π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΟΛΗΣΗΣ…

Γύρω ἀπὸ μιὰν πρόσφατη ἐπίσκεψη στὴν παλιά μας τὴν ἐκκλησιά

Στὸν ρέκτη Κληματιανὸ ἐφημέριο παπα-Νικόλαο Ἀθ. Σκιαθίτη, ποὺ μὲ περισσὸ μεράκι κοπιάζει γιὰ τὴν ἀνακαίνιση τῆς παλιᾶς μας τῆς ἐκκλησίας στὸ Κάτω Χωριό

 

Γιὰ νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια, χρόνια εἶχα νὰ βρεθῶ μέσα στὸν παλιὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, ποὺ σώζεται στὸ Κάτω Χωριό, στὸ Κάτω Παλιὸ Κλῆμα δηλαδή. Καὶ πάντα ζητοῦσα τὴν εὐκαιρία νὰ τὸν ἐπισκεφτῶ, γιατί, κακὰ τὰ ψέματα, μέσα σ᾿ ἐκεῖνο τὸ χῶρο ἔνοιωσα τὰ πρῶτα μεταφυσικὰ σκιρτήματα, ἐκεῖ βίωσα τὸ γεγονὸς τῆς Πίστης, μαθήτευσα τὴν εὐλογία τῆς ταπείνωσης καὶ τῆς ἁπλότητας σιμὰ σὲ κάποιον ἀγαθὸ καὶ ἄκακο παπᾶ, τὸν παπα-Βαγγέλη Διομήδη,  ἐδῶ καὶ μισὸ αἰῶνα ἤ καὶ παραπάνω. Κι αὐτὴ τὴν εὐλογία μοῦ τὴν πρόσφερε ἡ καλὴ κἀγαθὴ καρδία τοῦ νέου ἐφημερίου τῆς ἐνορίας τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων τοῦ Νέου Κλήματος, ὅπου καὶ ὑπάγεται καὶ ὁ ναὸς ἐκεῖνος, τοῦ παπα-Νικολάου. Τὸν εὐχαριστῶ καὶ ἀπό τῆς θέσεως ταύτης.

Βρέθηκα, λοιπόν, τῆ φροντίδι καὶ προσκλήσει τοῦ ἐντίμου ἀδελφοῦ παπα-Νικόλα στὸ Κάτω Χωριό καὶ μὲ δέος, συγκίνηση καὶ ρίγος εἰσόδευσα στὸ ναὸ τὸν ἀγαπημένο, τῶν παιδικῶν μου χρόνων τὸ πανίερο καταφύγιο, τοῦ ὁποίου ἡ κάθε γωνιά, τὸ κάθε σημεῖο, εἶναι γιὰ μένα μιὰ πολύτιμη κοσμηματοθήκη, ὅπου φυλάσσονται οἱ πολιτιμότερες μνῆμες μου. Μνῆμες προσώπων, γεγονότων, «περιστατικῶν, πραγμάτων ποὺ ἀγαπήσαμε»( Γ. Σεφέρης), οἱ ὁποῖες καὶ ἀνεβαίνουν μέσα μου τέτοιες ὧρες. Ὧρες πυκνὲς ἀπὸ συγκίνηση καὶ τὴν ἀναπόληση, ποὺ προκαλεῖται καὶ προσκαλεῖται αὐτὲς τὶς στιγμές. Προσκαλεῖται νὰ βοηθήσει τὴν καρδιὰ νὰ ὑψώσει μέσα μου τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα ποὺ ἔφυγαν πιὰ καὶ μόνο τὰ σιωπηλά τους κρανία ὑπάρχουν στὸ λίγο παρακάτω ἀπό τὸ ναὸ Κοιμητήριο, νὰ ἀναμένουν τὴ σάλπιγγα τῆς Δευτέρας Παρουσίας.

Νὰ, στὸ ψαλτήρι ὁ μπάρμπα-Ἀλέκος ὁ Ξανθούλης μὲ τὴν εὐλαβική του φωνὴ νὰ ψάλει καὶ νὰ στέλνει στὸν Οὐρανὸ καὶ στοὺς ἁπλοὺς χωρικοὺς κύματα χαρμολύπης. Στὸ ἱερὸ Βῆμα ὁ παπα-Βαγγέλης μὲ τὴν παλιὰ ρούσικη στολή, τὴν ξεθωριασμένη, ποὺ εὐωδίαζε καμένο θυμίαμα καὶ ξεραμένο βασιλικό. Οἱ ἐπίτροποι πίσω ἀπό τὸ παλιὸ παγκάρι σκυμένοι πάνω στὰ χειροποίητα κεριά, ἔχοντας ἀναμμένη τὴ λαμπάδα, ποὺ τὴ στρερέωναν μέσα στὴν ὑποδοχὴ ποὺ εἶχε τὸ μπρούτζινο κιβωτίδιο γιὰ τὰ χρήματα. Τὶ χρήματα δηλαδή, δεκάρες, πενηνταράκια, δραχμὲς καὶ κάπου-κάπου κανένα τάληρο. Ἃμα φαινόταν στὶς γιορτάδες, Χριστούγεννα, Πάσχα καὶ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων κανένας «Ἀμερικάνος»-μετανάστης δηλ. στὴν Ἀμερική- τότε φαινόταν καὶ κανένα δολάριο...

Ἀνάμεσα στοὺς ἐπιτρόπους διακρίνω τὸν παπποῦ μου τὸ Νικολάκη καὶ τὸν μπάρμπα-Παντελὴ μὲ τὸ φιρφιρένιο μυροδοχεῖο, ποὺ εἶχε τὸ χρῶμα τοῦ πράσινου τοῦ βυθοῦ τῆς θάλασσας,  νὰ ρίχνει τὴν κολώνια, τὴ χαρὰ τῶν παιδιῶν, ὅταν μύρωνε τὰ κουρεμένα κεφλάια τους.

Παραπέρα ἡ θειὰ τὸ Μαχὼ, ἡ νεωκόρος, νὰ σάζει τὴ φουστάνα της, ἡ θειὰ τὸ Λενιὼ ἤ Ράπαινα νὰ σιγοψέλνει... Καὶ τόσοι ἄλλοι. Νὰ στέκονται αὐστηροὶ καὶ σιωπηλοὶ στὰ στασίδια τους οἱ ἄντρες καὶ νὰ συλλογιοῦνται. Νὰ συλλογιοῦνται τὴν ἀνέχεια, τὴ βασανισμένη τους ζωή, τὰ κορίτσια ποὺ μεγάλωναν καὶ ἦταν τῆς παντρειᾶς,, τὰ ἀγόρια ποὺ ξενιτεύτηκαν, τὰ χτήματα ποὺ θέλουν καλλιέργεια, οἱ ἀνάγκες ποὺ τρέχουν καὶ τόσα ἄλλα. Κι ἐδῶ, σιμὰ στὸ Θεὸ καὶ στοὺς Ἁγίους ἠρεμοῦσαν. Περίμεναν νὰ ἀπολύσει ἠ ἐκκλησιά, νὰ πᾶνε στὸ σπίτι νὰ φᾶνε τὸ φαΐ τους, νὰ βγοῦν λίγο στὸν καφενέ, νὰ τὰ ποῦνε μέχρι νὰ ξημερώσει ἡ μέρα καὶ νὰ κινήσουν πάλι γιὰ τὸ μεροκάματο.

Ἀπέναντι ἀπὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου ἤ πάνω στὸ γυναικωνίτη μαζεύονται οἱ γυναῖκες, μὲς τὶς μαντῆλες τους τὶς φτωχικές συμμαζεμένες, ν᾿ ἀκούσουν τὴν ἐκκλησιά, νὰ κάμουν μετάνοιες, νὰ παρακαλέσουν μὲ εἰλικρινῆ δάκρυα τὴν Παναγιὰ καὶ τοὺς Ἁγίους γιὰ τὸ κάθε τί... Κι ἄκουγες τότε νὰ βγαίνει ὁ στεναγμὸς μὲ τὴ φράση «Παναΐτσα μ΄».

    Τὸ ἱερὸ Βῆμα ἦταν ἡ μόνιμη καθέδρα τῶν παιδιῶν, στριμωγμένα πάντα πάνω στὸ ξύλινο μπαοῦλο, ποὺ ἦταν ἀπέναντι ἀπό τὴν Πρόθεση, νὰ κοιτάζουμε μὲ ἀνοιχτὰ τὰ μάτια, κι ὄχι χωρὶς ἀταξίες, τὸν παπᾶ χωμένο μέσα στὴ μισοσκότεινη χιβάδα τῆς Προσκομιδῆς νὰ γεμίζει τὸ Δισκάριο μερίδες: Ζώντων καὶ Κεκοιμημένων. Ποῦ νὰ φανταζόμασταν τότε, ὅτι λίγο παρακάτω, στὸ Κοιμητήριο ποὺ ἀναπαύονταν, μόλις ἄκουγαν τὸ ὄνομά τους ἀναθάρρευαν, γιατὶ κάποιος τοὺς κάλεσε. Καὶ ποῦ, στ᾿ ἀλήθεια... Στὸ Τραπέζι τοῦ Θεοῦ!

Αὐτὰ λοιπόν, κι ἄλλα περισσότερα ξανάζησα μὲ τὴν ἱερὴ καὶ πάντιμα εὐλογημένη ἐπίσκεψη στὴν πολυφίλητη καὶ πολύκλαυστη παλιά μας ἐκκλησιά. Ποὺ γιὰ μένα εἶναι τὸ θεοτίμητο ἐφαλτήριο, γιὰ νὰ βρεθῶ ἐδῶ ποὺ εἶμαι καὶ στοχάζομαι...

Μακάρι, Θεέ μου, νὰ μοῦ ἀνοίγεις συχνὰ αὐτὲς τὶς πολύτιμες πύλες τῆς ἀναπόλησης καὶ ἐπίσκεψης στὸ χτὲς τὸ πανευλογημένο. 

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΥΘΥΝΩΝ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝ]

ΟΜΙΛΙΑ

ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΔΕΞΙΩΣΙΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

(23 Ὀκτωβρίου 2013)

Ἐξοχώτατε κύριε Περιφερειάρχα,

Ζῶμεν εἰς μίαν πόλιν -τὴν Κωνσταντινούπολιν- ὑπερβαίνουσαν σήμερον κατὰ πολὺ τὰ δεκαπέντε ἑκατομμύρια κατοίκων. Γινόμεθα καθ᾿ ἡμέραν μάρτυρες τῶν ἀνακυπτόντων προβλημάτων ἀπὸ τῆς πρωτοφανοῦς καὶ μὴ ἀναμενομένης πυκνότητος τοῦ πληθυσμοῦ αὐτῆς. Προβλημάτων κατοικίας, ἐργασίας, ἐπιβιώσεως, καθαριότητος, ἐγκληματικότητος, διακινήσεως ναρκωτικῶν οὐσιῶν, ἐμπορίου ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας. Καθημερινὴ ἡ μέριμνα καὶ ὁ πονοκέφαλος τῶν ἀρχόντων τῆς τοπικῆς αὐτοδιοικήσεως, τόσον τῶν ἑκασταχοῦ δήμων, ὅσον καὶ τοῦ Μητροπολιτικοῦ Δήμου καὶ τοῦ Νομάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Νομάρχης, δήμαρχοι καὶ δημοτικοὶ ὑπάλληλοι καταδαπανῶνται κυριολεκτικῶς ἵνα ὁ λαὸς αὐτός, ὁ κατὰ γεωμετρικὴν πρόοδον αὐξανόμενος, ζῇ εἰρηνικῶς καὶ ἐν αὐταρκείᾳ καὶ εὐημερίᾳ καὶ ἀσφαλείᾳ.

          Ἀλλὰ καὶ εἰς πόλεις μικροτέρας κατὰ πολὺ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅμως συνεχῶς ἀναπτυσσομένας ὡς ἡ Θεσσαλονίκη καὶ ἡ εὐρυτέρα Περιφέρεια Κεντρικῆς Μακεδονίας ὑπάρχουν τὰ ἴδια προβλήματα καίτοι οὐχί τόσον ἔντονα. Ὁπότε καλεῖται ὁ τοπικὸς ἄρχων, καὶ ἐνταῦθα, ὁ ἐξοχώτατος κύριος Περιφερειάρχης ἵνα μὴ δίδῃ ποτέ «ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ, οὐδὲ τοῖς βλεφάροις αὐτοῦ νυσταγμόν, οὐδὲ ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις αὐτοῦ» (πρβλ. Ψαλμ. ΡΛΑ', 4). Ὁ Περιεφερειάρχης καὶ οἱ συνεργάται του λειτουργοῦν ὡς ἀπόσβεσις κραδασμῶν. Γνωρίζομεν ὅτι αἱ δυσχέρειαι εἶναι πολλαί, οἱ οἰκονομικοὶ πόροι ὀλίγοι, οἱ πένητες οἱ χεῖρα τείνοντες βοηθείας πολυπληθεῖς. Συνεπῶς, οἱ τοπικοὶ ἄρχοντες ἐπιβάλλεται νὰ ζωσθοῦν τὸ λέντιον τῆς φιλανθρώπου διακονίας, λησμονοῦντες τὰ ἀμφιλεγόμενα ἀγαθὰ τῆς ἐξουσίας.

          Ὁ ἑκάστοτε Περιφερειάρχης «εἰς διακονίαν τάττει ἑαυτόν» (πρβλ. Α΄ Κορ. ις΄, 15-16), «γενόμενος εὔχρηστος εἰς διακονίαν» (Β΄ Τιμ. δ΄, 11-12) ἐν ταπεινώσει καὶ συναισθήσει τοῦ ἀγῶνος καὶ τῆς ἀγωνίας τοῦ πλησίον. Ὑπηρετεῖ τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ καὶ ἐν ἀγαστῇ συνεργασίᾳ μετὰ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχῶν «τῆς ἐν Χριστῷ διακονίας», παράγει ἔργον θαυμαστόν. Ἀπό τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Κέντρου παρακολουθοῦμεν κατὰ τὸ ἐνὸν τὰς δραστηριότητας καὶ τὰς ἐν γένει προσπαθείας τῆς Περιφερείας Κεντρικῆς Μακεδονίας διὰ τὴν πρόοδον καὶ εὐημερίαν τοῦ λαοῦ τῆς ἱστορικῆς καὶ εὐλογημένης ταύτης περιοχῆς. Μνημονεύομεν μετὰ πατρικῆς ἐγκαυχήσεως τὰς καταβαλλομένας προσπαθείας αὐτῆς διὰ τὴν βελτίωσιν τοῦ ὁδικοῦ δικτύου τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς καὶ κυρίως αὐτοῦ τοῦ συνδέοντος τὰς πόλεις τῆς περιοχῆς πρὸς ἀλλήλας ἀλλὰ καὶ μετὰ τῆς ὑπολοίπου Ἑλλάδος, διὰ τὴν ἀναβάθμισιν τῶν ὑπηρεσιῶν ὑγιείας ὄχι μόνον ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀλλὰ καὶ εἰς ἄλλας πόλεις, ὡς λ.χ. εἰς Βέροιαν καὶ Ἔδεσσαν, τὴν μέριμναν διὰ τὴν ἐμπορικὴν ἀνάπτυξιν τῆς περιοχῆς διὰ τῆς πραγματοποιήσεως ἐπαφῶν μετὰ τῶν ἑκασταχοῦ ἐμπορικῶν συλλόγων, ἐπιχειρηματιῶν κλπ., τὴν φροντίδα διὰ τὴν παιδείαν καὶ τὸν ἀθλητισμόν, διὰ τῆς παρουσίας τοῦ Περιφερειάρχου καὶ τῶν συνεργατῶν του εἰς τὰ ἐκπαιδευτήρια καὶ τοὺς χώρους ἀθλήσεως καὶ διὰ τῆς ἐνισχύσεως τῶν νέων, εἰδικῶς τῶν οἰκονομικῶς ἀσθενεστέρων, τὴν ἐπιδεικνυμένην προσοχὴν διὰ τὴν διαφύλαξιν τῶν πολιτισμικῶν στοιχείων τῆς ἱστορικῆς ταύτης περιοχῆς ὡς μεθ᾿ ἱκανοποιήσεως ἐπληροφορήθημεν τὰς ληφθείσας ἀποφάσεις διὰ τὴν διαχείρισιν τῶν ἀρχαιολογικῶν εὑρημάτων τὰ ὁποῖα ἐντοπίσθησαν κατὰ τὰς ἐργασίας κατασκευῆς τοῦ ὑπογείου σιδηροδρόμου (μετρό) τῆς πόλεως. Ἡ προτεινομένη λύσις τυγχάνει πρωτοποριακὴ καθὼς ὁ συγκεκριμένος σταθμὸς θὰ ἀποτελέσῃ τὸν πρῶτον σταθμόν-μουσεῖον εἰς ὁλόκληρον τὴν Εὐρώπην, οἱ δὲ διερχόμενοι ἐπιβάται αὐτοῦ, μόνιμοι κάτοικοι καὶ τουρῖσται, θὰ ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ συνειδητοποιοῦν καθημερινῶς τὴν ἱστορικότητα τῆς πόλεως ταύτης. Πολὺ περισσότερον μετὰ χαρᾶς σημειοῦμεν τὴν ἀνελλιπῆ παρουσίαν τῆς Περιφερείας εἰς ὅλας τὰς ἐπετειακὰς πολιτιστικὰς καὶ λοιπὰς ἐκδηλώσεις τῆς περιοχῆς, γεγονὸς τὸ ὁποῖον συμβάλλει εἰς τὴν διατήρησιν καὶ ἐνίσχυσιν τοῦ φρονήματος, τῆς ἐθνικῆς συνειδήσεως καὶ ταυτότητος τοῦ εὐλογημένου τούτου λαοῦ. 

          Σᾶς εὐχαριστοῦμεν, κύριε Περιφερειάρχα, καὶ διὰ τὰς προσπαθείας τὰς ὁποίας καταβάλλετε διὰ τὴν ἀγαστὴν συνύπαρξιν καὶ συνεργασίαν μετὰ τῶν γειτονικῶν λαῶν ἐπ᾽ ἀγαθῷ τῶν κατοίκων καὶ τῆς μεγαλουπόλεως Θεσσαλονίκης καὶ τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς τῆς Περιφερείας Κεντρικῆς Μακεδονίας, τῆς ὁποίας προΐστασθε καὶ ἡ ὁποία ὑπῆρξεν ἀνέκαθεν τόπος εἰρηνικῆς καὶ δημιουργικῆς συμβιώσεως ἀνθρώπων διαφόρου προε­λεύ­σεως καὶ καταγωγῆς. Σᾶς εὐχαριστοῦμεν καὶ διὰ τὴν συνεργασίαν μετὰ τῶν ἑκασταχοῦ Μητροπολιτῶν, Ἱεραρχῶν τετιμημένων καὶ καυχημάτων τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, πρὸς βελτίωσιν τοῦ ἐπιπέδου ζωῆς τῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς, καθ᾽ ὅτι εἰς τὴν μακρὰν πορείαν τοῦ Γένους ἡμῶν ἡ ἀπὸ κοινοῦ διακονία τῶν δύο ἱερῶν ὑποθέσεων αὐτῶν, τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Γένους, ὑπῆρξεν ἡ ἐπωφελεστάτη συνισταμένη, ἡ παρασχοῦσα πλεῖστα καλὰ κἀγαθὰ εἰς τοὺς εὐσεβεῖς Ἕλληνας Ὀρθοδόξους Χριστιανούς. Ἔστω μαρτύριον τούτων ἡ μακρὰ ἱστορία τῆς Μακεδονίας, ἰδίως τὰ ἱστορικὰ γεγονότα τῶν κάτω χρόνων. 

          Θερμῶς εὐχαριστοῦμεν διὰ τὴν δεξίωσιν ταύτην ὡς καὶ διὰ τὴν ἀγάπην καὶ τὸ σέβας πάντων ὑμῶν πρὸς τὴν Μητέρα Ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Μεγάλην Ἐκκλησίαν καὶ τὴν ἡμετέραν Μετριότητα προσωπικῶς.

          Σᾶς ἐνθυμούμεθα ἐν ταῖς προσευχαῖς ἡμῶν. Ἐπευλογοῦμεν πάντας ὑμᾶς εὐχόμενοι ὑγιείαν ἀδιάπτωτον καὶ τὴν κατ᾿ ἄμφω -ἐν ἀνδρείῳ, ρωμαλέῳ καὶ ἀγωνιστικῷ φρονήματι-, ἐπιτυχίαν πλήρη εἰς τὰ ἔργα σας καὶ ἐπίτευξιν τῶν προσδοκιῶν λαοῦ. 

          Ἐκφράζοντες τὴν χαρὰν ἡμῶν διὰ τὴν εὐκαρίαν τῆς μετὰ πάντων ὑμῶν συναντήσεως καὶ εὐχαριστοῦντες καὶ πάλιν καὶ πολ­λάκις ἐπὶ πᾶσιν, εὐχόμεθα ὑπὲρ ὑγείας καὶ μακροημερεύσεως τῆς ὑμετέρας φίλης Ἐξοχότητος κύριε Περιφερειάρχα, τῶν συνεργατῶν σας, τοῦ εὐλογημένου λαοῦ τῆς Πατριαρχικῆς, δηλαδὴ τῆς ρωμαίηκης δηλαδὴ τῆς ἑλληνικῆς Μακεδονίας, ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον, τῇ καθοριστικῇ συμβολῇ τῶν Μακεδονομάχων καὶ τῶν ἀγωνιστῶν Μητροπολιτῶν τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος, διακεκριμένων Ἱεραρχῶν τοῦ Θρόνου Γερμανοῦ Καραβαγγέλη, Χρυσοστόμου Καλαφάτη, Αἰμιλιανοῦ Λαζαρίδου, Ἀθανασίου Μεγακλῆ, Ἀλεξάνδρου Ρηγοπούλου, Ἰωακεὶμ Σγουροῦ, Ἰωακεὶμ Ἀλεξιάδου καὶ ἄλλων πολλῶν, ἡ ἀναφορὰ τῶν ὁποίων θὰ ἐπεμήκυνε κατὰ πολὺ τὸν κατάλογον, καὶ ὑπὲρ εὐοδώσεως τῶν ἔργων σας διὰ τῆς χάριτος τοῦ Δωρεοδότου Θεοῦ.-