© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012

Μια μικρή, αλλά σημαντική, έκδοση για τον Άγιό μας


Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Στην βιβλιοθήκη του σπιτιού μου, εκτός των άλλων, βρήκα κι ένα μικρό βιβλιαράκι, του γνωστού τυπογράφου Φ. Δ. Κοντόγιωργα, αφιερωμένο στον προστάτη και πολιούχο μας Άγιο Διονύσιο. Πρόκειται για μια κομψή, για την εποχή, έκδοση, η οποία κυκλοφόρησε το 1948 και έχει τίτλο «Ο Άγιος Διονύσιος, βιογραφία και θαύματα».

   Επειδή αυτό το  μικρό βιβλιαράκι πολλά μού λέει, θέλω να σας τα μεταφέρω, φίλοι αναγνώστες, τιμώντας έτσι και την επέτειο την κοίμησης του Αγίου μας, που θα γιορτάσουμε σε λίγες μέρες.

   Μα πρώτα απόλα ας γνωρίσουμε τον συγγραφέα. Ο Φίλιππος Κοντόγιωργας, διευθυντής των γνωστών, ομώνυμων τυπογραφείων, που τόσα πρόσφεραν στο νησί μας, αλλά και της εφημερίδας Καθημερινή, είναι ο τελευταίος συνεχιστής μιας παράδοσης πολλών χρόνων, η οποία ξεκινά από το Νικόλαο Κοντογέωργαε το πέρασμα του χρόνου έγινε και η αλλαγή του επωνύμου), συνεχίζεται με τον Σπυρίδωνα και αργότερα με τον Νικόλαο, για να φτάσει σαυτόν, δίνοντας τυπογραφικά και εκδοτικά αρκετά έργα, τα οποία πλούτισαν την ζακυνθινή βιβλιογραφία.

   Στην αρχή της και συναισθηματικά πολύτιμης αυτής έκδοσης υπάρχει μια ολοσέλιδη εικόνα του Αγίου μας. Είναι ο γνωστός πίνακας του Νικολάου Κουτούζη, που όπως μας πληροφορεί η λεζάντα, βρισκόταν στην πινακοθήκη του Ευσταθίου Γιαννόπουλου, πατέρα της γνωστής λογίας Μαριέττας Γιαννοπούλου-Μινώτου. Ο πίνακας αυτός, ο οποίος έχει αντιγραφεί πολλές φορές από τον Χρήστο Ρουσέα, αλλά και από πολλούς νεότερους ζωγράφους και αγιογράφους, είναι για μας τους Ζακυνθινούς η γνησιότερη απεικόνιση του Αγίου μας. Μαζί με ένα άλλο έργο του Δημητρίου Πελεκάση, το οποίο ιστορούσε το Λείψανο του Ιεράρχη στην θύρα του και κυκλοφορούσε σε πολλά αντίτυπα, αγαπήθηκε απόλους τους ντόπιους και είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον Άγιό μας, σε αντίθεση με πολλά νεότερα και άσχετα με την αισθητική μας, τα οποία κυκλοφορούν τελευταία και τίποτα δεν έχουν να μας πουν, σαν καθαρά εμπορικά και ξενόφερτα. Εξαίρεση αποτελεί μια εικόνα η οποία πουλιέται στην εκκλησία του πολιούχου μας, το πρωτότυπο  της οποίας βρίσκεται στο μουσείο της Μονής και ανήκει στην Επτανησιακή Σχολή, παριστάνοντας τον Δεσπότη της Αίγινας ένθρονο και με πολλά κοινά στοιχεία με τον πίνακα του Κουτούζη.

   Η έκδοση που αναφερόμαστε, όπως διαβάζουμε και στο «αντί προλόγου», έγινε «επευκαιρία των εορτών των εγκαινίων του Νέου Ιερού Ναού του Προστάτου ημών Αγίου Διονυσίου και τη προτροπή πολλών συμπολιτών μας και ξένων». Αυτό δείχνει την αγάπη και την λατρεία των Ζακυνθινών στον Άγιό τους, αλλά και την φιλομάθειά τους και την αγάπη τους στην τέχνη, μια και πιο κάτω διαβάζουμε πως στην έκδοση, εκτός των βιογραφικών στοιχείων του Πολιούχου μας υπάρχουν και κάποια κοσμαγάπητα και γνωστά ποιήματα, τα οποία γράφτηκαν για την μορφή του.

   Για να γνωρίσουμε και το ύφος της γραφής της εποχής, αντιγράφουμε το σχετικό απόσπασμα: «Προς αρτιωτέραν απόδοσιν του αναληφθέντος έργου μας, εις το τέλος της βιογραφίας και των θαυμάτων παραθέτομεν το εμπνευσμένον ποίημα του αείμνηστου Ζακυνθίου ποιητού Ανδρέα ΜαρτζώκηΟ Γούμενος της Αναφωνητρίας”, ως και όμοιον του Ιωάννου Π. Τσιλιμίγκρα υπό τον τίτλοΤο Θαύμακαι την προσευχήν του Εθνικού μας ποιητού Σολωμού, κατά μετάφρασιν Στεφάνου Μαρτζώκη, με την πεποίθησιν ότι εξυπηρετούμεν ούτω το φιλάγιον Χριστιανικόν ποίμνιον και προς δόξαν του Πολιούχου και Προστάτου μας».

   Και πράγματι. Το κοινό της Ζακύνθου αγαπούσε τα παραπάνω ποιήματα και ιδιαίτερα το επικολυρικό πρώτο, του Ανδρέα Μαρτζώκη, που σε όλους μας διδάχτηκε σαν ιστορία από τους δικούς μας, οι οποίοι το γνώριζαν απέξω και μας το απήγγειλαν συχνά και ιδιαίτερα στις μέρες των δύο γιορτών του Αγίου μας, σαν παραμύθι. Είναι ένα δείγμα της παλιότερης παιδείας αυτού του νησιού, αποτέλεσμα της οποίας ήταν να τιμηθεί με όλες της μορφές της τέχνης ο δικός του Άγιος, περισσότερο αναμφίβολα απόλες τις άλλες ιερές μορφές της πίστης μας.

   Το μικρό βιβλιαράκι του Φίλιππου Κοντόγιωργα, παρότι είναι γραμμένο με φροντίδα και αγάπη φιλολογική, δεν διεκδικεί ούτε την άρτια βιογραφία της μορφής του Πολιούχου μας, μήτε προσθέτει νεότερα στοιχεία στην έρευνα. Είναι όμως ένα δείγμα της παιδείας μας και της ιδιοσυγκρασία μας, αποτυπώνοντας όλα αυτά που ψιθυρίζουμε καθημερινά για τον Προστάτη μας. Είναι η καθαρή ματιά τού Τζαντιώτη για τον Άγιό του. Το εγχειρίδιο της δικής μας πίστης. Αυτής που θέλει τον Άγιο πάνω απόλα και τον πιστεύει σαν Θεό, όπως το αποθανάτισαν στους στίχους τους και ο Σολωμός και ο Μαρτζώκης στα έργα τους που περιέχονται στην έκδοση.

   Μακάρι να ξαναβρεθεί η νόνα, που θα ξαναπεί στα εγγόνια της τον «Γούμενο της Αναφωνητρίας». Τότε σίγουρα ο Άγιος, σαν γνήσιος Ζακυνθινός, θα χαμογελάσει στην λάρνακά του.

   Φίλοι και φίλες «με το καλό η γιορτή του Αγίου μας».
Related Posts with Thumbnails