© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

Ιωάννης Δελήτσικος [1908-1994]: α) ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ, β) ΤΡΑΓΟΥΔΙ, γ) ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ, δ) ΒΑΡΥΧΕΙΜΩΝΙΑ (Συμβολή στον Μαραθώνιο Ποίησης 2013)



[Ο λαϊκός ποιητής Ιωάννης Δελήτσικος γεννήθηκε το 1908 και πέθανε το 1994. Έζησε και εργάστηκε στη Σκόπελο των Βορείων Σποράδων. Περισσότερα για τη ζωή του δείτε εδώ.
Η στιχοποίηση και η ορθογραφία  των πρωτοπαρουσιαζόμενων ποιημάτων από το σωζόμενο αρχείο του, οφείλονται στην κόρη του. Την παρουσίαση επιμελήθηκε η τακτική συνεργάτρια του e-περιοδικού μας κ. Μαρία Κοτοπούλη].


ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ

1
Καλύτερα ο άνθρωπος να ήταν κρύα πέτρα
παρά που έχει αίσθηση και φρόνηση και μέτρα.

2
Κάθε μέρα που περνάει ένα δάκρυ μου κυλά
καθώς φεύγει η ζωή μου και ο χρόνος μακριά.

3
Είναι η ζωή ένα λούλουδο, είναι ένα φυλλαράκι
είναι καπνός που χάνεται στο πρώτο αεράκι.

4
Τα μάτια σου είναι θάλασσες όπου βουλιάζουν πλοία
κι ο ναύτης που τα κοίταξε τον πήρε η τρικυμία.

5
Τα μάτια σου τα μάτια μου άμα τα δούνε κλαίνε.
Εάν τους έκαμα καλό γιατί δε μου το λένε;

6
Για ένα σου βλέμμα χάνομαι για μια ματιά πεθαίνω
για ένα σου γλυκοφίλημα στον Άδη κατεβαίνω.

7
Και τα πουλιά, αν και πουλιά, κι εκείνα έχουνε πάθια
πάνε να φάνε τον καρπό και τα χτυπούν τ’ αγκάθια.


*     *     *


ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Έχει η Αθήνα ομορφιές
που σε πεθαίνουνε.
Μα έχει και η Σκόπελος
που σε τρελαίνουμε.

Αθήνα μου, τα κάλλη σου
με ζαλίζουνε
τα όμορφα κορίτσια σου
με βουρλίζουνε.

Αγάπη μου, νησάκι μου,
τα περιγιάλια σου,
     οι αμμουδιές, τα δάση  
και τα σπιτάκια σου!

Στης θάλασσας τ’ αγέρι
ξανανιώνομαι
και παίζοντας μαζί της
ανασταίνομαι

Του ήλιου οι αχτίνες
με χαϊδεύουνε
τα χρώματα της δύσης
με γλυκαίνουνε

Τα αγριολούλουδά σου
με μεθύζουνε
τα αηδονάκια σου
με νανουρίζουνε!

Αθήνα, όμορφή μου,
η αρχοντιά σου!
Σκόπελος, Καλλονή μου,
η αγκαλιά σου!


*     *     *


ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ

Πώς περάσανε τα χρόνια και οι μέρες οι καλές!
Τώρα έρχονται Βοριάδες, με φουρτούνες και χιονιές.

Ας ελπίζουμε μια μέρα πως θ’ αλλάξουν οι καιροί
κι οι ανέμοι θα κοπάσουν και το κρύο το πολύ.

Και η θάλασσα γαλήνη και ζεστή από ήλιο η γη,
όπως είχαμε και πρώτα πριν το χιόνι μας ευρεί.

Τώρα είμαστε στο σπίτι γύρω-γύρω στη φωτιά
και κανείς δε βλέπει πέρα που έρχεται η παγωνιά.


*     *     *


ΒΑΡΥΧΕΙΜΩΝΙΑ

Πάλι κρύο και ραγάνι, πάλι βαρυχειμωνιά
τα βουνά γέμισαν χιόνια κι όλη η ακρογιαλιά.
Όλη η θάλασσα ασπρίζει απ’ το κύμα το βουβό
Και με λύσσα εις τα βράχια πάει και σπάζει σα θεριό!

Τα καράβια αραγμένα από την κακοκαιριά
τα πληρώματα, απίκο μη συμβεί καμιά ζημιά,
φέρνουν γύρω στο καράβι και του δένουν τα σκοινιά
και οι βάρκες βολοδέρνουν μια ψηλά μια χαμηλά.

Στη στεριά ζημιές μεγάλες  στις ελιές και στα σπαρτά
ξεριζώθηκαν τα πάντα, ψόφησαν και τα πουλιά.
Οι αγρότες μες τα σπίτια μαραμένοι απ’ τα κακά
σκέπτονται πώς θα τη «βγάλουν»την επόμενη χρονιά.

Οι γριές παρηγορούνε την καινούργια τη γενιά:
«Ο Θεός είναι μεγάλος θα ‘βρει λύσει και γι’ αυτά.
Μη, παιδάκι μου, λυπάσαι, θα το δεις θα ‘ρθει χαρά
θα ντυθεί και πάλι η πλάση και τα λιόχαρα βουνά.

»‘Μεις που έχουμε γεράσει εγευτήκαμε πολλά
Κι όπως πέρναγαν τα χρόνια ρίχνονταν στη λησμονιά
Χαρταϊτός ειν’ η ζωή μας με καλούμα και ουρά
μια στα ουράνια σ’ ανεβάζει μια σε ρίχνει στη στεριά

»Βάλτε ξύλα να ζεστάνει και ελάτε στη φωτιά
Κάστανα ρίξτε στη θράκα, σύκα απάνω στη μασά
Και θα πούμε παραμύθια για ωριές και για θεριά
Κι όπου να’ ναι θα περάσει και αυτή η κακιά βραδιά».


                                                                                                                                 [Ραγάνι= λαίλαπα]

2 σχόλια:

Konstantinos είπε...

Ας μη λησμονει ο αναγνώστης και τα εξης. Ο μπαρμπα - Γιαννης ο Τσιλιμπάνης, οπως τόν ξέρουμε στη Σκόπελο κι αν εκλεισε το εργαστήριο του- που επερεπε να μεινει μουσειο Τεχνης κι αυτο στο νησι- σ'. αυτη την πλατεια περνουσε το υπόλοιπο της ζωης του: κατα την παροιμια, οποιος γεννηθει στη φυλακη, τη φυλακη θυμαται. Κια δεν ηταν αυτο. Εκει θυμότανε πολλα απο τα παλια της Σκοπέλου, διανθισμένα πάντα με στίχους δικους του. Στιχους που τους ελεγε, παρ'. ολη την ηλικια του απο στληθους και με απαγγελία θαυμασια...Πολύ καλα κάνατε, αγαπητη κυρια Μαρία και τόν μνημονέψατε...Μας λέιπουν οι παλιοί σήμερα. π.κ

Ανώνυμος είπε...

Διαβάζοντας το αφιέρωμα στον Ιωάννη Δελήτσικο κατάλαβα πού οφείλεται η υψηλή ποιότητα ήθους και πνεύματος των δύο θυγατέρων του, Μαρίας και Ιφιγένειας, που η τύχη με ευνόησε να συναντήσω στη ζωή μου -αν και κάπως αργά...Όπως κι αν ορίσουμε την ποίηση, αυτοί οι στίχοι είναι ποίηση, επομένως οι οφειλές της νεότερης ελληνικής ποίησης δεν συνδέονται μόνον με τη μεγάλη έντεχνη παράδοση, αλλά και με την αύρα τέτοιων μαστόρων της τέχνης, του λόγου, του ρυθμού και του στοχασμού σαν του Ιωάννη Δελήτσικου. Κατάλαβα επίσης ότι η Σκόπελος που χάθηκε υπήρξε κοιτίδα νεοελληνικού πολιτισμού -που η καλή Μαρία φροντίζει να συντηρεί. Μαρία Κοτοπούλη συγχαρητήρια για το αφιέρωμα που σε τιμάει.
Μαίρη Μάντζιου , Ιωάννινα

Related Posts with Thumbnails