Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: "ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥΤΟ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΩΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ"

ΠΡΟΠΟΣΙΣ

ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ

ΚΑΤΑ ΤΟ ΥΠΟ ΤΟΥ Γ΄ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΠΑΡΑΤΕΘΕΝ ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΓΕΥΜΑ

ΕΙΣ ΤΗΝ ΛΕΣΧΗΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

(26 Ὀκτωβρίου 2013)

Ἐξοχώτατε κύριε Πρόεδρε τῆς Δημοκρατίας,

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Θεσσαλονίκης κύριε Ἄνθιμε,

Ἐντιμότατε Ἀντιστράτηγε κ. Νικόλαε Δεβετζῆ, Διοικητὰ τοῦ Γ΄ Σώματος Στρατοῦ,

Ἐκλεκτοὶ συνδαιτυμόνες,

       Εἶναι μεγάλη ἀσφαλῶς ἡ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις ὅλων μας, τῆς Πολιτειακῆς, τῆς Πολιτικῆς, τῆς Στρατιωτικῆς καὶ τῆς Πνευματικῆς ἡγεσίας τοῦ τόπου, ὅπως καὶ ὅλου τοῦ γενναίου καὶ καρτερικοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, τοῦ εὐσεβοῦς Γένους μας, καὶ τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ὡς Πατριάρχου αὐτοῦ τοῦ Γένους, καθὼς πανηγυρίζομεν ταύτην τὴν ἡμέραν, ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος: τὴν ἐθνικὴν ἐπέτειον τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Θεσσαλονίκης ὑπὸ τοῦ ἐνδόξου στρατοῦ καὶ τοῦ ἐπὶ κεφαλῆς αὐτοῦ στρατηλάτου, ἀλλὰ κυρίως τὴν μνήμην τοῦ δωρήσαντος τὴν χάριν τῆς ἐλευθερίας διὰ κραυγαλέου θαύματός του, πολιούχου καὶ προστάτου τῶν Θεσσαλονικέων Ἁγίου Δημητρίου, πρὸ 101 ἐτῶν, ὡς σήμερον ἀκριβῶς, 26 Ὀκτωβρίου 1912.

       Ἡμέρα, λοιπόν, ἁγία, πανσεβάσμιος, λαμπρὰ διὰ τὴν Θεσσαλονίκην, ὡς μᾶς τὴν παρέδωκαν αἱ θυσίαι καὶ τὸ φρόνημα τόσων μαρτύρων καὶ ἁγίων καὶ ἡρώων τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ τοῦ Γένους. Πρῶτον ἡ θυσία τοῦ Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ Νέστορος καὶ Λούπου, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν μέχρις αἵματος ἀντίστασίν των εἰς τὴν προσπάθειαν ἐπιβολῆς ἀλλοτρίου τῆς πρὸς Χριστὸν πίστεως καὶ μὲ διατήρησιν τῆς ἐν Αὐτῷ ἐλευθερίας, συνετέλεσαν καθοριστικῶς, ὥστε ἡ πόλις αὕτη νὰ καταστῇ καὶ νὰ παραμένῃ Ὀρθόδοξος Βυζαντινὴ Χριστιανικὴ πόλις. Καὶ τονίζομεν καὶ τὸ Ὀρθόδοξος, καὶ τὸ Βυζαντινή, δηλαδὴ Ρωμαίηκη, ἤτοι Ἑλληνική, καὶ Χριστιανικὴ καὶ Πόλις.

       Μὴ δυνάμενοι ἀσφαλῶς νὰ μνημονεύσωμεν τό «νέφος» πάντων τῶν Θεσσαλονικέων Ἁγίων καὶ Μαρτύρων κατὰ τὴν πολυτάραχον ἱστορικὴν πορείαν της, ἀναφερόμεθα ἐνδεικτικῶς εἰς τοὺς ἥρωας καὶ μάρτυρας τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος καὶ εἰς τοὺς ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος εὐκλεῶς πεσόντας εἰς τοὺς ἀκολουθήσαντας αἱματηροὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους, τῶν ὁποίων συνέπεια ὑπῆρξεν ἡ ἀπελευθέρωσις καὶ τῆς συμπρωτευούσης καὶ τῆς Μακεδονίας.

       Ὁ Μακεδονικὸς Ἀγὼν ἀποτελεῖ συνέχειαν τῶν συνεχῶν ἀγώνων τοῦ Γένους μας. Εἰς τὰς δέλτους τῶν καρδιῶν μας καὶ τῆς ἱστορίας ἔχει χαραχθῆ χρυσοῖς γράμμασιν. Ὁ ρόλος τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως εἰς τὸν ἀγῶνα τοῦτον, ὅπως καὶ εἰς ὅλους, ὑπῆρξεν ἐθναρχικός, ἡγετικός, συντονιστικός, συνετός, θυσιαστικὸς καὶ δὴ μαρτυρικός, λαμβανομένου ὑπ᾿ ὄψιν ὅτι πολλοὶ Ἱεράρχαι καὶ κληρικοὶ ἀπώλεσαν τὴν ζωήν των, μὲ προε-ξάρχοντα τὸν Γρεβενῶν Αἰμιλιανόν.

       Ὁ ἐν Πατριάρχαις Ἰωακεὶμ ὁ Γ΄, διατελέσας καὶ Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ἐπρωταγωνίστησεν ὡς πρόμαχος τῆς ἐθναρχικῆς παραδόσεως τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, συνειργάσθη μὲ Μακεδονομάχους κατὰ τὴν μακρὰν παραμονήν του ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἄθω καὶ ἡ συμβολή του εἰς τὴν ἀντιμετώπισιν τοῦ ἀκανθώδους ζητήματος τῆς Μακεδονίας ὑπῆρξε καθοριστική, καθὼς ἀπέστειλεν ἀργότερον εἰς τὰς Μητροπόλεις αὐτῆς μορφὰς ὡς τὸν προμνημονευθέντα Αἰμιλιανόν, τὸν Μητροπολίτην Γερμανὸν Καραβαγγέλην καὶ ἄλλους ἐπιφανεῖς Ἱεράρχας.

       Τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τοῦ ὁποίου ἐκκλησιαστικὴν καὶ πνευματικὴν κληρουχίαν ἀποτελεῖ τὸ Ἐκκλησιαστικὸν Θέμα τῶν προσαρτηθεισῶν εἰς τὴν εὐλογημένην Ἑλλάδα τὸ 1912 «Νέων» λεγομένων «Χωρῶν», δικαιωματικῶς καυχᾶται διὰ τὴν πρώτην ἐξ αὐτῶν Μητρόπολιν καὶ Πόλιν τῆς Θεσσαλονίκης, οἱ κάτοικοι τῆς ὁποίας συγκαταλέγονται μεταξὺ τῶν ἐκ τῶν πρώτων δεχθέντων τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν, ὁ οὕτως εὐδοκήσας» καὶ οἰκονομήσας τὰ καθ᾿ ἡμᾶς μέχρι σήμερον.

       Εἰς τὴν Θεσσαλονίκην κυριαρχοῦν δύο στοιχεῖα: τὸ φῶς καὶ ἡ θάλασσα. Ὁ ἥλιος τῆς Βεργίνης ὁ καὶ αὐτὸς καταυγασθεὶς καὶ δημιουργηθεὶς ὑπὸ τοῦ νοητοῦ Ἡλίου τῆς Δικαιοσύνης, τοῦ Κυρίου, παρέχει ἀφειδωλεύτως τὸ φῶς του. Τὸ φῶς τοῦτο σηματοδοτεῖ καὶ αἰσθητῶς τὴν οἰκουμενικὴν ἀκτινοβολίαν τῆς Θεσσαλονίκης, τῆς πόλεως τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, τοῦ Ἀριστοτέλους, τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Χάριτος, καὶ ἁλυσίδος ὁλοκλήρου προγόνων, πατέρων καὶ προπατόρων, οἱ ὁποῖοι ἐδημιούργησαν πολιτισμόν, κατέλιπον ἔργα, σοφίαν, πεῖραν, ἀλήθειαν, καὶ ἀποτελοῦν ὁδοδείκτας δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἐπιγόνους των σήμερον.

       Ἡ δὲ θάλασσα, συνήθως γαληνιώδης καὶ ἀκύμαντος, δεικνύει χαρακτηριστικῶς τὴν αἰωνόβιον προσπάθειαν καὶ τὸν ἀγῶνα τῶν Θεσσαλονικέων καὶ τῶν Μακεδόνων νὰ μείνουν ἡνωμένοι, εἰρηνικοί, ἐλεύθεροι, παρὰ τὰς ἐνίοτε τρικυμίας καὶ τὰ ἐγειρόμενα σφοδρὰ κύματα τῶν καιρικῶν περιστάσεων «ζητοῦντα τινα καταπίωσιν». Τὰ ριπιδίσματα τοῦ ἀέρος καὶ ἡ αὔρα ζωογονοῦν καὶ μᾶς καλοῦν νὰ ἀτενίσωμεν μὲ αἰσιοδοξίαν τὸ μέλλον καὶ τὴν αὔριον.

Φῶς, λοιπόν, καὶ Θάλασσα, τὰ δύο στοιχεῖα τῆς ἐλευθερίας. Τά χαρακτηριστικά τῆς ὡραίας Θεσσαλονίκης, ποὺ δὲν εἶναι μόνον ἐξωτερικὴ ἐλευθερία, ἀλλὰ κυρίως ἐσωτερική, καὶ πηγάζει ἀπὸ τὸν ἀρχηγόν της καὶ ἀληθῶς ἐλευθερωτὴν Κύριον, «τὸν ποιήσαντα τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς».

Ὅθεν, μνημονεύσαντες πάντων τῶν Ἁγίων κατὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν καὶ ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Κυρίῳ τῷ Θεῷ παραθέμενοι, εὐγνωμόνως ἀναφέρομεν τὴν στιγμὴν ταύτην πάντας τοὺς ἐπωνύμους καὶ ἀνωνύμους πεσόντας ἐν τοῖς τῆς πίστεως καὶ τοῦ Γένους ἀγῶσι, τοῖς πρὸ ἑκατονταετίας καὶ πλέον, ἐγείρομεν τὸ κύπελλον τοῦτο τῆς εὐφροσύνης ὑπὲρ τῆς ὑγείας, εὐημερίας καὶ ἐνισχύσεως εἰς τὸν ἀγῶνα τῶν ἀξιῶν τῆς ἐλευθερίας, τῆς Ὑμετέρας Ἐξοχότητος, Κύριε Πρόεδρε τῆς Δημοκρατίας, τῆς ὑπὸ τὸν Ἐξοχώτατον Πρωθυπουργὸν κύριον Ἀντώνιον Σαμαρᾶν ἐντίμου Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως, τῶν ὑμετέρων Ἱεροτήτων, ἀδελφοί Ἱεράρχαι, καὶ πασῶν τῶν ἀρχῶν τῆς πόλεως, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Θεσσαλονίκης καὶ Διοικητὴν τοῦ Γ΄ Σώματος Στρατοῦ Στρατηγόν Νικόλαον Δεβετζῆν, ἀμφιτρύονας τῆς τραπέζης ταύτης, συγχαίρομεν πάντας καὶ ἐπευχόμεθα: «Δεῦρο, Μάρτυς Χριστοῦ Δημήτριε, πρὸς ἡμᾶς» πάντας, τὴν σὴν κληρουχίαν, «σοῦ δεομένους συμπαθοῦς ἐπισκέψεως, καὶ ρῦσαι κεκακωμένους τυραννικαῖς ἀπειλαῖς» νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Γένοιτο.