© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Παρασκευή 17 Απριλίου 2015

JOSEPF HAYDN: STABAT MATER | ΚΑΜΕΡΑΤΑ-ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ | ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ

Το Stabat Mater Dolorosa, είναι ύμνος των Καθολικών του 13ου αιώνα για την Παναγία και αναφέρεται στον πόνο της Μητέρας του Χριστού, η οποία στέκει στα πόδια του Εσταυρωμένου Γιού της, κατά την διάρκεια του μαρτυρίου του. Πρόκειται για εξαιρετικό δείγμα εκκλησιαστικού λυρικού ύμνου, πιθανότατα, του φραγκισκανού μοναχού Jacopone da Todi {1230-1306}, που εισήχθη στο λειτουργικό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας το 1727. Γραμμένος έξι αιώνες πριν περίπου ο ύμνος τράβηξε την προσοχή των μουσικών εξ αιτίας των συναισθημάτων σεβασμού και δέους που προκαλούν οι υψηλής σύλληψης και από πάσης απόψεως, άψογοι στίχοι. Μελοποιήθηκε από σπουδαίους συνθέτες. Στους διασημότερους εξ αυτών, ανήκουν οι Pergolesi, που ήταν και το κύκνειο άσμα του, Palestrina, Alessandro και Domenico Scarlatti, Vivaldi, Boccherini, Schubert, Rossini, Dvorak, Symanowski, Poulenc και Arvo Part.
Σε αντιστοιχία των τεχνών αξίζει να σταθούμε και σε ορισμένους από τους μεγάλους ζωγράφους που απεικόνισαν με το χρωστήρα τους τη Σταύρωση του Ιησού και έμειναν στη χρυσή μνήμη της τέχνης: Δομίνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρης, Perugino, Rembrandt, Dali, Rubens, Grünewald, Van der Weyden, και βέβαια στους εκπληκτικούς Βυζαντινούς Αγιογράφους, που κοσμούν με τα θεόπνευστα έργα τους τις Εκκλησιές και τα Μουσεία μας, ενδεικτικά μνημονεύουμε την περίφημη Σταύρωση του Ιησού στη φορητή εικόνα του 1653 στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.
Ο Haydn γεννιέται στις 31 Μαρτίου του 1732 στην πόλη Rohrau στα σύνορα της Αυστρία και Ουγγαρίας και πέθανε στις 31 Μαΐου στη Βιέννη το 1809. Στα εννιά του χρόνια γίνεται δεκτός στη Χορωδία του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Στεφάνου ως εξαιρετικά ταλαντούχο παιδί με ωραία φωνή και εξελίσσεται γρήγορα σε Star της χορωδίας. Το 1749, στα δέκα επτά χρόνια του, η φωνή του σπάει και απολύεται με μόνα πράγματα στην κατοχή του τρία φθαρμένα πουκάμισα κι ένα ζεστό παλτό. Τον αντικαθιστά ο αδελφός του Michael [1737-1806], ο οποίος φαίνεται ότι ήταν περισσότερο προικισμένος από εκείνον, σε όλα, εκτός από την ικανότητα της σύνθεσης. Τα χρόνια ήταν δύσκολα για τον έφηβο Joseph Haydn, γιατί ως πιανίστας και βιολονίστας δεν είχε φτάσει ακόμα σε επαγγελματικό επίπεδο. Η εξέλιξή του ήταν αργή και σταθερή. Όπως ο ίδιος λέει «Πραγματικούς καθηγητές δεν είχα ποτέ. Πάντα ξεκινούσα πρακτικά, τραγουδώντας και παίζοντας κάποιο όργανο, αργότερα συνέθετα. Άκουγα περισσότερο απ’ ό,τι σπούδαζα, αλλά άκουγα την ωραιότερη μουσική που υπήρχε στις μέρες μου και σε όλες τις φόρμες της. Έτσι σιγά, σιγά ανέπτυξα τις γνώσεις και τις ικανότητές μου» και συνεχίζει: «Ποτέ δεν έγραφα γρήγορα και συνέθετα με προσοχή και επιμέλεια».
Όταν ξεκίνησε να γράφει, η νέα μουσική, Style gallant, ήταν στη νηπιακή της ηλικία και ήταν εκείνος που την ανέπτυξε και την έβαλε σε τάξη. Δεν ονομάστηκε τυχαία Πατέρας της Συμφωνίας και του Κουαρτέτου εγχόρδων. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο παλάτι του Κόμη Esterhazy, όπου και εργάστηκε ως συνθέτης και διευθυντής της ορχήστρας του παλατιού, την οποία είχε αναδείξει σε μία από τις καλύτερες της Ευρώπης. Ο Mozart, όχι μόνο τού αφιέρωσε τα Έξι κουαρτέτα εγχόρδων, αλλά και τον υπερασπίστηκε δημόσια στη Βιέννη, όταν σε κάποιο κουαρτέτο του, ένας πιανίστας δυσανασχέτησε λέγοντας, «Εγώ ποτέ δε θα το έγραφα έτσι», ο Mozart τον διέκοψε αμέσως και του είπε, «Ούτε εγώ, και ξέρετε γιατί; Διότι κανείς από τους δυο μας δε θα μπορούσε να έχει τέτοια έξοχη ιδέα».
Το Stabat Mater γράφτηκε το 1767 ένα χρόνο μετά τη Missa Cellensis και ήταν τα πρώτα θρησκευτικά έργα που συνέθεσε ο Haydn, ως Kapellmeister στο παρεκκλήσι της αυλής των Esterhazy, για τη Λειτουργία της Μεγάλης Παρασκευής, ακολουθώντας το παράδειγμα του προκατόχου του. Στη συνέχεια το στέλνει στον Adolph Hasse [1699-1783] τον Padre della musica της εποχής, για να «δει» το έργο του. Σε απάντηση, ο Hasse τον καλεί στη Βιέννη να παρουσιάσει το Stabat Mater, η πρεμιέρα του οποίου δόθηκε στις 25 Μαρτίου του 1768, με τον συνθέτη να διευθύνει από το τσέμπαλο. Ο Haydn διαιρεί το έργο του σε δώδεκα μέρη. Ακολουθεί την ποιητική αίσθηση του ύμνου και μέσα από τη χαρακτηριστική του λεπτότητα και ευγένεια συνθέτει ένα έργο εκπληκτικής ομορφιάς για σοπράνο, άλτο, τενόρο, μπάσο, μικτή χορωδία και συνοδεία ορχηστρικού συνόλου.

Ο αρχιμουσικός Γιώργος Πέτρου ανέδειξε τις ομορφιές της σύνθεσης, την καθαρότητα και την τάξη από τις οποίες διέπεται. Οι λυρικές μελωδίες, οι μεστές από έκφραση αρμονίες, οι δυναμικοί ρυθμοί, βρήκαν τον ιδανικό τους ερμηνευτή, ο οποίος κράτησε εντυπωσιακά τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στη χορωδία, τους σολίστ και την ορχήστρα του. Ξεχώρισαν τα δύο Όμποε της Καμεράτα με το γλυκό ήχο τους και τη δεξιοτεχνική δεινότητά τους. Το ίδιο και τα Έγχορδα, από τα οποία θαυμάσαμε το γνώριμο, λεπτό και ευγενικό ήχο τους. Στο Εκκλησιαστικό Όργανο και στο Τσέμπαλο, δύο άριστοι ερμηνευτές μετέδωσαν την επισημότητα και την ιερουργία του ύμνου. Οι στίχοι που αναφέρονται στα αισθήματα της Παναγίας και ακούστηκαν από τις εκφραστικότατες φωνές της υψιφώνου Μυρσίνης Μαργαρίτη, «O quam tristis et affict», «Ω, πόσο δύσμοιρη κι απελπισμένη» και της μεσοφώνου Ειρήνης Καράγιαννη, «Quisnon posset contristari», «Ποιανού η καρδιά μπορεί να μη ραγίσει», προκάλεσαν ρίγη συγκίνησης κι έδωσαν την αίσθηση ότι ένα βέλος τρυπούσε και ράγιζε την καρδιά της Παρθένου Μαρίας, θυμίζοντάς μας το στίχο του Άγγελου Σικελιανού «Κ’ Εσέ, Μαρία, μες στην ψυχή, ρομφαία θα Σε διαβεί!», που με τη σειρά του, μας θυμίζει την προφητεία του Συμεών που αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς «Και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαίαν». Την ίδια βαθιά συγκίνηση και απύθμενη οδύνη σκόρπισαν οι περιγραφές της σταύρωσης, μέσα από τις δραματικές ερμηνείες του τενόρου Βασίλη Καβάγια, και του μπάσου Πέτρου Μαγουλά στα αντίστοιχα μέρη: «Pro peccatis suae gentis», « Για τις δικές μας τις αμαρτίες», «Vidit suum dulcem Natum», «Το γλυκό της το παιδί αντικρίζει».
Το συγκλονιστικό για μας σήμερα είναι ότι μπορούμε να ζούμε το προγενέστερο στάδιο της τέχνης, μες από το πρίσμα μιας εμπνευσμένης, σύγχρονης ερμηνευτικής ματιάς, όπως αυτής του αρχιμουσικού Γιώργου Πέτρου στο Stabat Mater του Joseph Haydn, που ακούσαμε στις 8 Απριλίου 2015 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΝΑΟ ΣΕΡΡΩΝ]

Ὁμιλία
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατὰ τὴν ἐπί τῇ Ἀφίξει Αὐτοῦ
τελεσθεῖσαν Δοξολογίαν
ἐν τῷ Ἱερῷ Μητροπολιτικῷ Ναῷ
τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Σερρῶν
(17 Ἀπριλίου 2015)


Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ξάνθης κ. Παντελεῆμον, ἐκπρόσωπε τῆς Α. Μακαριότητος καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης καὶ ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ κύριε Θεολόγε, Ποιμενάρχα τῆς Θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας,
Ἐντιμότατε καὶ ἀγαπητὲ κύριε Δήμαρχε Σερρῶν,
Εὐλογημένοι Χριστιανοὶ τῆς θεοφρουρήτου πόλεως ταύτης,
Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ἠγαπημένα,

Χριστὸς Ἀνέστη! Εἰρήνην ὑμῖν!

Οἱ ἅγιοι Ἀρχάγγελοι καὶ Παμμέγιστοι Ταξιάρχαι μᾶς δίδουν σήμερον τὴν εὐχαρίστησιν νὰ συναντώμεθα ἐδῶ εἰς τὸν Ναόν τους, Πατριάρχης τοῦ Γένους καὶ τὰ ἐν Κυρίῳ τέκνα αὐτοῦ τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν, ἐντὸς τῆς χαρᾶς καὶ τῆς εἰρήνης τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, καὶ τῆς ἑορτῆς τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, ἐρχόμενοι ἐκ τῆς Πόλεώς Της καὶ τοῦ ἱστορικοῦ Ἑπταπυργίου, ὅπου «ἀείρροον ρέει τὸ θαυματουργὸν ὕδωρ τῆς Πηγῆς», «οὐρανίων χαρίτων καὶ θαυμάτων» πληροῦν τοὺς εἰς αὐτὴν προσερχομένους. Χαίρομεν συναντώμενοι εἰς τὸν ἱερὸν τοῦτον χῶρον διότι ἐνταῦθα «τὰ ἱερὰ καὶ θαυμάσια» μυστικῶς τελεσιουργοῦνται καὶ μυσταγωγεῖται τὸ μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας, τῆς σωτηρίας ἐν Χριστῷ. 

Ἡμεῖς, ὁ Πατριάρχης σας, αἰσθανόμεθα καὶ ὁμολογοῦμεν μεγίστην τὴν χαρὰν ἐκ τῆς παρουσίας μας εἰς τὸν τόπον σας, τόπον ὁ ὁποῖος ἀρρήκτως συνδέεται μὲ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, καθὼς ὑπάγεται εἰς τὴν κανονικὴν καὶ ἐκκλησιαστικὴν δικαιοδοσίαν αὐτοῦ. Τὰ γεγονότα καὶ ἡ ζωὴ καὶ ἡ μαρτυρία τοῦ τόπου αὐτοῦ μαρτυροῦν τοῦ λόγου τὸ ἀληθές. 

Ἀναφέρομεν εἰς τὴν ἀγάπην σας ὅτι ἐδῶ ἐκοιμήθη ὁ ἐν ἁγίοις προκάτοχός μας Πατριάρχης Κάλλιστος, πορευόμενος εἰς Σερβίαν διὰ τὴν ἄρσιν τοῦ σχίσματος μετὰ τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας, καὶ εἰς τὰς Σέρρας παρέμεινε καὶ ἐκοιμήθη ὁ πρῶτος μετὰ τὴν Ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Γεννάδιος, ὁ Σχολάριος, ὁ πάνυ. Ἐδῶ ἤκμασεν ὡς Μητροπολίτης Σερρῶν καὶ εἷς τραγικὸς Πατριάρχης, Γρηγόριος ὁ Ζερβουδάκης, καθὼς καὶ ὁ συμπολίτης μας προκάτοχος τῆς ὑμετέρας προσφιλοῦς Ἱερότητος, ἅγιε Σερρῶν, ἀείμνηστος Μάξιμος ὁ Ξύδας.

Χαιρόμεθα διότι εὑρισκόμεθα εἰς ἕνα τόπον ἱστορικόν, ἔνθα τὰ λείψανα τοῦ ἐνδόξου βυζαντινοῦ παρελθόντος, ὅσα κατέλιπεν ὄρθια ἡ ἀδυναμία τῶν ἀνθρώπων, μαρτυροῦν τὴν ποιότητα καὶ τὸ πνευματικὸν μεγαλεῖον τοῦ χριστοκεντρικοῦ ὀρθοδόξου πολιτισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἤνθησεν εἰς τὴν πόλιν σας καὶ προσέφερεν ἄνθη εὔοσμα καὶ κάλλιστα εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

Εὑρισκόμεθα εἰς τόπον κοσμούμενον καὶ περιστοιχιζόμενον ὑπὸ βυζαντινῶν ἀλλὰ καὶ νεωτέρων, Ἱερῶν Μονῶν, μαρτυρουσῶν ἐναργῶς τὴν εὐλάβειαν καὶ φιλοθεΐαν τῶν κατοίκων αὐτοῦ, αἱ ὁποῖαι μέχρι σήμερον ἐξακολουθοῦν νὰ ἀρδεύουν πνευματικῶς τὴν γῆν τῶν Σερρῶν καὶ νὰ ποτίζουν αὐτὴν μὲ τὰ νάματα τῆς εὐσεβείας.

Εὑρισκόμεθα εἰς τόπον ὁ ὁποῖος ἡγιάσθη ὑπὸ ἱδρώτων ἀσκητικῶν, ὅπως τῶν κτιτόρων τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καὶ Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου, καὶ αἱμάτων μαρτυρικῶν, τῶν ἁγίων νεομαρτύρων, οἱ ὁποῖοι μέχρι σήμερον ἀποτελοῦν τὸ καύχημα τῆς πόλεώς σας καὶ τοὺς ἀκοιμήτους προστάτας καὶ μεσίτας σας πρὸς τὸν Θεόν.

Συγχρόνως, εὑρισκόμεθα εἰς τόπον μαρτυρικόν, ὁ ὁποῖος εἰς τοὺς ἀγῶνας τοῦ Γένους καὶ τῆς Πίστεώς μας προσέφερεν ἑκατόμβας θυμάτων, τῆς θυσίας τῶν ὁποίων ἡ μνήμη εἶναι εἰσέτι νωπή.

Τέκνα ἀγαπητὰ ἐν Κυρίῳ, εὐλογημένοι Σερραῖοι,

Εἶσθε κάτοχοι μιᾶς μακραίωνος πνευματικῆς κληρονομίας, ἡ ὁποία σᾶς συνδέει ἀρρήκτως μετὰ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Ὅ,τι παρελάβετε ὡς γονικὴν κληρονομίαν, προτρεπόμεθα νὰ τὸ αὐξάνετε καθημερινῶς, ὥστε καὶ ἡμεῖς νὰ χαίρωμεν καὶ νὰ καυχώμεθα μετὰ τοῦ ἀναλισκομένου καθημερινῶς διὰ τὸ εὖ ζῆν καὶ τὸ χάριτι ζῆν ὅλων σας, θεοφιλοῦς Ποιμενάρχου σας, τῆς ὑμετέρας προσφιλοῦς Ἱερότητος, ἀδελφὲ ἅγιε Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε, ὁ ὁποῖος, ὡς ἐπώνυμος, ἔργῳ καὶ λόγῳ, πράξει καὶ θεωρίᾳ, τοῦ προστάτου σας Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ καὶ Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου, ἐκλήθης ἵνα «ποιμαίνῃς τὰ πρόβατα» Κυρίου (πρβλ. Ἰωάν. κα΄, 16) «φυλάσσων τὰς ἐντολάς, διὰ πολιτείας ἀνερχόμενος, διὰ καθάρσεως κτώμενος τὸ καθαρόν», «τύπος καὶ ὑπογραμμός» γινόμενος κλήρῳ καὶ λαῷ καὶ τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ, καυχωμένῃ δι᾿ Ἱεράρχας ὡς ὑμεῖς.

Λοιπόν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, θὰ ἐπιτύχετε εἰς τὴν ζωὴν καὶ εἰς τὸν προσωπικόν σας ἀγῶνα ὁ καθείς, ἐὰν παραμένετε πιστοὶ εἰς τὰς ἐπιταγὰς τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ εἰς τὴν διδασκαλίαν τῶν Πατέρων μας, δηλαδὴ ἐὰν καὶ ὅταν διατηρῆτε μεταξύ σας τὴν ἀγάπην καὶ τὴν ὁμόνοιαν καὶ τὴν σωφροσύνην, πορευόμενοι συμφώνως πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου καὶ ἐργαζόμενοι τὴν σωτηρίαν σας πέριξ καὶ ὑπὸ τὴν πνευματικὴν ἐπιστασίαν τοῦ φιλοστόργου Ποιμένος σας καὶ μέσα εἰς τὴν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ εὐλογία της εἶναι ἡ διακρατοῦσα τὴν κοινωνίαν μας δύναμις, ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν δυσχερῆ αὐτὴν περίοδον, τὴν ὁποίαν διέρχεται ὁ λαὸς τῆς Ἑλλάδος. Εἶναι ἀνάγκη μέσα εἰς τὰς δυσκόλους αὐτὰς καταστάσεις νὰ περιορίσωμεν τὸ ἴδιον θέλημα καὶ νὰ δουλώσωμεν ἑαυτοὺς εἰς τὴν διακονίαν τῆς πατρίδος καὶ τοῦ πλησίον, νὰ ἐπιδιώξωμεν μὲ κάθε τρόπον τὴν μεταξύ μας ἑνότητα καὶ ὁμοψυχίαν, ὥστε νὰ ἐξέλθωμεν ἐκ τῆς κρίσεως ἰσχυροὶ καὶ δυνατοί, μὲ μεγαλυτέραν ἐμπιστοσύνην καὶ πίστιν εἰς τὸν Θεόν, Ἐκεῖνον ποὺ ἀπὸ τὴν δειλίαν τοῦ θανάτου, ἀπὸ τό «παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ποτήριον» τῆς δοκιμασίας, τὸ ἤπιε μέχρι τέλους καὶ ἐξῆλθε νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ. Δηλαδή, ὁ Κύριος «ἀεὶ νικᾷ», ὡς μόνος κραταιὸς καὶ δυνατός, καὶ ἀποδεικνύεται ὅτι «ἐργάζεται δι᾿ ὁρατῶν καὶ ἀοράτων», διὰ πειρασμῶν καὶ δοκιμασιῶν, τὸ ἀληθινὸν συμφέρον μας καὶ εἶναι ὁ μόνος γνωρίζων τὰς αἰτήσεις μας προτοῦ γενέσθαι αὐτάς. 

Ἡ Ὀρθόδοξος πίστις μας καὶ ἡ μεταξύ μας ἐμπιστοσύνη καὶ ἀγάπη ἐδημιούργησαν τὴν ἱστορίαν τοῦ Γένους μας. Ἀντιθέτως, αἱ διχοστασίαι καὶ αἱ ἔριδες ὑπῆρξαν πειρασμικαὶ καταστάσεις, ἄνευ συνεχείας, ἄνευ ἱστορίας, διὰ τοῦτο καὶ παρεδόθησαν εἰς τὴν λήθην, ὅπως ὁ θάνατος. Θριαμβευτὴς παραμένει ἡ ἱστορία, ἢ μᾶλλον ἡ ἀλήθεια τῆς ἱστορίας, ὁ Ἀναστὰς Κύριος καὶ Θεὸς καὶ Σωτὴρ ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόμενος.

Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Καλῶς σᾶς εὕρομεν! Χριστὸς Ἀνέστη!

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ]

Ὁμιλία
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατὰ τὴν Ἄφιξιν Αὐτοῦ
εἰς τὴν Κεντρικὴν Πλατεῖαν τῶν Σερρῶν
(17 Ἀπριλίου 2015)


Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ξάνθης κ. Παντελεῆμον, ἐκπρόσωπε τῆς Α. Μακαριότητος καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε,
Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ἐντιμότατε κύριε Πέτρε Ἀγγελίδη, Δήμαρχε Σερρῶν,
Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Δοξολογίαν ἀναπέμπομεν πρὸς τὸν Ἀναστάντα Κύριον, διότι ἀξιώνει τὴν ἡμετέραν Μετριότητα νὰ εὑρίσκεται σήμερον εἰς τὰς εὐλογημένας Σέρρας, τῶν ὁποίων οἱ φιλοπρόοδοι καὶ φιλευσεβεῖς κάτοικοι, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τοὺς ἐπιτοπίους ἐκκλησιαστικοὺς καὶ πολιτικοὺς ἄρχοντας, ὑποδέχεσθε τὸν Πατριάρχην τοῦ Γένους εἰς τὴν κεκοσμημένην μὲ περιλάμπρους ναοὺς καὶ μοναστικὰ σεβάσματα πόλιν σας.

Χαιρόμεθα διότι εὑρισκόμεθα εἰς ἕνα τόπον ὁ ὁποῖος ἐδέχθη λίαν ἐνωρίς, ἀπὸ τὰς ἀποστολικὰς χεῖρας, τὸν σπόρον τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελίου, ὁ ὁποῖος ηὐξήθη καὶ ἐκαρποφόρησεν ἑκατονταπλασίως. Ἐρχόμενοι, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, ἀπὸ τὴν Βασιλεύουσαν δὲν ἔχομεν ἄλλο πολυτιμότερον νὰ σᾶς φέρωμεν, παρὰ μόνον τὴν εὐλογίαν τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἡ ὁποία διατηρεῖ τὸν πατροπαράδοτον πλοῦτον τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καὶ μεριμνᾷ ὁ πλοῦτος αὐτὸς νὰ γίνῃ κτῆμα κοινὸν ὅσον γίνεται περισσοτέρων λαῶν ἀνὰ τὴν οἰκουμένην.

Ἤλθομεν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, εἰς τὴν πόλιν σας, ὅπου ἔζησαν καὶ ἱερούργησαν ἐκλεκτοὶ καὶ ἅγιοι Πατριάρχαι, ὅπως ὁ ἐν ἁγίοις προκάτοχος τῆς ἡμετέρας Μετριότητος Κάλλιστος∙ ἔνθεν διῆλθον καὶ ὅπου ἔζησαν φιλόχριστοι αὐτοκράτορες καὶ βασιλεῖς, ὡς ὁ εὐσεβὴς βασιλεὺς τῶν Σερρῶν Ἰωάννης Οὔγγλεσης, ὁ ὁποῖος διετήρει πνευματικὸν σύνδεσμον μὲ τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην ἅγιον Φιλόθεον Κόκκινον∙ ὅπου ἐδίδαξαν, ἡγίασαν καὶ ἐστήριξαν τὸν λαὸν θεοφώτιστοι ἱεράρχαι.

Ἤλθομεν συγχρόνως εἰς ἕνα τόπον μαρτυρικόν, ὁ ὁποῖος μέχρι προσφάτως, κατὰ τὴν ξενικὴν κατοχήν, προσέφερε τὰ πάντα εἰς τὸν βωμὸν τῶν ἀγώνων ὑπὲρ τῆς πατρίδος καὶ τῆς ἐλευθερίας. Ὁ λαός του ὑπέφερεν ὅσον ὁ λαὸς ὀλίγων περιοχῶν ἀπὸ τοὺς διαφόρους κατακτητάς, οἱ ὁποῖοι προσεπάθησαν νὰ ἀποκόψουν βιαίως αὐτὸν ἀπὸ τὰς ρίζας του, καὶ νὰ ἀλλοιώσουν τὴν ταυτότητά του, καὶ ὁ φόρος αἵματος καὶ ἄλλων καταστροφῶν τὸν ὁποῖον ἐπλήρωσεν ὑπῆρξε βαρύτατος.

Ὅμως ὁ φόρος αὐτὸς μᾶς δίδει καὶ σήμερον ἕνα μήνυμα. Ἂς μὴ λησμονῶμεν ὅτι ἡ πατρίς, ἡ σήμερον ἐμπερίστατος καὶ πανταχόθεν βαλλομένη, δὲν ἀπαιτεῖ ἀπὸ ἡμᾶς αἵματα καὶ θυσίας διὰ νὰ ἀναλάβῃ τὴν προτέραν αὐτῆς εὔκλειαν καὶ λαμπρότητα. Δὲν ἀπαιτεῖ ἀπὸ ἡμᾶς νὰ ἀπαγχονισθῶμεν, νὰ σφαγιασθῶμεν, νὰ βασανισθῶμεν, ὅπως οἱ πρόγονοί μας• ἀπαιτεῖ μόνον νὰ θυσιάσωμεν τὰ πάθη μας, τὰ ὁποῖα βλάπτουν καὶ ἀτιμάζουν καὶ ἡμᾶς καὶ αὐτήν. Ἀπαιτεῖ εὐθύτητα, ἐντιμότητα καὶ δικαιοσύνην, διότι «δικαιοσύνη ὑψοῖ ἔθνος, ἐλασσονοῦσι δὲ φυλὰς ἁμαρτίαι» (Παρ. 14, 34). 

Ἀπαιτεῖ νὰ ἔχωμεν πάντοτε κατὰ νοῦν ὅτι καὶ τὸ ἐλάχιστον τῶν συμφερόντων τῆς πατρίδος, τὸ ὁποῖον διαχειρίζεται καὶ ὁ ἔσχατος αὐτῆς λειτουργός, ἐξηγοράσθη μὲ ἁδρὰς καὶ μεγάλας θυσίας. Πρὸ πάντων ὅμως ἀπαιτεῖ σταθερὰν καὶ ἀκράδαντον ἐμμονὴν εἰς τὴν ἁγίαν καὶ ὀρθόδοξον ἡμῶν πίστιν, εἰς τὴν πίστιν τῶν πατέρων μας, ἡ ὁποία ἔσωσεν εἰς τὸ παρελθὸν τὸ εὐσεβὲς Γένος μας καὶ θὰ τὸ σώσῃ καὶ σήμερον. Ἄνευ τῆς πίστεως εἰς τὸν Θεὸν δὲν ὑπάρχει σωτηρία.

Ἡ φωνὴ τῆς σεβαστῆς χορείας τῶν ἀϊδίων καὶ μακαρίων πνευμάτων, ὅσων ἐθυσιάσθησαν ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος εἰς αὐτὸν τὸν τόπον, ἔρχεται ἀπὸ τὰ βάθη τῶν αἰώνων: «Μὴ γένοιτο ἡμῖν καταλιπεῖν Κύριον ὥστε λατρεύειν θεοῖς ἑτέροις. Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν, αὐτὸς Θεός ἐστιν» (Ἰησ. Ναυῆ 24, 16). Ἂς μὴ προδώσωμεν τοὺς ἀγῶνας, τὰ αἵματα, τὰ δάκρυα, τὰς θυσίας των.

Ἤλθομεν, λοιπόν, ἀνταποκρινόμενοι εἰς τὴν ἐκ μέρους ὅλων σας πρόσκλησιν τοῦ ἀξίου Μητροπολίτου σας, λίαν ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ ἡμῶν κυρίου Θεολόγου, νὰ προσφέρωμεν τὴν ἐπίσκεψιν καὶ παρουσίαν μας αὐτὴν ταπεινὸν ἀντίδωρον εὐχαριστίας πρὸς τὰς ἱερὰς μορφὰς ὅλων ἐκείνων, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, ἱεραρχῶν καὶ λοιπῶν ἱερωμένων, πατέρων καὶ ἀδελφῶν μας, οἱ ὁποῖοι διαχρονικῶς ἐθυσιάσθησαν διὰ τὴν πίστιν καὶ τὴν ἐλευθερίαν, καὶ μάλιστα πρὸς τὸν πολιοῦχον τῆς πόλεώς σας ἅγιον νεομάρτυρα Νικήταν, τοῦ ὁποίου τὴν ἑορτὴν θὰ συμπανηγυρίσωμεν κατ᾿ αὐτάς. 

Μετὰ πολλῆς συγκινήσεως ἀποδεχόμεθα τὰς ἐκδηλώσεις αὐτὰς τῆς ἀγάπης σας, ἔχοντες ἤδη σχηματίσει ἀρίστας ἐντυπώσεις αἱ ὁποῖαι συμβάλλουν εἰς τὴν ἀναβίωσιν τῶν ἀγαθῶν ἀναμνήσεών μας ἐκ τῆς πρὸ δεκαπενταετίας ἐπισκέψεώς μας εἰς τὴν πόλιν σας. 

Εὐχαριστοῦμεν ὅλους ἐσᾶς καὶ ἰδιαιτέρως τὸν ἀξιότιμον κ. Δήμαρχον τῶν Σερρῶν διὰ τὴν γενομένην τιμητικὴν ὑποδοχήν, μὲ τὴν ὁποίαν ἐπιβεβαιώνετε τὸν στενὸν πνευματικὸν σύνδεσμον, τὸν διαχρονικῶς συνδέοντα τὴν πατρίδα σας μὲ τὸ Οἰκουμενικόν μας Πατριαρχεῖον, τοῦ ὁποίου τετιμημένη καὶ ἱστορικὴ κανονικὴ κληρουχία ὑπάρχει αὕτη, καὶ εἰς τὸ ὁποῖον μάλιστα ἔχει προσφέρει, -ἡ Μητρόπολις Σερρῶν-, μέχρι καὶ τὴν πρόσφατον ἱστορίαν αὐτοῦ καὶ Πατριάρχας.

Πιστεύομεν, ὅτι ἡ ὀλιγοήμερος παραμονή μας δὲν θὰ διαψεύσῃ τὰς σχηματισθείσας ἀρίστας ἐντυπώσεις μας καὶ τὰς ἀγαθὰς ἀναμνήσεις. Καὶ πάλιν εὐχαριστοῦντες καὶ εὐγνωμονοῦντες ἅπαντας, Ἄρχοντας καὶ λαόν, ὑψοῦμεν ἱκέτιδας χεῖρας πρὸς τὸν Ἀναστάντα Κύριον καὶ ἐξαιτούμεθα τὴν εὐλογίαν Του ἐπὶ πάντας τοὺς θεοφιλεῖς Σερραίους.

Εὑρισκόμενοι διὰ μίαν ἀκόμη φορὰν εἰς τὴν εὐλογημένην Ἑλλάδα ἐπιθυμοῦμεν νὰ ἀπευθύνωμεν θερμὸν προσωπικὸν χαιρετισμὸν καὶ τὴν εὐχὴν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως πρὸς τὰς πολιτειακὰς καὶ πολιτικὰς ἀρχὰς τῆς Χώρας, μαζὶ μὲ τὴν διάπυρον προσευχὴν πρὸς τὸν Θεὸν τῶν πατέρων μας νὰ βοηθήσῃ αὐτὰς εἰς τὴν ταχεῖαν ὑπέρβασιν τῶν σημερινῶν δυσκολιῶν καὶ τὴν λύσιν τῶν πιεστικῶν προβλημάτων, μὲ τὴν συνεργασίαν καὶ τὴν συμβολὴν ὅλων τῶν Ἑλλήνων καὶ τὴν ὑποστήριξιν τῶν φίλων καὶ συμμάχων τῆς Ἑλλάδος.

Ὅλως ἰδιαιτέρως χαιρετίζομεν, ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ, καὶ ἀσπαζόμεθα ἐγκαρδίως τὸν Μακαριώτατον ἀδελφὸν ἐν Χριστῷ καὶ συλλειτουργὸν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κύριον Ἱερώνυμον Β΄ καὶ τὸν εὐχαριστοῦμεν διὰ τὸν ὁρισμὸν ὡς ἐκπροσώπου αὐτοῦ τε καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Ξάνθης κυρίου Παντελεήμονος, ἑνὸς παλαιοῦ φίλου καὶ προσφιλοῦς ἀδελφοῦ, διὰ νὰ συνοδεύῃ τιμητικῶς τὴν ἡμετέραν Μετριότητα κατὰ τὰς ἡμέρας τῆς ἐνταῦθα ἐπισκέψεώς μας.

Ἐπὶ τὴν ἀδελφὴν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος ἐπικαλούμεθα τὴν χάριν καὶ τὴν βοήθειαν τοῦ ἁγίου Θεοῦ, ὥστε νὰ δύναται νὰ ἐκπληρώνῃ αὕτη ἀνεμποδίστως καὶ ἀποτελεσματικῶς τὴν σωτηριώδη ἀποστολήν της, μάλιστα ὑπὸ τὰς σημερινὰς δυσχερεῖς καὶ ἀντιξόους συνθήκας. Ἄλλωστε, ὅ τε Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος καὶ οἱ ἀδελφοὶ Μητροπολῖται αὐτῆς ἔχουν ἀποδείξει ἐμπράκτως ὅλον τοῦτο τὸ διάστημα πόσον κοντὰ εὑρίσκονται εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ, εἰς τὰς ποικίλας ἀνάγκας τοῦ ὁποίου συμπαρίστανται πολυειδῶς καὶ πολυτρόπως. Τοὺς μεταφέρομεν τὴν ἀναγνώρισιν καὶ τὸν ἔπαινον καὶ τὴν εὐαρέσκειαν τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας καὶ τοὺς ἐκφράζομεν καὶ τὰ ἡμέτερα θερμὰ ἀδελφικὰ συγχαρητήρια. Ἡ Ἐκκλησία ὑπῆρξε πάντοτε ἡ κιβωτὸς τοῦ εὐσεβοῦς Γένους μας καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι καὶ σήμερα.

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, καλῶς σᾶς εὑρίσκομεν!
Χριστὸς Ἀνέστη!

Related Posts with Thumbnails