πόσα στόματα έψαλλαν αυτούς τους ύμνους, ύμνους πανηγυρικούς, θεόσταλτους και θεοφώτιστους…Όρθροι ποτισμένοι από την υγρασία και μυρωμένοι από το μελισσοκέρι, το θυμίαμα και το καμένο λάδι». Εδώ θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για «παλίμψηστο» των αισθήσεων και παραφράζοντας το στίχο του αγαπημένου ποιητή θα έλεγα: στο βιβλίο που ανατρίχιασε κι όλη μου την αφή γύρισε πίσω. Γιατί αγγίζοντας κι εγώ νοερώς το Μηναίο αισθάνθηκα την ίδια συγκίνηση που μου υπέβαλε εκείνο το 220 ετών, ιερό και μόνο για την ηλικία του, πέραν των άλλων, βιβλίο.
«Σε ήχο κατανυκτικό. Εισοδεύοντας στη μεγάλη Σαρακοστή, Σιωπηλά ο ιερέας ανοίγει την Ωραία Πύλη σε ώρα απόβραδη κι αφήνει με το “Ευλογητός” να περάσουν τα λόγια του στο νυχτωμένο το ναό που περιμένει …να εισοδεύσει η Κυρά Σαρακοστή, να χαμηλώσει τα φώτα, να μαζέψει τ’ Αναστασιματάρια και να φιλέψει τον καθένα μας με τον Προηγιασμένο Άρτο, τους Χαιρετισμούς, τα Απόδειπνα και θυμιατισμένους με κατάνυξη Όρθρους, Ώρες και Εσπερινούς». Να μια διατύπωση, στην οποία ο σεμνός ιεράρχης, χωρίς να προτίθεται, σκηνοθετεί… Θυμίζει Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, αλλά πέρα και πάνω από όλα θυμίζει ιερέα που μόνο στις γραφές νόμιζα πως υπήρχε. Ζητώ και πάλι ταπεινά συγγνώμη, αν σφάλλω και σκύβω και του φιλώ το χέρι.
Μια νέα στάση μου επιβάλλει το κείμενο «Της Κυριακής των Βαΐων ο λόγος και ο Επίλογος» με την αναφορά αρχικά στο «Ωσαννά» και λίγες μέρες μετά στον όχλο με το «Σταύρωσον». Σιωπηλός εισέρχεται Εκείνος «καθήμενος εις πωλάριον» διότι ξέρει τι πρόκειται σε λίγες μέρες να συμβεί και τούτο το βλέπουμε καλά στην Ορθόδοξη Αγιογραφία μας.
Ο π. Καλλιανός θα μας μιλήσει για την βραδιά της Ανάστασης που μονάχα γι’ αυτήν τη βραδιά αξίζει να είσαι ιερέας, για τη στιγμή, συγκεκριμένα, που όλοι θα φύγουν και θα απλωθεί στον ναό «η γόνιμη σιωπή». Κι ακόμα θα μας συγκινήσει με τις «θερινές και πανευλόγητες ημέρες του ιερού Δεκαπενταυγούστου… τα θερινά απόβραδα» όταν το είναι ολόκληρο αναβαπτίζεται και γίνεται αυτό το νήμα και η ευλογία που μας κληροδοτεί η Μητέρα Παναγία. Θα μας μιλήσει πάλι και πάλι για τις ίδιες εορτές, αφού ο χρόνος γράφει κύκλους και οι εορτές επανέρχονται, αλλά κάθε φορά κάτι νέο θα μας προσφέρει το κείμενό του. Θα αναλύσει την Εξομολόγηση. Θα μιλήσει και για πολλά άλλα που δεν χωράνε, δυστυχώς, σ’ αυτή την απλή παρουσίαση. Γιατί ο π. Κωνσταντίνος Ν. Καλλιανός έχει για κάθε γιορτή, για κάθε θρησκευτικό δρώμενο και όλα τα συναφή με την Εκκλησία γεγονότα πολλά και σημαντικά να μας διδάξει με «τρόπο ευαγγελικό».
Του φιλούμε το χέρι το άξιο για κάθε λέξη που κατέθεσε στο υπέροχο βιβλίο του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου