© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

Ένα μουσικό Δωδεκαήμερο

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Η Ξενάγηση. Ελαιογραφία Περικλή Βυζάντιου
Το τελευταίο Δωδεκαήμερο που έζησε το νησί μας ήταν όχι μόνο σωστά μουσικό, αλλά και παρήγορα ελπιδοφόρο. Σαν μια αντίσταση σε κάποιους ανεγκέφαλους και ανιστόρητους, οι οποίοι θέλουν τα Επτάνησα υπαγόμενα και όχι απλά ενωμένα με τις απέναντι, άσχετες με την ιστορία τους, την νοοτροπία τους και τον πολιτισμό τους ακτές, επιστρέψαμε στα ίδια και αγνοήσαμε την νοοτροπία, όπου προσπαθούν να μας φορτώσουν και θέλει τον Νταλάρα στο Μέγαρο!

Εμείς οι Ζακυνθινοί, όπως αληθινά μας πρέπει, γιορτάσαμε την Γέννηση του Θεανθρώπου, την έλευση του Νέου Έτους και την Θεοφάνια της σωτηρίας μας με γνώριμες νότες και αποδείξαμε πως λαϊκός πολιτισμός δεν είναι η ισοπέδωση και η κάθοδος στο μασημένο, αλλά η άνοδος και η ανάταση, καθώς και η επαφή όλων ανεξαρτήτως των πολιτών αυτού του τόπου σε ό,τι υψηλό και μεγάλο έχει δημιουργήσει η παγκόσμια τέχνη, το οποίο δεν έχει όρια και στεγανά, αλλά είναι απόκτημα και επίτευγμα όλης ανεξαιρέτως της ανθρωπότητας.

Με λίγα λόγια επανήλθαμε στην πραγματικά αξιοσέβαστη εκείνη εποχή, την οποία είχε βιώσει δημιουργικά το νησί μας και οι απλοί άνθρωποι του λαού πήγαιναν στο Θέατρό μας και άκουγαν όπερα, για να μπορέσουν μετά να τραγουδήσουν στους δρόμους της γειτονιάς και τις πόλεις τους τις δικές τους δημιουργίες.

Όπως, σίγουρα, θα έχετε καταλάβει το σημερινό μας κείμενο ασχολείται με τις τέσσερις μουσικές εκδηλώσεις, που έγιναν στον τόπο μας την παραπάνω εορταστική περίοδο και με αφορμή αυτές θα προσπαθήσει, αναζητώντας πάντα την ταυτότητά μας, να δώσει λύσεις και διεξόδους.

Η πρώτη από αυτές πραγματοποιήθηκε το βράδυ των Χριστουγέννων στον καθεδρικό ναό της πόλης μας, τον μετασεισμικά ως κόλαφο της αισθητικής μας υψωμένο με θράσος στη γη της Ζακύνθου, Άγιο Νικόλαο των Ξένων, τον αληθινά ξένο, από τους πάντα δραστήριους «Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος». Η σημασία αυτής της εκδήλωσης, η οποία τείνει να γίνει θεσμός, είναι μεγάλη και η ετήσια επανάληψή της μπορεί να υποσχεθεί και την πολιτιστική μας ελπίδα για άνοδο και ποιοτική διασκέδαση. Το πλέον παρήγορο σημείο της ήταν τα δικά μας παιδιά, τα Ζακυνθινόπουλα, τα οποία με γνώση και σύνεση, όπου οφείλεται σε μακροχρόνιες σπουδές τους, ερμήνευσαν νότες αρμόδιες στον ιερό χώρο της εκκλησίας, αλλά και στον ιερότερο της πατρίδας του Παύλου Καρρέρ και χάρισαν στους συμπατριώτες τους πνευματική ανάνηψη και εορταστική ποιότητα. Κοντά τους όλοι αυτοί οι ερασιτέχνες -οι αληθινοί εραστές της τέχνης- οι οποίοι, συνεχίζοντας μια παράδοση αιώνων, ανάγκασαν τους συνεορταστές τους να αγνοήσουν την επικρατούσα αντίληψη της μουσικής που τραγουδιέται με στήθη, μπούτια, κοιλιακούς και δικέφαλους -σε σώματα ή και σημαίες- και να απολαύσουν την αρμονία της μουσικής, υμνώντας την μεγαλοσύνη της ενσαρκούμενης δημιουργίας. Τα μικρά παιδιά, επίσης, όπου πλαισίωσαν με τα «ωσαννά» τους την βραδιά, έκαναν τον νεογέννητο Χριστό στην καθαρά επτανησιακής τέχνης εικόνα του, η οποία με μυρτιές στολισμένη, ακολουθώντας την τοπική παράδοση, βρισκόταν στο τετράποδο, κάτω από την πορφυρή «Ουρανία», να χαμογελάσει και να νοιώσει έναν επιπλέον επουράνιο ύμνο για την σάρκωσή του, στην δική τους μορφή.

Το πιο σημαντικό, όμως, απ’ όλα ήταν πως η εκδήλωση αυτή έγινε μέσα σε μια εκκλησία, συνεχίζοντας, έτσι, όχι μόνο την ανοιχτόμυαλη παράδοσή μας, αλλά και την πρωινή ιερουργία. Για όσους μπορούν να καταλάβουν πιο πέρα από αυτό που βλέπουν -και αυτοί δεν ανήκουν στις απέναντι στεριές, όπου θέλουν να μας παραδώσουν στην «Προστασία» τους- αυτό σημαίνει Ζάκυνθος και αυτό Επτάνησος. Οι λοιπές ερμηνείες περιττεύουν.

Η δεύτερη ηχητική και ποιοτική παρουσία ήταν αυτή του «Grupo d’ Archi Veneto» στην αίθουσα του Μουσείου του νησιού μας, στις 30 Δεκεμβρίου και στις 2 Ιανουαρίου, με έργα A. Vivaldi, J. S. Bach, W. A. Mozart και F. J. Haydn και ανήμερα την Πρωτοχρονιά στο Πολιτιστικό Κέντρο Σαρακηνάδου, με δημιουργίες των J. Strauss και F. Lehar. Οι ήχοι που ακούστηκαν κάτω από την Μετάσταση της Θεοτόκου του Δοξαρά και της θρυλικής Φανερωμένης, αλλά και των έργων του Κουτούζη και του Καντούνη, όπου μας συνόδευαν από τους τοίχους, έδωσαν αιτία στην συνέχεια και ζωή στην ευθύνη. Χάρηκαν οι ιερές μορφές και ξέχασαν την ταλαιπωρία της θεομηνίας. Αισθάνθηκαν πως επανήλθαν στην πρωταρχική τους στέγη και πως μπορεί να επαληθευτεί ο ποιητής της πλατείας τους και να γεμίσει άνθη το «χάσμα του σεισμού». Υπενθύμιση μιας παλιάς δόξας του πάλαι ποτέ φημισμένου Τζάντε ήταν και η συμμετοχή κάποιων ντόπιων, των μικρών μαθητών του «Εύηχου», στο Μουσείο και μελών της Φιλαρμονικής του Δήμου Ζακυνθίων -και προς Θεού όχι «Ζακύνθου», όπως θέλουν τα Υπουργεία- στο Σαρακηνάδο. Αυτό μας επανέφερε στις σημαντικές στιγμές της ιστορίας μας, που εγχώριοι μουσικοί πλαισίωναν τις ορχήστρες στον πολλά προσφέροντα «Φώσκολο» και συνέβαλαν στην σωστή ψυχαγωγία των συμπατριωτών τους. Για το λόγο αυτό αρχίζουμε να πιστεύουμε πως τα δαχτυλίδια χάθηκαν, αλλά παρέμειναν τα δάχτυλα. Αν αξιοποιήσουμε αυτά που συνέβησαν εκείνες τις μέρες, υπάρχει μεγάλη ελπίδα να ανακάμψουμε.

Η τελευταία μουσική πανδαισία και προσφορά συνέπεσε και με την έσχατη γιορτή των ημερών, αυτήν των Φώτων, κάνοντάς την πραγματικά Θεοφάνια. Η «Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων Ζακύνθου» στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Σαρακηνάδου και πάλι παρουσίασε στο οικειοποιημένο πια με την τέχνη αυτή κοινό, έργα από το διεθνές ρεπερτόριο και έκλεισε τον δημιουργικό κύκλο με ένα ουσιαστικό απόκτημα του νησιού μας, το οποίο πρέπει να διατηρηθεί και να στηριχτεί, υλικά και ηθικά. Το τι διαθέτει η σημερινή Ζάκυνθος φάνηκε και πάλι αυτό το βράδυ και τόνισε περισσότερο την ευθύνη μας και υπενθύμισε την καταγωγή μας.

Αληθινά θα θέλαμε ν’ αναφερθούμε και στην προσφορά της άλλης μας χορωδίας, αυτής που έχει το όνομα του αξέχαστου Κωνσταντίνου Σαμψαρέλου, αλλά δεν μπορέσαμε να την παρακολουθήσουμε, όπως και πολλοί άλλοι συμπατριώτες μας, μια και συνέπεσε την ίδια ημέρα και ώρα με αυτή των «Τραγουδιστάδων τση Ζάκυθος» στην Μητρόπολη. Δεν αμφιβάλουμε, όμως, πως και αυτή ήταν αξιόλογη και πως πολλά πρόσφερε στην μουσική παιδεία των κατοίκων του τόπου μας.

Πολλά θα μπορούσαμε να επισημάνουμε και ακόμα περισσότερα να διδαχθούμε από τις παραπάνω καθαρά ποιοτικές και πολλά υποσχόμενες εκδηλώσεις. Ο χώρος, όμως, δεν μας επιτρέπει κάτι τέτοιο. Για το λόγο αυτό θα περιοριστούμε σε μια μόνο διαπίστωση. Η συμμετοχή του κόσμου σ’ αυτές ήταν μεγάλη και σίγουρα πολύ περισσότερη από το αναμενόμενο. Αυτό σημαίνει πως έχουμε εν μέρει αλλοτριωθεί, αλλά πως δεν έχουμε ακόμα ισοπεδωθεί. Ευθύνη, λοιπόν, των υπευθύνων είναι να καλλιεργήσουν αυτήν την αισθητική, τη αρμόζουσα στον τόπο μας και να την προσφέρουν στο κοινό του νησιού μας, που πιστό στην ιστορία και την παράδοσή του, είναι ικανό να κατανοήσει και να αγαπήσει πολύ περισσότερα από αυτά που οι λαϊκιστές τού προσφέρουν.

Το τελευταίο Δωδεκαήμερο, που ζήσαμε στη Ζάκυνθο ας είναι κάτι σαν τις ισάριθμες πρώτες μέρες του Αυγούστου. Ας προεικονίσει την ποιοτική συνέχεια των μηνών του νέου χρόνου. Αν αυτό συμβεί οι ελπίδες για επαναφορά και άνοδο θα είναι πολλές και βάσιμες. Η αληθινή παιδεία είναι κάτι σωστικό, σαν την Θεία Ενανθρώπηση, όπου και μουσικά βιώσαμε πρόσφατα.

Ας οδηγηθούμε και στην ένδοξή της Ανάσταση.
Related Posts with Thumbnails