© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Κυριακή 8 Απριλίου 2018

π. Κων. Καλλιανός: ΣΥΝΕΟΡΤΑΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ Π. Β. ΠΑΣΧΟ

«Πάσχα πᾶσαν κατήφειαν ἐξαῖρον...» 


Ἄν τό ἔργο τοῦ καθηγητῆ Π. Β. Πάσχου (στό ἑξῆς Π.) συνεχίζει νά ἔχει τήν ἁρμόζουσα ἀκτινοβολία  μέσα στίς συνειδήσεις τῶν πιστῶν, αὐτό συμβαίνει γιατί εἶναι γραμμένο μέ βαθειά τή συναίσθηση τοῦ χρέους ἀπέναντι στόν Ὀρθόδοξο πιστό, πού εἶναι ἐγκλωβισμένος μέσα σέ  μιά πληθώρα θεωριῶν καί ἐν πολλοῖς λόγων, καινῶν μέν, κενῶν δέ, τῶν ὁποίων ἡ πνευματική νοστιμιά (πρβλ. Ματθ. 5,13) ἔχει ἀπό καιροῦ ἀπωλεσθεῖ. Καί τοῦτο, ἐπειδή οἱ ρίζες τῶν λόγων αὐτῶν ἔχουν, δυστυχῶς, παραμείνει στήν ἐπιφάνεια τοῦ ἀγροῦ τῆς καρδίας (πρβλ. Λουκ. 8,5-7), γιατί ὅσοι πασχίζουν νά τούς χαράξουν στό χαρτί, χωρίς νά κάνουν τόν κόπο νά κατέβουν σέ βαθύτερα καί ὑγρότερα στρώμματα, ποτισμένα μέ τό δάκρυ τῆς μετανοίας, ἀλλά κυρίως μέ κεῖνα τά εὐλογημένα βιώματα πού οἱ εὐγενικοί καιροί τοῦ χτές δαψιλῶς προσέφεραν, δέν ἔχουν νά κομίσουν τίποτε ἄλλο, παρά μονάχα τό ἀμάγαλμα τῶν ὅσων κατόρθωσαν νά διδαχτοῦν ἤ νά διαβάσουν.

Ὁ λόγος τοῦ Π. εἶναι βέβαιο πὼς ἔχει κεντρωθεῖ ἀπόλυτα μέ αὐτό πού ὀνομάζουμε βίωμα. Κι εἶναι τό βίωμα μιά ἱερή λειτουργία τοῦ ψυχισμοῦ μας, ἡ ὁποία καί ἀποθηκεύει ἐπεξεργασμένες ἐμπειρίες τοῦ βἰου μας, κυρίως δέ τῆς παιδικῆς μας ἡλικίας, τότε πού, κατά τόν Π. πάντοτε, εἰρηνεύαμε ἀκουμπισμένοι στή "ρίζα τῆς σιωπῆς", χωρίς ἀφιονισμούς, ἀλλά καί φορτώματα μάταιων λόγων.(1)

Γι᾿ αὐτό καί γράφοντας γιά τήν προσφορά του ὁ μακαριστός Καθηγητής Δημ. Σ. Λουκάτος, πολύ σοφά καί ὐπέυθυνα σημείωνε: "Ὁ Π. Β. Π. ἔχει τρεῖς ἰδιότητες, πού δίνουν ὅλες τους τό "παρών" στίς συγγραφές του: Εἶναι θεολόγος (καθηγητής, τώρα Πανεπιστημίου), μέ πλούσια γνώση καί μελέτες πάνω στήν Ἐλληνική Ὀρθόδοξη θρησκευτικότητα· εἶναι λογοτέχνης καί ποιητής καί εἶναι ἀχάλαστος βιωματικός φορέας τῆς Ἐλληνικῆς παραδοσης, πού τή γνωρίζει, τή συντηρεῖ καί τή χαίρεται"(2). 

Αὐτή τήν ἀχάλαστη βιωματική προσφορά τοῦ Π. θά γευτοῦμε, μέρες ποὺ εἶναι, μέσα ἀπὸ τοὺς παρακάτω στίχους, στίχους  φωτεινούς καὶ  συντονισμένους ἀπόλυτα μὲ τὸ ὀρθόδοξο φρόνημα , ἀλλὰ καὶ κι ἀπὸ ἕνα κείμενο, γραμμένο ἐδῶ καί ἐξήντα περίπου χρόνια. Κείμενο ὅμως ποὺ συγκινεῖ καὶ χαρίζει στὴν ψυχὴ κατανυξη πραγματική, ὡσὰν ἐκείνη δηλ. ποὺ ζεὶ κάποιος σὲ ἀπέριττο κελλὶ ταπεινοῦ καὶ ἐνάρετου μοναχοῦ, γιατὶ εὐωδιάζει παράδοση καί Ὀρθοδοξία.  

1."Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός!"

Στήν Ἑορτή τῶν ἐορτῶν καί στή λαμπρή Πανήγυρη
τῶν πανηγύρεων, μέ τέχνη μέτριου μελουργοῦ, ὁ ἀνάξιος,
μαζί μέ τόν οὐράνιο τέττιγα προσέρχομαι, τόν Ἰωάννη
τῆς Δαμασκοῦ, πρόθυμος ὑποτακτικός καί κανονάρχης του,
τροπάρια στόν Ἀναστάντα Ἰησοῦ νά ψάλω ἀναστάσιμα.
Ὅμως, στά πρῶτα μου κιόλας ψελλίσματα μέ πιάνει ἀφωνία
ἐμπρός στό ἐξαστράπτον ἀπό θεῖο φῶς ἱμάτιον τοῦ Κυρίου!
Μέ οἶνον κατανύξεως εἶχα πλύνει τίς πληγές τοῦ Ἐσταυρωμένου
καί μέ τό αἷμα Του ἐπορφύρωσα τήν ἄβολη ψυχή μου· 
στό ζωοδόχο τάφο Του δέν μέ περίμενε παρά ἡ ἀπουσία Του, 
καί γύρω Μυροφόρες, ἄρρητη εὐφροσύνη κι ἀγαλλίαση
φορώντας -ἔνδοθεν- στά φοβισμένα μάτια τους. 
Κατέβηκα μέ προθυμία, μετά, στοῦ Ἅδη τ᾿ ἄραχλο βασίλειο,
γεμάτο φῶς κι αὐτό, ἀπό τή λάμψη τοῦ Ἀναστημένου-
ὅπως ὁ Οὐρανός ψηλἀ, ἡ Γῆ, κι ὅλα τά Καταχθόνια...
Ἀκούω μακριά τόν ψάλτη:"ὅποιος, Κύριε, συνθάπτεται μαζί Σου
σήμερα συνεγείρεται! Ὅποιος μαζί Σου συσταυρώνεται
σἠμερα συνδοξάζεται! Κι ὅποιος νεκρώνεται, κοντά Σου
ξανακερδίζει τή ζωή πάλι, ἀπό τά χέρια Σου!..."
Καί τώρα πιά, ὄρθρου βαθέος, ἡ ψυχή ὀρθρίζει δακρυσμένη κ᾿ ἔρχεται
μέ τή λευκή λαμπάδα καί τά μύρα στή γιορτή τῆς Ἀναστάσεως.
Στά κουρασμέν᾿ ἀπ᾿ τήν ἀγρύπνια μάτια φωτοφόροι Ἄγγελοι
σκορποῦν οὐράνια χάδια μέ τά πάλλευκα φτερά τους.
Κ᾿ ἤδη τῶν φιλεόρτων ἀδελφῶν τά στόματα γεμίζουν 
ὕμνους ἀγγελικούς κι ἀγάλλονται μέ τό "Χριστός Ἀνέστη":
Ὤ πάσχα τό τερπνόν, ὤ Πάσχα λύτρον λύπης!
Πάσχα, ἐν χαρᾷ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα! 
Πάσχα, τό πύλας ἡμῖν τοῦ Παραδείσου ἀνοῖξαν!
Χριστός γάρ ἐγήγερται, εὐφροσύνη αἰώνιος».(3)

2. «Σήμερον ἔαρ μυρίζει...»

«Τὸ Πάσχα στὸν ἑλληνικὸ χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας, γιορτάζεται μέσα σ᾿ ἕνα κλίμα γενικοῦ ἑορτασμοῦ, στὸν ὁποῖο συμμετέχουν ἡ Ἐκκλησία, ἡ οἰκογένεια, ὁ ξεμοναχιασμένος ὀρθόδοξος χριστιανός, τὸ Ἑλληνικὸ Ἔθνος, μὲ τὴν σταυροαναστάσιμη ἱστορία του, καὶ ἡ ἑλληνικὴ φύση -ἡ γῆ, ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ θάλασσα- ποὺ αὐτὴν τήν ἐποχὴ φαίνεται λαμπροφορεμένη  μ’ ἕνα νέον ἔνδυμα μιᾶς καινούριας ζωῆς… Τὸ «σήμερον ἔαρ μυρίζει...» δὲν εἶναι ἄσχετο μὲ τὴν παλιὰ ὀνομασία πού εἶχε δώσει ἡ Ὀρθοδοξία στὸ σημερινὸ «Πεντηκοστάριο»: τὸ ἔλεγαν, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὸ «Σταυρώσιμον» Τριώδιον, «Ἀναστάσιμον Τριώδιον» ἤ «Τριώδιον τῶν ρόδων». Καὶ δὲν μποροῦμε ἐδῶ νὰ μὴν ὁμολογήσουμε πὼς μέσα στὸν ὀρθόδοξο Χριστιανισμὸ φύτρωσαν, καὶ ἀρωμάτισαν μὲ τὸ ἔργο τους ὁλόκληρον τὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, οἱ μεγαλύτεροι ἅγιοι καὶ ποιηταί… Τὸ «Τριώδιον τῶν ρὀδων», λοιπόν, μᾶς προαναγγέλλει μὲ τὴν ἀνοιξιάτικη ποιητικὴν ὁρολογία του τὴν ἄνοιξη καὶ τὸ ἄνθισμα τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων μας στὴν ἄλλη ζωή, στὸ ἔαρ τοῦ Παραδείσου».

Ἀμήν, λέμε καὶ τὸ εὐχόμαστε, ὥστε «τοῦ καινοῦ τῆς ἀμπέλου γεννήματος τῆς θείας εὐφροσύνης, ἐν τῇ εὐσήμῳ ἡμέρᾳ τῆς ἐγέρσεως, βασιλείας τε Χριστοῦ κοινωνήσωμεν»… Ἀθάνατες ὄντως, σελίδες!!!
                                                                                               
π. Κων. Ν. Καλλιανός, Σκόπελος    
(Ἀπόσπασμα ἀπὸ εὑρύτερο δοκίμιο)


ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Πρβλ. τό ποίημα "Τόσο πολύ", στή συλλογή, Αἰχμαλωσία ὕψους, Ἀστήρ, Ἀθήνα 1975, σελ. 19.
2. Δημ Σ. Λουκάτου, Βιβλιοκριτική γιά τή συλλογή διηγημάτων τοῦ Π. Β. Πάσχου, “Ἀνεβαίνοντας τόν Ἀλιάκμονᔨ", Λαογραφία, τ. ΛΕ΄ (1987-89), Ἀθῆναι 1990, σελ. 452-53.
3. Περικἀρπια Φυλλώματα, Ἀθήνα 2000, σελ. 83-84.

Related Posts with Thumbnails