© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Σάββατο 18 Αυγούστου 2012

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΟΔΥΝΗ. Σχόλιο σε διατύπωση του Ν. Βρεττάκου


Γράφει ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΘΗΒΑΙΟΣ


«Ο πολιτισμός δεν άλλαξε την ουσία της βαρβαρότητας», έγραψε στην «Οδύνη» του ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Και μες σε τούτη τη σύντομη κατάφαση, την τόσο μεγαλοπρεπή, θαρρείς ο Λάκωνας ποιητής επέτυχε να χαρακτηρίσει όλες τις αρχόμενες από την εποχή του περιόδους. Εκείνες που παρά την εξέλιξη με την οποία συνοδεύονται, τη βελτίωση των τεχνικών μέσων, την ερμηνεία των αρχετυπικών, ανθρώπινων καταγωγών, την ευθεία αμφισβήτηση του Θεού, δεν τάσσονται σε καμιά περίπτωση στο πλάι του ανθρώπου. Δεν πρόκειται για πρόοδο και άλλωστε πώς να περιμένει κανείς μια εξαργύρωση σε όρους ανθρώπινους αφού καμιά στοχοθέτηση δεν μπορεί να σταθεί ανθρωποκεντρική, ουσιώδης προς τούτη την κατεύθυνση. Πρόκειται λοιπόν για μια διαπίστωση σημασίας κομβικής, για μια επισήμανση σπουδαία και διαχρονική όσο και εκείνη η στοργή, που θα είναι πάντα ο πιο αρχαίος και αγαπημένος καρπός του κόσμου.Ο Βρεττάκος καθώς ζει μες στον πολιτισμό, καθώς τον ερμηνεύει και τον συνθέτει και ο ίδιος με το στοχασμό του, στέκει προφητικός ακραία, σχολιάζοντας μες στον πυρήνα της μία από τις πιο βασικές προβληματικές τούτου του κόσμου.
Η φράση του Βρεττάκου έρχεται να ερμηνεύσει με επάρκεια τη σημερινή κατάσταση στο συριακό έδαφος. Σε μια εποχή όπου ο άνθρωπος βρίσκεται τόσο κοντά στην αποκάλυψη του Θεού, με τις σπουδαίες μηχανές και τους υπόγειους επιταχυντές να υπηρετούν το γνωστικό θράσος του, την ίδια ετούτη στιγμή, οι κοινωνίες αποσυνθεμένες, έρμαιες, με τα δεκανίκια ενός άστοχου επιστημονισμού αδυνατούν να στρέψουν τον άνθρωπο απέναντι στο είδωλό του, την ίδια τη μορφή του. Τούτη η σιωπή είναι μια επαίσχυντη βαρβαρότητα, δίχως άλλο. Την παρατηρούμε να κυβερνά ζητήματα όπως εκείνο της Συρίας, μια μάχη εμφύλια με εκατόμβες νεκρών, αθώων πολιτών που κατείχαν απλά μια θέση ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά. Τη βλέπουμε εκείνη τη σιωπή, καθώς εξαπλώνεται πάντα στις κατεστραμμένες πόλεις και αν σταθούμε, αν ησυχάσουμε από τους εξωφρενικούς ρυθμούς μας τότε μπορούμε και να την παρακολουθήσουμε να θρέφει και άλλο το μίσος, την εσωστρέφεια, ένα είδος εμπόλεμου αυτισμού, ιδίου της εποχής μας. Η ειρηνιστική γραφειοκρατία, όπως εφαρμόζεται στο ακέραιο από τις εγχώριες αρχές αλλά και τις συμμαχικές δυνάμεις, έρχεται να επιβεβαιώσει τη βαθιά πληγή, εκείνη που δεν τράφηκε, δεν επουλώθηκε τελικά με τη θέσπιση των πολιτισμένων λύσεων, με την εμπέδωση μιας παγκόσμιας κουλτούρας, μιας τάσης, ενός ρεύματος το οποίο δεν μπορεί παρά να θέτει τον άνθρωπο στην κορυφή του ενδιαφέροντος.
Πρόκειται για μια εικόνα οικεία. Οι εκπρόσωποι των χωρών διαβεβαιώνουν για τις προθέσεις, εκφράζουν με την άκαμπτη γλώσσα, την τόσο επιτηδευμένη τη βεβαιότητα πως το ζήτημα θα λυθεί σύντομα, πως θα επέλθει τελικά μια συμφωνία, πως θα υπερισχύσουν αρχές και θέσεις αξιωματικές. Έπειτα θα επέλθει ξανά η τραγική εναλλαγή των θέσεων, έπειτα θα αντιστραφεί το κλίμα, νέες ειδήσεις για σφοδρότερες μάχες θα διαρρεύσουν, οι φρουροί των παλαιών καθεστώτων θα πράξουν τα δέοντα για την κατοχύρωση των κεκτημένων, νέοι νεκροί θα προστεθούν στις τρομερές λίστες των νοσοκομείων. Νέες ταφές, και άλλος θρήνος, και άλλοι λυπημένοι συγγενείς να φροντίζουν ζητήματα φύσως θλιβερής και να βαθαίνουν τα ερωτήματα και να οξύνονται τα μίση, να προκαταλαμβάνεται το μέλλον ενός ολόκληρου κόσμου. Και να είναι όλα τούτα καμώματα ενός πολιτισμού ακμαίου και σύγχρονου, ο οποίος δεν μπορεί παρά να σταθεί με αξιώσεις εμπρός στις εθνικές αδυναμίες, απέναντι στα δράματα. Και όσοι ακόμα πιστεύουν στην πόλη Χομ, πως τάχα θέλει ακόμα κόπο μα θα ριζώσει η επανάσταση, και όσοι σπεύδουν να ξορκίσουν το φόνο που μας κύκλωσε, να διαψεύδονται, να καταρρακώνονται, να χάνουν το όραμά τους με τέτοιο τρόπο φριχτό, καθώς η αλήθεια αποκαλύπτεται κατά πρόσωπό, μια ανεπανάληπτη αδιακρισία, τραχιά.
Ως εκείνη τη στιγμή που καμιά χώρα δεν θα συνιστά ή δεν θα πληρώνει το αντίτιμο ενός λάθους, περιπτώσεις όπως της Συρίας θα έρχονται να επιβεβαιώσουν την υποτίμηση της ανθρώπινης αξίας, τη βάναυση φαιδρότητα των πολιτευμάτων, την ανεπάρκεια ηγετών, οι οποίοι γυρεύουν την πραγμάτωση μιας υψηλής, μα προσωπικής φιλοδοξίας, ταπεινής, φριχτά κατώτερης από την ελάχιστη των ανθρώπων απαίτηση για ζωή. Μες σε τούτο το κλίμα, έμεσες ακόμα αναφορές, με τόσο βάθος και σφαιρικότητα, όπως ετούτη του Νικηφόρου Βρεττάκου μπορούν να επισημάνουν τον κίνδυνο, την απειλή, η οποία καραδοκεί τη θολή ζωή μας. 
Related Posts with Thumbnails