© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Κυριακή 22 Μαΐου 2011

Όταν η φωσκολιανή βιβλιογραφία πλουτίζεται

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Από το 2007, οπότε στη Ζάκυνθο, με ποικίλους τρόπους, γιορτάστηκαν τα 180 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου μας ποιητή Ούγου Φώσκολου, ως σήμερα, πολλές εκδόσεις έγιναν, οι οποίες, εκτός των άλλων, συνετέλεσαν στην αποκατάσταση της φήμης του και στην παλιννόστηση του δημιουργού, ο οποίος, παρά την έντονη επιθυμία του, ποτέ δεν επέστρεψε στην «μητρική του γη», ούτε ζωντανός, αλλά ούτε και πεθαμένος.

Επανέκδοση έργων του, από τις τοπικές εκδόσεις «Τρίμορφο», η συγκέντρωση όλων των μεταφράσεων των περίφημων «Τάφων» του, από την Γεωργία Κόκλα Παπαδάτου, το μεγάλο και πολυσέλιδο αφιέρωμα των Επτανησιακών Φύλλων, άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, αλλά και αρκετά άλλα, ξανάδωσαν στον μικρό Μπαρακιώτη της Ζακύνθου και μετέπειτα πολίτη του κόσμου την θέση που του αξίζει και τον επανέφεραν στην επικαιρότητα και την καθημερινότητα των συμπατριωτών του, θυμίζοντάς τους ότι στα χώματά τους γεννήθηκε και πως πάντα του ένοιωθε συμπολίτης τους.

Σημαντικότερο επίτευγμα αυτής της επετείου η ίδρυση ομώνυμου συλλόγου, ο οποίος σκοπό του έχει την ανοικοδόμηση του σπιτιού του εμπνευστή των «Χαρίτων», στην ίδια θέση και όπως ακριβώς ήταν προπολεμικά, για να μην χαθεί η μνήμη και να αποδοθούν τα δέοντα. Ψυχή αυτού του σωματείου ο Νίκος Λαλώτης, που έκανε αυτήν την υπόθεση σκοπό της ζωής του και μια σημαντική πλειάδα άλλων πνευματικών και όχι μόνο ανθρώπων του νησιού μας, οι οποίοι με μεράκι και μεθοδικότητα προσπαθούν να ξεπληρώσουν το μεγάλο χρέος στον μεγάλο ποιητή. Διοργάνωσαν μάλιστα και ημερίδα στον Λόφο του Στράνη, τα πρακτικά της οποίας πρόσφατα κυκλοφόρησαν σε έναν κομψό τόμο και δόθηκαν στο αναγνωστικό κοινό των Νεοελλήνων, που ακολουθώντας μια στείρα αντίληψη, συνεχίζουν να αγνοούν τον δικό τους ουσιαστικά Φώσκολο.

Το σημαντικότερο, όμως, στην περίπτωσή μας είναι πως η εκδοτική και όχι μόνο δραστηριότητα, η σχετική με τον κορυφαίο Ζακύνθιο, δεν περιορίζεται στην περίοδο της επετείου, όπως συχνά συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, αλλά συνεχίζεται και μετά από αυτήν. Έτσι μπορούμε να ισχυριστούμε πως η συμπλήρωση των 180χρονων από τον θάνατο του Ποιητή, στάθηκε αιτία και αφορμή για μια επιπλέον γνωριμία και πως αυτή ήταν ένα ξεκίνημα και μια αρχή για μια πληρέστερη και κοιταγμένη με τη ματιά του σήμερα επαφή με τη μορφή και το έργο του.

Απόδειξη για όλα αυτά το βιβλίο του Διονύση Μουσμούτη «Ούγο Φόσκολο, ιστορικά και βιογραφικά παραλειπόμενα», το οποίο και αυτό κυκλοφόρησε από τις φιλοπάτριδες εκδόσεις «Τρίμορφο», τού πολλά προσφέροντος και με αυτόν τον τρόπο στον πολιτισμό μας Άκη Λαδικού.

Η καινοτομία αυτού του βιβλίου είναι το ότι ακολουθεί αυτό που παραπάνω υπαινιχθήκαμε. Βλέπει το φαινόμενο Φώσκολος (επιτρέψτε μου αυτήν την εμμονή με το «ω») μέσα από την τωρινή πραγματικότητα και το πρίσμα των ημερών μας και έτσι του δίνει επικαιρότητα και αιωνιότητα, μια και φαίνεται να αντέχει και να υπάρχει, σαν γνήσιο και αληθινό, που είναι από τη φύση του.

Ο Διονύσης Μουσμούτης μάς αποκαλύπτει ξανά το ταλέντο του να βρίσκει αρχειακές πηγές και τεκμηριωμένες μαρτυρίες και με το βιβλίο του αυτό, που στην ουσία είναι μια συγκέντρωση εργασιών του, που αφορούν τον Φώσκολο, φωτίζει τις στιγματικές για τον δημιουργό στιγμές, που έζησε στη Ζάκυνθο, μας δίνει πληροφορίες για την οικογένειά του, για το πολυσυζητημένο και στον καιρό μας σπίτι του, για την μετακομιδή των οστών του, που τα διεκδίκησε και η γενέθλια πόλη του ή μας γνωρίζει την περίπτωση του Αντριάνο Μαρκησίου Κολότσι, ο οποίος πρώτος θέλησε να αποθανατίσει σε ανάγλυφη πλάκα την μορφή του Ποιητή, στην πρόσοψη της οικίας του και η ενέργειά του αυτή ενέπνευσε τον μπαρμπέρη – ποιητή Γιάννη Τσακασιάνο.

Εκτός από τα παραπάνω ο Διονύσης Μουσμούτης στο νέο του αυτό, πολύτιμο για κάθε ζακυνθινό και όχι μόνο αναγνώστη, μας πληροφορεί για μια άγνωστη στο ευρύ κοινό μετάφραση των «Τάφων», από τον κερκυραίο Αντώνιο Μανούσο, μάς πρωτοπαρουσιάζει αθησαύριστα ποιήματα αφιερωμένα στον μικρό Νικολό και μετέπειτα Ούγο, στο πρωτότυπο και σε μετάφραση της Ήβης Καζαντζή και μας γνωρίζει στο πώς αντιμετώπισε η Αριστερά του Μεσοπολέμου τον μεγάλο αυτό Ζακύνθιο.

Πολύτιμο είναι το κεφάλαιο με τα βιβλιογραφικά του Ούγου Φώσκολου, το οποίο είναι ένα βασικό εργαλείο – κλειδί για όσους θέλουν να ασχοληθούν με την μορφή και το έργο του και συμπληρώνει παρόμοιες εργασίες, που έκαναν στο παρελθόν ο Διονύσης Σέρρας και η Φανή Καζαντζή.

Ξεκινώντας τον πρόλογό του στο βιβλίο του ο συγγραφέας επαναλαμβάνει και θυμίζει το γνωστό επίγραμμα του δασκάλου του ποιητή, του πολυτάλαντου και πολύπλευρου Αντωνίου Μαρτελάου, που χαρακτηριστικά συνοψίζει: «Του κάκου Φράγκο θέλουν να σε κάμουνε / που εισ’ Έλληνας τα Μνήματα φωνάζουνε».

Τελειώνοντας την ανάγνωσή του εγώ προσωπικά αισθάνθηκα το πόσο δίκιο είχε ο διδάχος της Ανάληψης και το πόσο στενόκαρδη είναι η νεοελληνική πραγματικότητα, σε αντίθεση με μια επτανησιακή αντίληψη, που άριστα μπορεί να εκφραστεί με την μορφή του Ούγου Φώσκολου.

Ο Διονύσης Μουσμούτης με το τελευταίο του αυτό βιβλίο βοήθησε πολύ σε αυτήν την διαπίστωση. «Η εικόνα του», μας λέει χαρακτηριστικά, «έγινε περισσότερο ιταλική απ’ όσο Ιταλός υπήρξε ο ίδιος». Και συμπληρώνει: «Σε τούτο ίσως συνετέλεσε και η αναβλητικότητα των Ελλήνων, που αργοπορημένα σκέφτηκαν να ζητήσουν τη μετακομιδή των οστών του από την Αγγλία όταν τα είχαν πάρει οι Ιταλοί. Ακόμα και το σπίτι του στη Ζάκυνθο, τελευταία στιγμή γλίτωσε από την κατεδάφιση. Αγοράστηκε το 1886 από τον Δήμο Ζακυνθίων, στεγάζοντας μέχρι την καταστροφή του από βομβαρδισμό του 1940 τη Φωσκολινή Βιβλιοθήκη».

Με το βιβλίο αυτό του Διονύση Μουσμούτη η Φωσκολιανή βιβλιογραφία στη χώρα μας αναμφίβολα πλουτίζεται. Ας ευχηθούμε σύντομα να ξαναχτιστεί το σπίτι του, απέναντι από τη νέα, μετασεισμική Οδηγήτρια, για να την στεγάσει.
Related Posts with Thumbnails