«Μετα-σχηματισμοί»: Η έκθεση της Σοφίας-Ελένης Παραστατίδου στο Art-Studio «ΙΡΙΔΑ»

[Παρασκευή 16 Μαΐου 2014]

Ομιλία - παρουσίαση της έκθεσης από την ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΕΜΕΤΗ

Αγαπητοί Φίλοι,

Την ίδια εποχή που η τοπική πολιτιστική πολιτική εξαντλείται στα προεκλογικά φυλλάδια των υποψηφίων, ενώ στην πρωτεύουσα πραγματοποιείται το «Art-Athina», το σημαντικότερο εικαστικό γεγονός από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης, το Art-Studio «ΙΡΙΔΑ», του Διονύση και της Μάντης, μάς κάνει μια ιδιαίτερη προσφορά,  παρουσιάζοντας για πρώτη φορά στο χώρο του, την έκθεση της εικαστικού Σοφίας- Ελένης Παραστατίδου, με τον τίτλο «Μετα-σχηματισμοί».

Σε παλιότερο δημοσίευμά μας, με τον τίτλο «ART-ATHINA 2009 και ART-ZAKYNTHOS 2009»[i],, υπογραμμίζαμε τη μεγάλη σημασία του συγκεκριμένου γεγονότος, που θεσμοθετημένο από το 1993 από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης, αποτελεί το μεγαλύτερο ετήσιο εικαστικό γεγονός στην χώρα μας.

Η 19^η ART-ATHINA, αποτελεί φέτος σημείο συνάντησης για τη διεθνή καλλιτεχνική δημιουργία, καθώς φέρνει κοντά σημαντικές ελληνικές και ξένες αίθουσες τέχνης, πολιτιστικούς φορείς, επιμελητές, συλλέκτες, κριτικούς τέχνης και, σαφώς, το φιλότεχνο κοινό. Πραγματοποιείται δε από τις 15 ώς τις 18 Μαΐου στο Κλειστό Φαλήρου (γήπεδο TaeKwonDo).

Απόψε, που το ART-ZAKYNTOS 2014, πραγματοποιείται αποκλειστικά στο φιλόξενο χώρο του Art- Studio «ΙΡΙΔΑ», μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, η έκθεση της εικαστικού Σοφίας-Ελένης Παραστατίδου, αποτελεί μια καλή αφορμή για να σκύψουμε πάνω από το εικαστικό τοπίο της ιδιαίτερης πατρίδας μας και να διαπιστώσουμε, εάν πράγματι κάτι κινείται κι εδώ, τι μορφή έχει και πώς μπορούμε να το υποστηρίξουμε, προκειμένου ν’ αποτελέσει μέσο έκφρασης και άλλων δυνάμεων που ζωοποιούν και δίνουν ελπίδα για κάτι πιο ποιοτικό και ειλικρινές στο μικρό νησί μας.

Το γεγονός, άλλωστε, ότι η κύρια ιδιότητα της Ελένης είναι καθηγήτρια του μαθήματος των Καλλιτεχνικών στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αποτελεί κατά τη γνώμη μας τον κατ’ εξοχήν λόγο για να ενδιαφερθούμε για τη δουλειά της και να προσεγγίσουμε το έργο της.

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε για το είδος της τροφής που παρέχουμε στα παιδιά μας, για τις αποταμιεύσεις που τους περιμένουν ή εξανεμίστηκαν από την τράπεζα, καθώς επίσης και για τα υλικά αγαθά με τα οποία μπορούμε να «επενδύσουμε» τη ζωή τους.

Τι γίνεται όμως με τα πνευματικά εφόδια που γεμίζουν τη σχολική τους ζωή, για εκείνη δηλαδή την τροφή που θα τα χορτάσει ψυχικά και θα τους δώσει τη δύναμη να κάνουν μια καινούργια εκκίνηση, διαφορετική από τη δική μας, γεμάτη ποιότητα και αξίες τέτοιες που θα οδηγήσουν την κοινωνία μας σ’ ένα δρόμο μακριά από αυτόκλητους σωτήρες και επαγγελματίες κινδυνολόγους;

Η έκθεση της Ελένης, ενταγμένη στην έντονη προεκλογική περίοδο, μάς δίνει την αφορμή για τέτοιες σκέψεις, και βλέποντας τα έργα της, με τον εύστοχο τίτλο «Μετα - σχηματισμοί», μπορούμε να αισθανθούμε για λίγο αισιόδοξοι, όταν τα αξιολογήσουμε κάτω από το πρίσμα  της τρέχουσας επικαιρότητας.

Γιατί τα εικοσιοκτώ έργα που παρουσιάζονται απόψε εδώ, φιλοτεχνημένα με αυγοτέμπερα, τέμπερα, παστέλ, ακουαρέλα, κάρβουνο, μολύβι, μελάνι και σε μεικτή τεχνική, αποδεικνύουν κατ’ αρχήν ότι, η «δασκάλα» των παιδιών μας, είναι εξοικειωμένη με τις διαφορετικές τεχνικές, τις οποίες κατέχει άρτια. Έχει δηλαδή κατ’ αρχήν αυτό που μάταια αναζητάμε γύρω μας: την ειλικρίνεια στη διαπραγμάτευση της εικαστικής  έκφρασης μέσ’ από μια άψογα αφομοιωμένη εικαστική γλώσσα.

Και τη φανταζόμαστε μέσα στην τάξη να ψιθυρίζει στα αυτιά τους τα λόγια του Άγγλου συγγραφέα, ζωγράφου και κριτικού τέχνης Τζον Ράσκιν (1819-1900), που σημειώνει στο έργο του Τα στοιχεία του σχεδίου: «Δεν πρέπει να φοβάσαι καθόλου μήπως το παρακάνεις μ’ αυτές τις αναλογίες. Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν να γίνει. Είναι τόσο ακριβείς και πλήρεις, που όσο περισσότερο επιμένεις σ’ αυτές, τόσο πιο σαφείς, χρήσιμες και σίγουρες θα τις βρίσκεις….Η συμπάθεια και η διχόνοια, η ηρεμία και η δυσαρέσκεια, η αποφασιστικότητα και η αδυναμία, η χλιδή και η αγνότητα, η υπερηφάνεια και η μετριοφροσύνη, όλες αυτές οι καταστάσεις και κάθε δυνατή παραλλαγή ή ανάμειξή τους, μπορούν να αποδοθούν με μαθηματική ακρίβεια μέσω της γραμμής ή του χρώματος»[ii].

Με την ίδια σιγουριά με την οποία χαράσσει τις δικές της γραμμές, μοιάζει να καθοδηγεί τα παιδιά μας σε στέρεους δρόμους, γεμάτους ποιότητα και φως, μέτρο και ρυθμό, για να εξασκήσει το εσωτερικό τους μάτι να ψάχνουν να τα αναζητούν, γύρω τους και μέσα τους.

Με γερές σπουδές που ξεκινούν από Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας και συνεχίζονται μεταπτυχιακά στο Κέντρο Τέχνης και Ψυχοθεραπείας, έχει μελετήσει τον εντοπισμό της διαφορικής διάγνωσης των ψυχικών ασθενειών μέσω της Τέχνης και της Εικαστικής Ψυχοθεραπείας.

Μέσ’ από τους «Μετα-σχηματισμούς» της, μπορούμε ν’  αναγνωρίσουμε, γιατί η δημιουργία είναι μια ενεργός παρέμβαση πάνω στα παθολογικά στοιχεία, μια συνειδητή ή ασυνείδητη προσπάθεια αποκατάστασης της ψυχικής ισορροπίας[iii].

Και μάλιστα έχει δουλέψει τόσο πολύ στον κατακερματισμό της εικόνας και στη συνέχεια στην ανασύνθεσή της, μέσα από τα δικά της εκφραστικά μέσα (π.χ. στις ψηφίδες από εφημερίδες, στα σχήματα στερεών που ζωντανεύουν μέσα από το μολύβι και το κάρβουνο, στα μαλακά τοπία που λειώνουν μέσα στην ακουαρέλα και στη συνέχεια ξυπνούν αναγεννημένα μέσα στο φως, στα γυμνά σώματα που αιωρούνται ρυθμικά μέσα σ’ ένα σκοτεινό σύμπαν και καταφέρνουν να γλιστρήσουν στην επιφάνεια μέσα από το χρώμα), που πραγματικά φλερτάρουμε με την ιδέα να προτείνουμε μια εκπαιδευτική εκδρομή των υποψήφιων των μεθαυριανών εκλογών από την έκθεσή της.

Γιατί αυτό κατά τη γνώμη μας έχει σημασία: ο τελικός «Μετα-σχηματισμός» της ζωής μας να οδηγήσει στην ισορροπία που δημιουργείται μέσα από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα και η τέχνη της Ελένης κατά τη γνώμη μας το πετυχαίνει.

Άλλωστε η επιστήμη είναι ουδέτερη και ο καλλιτέχνης πρέπει να διακινδυνεύσει αν θέλει να επικαλεστεί τα πορίσματά της.

Και η Ελένη το τόλμησε, εδώ στο μοναδικό ART-ZAKYNTHOS της ΙΡΙΔΑΣ.

Την ευχαριστούμε γι’ αυτό κι ευχόμαστε για αρκετά χρόνια ακόμα να είναι δασκάλα των παιδιών μας.

---

[i] ΕΡΜΗΣ, 29-5-2009 και αναδημοσίευση στο Κατερίνα Δεμέτη, Από το Ιnlook στο Outlook, εκδ. Τρίμορφο, Ζάκυνθος 2012, σελ. 157.

[ii] Ε.Η.Gombrich, Τέχνη και Ψευδαίσθηση. Μελέτη για την ψυχολογία της εικαστικής αναπαράστασης, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1995, σελ. 409

[iii] Εφημερίδα  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Κυριακή 1 Απριλίου 2007, Γιαννούλης Χαλεπάς, «από την άλλη όχθη». Η έκθεση στην Εθνική Γλυπτοθήκη φωτίζει για πρώτη φορά το σύνολο του έργου του θλιμμένου γλύπτη από την Τήνο, της Μαριλένας Ζ. Κασιμάτη.