© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013

Βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Κρομμύδα «Η ζωή που έλειπε»


[Κόκκινος Βράχος, Κυριακή 24 Νοέμβρη 2013]

Της Κατερίνας Δεμέτη

Αγαπητοί Φίλοι,
Ο παρουσιαστής ενός βιβλίου έχει συνήθως τον άχαρο ρόλο να μας πείσει για τη σπουδαιότητα του εν λόγω βιβλίου και να μας προτρέψει να το προμηθευτούμε.

Εγώ σήμερα θα πρότεινα να χαλαρώσουμε λίγο και να ξεφύγουμε από τα συνήθη στεγανά. Και ο λόγος δεν είναι γιατί αμφιβάλλω για τη σπουδαιότητα του καινούργιου βιβλίου του Κώστα Κρομμύδα. Κάθε άλλο. Ακριβώς επειδή πιστεύω σ’ αυτό, εκτιμώ ότι δεν χρειάζεται τα δικά μου διαπιστευτήρια για να πάρει μια ξεχωριστή θέση στη βιβλιοθήκη σας.

Ο δικός μου ρόλος έγκειται περισσότερο στο να σας πείσω ότι η ιστορία που ξετυλίγεται μέσα από τις σελίδες του, έχει από μόνη της αρκετή δύναμη για να κερδίσει τον πολύτιμο χρόνο σας και να αποκοπεί από αυτό που κατ’ ουσίαν είναι, δηλαδή το πνευματικό τέκνο ενός αγαπημένου ηθοποιού, που η διαδρομή του, γνωστή από τα media, μπορεί από μόνη της να προκαλέσει σε κάποιον προκατάληψη για την ποιότητα της ενασχόλησής του με τη λογοτεχνία. Πρέπει μ’ άλλα λόγια να «ξεφλουδίσω» τον Κρομμύδα, από το πνευματικό του πόνημα και να σας το παραδώσω γυμνό σα νεογέννητο βρέφος.

Αλλά για να το κάνω, θα πρέπει να μιλήσω για τη δική μου εμπειρία από την ανάγνωση του βιβλίου του…

Η καλή λογοτεχνία, αγαπητοί φίλοι, δεν έχει ανάγκη από «ατμόσφαιρα» για να ξετυλίξει το νήμα της, ούτε ειδικούς αναλυτές σε in περιοδικά κι ένθετα εφημερίδων περιωπής. Η καλή λογοτεχνία διαβάζεται μονορούφι, μέσα σε μια νύχτα, ακόμα και πάνω σε κούτες μετακόμισης, ακόμα και μέσα στο αυτοκίνητο περιμένοντας ένα παιδί σου να τελειώσει το φροντιστήριο, ακόμα και πάνω από μια κατσαρόλα, που την ανακατεύεις για να μην κολλήσει το φαγητό χωρίς να την κοιτάς, έχοντας το βλέμμα σου μέσα στις σελίδες του βιβλίου. Γιατί κάτι τέτοιο έπαθα εγώ, όταν ο φίλος Αλιβίζος Πλέσσας μού πρότεινε να το παρουσιάσω κι εγώ του απάντησα: «θα το δω πρώτα και θα σου απαντήσω». Και μου έφτασε, μία μόνο νύχτα για να πω το «ναι».

Το βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα με παρέσυρε μέσα στις σελίδες του και δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου, παρά μόνο όταν έφτασα στην τελευταία σελίδα. Όσο μάλιστα αναλογιζόμουνα ότι είναι εμπνευσμένο από ένα αληθινό γεγονός, που συνέβη την περίοδο της Κατοχής, τόσο περισσότερο με έτρωγε η αγωνία να μάθω τι θα γίνει στο τέλος.

Γιατί αυτό δεν είναι, κυρίες και κύριοι, ο στόχος της καλής λογοτεχνίας; Να μπορεί να μας ταξιδέψει σε άλλους κόσμους, να μας πάρει από την πικρή πολλές φορές καθημερινότητά μας και να μας οδηγήσει, δι’ ελέου και φόβου, στην κάθαρση της ψυχής μας; Θα μου πείτε, δηλαδή το βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα, είναι μόνο «λογοτεχνία για να ξεχνιόμαστε»; Όχι, αγαπητοί φίλοι. Το βιβλίο, βασισμένο σε αληθινά γεγονότα που ξετυλίχτηκαν στη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και ειδικότερα στα χρόνια της Κατοχής, μάς ερμηνεύει το γιατί η «νέα κατοχή» στους ανθρώπους που έχουν την ηλικία των παππούδων μας, είναι τόσο δυσβάσταχτη. Γιατί μερικά πράγματα δεν ξεχνιώνται. Γράφονται στο DNA της φυλής μας και μένουν ανεξίτηλα.

Γιατί πώς να ξεχαστούν οι σφαγές των Γερμανών στα Καλάβρυτα, στο Δίστομο, στο Κομμένο της Άρτας, στο Κοντομάρι της Κρήτης, στον Κάντανο, στους Λυγκιάδες των Ιωαννίνων, στο Δοξάτο Δράμας και σε τόσα άλλα μέρη της Ελλάδας;

Από την άλλη όμως μιλάει και για τη «μικρή ιστορία» των ανθρώπων, που για τον καθένα μας είναι η δική του «μεγάλη ιστορία», που τον ακολουθεί και τον καθορίζει σε κάθε βήμα της ζωής του και που επηρεασμένη από τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας, γίνεται η σπίθα που αλλάζει τον ρου της ιστορίας, τόσο καταλυτικά, όσο και η ίδια επηρεάζεται μέσα στη διαλεκτική της αλλαγής της.

Στο βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα, βλέπουμε λοιπόν πώς γεννιέται ένας ήρωας μέσα από τις συνθήκες της ζωής και της ιστορίας, βλέπουμε τι νόημα παίρνει η αυτοθυσία, όταν μιλάμε για τους δικούς μας ανθρώπους, μαθαίνουμε για την ευκολία με την οποία το χρέος για την πατρίδα, γεννιέται αβίαστα και χωρίς οικονομικούς πάτρωνες κι αναγνωρίζουμε την δύναμη της ψυχής του ενός, του άντρα και της γυναίκας, που προχωράνε μαζί, χωρίς υπεροχή του ενός φύλου προς το άλλο, αλλά ενωμένοι αξεδιάλυτα μέσα στην περιπέτεια της ζωής.

Γιατί, αγαπητοί φίλοι, ο Κώστας Κρομμύδας είναι ένας συγγραφέας που σέβεται τα δύο φύλα και παρουσιάζει τις ιδιαιτερότητές τους με την ίδια μεγάλη ευαισθησία. Αυτό, θα μπορούσα να πω, ότι εμένα με κέρδισε περισσότερο στην ανάγνωση του βιβλίου του. Ο άντρας δεν προβάλλει σαν ήρωας και η γυναίκα μένει στα παρασκήνια της ιστορίας. Ούτε η γυναίκα, κρύβοντας το μεγάλο μυστικό της, ανεβαίνει τον προσωπικό της Γολγοθά και ηρωοποιείται. Ανεβαίνουν πιασμένοι χέρι με χέρι, και οι δύο μαζί, υφαίνοντας παράλληλα την ιστορία της δικής τους ιστορίας. Και αυτό ο Κώστας Κρομμύδας το πετυχαίνει μέσα από ένα εξαιρετικό, κατά τη γνώμη μου, συγγραφικό εύρημα: την παράλληλη εξιστόρηση δύο ιστοριών που απέχουν μεταξύ τους δυο γενιές, αλλά μέσα στις σελίδες περνάνε, η μία ακολουθώντας την άλλη, κάνοντας συνεχώς χρονικά και χωρικά άλματα. Οι ήρωές μας πότε βρίσκονται στο νησί, πότε βρίσκονται στη Γερμανία, πότε βρίσκονται την περίοδο της Κατοχής και πότε σε ένα Νοσοκομείο στο Βερολίνο.

Σταθερό σημείο ο τόπος: το νησί. Και φυσικά το DNA, που έλκει τους ανθρώπους ή η μοίρα, που ενώνει και χωρίζει με τον χαρακτηριστικά ανεξήγητο τρόπο της…

Αγαπητοί φίλοι,
Δεν ξέρω, εάν έπρεπε να μιλήσω περισσότερο για το Δημήτρη, την Ανίτα, το Μανόλη ή την Ελένη, το Νίκο, τον Αλεξάντερ ή τον κυρ-Θωμά. Δεν νομίζω ότι έχει και τόσο μεγάλη σημασία. Εκείνο που έχει για μένα τη μεγαλύτερη είναι ότι απόλαυσα την ανάγνωση του βιβλίου του Κώστα Κρομμύδα και σας συνιστώ να το κάνετε κι εσείς. Σας διαβεβαιώνω ότι δεν θα το μετανιώσετε.

Ευχαριστώ τον κ. Πλέσσα, που μου το πρόσφερε και περιμένω με ανυπομονησία και το επόμενο βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε!




π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΚΙ ΥΣΤΕΡΑ, ΛΟΙΠΟΝ, ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ;

Μνῆμες καὶ (ὕστεροι) προβληματισμοὶ ἀπὸ τὴ στρατιωτικὴ θητεία

Έργο Τσαρούχη.
Σὰν ἀπόψε, πρὶν ἀπό τριανταοχτὼ χρόνια πῆρα τὸ Ἀπολυτήριο τοῦ Στρατοῦ ἀπό τὴ Σάμο ὅπου ὑπηρετοῦσα, συγκεκριμένα ἀπὸ τοὺς Μυτιληνιούς, ἕνα χωριὸ θαυμάσιο τότε, τὸ 1975 δηλαδή, ποὺ βρέθηκα ἐκεῖ νὰ ὑπηρετήσω.

Ἦταν βροχερὸ τό βράδυ ἐκεῖνο τῆς 24ης Νοεμβρίου τοῦ 1975, ὅπου στὶς δωδεκάμιση τὰ μεσάνυχτα πήραμε τὰ Ἀπολυτήρια. Τὸ ἔκαναν δὲ αὐτό, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ φύγουμε τὴν ἄλλη μέρα τὸ πρωΐ, ἀφοῦ εἴμασταν σὲ νησί, μὲ λίγα δρομολόγια χειμώνα καιρό.

Ἀκόμα δὲν μπορῶ νὰ ξεχάσω... Γιατὶ αὐτὲς οἱ πρῶτες στιγμὲς μετὰ ἀπὸ κάποια θητεία, τὴν ὅποια θητεία περνᾶμε, ἔχουν σημασία γιὰ τὸν καθένα μας. Καὶ τοῦτο ἐπειδὴ ἐκεῖνο ἐλάχιστο χρονικὸ διάστημα-κορυφαῖο ἀναμφίβολα στὸ βίο μας- ὁ νοῦς ξεφεύγει ἀπὸ τὶς ἐμμονὲς τῆς γκρίνιας, τοῦ πότε, δηλαδή, θὰ περάσει ὁ καιρός κ.λ.π. καὶ μετατίθεται πιὰ στὴ σφαῖρα τῆς ὡριμότητας, τῆς κατάστασης ἐκείνης τοῦ προσεγμένου προβληματισμοῦ καὶ τῆς ἀναζήτησης νοήματος γιὰ τὴ ζωὴ / διαδρομὴ ποὺ ἀνοίγεται. Μιᾶς διαδρομῆς ποὺ περικλείει παν᾿ ἀπ᾿ ὅλα τὸ ἀπρόοπτο, τὸ σιβυλλικό, τὸ ἄγνωστο. Ἄσχετ᾿ ἄν τὰ ὄνειρα περιπλέκονται μὲ μιὰ αἰσιοδοξία περίεργη, ποὺ στὴν πορεία σιγὰ σιγὰ προσφέρονται ὡς θυσία γιὰ νὰ συνεχιστεῖ ὁ δρόμος... Κι εἶναι αὐτὲς οἱ θυσίες ἕνα σιωπηλὸ μαρτύριο, τοῦ ὁποίου τὰ σημάδια παραμένουν μέσα μας: παράσημα μιᾶς μάχης ποὺ δίνει ὁ καθένας μας. Ἀρκεῖ νἄναι ἀντρίκια καὶ ἔντιμη.

Ἀκόμα θυμᾶμαι τὸν ἔρημο καὶ βρεγμένο δρόμο ποὺ καθρέφτιζε τὰ βήματά μου κι ἐκείνους τοὺς συλλογισμοὺς, ποὺ ἀπὸ κεῖνο τὸ βράδυ μὲ ἀκολουθοῦν. Συλλογισμοὶ ποὺ ἐπικεντρώνονταν σὲ ἕνα ἐρώτημα: Καὶ τώρα τὶ θὰ κάνεις;

Τὰ χρόνια πέρασαν. Κοντὰ σαράντα χρόνια ἀπό κεῖνο τὸ βράδυ. Ὡστόσο, τὸ ἐρώτημα ἐκεῖνο βαραίνει μέσα μου, καθὼς τὴν κάθε μέρα ποὺ ξεδιπλώνεται, σὲ μιὰν ἄλλη θητεία τώρα, τῆς ὁποίας, ὅπου νἄναι, σιμὰ εἶναι καὶ τὸ ἀπολυτήριο, ἀφοῦ μαζεύτηκαν τὰ χρόνια - τριανταπέντε πιά. Ποὺ σημαίνει ὅτι ὁ καιρὸς ἐγγὺς... Μόνο ποὺ σ᾿ αὐτὴν τὴν περίπτωση δὲν θὰ ὑψωθεῖ μέσα σου τὸ ἴδιο ἐρώτημα, ἀλλὰ κάποιο ἄλλο ποὺ τὸ περιμένεις νὰ σοῦ τὸ χαρίσει ὁ Θεὸς μὲ τὴν εὐλογία τοῦ ὑπόλοιπου χρόνου τῆς ζωῆς σου.

Σκόπελος, 24/25 Νοε. 2013

Related Posts with Thumbnails