© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2012

Το στάδιο της μετάβασης των παιδιών από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο


Ομιλία του ΠΑΥΛΟΥ ΦΟΥΡΝΟΓΕΡΑΚΗ, υπεύθυνου του Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων

[Το θέμα αναπτύχθηκε σε συγκεντρώσεις γονέων στους χώρους των σχολείων,  μετά από πρόσκληση Διευθύνσεων  Γυμνασίων  της Ζακύνθου σε συνεργασία με τους  Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων.]


Αγαπητοί γονείς και κηδεμόνες των μαθητριών και των μαθητών της Α΄ τάξης Γυμνασίου,

Κάθε αλλαγή στη ζωή συνοδεύεται από ανάμικτα συναισθήματα. Λύπη αλλά και χαρά για ό,τι αφήνουμε πίσω μας, αυτό που καλά γνωρίζουμε. Φόβος, αγωνία και άγχος για το άγνωστο αλλά και προσμονή, ενδιαφέρον, για καινούργιες εμπειρίες… Νομίζω ότι αυτά είναι τα συναισθήματα που σας διακατέχουν γι' αυτό το καινούργιο στάδιο των παιδιών σας, Παρόμοια αισθάνονται και τα παιδιά σας από μόνα τους . Εξάλλου ακόμα και αν αυτά έχουν μια άλλη αντιμετώπιση και προσέγγιση,  οι γονείς στην πλειονότητά τους , αλίμονο, μεταφέρουν τις δικές τους αγωνίες, ανασφάλειες, χαρές και λύπες στις τρυφερές καρδούλες των παιδιών τους… Έτσι, οι μικροί μαθητές έχουν ν’ αντιπαλέψουν με τον εαυτό τους, αλλά και να καθησυχάσουν ή να χαροποιήσουν εκείνους που ανέλαβαν να τους αναθρέψουν.

 Έξι χρόνια στο Δημοτικό, στο γνωστό, οικείο περιβάλλον, μόλις πριν από τρεις μήνες ήταν οι μεγάλοι του σχολείου, τώρα, ξαφνικά, έγιναν οι μικρότεροι, σ’ ένα διαφορετικό προαύλιο χώρο, ψάχνουν να βρουν πού συχνάζει η σκιά από τις ακτίνες του ήλιου, πού θα προστατευτούν όταν θα βρέξει, πόσο μακριά είναι οι τουαλέτες και η καντίνα του σχολείου ποια τα όρια με πιθανό συστεγαζόμενο σχολείο, σε ποιους λογοδοτούν;

Ποιος είναι ο διπλανός στο ίδιο ή στο μπροστινό θρανίο, θα είναι αποδεκτοί στην παρέα που επιθυμούν, είναι φιλόξενη η τάξη και οι συμμαθητές τους, πόσο αυστηρή είναι η διεύθυνση, πώς συμπεριφέρονται οι καθηγητές, (πέρυσι τους έλεγαν δασκάλες/ους); Γιατί μπαίνουν στην τάξη τόσοι διαφορετικοί να τους διδάξουν; Αλλάζουν σχεδόν κάθε ώρα. Πότε θα τους μάθουν με το μικρό τους όνομα, θα γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες και τις ικανότητές τους; Πόσο απαιτητικοί είναι; Πόσο δύσκολα είναι τα μαθήματα, κι αυτά τα αρχαία πώς τα μιλούσαν οι πρόγονοί μας, πότε, πώς, γιατί να τα μάθουμε…;

 Και όλα αυτά με την ηχώ των συμβουλών και των παραινέσεων ίσως και των εντολών της μαμάς κι ενίοτε του μπαμπά: Πρόσεχε, να με βγάλεις ασπροπρόσωπο, να είσαι καλή/ός μαθήτρια/ής, πρέπει να περάσεις την τάξη, να βγάλεις και  υψηλή βαθμολογία, μεγαλύτερη  από τη φίλο/η σου,  από το παιδί του γείτονα που είναι και κατώτερης κοινωνικής τάξης, του συγγενή που τα κατάφερε να διακριθεί… Κάθε γονιός έχει το δικό του τρόπο να πιέζει το παιδί του να μπει στη λογική της αντιπαράθεσης του ανταγωνισμού και να διατυπώσει  διαφορετικά αυτή την επιβαλλόμενη σύγκριση. Είναι η καθιερωμένη πρακτική στη σκληρή κοινωνία των μεγάλων.  

Αυτό το στάδιο της μετάβασης από το δημοτικό στο γυμνάσιο είναι συνάμα και η εποχή των μεγάλων σωματικών αλλαγών που σηματοδοτεί και το πέρασμα από την παιδική  στην εφηβική ηλικία. Τα παιδιά καλούνται από τη ζωή να προσαρμοστούν στη νέα μορφή του σώματός τους που τα ξαφνιάζει, τα προβληματίζει, τα μελαγχολεί και συνάμα τα χαροποιεί που θα μοιάσουν στους μεγάλους. Η ανάπτυξη της τριχοφυΐας, ιδιαίτερα στην ηβική περιοχή, η εμφάνιση του στήθους και του  περιοδικού κύκλου στα κορίτσια, η αύξηση του μεγέθους των  γεννητικών οργάνων στα αγόρια, η νέα-ενοχλητική μυρωδιά του σώματός τους, κυρίως στα ευαίσθητα σημεία, είναι οι πιο εμφανείς αλλαγές αυτής της ηλικίας κι έχουν πάντα ψυχολογικό κόστος. Συμβαίνει άραγε το ίδιο στα εξαδέλφια και στους φίλους;
Ποιες οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές με τα δικά τους πρώτα βήματα στον ανηφορικό δρόμο της εφηβείας; Μήπως πρόκειται να συμβεί κάτι το καταστροφικό;

Όλα αυτά καθιστούν τα παιδιά υπερευαίσθητα, τα κάνουν να θέλουν να  απομονώνονται στους δικούς τους χώρους προκειμένου να τα βρουν με τον εαυτό τους. Πολλές φορές γίνονται επιθετικά ή επιθυμούν τη φυγή από την πραγματικότητα που βιώνουν  και καταφεύγουν στις ηλεκτρονικές οθόνες παραμελώντας τη σχολική τους μελέτη.

Σκεφθείτε, λοιπόν, πόσος ελεύθερος  χρόνος τούς είναι απαραίτητος και πόσο μεγάλη ανάγκη έχουν να νιώθουν την αγάπη και τη διακριτική, όχι ασφυκτική  παρουσία  του μπαμπά και της μαμάς και πόση υπομονή χρειάζεται από μέρους σας για να μοιραστείτε  τις ανάγκες  τους.

Σκεφθείτε πόσο αναγκαία είναι η κοινωνικοποίησή τους με τα παιδιά του ίδιου φύλου, ώστε να συζητήσουν, να μετρηθούν, να συγκριθούν και να  διαπιστώσουν τελικά ότι όλα αυτά είναι φυσιολογικά χαρακτηριστικά της ηλικίας τους, και ότι ο καθένας φτιάχνει σιγά-σιγά το δικό του τύπο, που θα διαφέρει αλλά και θα μοιάζει με τους συνομηλίκους του.

 Σκεφθείτε πόσο πιο ευεργετικό είναι το ομαδικό παιχνίδι από την καθήλωση στις μαγευτικές οθόνες, για ν’ ανακαλύψουν τις ιδιαίτερες ικανότητές τους, να  αποκτήσουν σχέσεις φιλίας, να εκτονώσουν την ένταση και να βρουν τη δύναμη να αυτοσυγκεντρωθούν στη σχολική τάξη και στην απαραίτητη σχολική μελέτη.

Λένε, ότι το παιδί μοιάζει με το μήλο. Ο καθένας μπορεί να μετρήσει τους σπόρους σ΄ ένα μήλο, κανένας όμως δεν μπορεί να μετρήσει τα μήλα σ’ ένα σπόρο. Έτσι, λοιπόν, κάθε παιδί μπορεί να έχει πολλές και άγνωστες στους γονείς δυνατότητες. Οι γονείς όμως, όπως κι εμείς οι δάσκαλοί τους, χρειάζεται να είμαστε δίπλα τους  με τρόπους που θα τα βοηθήσουν  να ξεδιπλώσουν αυτές τις δυνατότητες.

 Είναι αναγκαίο να τα θεωρούμε πολύτιμα μέλη της ομάδας, της οικογένειας, της τάξης, να εκτιμούμε τη συνεισφορά τους και να τα ευθυνοποιούμε. Είναι πολύ σημαντικό να τα ενθαρρύνουμε, να τους δίνουμε την αίσθηση ότι αξίζουν και ότι μπορούν να βάλουν στόχους και να τα καταφέρουν. 

Ενθαρρύνουμε τη φαντασία, τον πειραματισμό, το άνοιγμα των οριζόντων, επαινούμε κάθε σημαντική ή ασήμαντη επιτυχία τους . Δίνουμε χώρο στην έκφραση των δύσκολων συναισθημάτων, όπως ο φόβος, ο θυμός, και η θλίψη και τα προετοιμάζουμε για να ζήσουν σε ένα δύσκολο όσο και πανέμορφο κόσμο, χωρίς συμπλέγματα γι αυτά με τα οποία η φύση τα προίκισε.  

Δημιουργούμε ένα περιβάλλον φιλικό προς τα λάθη. Αξιοποιούμε τα λάθη και τις αποτυχίες, γιατί μέσα από τις αμέτρητες εμπειρίες επιτυχιών και αποτυχιών στη ζωή μας, χτίζουμε την αυτοεκτίμηση και την υπευθυνότητα. Οι επιτυχίες και οι αποτυχίες μας συνδέονται άμεσα με το τι πιστεύει ο καθένας, βαθιά μέσα του, ότι είναι πραγματικά. Οι πράξεις μας έχουν συνέπειες θετικές και αρνητικές. Από τις αρνητικές συνέπειες της συμπεριφοράς μας, μπορούμε να μάθουμε τι και γιατί μας συνέβη, να βρούμε εναλλακτικές λύσεις και να πάρουμε αποφάσεις.

Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες,
στο μονοπάτι της εκπαίδευσης και της αγωγής, στο μυστηριώδες  και  το απρόβλεπτο,

Απαλλαγείτε από το άγχος για το αύριο των παιδιών σας, ζήστε με έντονα συναισθήματα το σήμερα.  Άλλωστε, «Του καθενός η ζωή είναι ένα παραμύθι γραμμένο από τα χέρια του Θεού», έγραφε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Δώστε άπλα στο χρόνο για να ζήσετε εσείς και τα παιδιά σας αυτό το παραμύθι και μην το προσπεράσετε φορτώνοντας τη ζωή τη δική σας και τη δική τους  με άπειρες απασχολήσεις που δημιουργούν αποξένωση, σύγχυση κι εντάσεις.

Σας προτρέπουμε να παρακολουθήσετε και να βοηθήσετε τη μελέτη των παιδιών σας, να γίνεται όμως με μέτρο για να μην οδηγήσει σε προβληματικές εξαρτήσεις ή εχθρικές αντιδράσεις. Απαλλαγείτε από το πλέγμα της βαθμοθηρίας, αυτό το αδυσώπητο κυνήγι της υψηλής βαθμολογίας, προκειμένου να ικανοποιήσετε τους ατομικούς σας εγωισμούς και τις οικογενειακές σας αυτοεπιβεβαιώσεις. Απαλλάξτε έτσι και τα παιδιά σας από το πρόσθετο καταστροφικό άγχος της τελειομανίας.

Συνεργαστείτε με το σχολείο και μεταξύ σας στο σύλλογο που έχετε ιδρύσει. Εμείς οι δάσκαλοί τους πρέπει να γνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητές τους, τις αδυναμίες, τις ασθένειες και τα πάθη τους, γιατί στο λίγο χρόνο που τα διδάσκουμε, αργούμε ή αδυνατούμε να εντοπίσουμε.

Φροντίστε τη σωματική τους υγεία με τη συχνή καθαριότητα, τη σωστή διατροφή, την πλούσια σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, χαμηλά λιπαρά, και άφθονα φρούτα και λαχανικά. Προωθείστε τα στην ενασχόληση με τον αθλητισμό για να έχουν σωστή ανάπτυξη, σώμα δυνατό, γερό και καλαίσθητο, χωρίς τα περιττά βάρη που προκαλούν οργανικές και ψυχολογικές δυσλειτουργίες. Άλλωστε, η εποχή της κρίσης που βιώνουμε επιβάλλει το σπιτικό φαγητό, όπου μπορούμε ν’ αποφασίζουμε το είδος, τον τρόπο παρασκευής του, μακριά από τις προκλήσεις των ταχυφαγείων.

Θωρακίστε τα παιδιά σας με τα προβλεπόμενα εμβόλια και μάλιστα  τα κορίτσια με το εμβόλιο που προστατεύει από τον καρκίνο της μήτρας. Συζητήστε μαζί τους  για τα σεξουαλικά θέματα με σεβασμό γι αυτή την καθοριστική  πλευρά της ζωής που γρήγορα θα βιώσουν. Πληροφορείστε  για τα μέτρα αντισύλληψης, ιδιαίτερα τη χρήση προφυλακτικών που διαφυλάσσει από αφροδίσια νοσήματα και τη νόσο του AIDS.

Ελέγξτε και παρακολουθείστε τις παρέες τους. Προβληματιστείτε, όταν καταλάβετε ότι ανάμεσά τους  υπάρχουν παιδιά που τριγυρνούν άσκοπα και χωρίς μέτρο κι έλεγχο από την οικογένεια ή είναι πολύ μεγαλύτερης ηλικίας. Καλέστε και φιλοξενείστε τους φίλους και τις φίλες τους στο σπίτι σας για να τους γνωρίσετε κι εσείς προσωπικά και να έχετε άποψη. Η περιοχή μας είναι πολυπολιτισμική και τα παιδιά μας έχουν εγκλιματιστεί σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον, όπου δεν χωρά  ο  εμφανής ή αφανής ρατσισμός των μεγάλων. Επιτρέψτε τους να δοκιμάσουν τις φιλίες τους και με συνομηλίκους που δεν είναι ελληνικής καταγωγής.

Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε είναι απαραίτητη η αλληλοβοήθεια και σε θεσμικό πλαίσιο. Δημιουργείστε ταμείο αλληλοβοήθειας και παροτρύνετε τα παιδιά σας να κάνουν κάτι αντίστοιχο στη μαθητική κοινότητα. Η προσφορά στον άλλο, υλική και ψυχολογική, απομακρύνει την ανασφάλεια και τον πόνο, δημιουργεί χαρά και ισορροπία, σμιλεύει ελεύθερες προσωπικότητες.  

Ανάμεσά σας, ίσως υπάρχουν μονογονεϊκές οικογένειες, γιατί τα ζευγάρια δεν κατάφεραν να συζήσουν και βρήκαν το φαινομενικά εύκολο, αλλά στην ουσία δύσβατο δρόμο του χωρισμού ή γιατί το νήμα της ζωής κόπηκε πρόωρα. Βρείτε τρόπους επικοινωνίας για να νιώθουν τα παιδιά την παρουσία και των δύο γονιών,  για να  έχουν  πρότυπα το μπαμπά και τη μαμά, διαφορετικά θα επιχειρήσουν να βρουν αλλού τα πρότυπά τους, τα οποία συνήθως είναι και νοσηρά. Όπου απουσιάζει ολοκληρωτικά ο ένας γονιός, ψάξτε στο οικείο κοινωνικό περιβάλλον και αναζητήστε πρότυπα για τα παιδιά σας ανάλογα με το φύλο.

Εύχομαι να έχετε πάντα στο νου σας  τα σοφά λόγια του Χαλίλ Γκιμπράν: «Μπορείτε να  δώσετε στα παιδιά σας την αγάπη σας, όχι όμως και τις ιδέες σας, γιατί αυτά έχουν τις δικές τους ιδέες. Μπορείτε να στεγάσετε το σώμα τους, όχι όμως και τη ψυχή τους, γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο, που εσείς δεν μπορείτε να επισκεφτείτε, ούτε στα όνειρά σας».

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!                                                      
                                                                        Ζάκυνθος, 11-10-2012

Related Posts with Thumbnails