© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014

«Την αναφορά σου στον Μαίτηλα»

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Ο σάλος, που -καλώς ή κακώς- έχει πρόσφατα προκύψει στο νησί μας, μετά την τοποθέτηση των τριών αγαλμάτων, του Ουζακώφ, αυτού προς τιμήν του Βεζάλ και του άλλου του Κομφούκιου, σε διάφορα σημεία της πόλης μας, δεν είναι ούτε ο πρώτος, αλλά ούτε και ο μοναδικός. Αντίθετα, υπάρχει παράδοση και σ’ αυτόν τον τομέα κι οι στάτουες από παλιά κινούσαν το ενδιαφέρον των συμπατριωτών μας, την αντίδρασή τους, ως επίσης και την αφορμή για την έμπνευση και συγγραφή σατιρικών ποιημάτων.
   Χαρακτηριστικό παράδειγμα, γνωστό σε όλους τους παλιότερους, αλλά και σε όσους, έστω και ερασιτεχνικά, ασχολούνται με την ιστορία του τόπου μας, η προτομή του Άγγλου Αρμοστή Θωμά Μαίτλανδ, η οποία επί Προστασίας είχε τοποθετηθεί μπροστά από την ιστορική εκκλησία των Αγίων Πάντων κι αναμφίβολα είχε προκαλέσει κι αυτή σεισμό.
   Κι εδώ κυριολεκτούμε. Τα εγκαίνια του αγάλματος του Αρμοστή είχαν συνδυασθεί με την λιτανεία του Αγίου μας. Η χάρη του, όμως, μη θέλοντας αυτόν τον εξευτελισμό, έκανε την μέρα εκείνη να επισκεφθεί  και πάλι το νησί ο εγκέλαδος κι όλα ν’ αναβληθούν. Το εξ ουρανού αυτό σημάδι μάλιστα συνοδεύθηκε από ισχυρή πτώση χαλαζιού κι έτσι το κάζο (γιατί αληθινά περί κάζου επρόκειτο) αναβλήθηκε.
   Μα τα φαιδρά γεγονότα δεν σταμάτησαν εκεί. Οι Ζακυνθινοί, φιλοπαίγμονες πάντοτε και δηκτικοί, έβγαλαν σουσούμι στον χάλκινο αυτό μπούστο και τον ονόμασαν «Μώρο». Ακόμα και τα μικρά παιδιά ακολουθούσαν την πατροπαράδοτη αυτή γραμμή και παίζοντας, απέδιδαν δικαιοσύνη. Το παιγνίδι αυτό, που συνεχίστηκε και μετά το τέλος της Προστασίας, μια και ο Μαίτηλας, έτσι τον έλεγαν οι Τζαντιώτες, έμεινε στη θέση του ως την Ιταλικά Κατοχή, που έγινε… τζετζερέδια, παίζονταν ως εξής: Το ένα παιδί ρωτούσε το άλλο: «Επήγες στο Φόρο;», την πάνω πλατεία, δηλαδή. Το άλλο, όπως ήταν φυσικό, μια και ο Άγιος Μάρκος ήταν το επίκεντρο της καθημερινότητας, απαντούσε: «Ναι». Και ο διάλογος συνεχιζόταν: «Είδες το Μώρο;». «Ναι!». «Τον εφοβήθηκες;». «Όχι!». Κι ο πρώτος, τότε, έκανε ένα ξαφνικό κι απότομο «Μπουμ», για να φοβίσει τον συμπαίχτη του.
   Μα ο «Μώρος» δεν έσκιαζε μόνο τα παιδιά, αλλά και τους μεγάλους. Έδινε, μάλιστα, και σ’ αυτούς αφορμή για σάτιρα και περίπαιγμα. Ο Άγγελος Καντούνης, δε, έγραψε κι ένα ποίημα, συνέχεια της μακραίωνης σατιρικής μας παράδοσης, σε μορφή αινίγματος, στο οποίο αποθανάτιζε τις αντιδράσεις των Ζακυνθινών για το ξενόφερτο άγαλμα:

Είμαι μία στάτουα γέρικη
γεμάτη απ’ αλυσίδες
οπού στον τόπο μ’ έβαλαν
για τις χρυσές ελπίδες.
Μώρο με κράζουν τα παιδιά
που οι βάγιες μου σουρώνουν
κι’ οι Λόρδοι κι οι Πυργιώτισσες
πολύ με καμαρώνουν.
Όλα τους τα παράπονα
οι αδύνατοι μου λένε
μα βλέποντας σκουρκοφωλιές
στ’ αυτιά μου, φεύγουν, κλαίνε.
Μα γνοιάστηκαν κι’ ευρέθηκα
συνθηκοασφαλισμένος
αλλιώς κλεμμένος θάμουνα
και τζέτζερα φτιασμένος.

   Πολλά θα μπορούσαμε να γράψουμε, αναλύοντας αυτό το στιχούργημα, αν είχαμε το χώρο. Όμως αυτό δεν είναι δυνατόν κι έτσι αρκούμαστε στην γνωστή φράση, όπου αποθανατίζει και λέγεται ακόμα από πολλούς: «Κάμε την αναφορά σου [ή τα παράπονά σου] στο Μαίτηλα». Γιατί συχνά είναι πιο εύκολο να σε ακούσουν και να σε καταλάβουν τα άψυχα αγάλματα, παρά οι αρμόδιοι!
  Είναι που όλα επαναλαμβάνονται και δυστυχώς όχι μόνο στις προτομές και τους ανδριάντες. Έτσι μπορεί ο «Μαίτηλας» να έγινε σήμερα «Ουζακώφ» ή «Κομφούκιος», αλλά είναι προτιμότερο να κάνεις στις στάτουές τους την αναφορά σου, παρά στους κυβερνώντες.
   Αλλά, ευτυχώς, μας σώζει η σάτιρα. Σ’ αυτήν, τουλάχιστον, παραμένουμε σταθεροί ως Ζακύνθιοι.

Related Posts with Thumbnails