© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τετάρτη 11 Ιουλίου 2012

Ο τριετής μάρτυς και η μητέρα του

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Οι Άγιοι Κήρυκος και Ιουλίττα, δια χειρός ΔΙΟΝΥΣΗ ΠΑΛΜΑ. 
Διαβάστε σχετικά, μ' ένα κλικ εδώ
Φωτό: π. Π. Κ., Γιοχάνεσμπουργκ, 2010
Στις 15 Ιουλίου, στην καρδιά ακριβώς του Καλοκαιριού, γιορτάζουν δύο Άγιοι, που τη μνήμη τους τα ημερολόγια την έχουν δίχως σταυρό, αλλά είναι ιδιαίτερα αγαπητοί στο λαό μας και πολλές εκκλησίες τιμώνται στ’ όνομά τους. Πρόκειται για τους Μάρτυρες Κήρυκο και Ιουλίττα, οι οποίοι είναι μητέρα και παιδί και έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα την χριστιανικά τέχνη, λόγω του ιδιότυπου και συγκινητικού τρόπου του μαρτυρίου τους. Ο Κήρυκος, μάλιστα, είναι ο μικρότερος Άγιος του εορτολογίου μας, μια και ήταν μόλις τριών χρόνων, όταν μαρτύρησε και αυτό τον κάνει ιδιαίτερα αγαπητό στους πιστούς.
Σύμφωνα με το συναξάρι τους έζησαν στην Μικρά Ασία και ομολόγησαν γενναία την πίστη τους επί του αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Όταν ανακρινόταν η Ιουλίττα για την δική της, αντίθετη με τα επικρατούντα, πίστη, ο μικρός Κήρυκος κλότσησε με αγανάκτηση τον ηγεμόνα και αυτός τον πέταξε με ορμή και βία, με αποτέλεσμα να σπάσει το κρανίο του και να πεθάνει. Στη συνέχεια, η μητέρα του, αφού υποβλήθηκε σε πολλά και ποικίλα βασανιστήρια, παρέδωσε και αυτή το πνεύμα στο Θεό της.
Το παραπάνω γεγονός έχει αποδοθεί με συγκίνηση σε πολλές εικόνες της παγκόσμιας τέχνης και πολλές είναι οι απεικονίσεις, οι οποίες παρουσιάζουν τους δύο μάρτυρες. Επειδή, όμως, το θέμα κινδυνεύει να παραπέμψει στην βρεφοκρατούσα Παναγία, οι ζωγράφοι και αγιογράφοι αποφεύγουν να απαθανατίσουν τον μικρό Μάρτυρα στην αγκαλιά της μητέρας του, αν και κάτι τέτοιο συναντιέται σε πολλές περιπτώσεις, και συνήθως τον ιστορούν στα πόδια της. Στις περισσότερες από αυτές τις απεικονίσεις ο νεαρός Άγιος δείχνει με το δάχτυλό του το κεφάλι του, σαν χαρακτηριστικό δείγμα του μαρτυρίου του.
Στη Ζάκυνθο ήταν από πολύ παλιά γνωστή η λατρεία των δύο αυτών λαοφιλών Αγίων και από το όνομα του Κήρυκου και συγκεκριμένα από παραφθορά, προέρχεται η ετυμολογία του χωριού Αγκερυκός, όπου, στην ανάμνησή του, είναι θεμελιωμένη μια από τις κεντρικές εκκλησίες του και κάθε χρόνο τιμάται με ιδιαίτερη λαμπρότητα η μνήμη των Αγίων.
Η εκκλησία του αγίου Κήρυκου στον Αγκερυκό αναφέρεται σε συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Ζακύνθου Νικολάου Φραγκόπουλου το 1512 και μνημονεύεται ώς τα νεώτερα χρόνια. Από διάφορες πολύτιμες σημειώσεις, που άφησε, σαν αποτέλεσμα των πολύωρων ερευνών του στο χαμένο από το σεισμό και την φωτιά Αρχειοφυλακείο του νησιού ο ακαταπόνητος Λεωνίδας Ζώης και τις δημοσίευσε αργότερα ο Ντίνος Κονόμος στο βιβλίο του «Εκκλησίες και Μοναστήρια στη Ζάκυνθο», προκύπτει ότι ανακαινιστής του ναού είναι ο μοναχός Γαβριήλ Μπέλεσης, ο οποίος, μαζί με τον ιδιοκτήτη του Καλογιάννη Μυλωνά και τον αδελφό της εκκλησίας Καλογιάννη Κατραμή, τον αφιερώνουν στην μονή της Σκοπιώτισσας, σαν μετόχι της, στις 12 Μαρτίου 1641. Έναν περίπου αιώνα αργότερα, το 1726 και συγκεκριμένα στις 6 Οκτωβρίου, ο ηγούμενος της παραπάνω μονής δίνει την εκκλησία στον ντόπιο ιερέα Εμμανουήλ Βόσσο για τέσσερα χρόνια. Η εκκλησία γκρεμίστηκε και αυτή τον Αύγουστο του 1953 και ξαναχτίστηκε αργότερα από τους κατοίκους του χωριού.
Παρά την γενικότερη λατρεία του ο μικρός Άγιος Κήρυκος δεν έχει ιδιαίτερα λαογραφικά στοιχεία. Αναφέρουμε μόνο πως σε πολλά μέρη θεωρείται, λόγω του νεαρού του μαρτυρίου του και της ιδιοτυπίας του, προστάτης των παιδιών και αυτόν επικαλούνται οι μητέρες τους, όταν αυτά αρρωσταίνουν και ιδίως για τους συχνούς πονοκεφάλους τους, μια και ο θάνατός του προήλθε με την θραύση του κρανίου του.
Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η επικράτηση του δικού του ονόματος και όχι αυτού της μητέρας του, όπως συνήθως συμβαίνει με τις γυναίκες Μάρτυρες. Ίσως και αυτό πρέπει να το αποδώσουμε στο τριετές μαρτύριό του.
Κλείνοντας το εορταστικά επίκαιρο αυτό σημείωμά μας, πρέπει να αναφερθούμε ξανά, όπως και σε κάποια άλλα, παλιότερα κείμενά μας στην ονομασία του χωριού Αγκερυκός του νησιού μας. Ο Άγιος, άρα και το χωριό, είναι «Κήρυκος» και όχι «Κήρυκας», όπως συχνά λαθεμένα και ανιστόρητα γράφεται και αναφέρεται. Ας φροντιστεί, λοιπόν, η σωστή ονομασία του και ας διορθωθούν τα λάθη.
Τα τελευταία χρόνια ξαναγίνεται το πανηγύρι του χωριού. Ευκαιρία, στον καιρό της κρίσης που περνάμε, να το γνωρίσουμε ανέξοδα. Είναι ο καιρός, που θα ξαναέρθουμε στην παράδοσή μας και θα επιστρέψουμε στις ρίζες μας.
Χρόνια πολλά σε όλους τους Αγκερυκώτες.

Η ΜΑΓΕΙΑ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ


ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ



Αρχαία Αγορά, χώρος φορτισμένος μνήμες, σε καθηλώνει με το που φτάνεις και αναρωτιέσαι τι θα μπορούσε κανείς να προσθέσει  περισσότερο στη μαγεία που αποπνέει η βορινή πλευρά της Ακρόπολης, τα προπύλαια της Αρχαίας Αγοράς, ο οκταγωνικός Πύργος του Κυρρήστου [Ρολόι, Πύργος Αέρηδων], με τις ανάγλυφες παραστάσεις των οκτώ πτερωτών ανέμων στη ζωφόρο του. Κι όμως πάντα υπάρχει κάτι περισσότερο. Το είδαμε να δημιουργείται μπροστά μας και να μας οδηγεί στη σκέψη «Nα που ο Μότσαρτ μπορεί να χορογραφηθεί, το ίδιο και ο Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν». Αλήθεια, πόσο πρέπει να αγαπούσαν τον Άνθρωπο αυτοί οι δυο ιδιοφυής άνδρες [και καμιά σημασία δεν έχει το γεγονός ότι ο Μπετόβεν είπε κάποτε ότι αγάπησε ένα δένδρο περισσότερο από έναν άνθρωπο] για να του προσφέρουν τέτοια δώρα που έμελλε να μείνουν στην αιωνιότητα; 

Δημήτρης Τουφεξής
Ας ξεκινήσουμε όμως από τη συγκλονιστική μουσική  δύο διάσημων κοντσέρτων για πιάνο του Μότσαρτ και του Μπετόβεν με τους εξαίρετους μουσικούς, τον πιανίστα Δημήτρη Τουφεξή και  τον αρχιμουσικό Ηλία Βουδούρη να βαδίζουν με την Ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής πάνω στις νότες του Μότσαρτ σε μια καθαρή  μουσική απόδοση, δουλεμένη στη λεπτομέρεια. Ο αγαπημένος των Θεών έκανε αυτό που γνώριζε  καλά, να δίνει χαρά και ψυχική ανάταση στους ανθρώπους όσο κι αν ο ίδιος ένιωθε βασανισμένος και καταπιεσμένος. Τι όμορφο και τι περίεργο ούτε ίχνος μίσους ή δυσαρέσκειας δε διακρίνουμε στη σύνθεσή του, μόνο λεπταίσθητη ευαισθησία και γενναιοδωρία πνευματική.

Σοφά δε χορογράφησε το πρώτο μέρος του Κοντσέρτου για πιάνο και ορχήστρα αρ. 23 σε λα μείζονα Κ.488, ο δαιμόνιος Ιταλός χορογράφος  Ρενάτο Τζανέλα  κι άφησε τον κόσμο να μυηθεί στη μυσταγωγία που εκπέμπει ο χώρος και να βυθιστεί σιγά -σιγά στη Μοτσάρτεια ονειροφαντασιά κι όταν εμφανίστηκε ο αιθέριος χορευτής Ντανίλο Ζέκα ήταν έτοιμος να τον ακολουθήσει στο ταξίδι, ταξίδι που έκανε χίλιες φορές ο Μότσαρτ ακολουθώντας το πάθος του και πάντα κρατούσε το καλό για τη μουσική του σύνθεση. Αυτό το «καλό ταξίδι» έδωσαν χορογράφος και χορευτής με ρυθμό, αρμονία και χάρη.

Η αυτοκρατορική όψη της τέχνης του χορού βρήκε την έκφρασή της στο Κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 5 σε μι ύφεση μείζονα, έργο 73 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, το περίφημο «Αυτοκρατορικό».Το έργο γράφτηκε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Βιέννης από το Ναπολέοντα το 1809. Οι χορευτές, μέσα από την περίτεχνη χορογραφία, κινήθηκαν με ζωντάνια και γοητεία πάνω στη συνταρακτική Μπετοβενική σύλληψη. Πρόβαλλαν μέσα από αλλοτινούς καιρούς για να μιλήσουν για το σήμερα,  για το ταξίδι μέσα στο χρόνο και το χώρο, για το όραμα του ανθρώπου να νικήσει το πεπρωμένο και να κατακτήσει την  αγάπη που όλα τα νικά, δημιουργώντας  ανάμεσα στις αρχαίες κολώνες εικόνες εκπληκτικής ομορφιάς που θα θέλαμε να κρατήσουμε για πάντα. Ο Χορογράφος μελέτησε την κάθε λεπτομέρεια, ακόμα και τις σκιές των αέρινων χορευτών πάνω στα αρχαία ερείπια που συμπλήρωναν την πλαστικότητα της  χορευτικής του  σύνθεσης. Αχ, η αίσθηση του παρελθόντος μέσα στο παρόν τι συναισθήματα μπορεί να προκαλέσει, τι εικόνες μπορεί να αναπλάσει! Λες και οι φτερωτοί άνεμοι του μνημείου είχαν κατέβει στη γη και γίνονταν ένα με τους χορευτές στις τρυφερές, συναισθηματικές σκηνές και στο μεγαλόπρεπο ηρωικό πνεύμα του μεγάλου Οργισμένου. Αλήθεια, ποιοι ήταν οι άνεμοι  και ποιοι οι χορευτές;

Ηλίας Βουδούρης

Η Εθνική Λυρική Σκηνή, με προεξάρχοντα τον καλλιτεχνικό της διευθυντή Μύρωνα Μιχαηλίδη κέρδισε ένα δύσκολο αγώνα, γέμισε ένα χώρο απροσπέλαστο στο ευρύ κοινό  και ενθουσίασε, έχασε όμως το Φεστιβάλ Αθηνών, αφού δεν συμπεριέλαβε στους κόλπους του αυτό το θέαμα, που ανεβάζει το ηθικό των Ελλήνων, αντί να το καταθλίβει, όπως οι Ερειπιώνες των Εργοστασίων, οι οποίοι είναι μεν καλοί για ένα πειραματικό, ερευνητικό πεδίο τέχνης,  αλλά όχι αντάξιοι ενός Φεστιβάλ Αθηνών. 
Related Posts with Thumbnails