© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Σάββατο 30 Ιουλίου 2011

Διονύση Σέρρα: ΜΙΚΡΟΣ ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ (τρίστιχα)



"χαίρε
και συ Αλβιών"
Ανδρέας Κάλβος

1

Κτίσματα γνώσης
ή κάλλους πωρόλιθοι
άθλους θρυλίζουν.


2

Διάβασης πύλες
και θόλοι ανάβασης
σ' αναφτερώνουν.


3

Λεπίδες κοπής
σταλάζουν στ' ανάγλυφα
κηλίδες Ντροπής.


4

Του θρόνου θηλιές
κι αθώων γογγύσματα
φθίνουν τη Χάρη.


5

Ακμής θησαυροί
και θλίψης σαρκώματα
τ' άκρα ορίζουν.


6

Τιμής αβαείο
ή μνήμες ολόγλυφες
αίρουν τον Χρόνο.


7

Κενού θυρεοί
κι απόστασης σώματα
σμίγουν στο χάσμα.


8

Μ' όνειρο θέρους
σ'αυλή Αναγέννησης
φτάνεις στο θαύμα.


9

Ήσκιοι και λόγχες
-σε πλώρες κατάκτησης-
γλιστρούν στα νερά.


10

Κ' εδώ προσκυνάς
το Φως που διπλάναψε
εις την πατρίδα.

[Λονδίνο - Ζάκυνθος, Ιούλιος 2011]


[Φωτογραφίες: Διονύσης Σέρρας, από το πρόσφατο ταξίδι του στην Αγγλία, 2011]

Ζωής Μυλωνά: Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΙΩΝΑΣ

[Λήμμα από τον Κατάλογο Μυστήριον μέγα και παράδοξον, Αθήνα 2002, εκδ. Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, σ. 84 εξ.]


Μέσα του 18ου αι.
42,8Χ37Χ1,8 εκ.

Προέλευση: Από τον κατεστραμμένο ναό του Αγ. Σπυρίδωνος του Φλαμπουριάρη, Ζάκυνθος, Μουσείο Ζακύνθου, 132

Το θωράκιο με την παράσταση του προφήτη Ιωνά κοσμούσε αρχικά το τέμπλο του ναού του Αγ. Σπυρίδωνος του Φλαμπουριάρη, μαζί με άλλα τρία θωράκια, που έφεραν τις παραστάσεις της Ζωοδόχου Πηγής, ενός θαύματος του Αγ. Σπυρίδωνος και της Αποτομής του Προδρόμου. Το θωράκιο με την Ζωοδόχο Πηγή βρίσκεται στην αρχική θέση του, δηλαδή στο τέμπλο, που σήμερα είναι τοποθετημένο στο μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων στη Ζάκυνθο. Τα υπόλοιπα τρία εκτίθενται στο Μουσείο Ζακύνθου.

Στην αφηγηματική εικόνα αποτυπώνονται δύο διαδοχικά επεισόδια από την ιστορία του Ιωνά: η ρίψη του προφήτη στην θάλασσα και η εκβολή του από το κήτος. Στο βάθος ο Ιωνάς ρίχνεται στην θάλασσα από τους ναύτες κάποιου ιστιοφόρου. Ένα κήτος περιμένει με ανοιχτό το στόμα να καταβροχθίσει τον προφήτη (Ιω. α΄, 1-16). Άλλα τρία σκάφη και ισάριθμα κήτη βρίσκονται στη θάλασσα. Στη στεριά, επάνω σε γυμνά από βλάστηση βουνά, υψώνεται η πολιτεία και το κάστρο της Νινευί. Στο πρώτο επίπεδο το κήτος εκβάλλει τον ημίγυμνο Ιωνά στην ακροθαλασσιά (Ιω. β΄, 1-11). Ο προφήτης, γονατιστός, στηρίζει το δεξί του χέρι στο έδαφος, φέρει το αριστερό μπροστά στο στήθος σε έκφραση ευχαριστίας, ενώ στρέφει το βλέμμα με ευγνωμοσύνη προς τον ουρανό.

Οι δύο σκηνές προεικονίζουν το τριήμερο Ενταφιασμό και την Ανάσταση του Χριστού: Ἅλιον ποντογενές , κητῶον ἐντόσθιον πῦρ, τῆς τριημέρου ταφῆς σου, τό προεικόνισμα, οὗ Ἰωνᾶς ὑποφήτης ἀναδέδεικται... (Όρθρος Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ωδής). Η προβολή της εκβολής σε πρώτο επίπεδο υπογραμμίζει το σωτηριολογικό χαρακτήρα της Ανάστασης, ενώ η αντιστοιχία του θωρακίου με την υπερκείμενη δεσποτική εικόνα του Χριστού δημιουργεί μια κάθετη αντιτυπική σχέση (Ρηγόπουλος 1998, σελ. 18-19, 72). Τα επιμέρους επεισόδια αντιγράφονται από φλαμανδικές χαλκογραφίες. Η σύνθεσή τους σε μια ενιαία παράσταση είναι άγνωστο εάν οφείλεται στο ζωγράφο του θωρακίου ή υπήρχε ήδη σε φλαμανδικό χαρακτικό ( Ρηγόπουλος 1998, σ. 72-73).

Το θωράκιο του Μουσείου Ζακύνθου παρουσιάζει μεγάλη εικονογραφική ομοιότητα με αντίστοιχο στο τέμπλο του ναού του Αγίου Χαραλάμπη στην πόλη της Ζακύνθου (Αχειμάστου - Ποταμιάνου 1997, αριθμ. 64. Ρηγόπουλος 1998, σ. 71-74, εικ . 14), με μικρές διαφορές στη σύνθεση των σκηνών του βάθους. Διαφέρει όμως σημαντικά η απόδοση του τοπίου, η χρωματική κλίμακα και η ποιότητα της ζωγραφικής, που είναι ανώτερη στο θωράκιο του μουσείου της Ζακύνθου.

Η παράσταση χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πλαστικότητα και εντυπωσιακά λαμπερά χρώματα. Ο συνδυασμός της φωτεινότητας των χρωμάτων, της διαφάνειας των χρωμάτων της Μεσογείου και των κλασικιστικών μορφών και θεμάτων (Ιωνάς-Λαοκόων), εντυπωσιάζουν τον σύγχρονο «επαρκή» θεατή, επειδή παραπέμπει σε -υπερρεαλιστικές βέβαια- επιλογές σύγχρονων ζωγράφων, όπως του δικού μας Νίκου Εγγονόπουλου.

Οι περισσότεροι ερευνητές παλαιότερα απέδιδαν το έργο στον Δημήτριο Σταυράκη και το χρονολογούσαν στο έτος 1777 (Ρηγόπουλος 1979, σ. 192, 195. Κονόμος 1988, σ. 109). Η νεότερη έρευνα, βασιζόμενη σε αρχειακές πηγές, χρονολογεί το θωράκιο στα μέσα του 18 ου αιώνα (Αχειμάστου - Ποταμιάνου 1997, αριθ. 65) και θεωρεί πιθανώτερο ο ζωγράφος του θωρακίου να είναι ο ζακυνθινός Στυλιανός Σταυράκης, αδελφός του Δημητρίου ( Ρηγόπουλος 1998, σ. 60-61).

Βιβλιογραφία: Αχειμάστου - Ποταμιάνου 1997, αριθ. 65. Μυλωνά 1998, αριθ. 139. Ρηγόπουλος 1998, σ. 59-61, εικ . 11.

Related Posts with Thumbnails