Γράφει ο ΠΑΥΛΟΣ ΦΟΥΡΝΟΓΕΡΑΚΗΣ
Πού να κρύφτηκε το ελληνικό ταμπεραμέντο, το μεσογειακό χαμόγελο της λαμπρότητας του ήλιου και της γαλάζιας θάλασσάς μας, που καθρεφτίζει του ουρανού τ΄ άστρα και κάνει τους κανταδόρους να ευφραίνουν το σύμπαν; Κατσούφηδες και σκεπτικοί καταντήσαμε, σαν να βγήκαμε από την υπόγεια σπηλιά του Τροφωνίου. Αγέλαστοι, λέγεται, ότι μέναν για όλη τους τη ζωή όσοι βγαίναν από εκεί, όπου τη νύχτα δίνονταν χρησμοί μέσα σε τρομαχτικές τελετές. Πώς αλλιώς μπορούμε να είμαστε κι εμείς, σήμερα, παρά βαριά θλιμμένοι, με τους χρησμούς που ακούμε για όσα πρόκειται να μας συμβούν;
Για την ιστορική γνώση, ο Τροφώνιος* λατρεύτηκε στη Λιβαδειά ως μαντικός και χθόνιος θεός. Όποιος ήθελε να πάρει χρησμό απομονωνόταν σε ένα οίκημα μέσα στο τέμενός του και καθαιρόταν με την αποχή από τα θερμά λουτρά και τη διατροφή με κρέας θυσιασμένου κριού. Στη συνέχεια, ο χρηστηριαζόμενος λουζόταν στην Έρκυνα, αλειφόταν με λάδι και δύο ιερείς τον οδηγούσαν στις πηγές της Λήθης και της Μνημοσύνης. Από μια πλατφόρμα κατέβαινε σε χάσμα γης, όπου στο βάθος υπήρχε μια τρύπα χαμηλά στο έδαφος, μέσα από την οποία περνούσε ξαπλωμένος ανάσκελα κρατώντας στα χέρια του γλυκίσματα. Στο άδυτο αυτό παρέμενε μέχρι ν΄ ακούσει ή να δει από το Θεό τα μελλούμενα και ακολούθως, περνώντας πάλι από την τρύπα, έβγαινε στην επιφάνεια της γης. Τον παραλάμβαναν οι ιερείς, οι οποίοι, αφού άκουγαν τι είχε συμβεί, του έδιναν τις ερμηνείες των χρησμών και τον υποχρέωναν να αφιερώσει μια πινακίδα στον Τροφώνιο όπου αναγράφονταν όσα είχε ακούσει.
Μοιάζουμε να ’μαστε στο χάσμα του αδιεξόδου μ΄ ένα τρομαχτικά δυσοίωνο μέλλον, από όπου οι ιερείς της οικονομίας, της πολιτικής και της δημοσιογραφίας κλέψαν την ελπίδα μας με το μαντικό τους σαδισμό. Και σε ποιον να παραδώσουμε τώρα τις πινακίδες της οικονομικής μας κατάρρευσης;
Μήπως να καταφύγουμε στην Τρέλα, να γίνουμε οι αυλικοί της, μιας κι εκείνη μόνον κατορθώνει ν΄ απλώνει την αυτοκρατορία της ως και πάνω στους ίδιους «τους αυτοκράτορες», όπως ισχυρίζεται ό Έρασμος στο περίφημο έργο του (15ος αι.) «Μωρίας εγκώμιον»; Ή μήπως είναι αποτέλεσμα της τρέλας το κατάντημά μας; Ήταν ψόγος ή έπαινος η ρήση του μακαρίτη του Κ. Καραμανλή ότι «Η Ελλάς αποτελεί ένα απέραντο φρενοκομείον»;
«Κόρη του Πλούτου και της Ήβης η Τρέλα, (κατά τον Έρασμο) γεννήθηκε στα νησιά των Μακάρων, όπου όλα βλασταίνουν δίχως να σπείρεις και να οργώσεις. Απ΄ όλες τις μεριές ευφραίνει τα μάτια σου και τα ρουθούνια σου το χρυσό σκόρδο, η πανάκεια, το λησμοβότανο, η μαντζουράνα, η αμβροσία, ο λωτός, το ρόδο, ο υάκινθος, όλος ο κήπος του Άδωνι. Δυο τρισχαριτωμένες νύμφες τής δώσαν να βυζάξει, η Μέθη , η κόρη του Βάκχου, κι η Απαιδευσιά, η κόρη του Πάνα. Μέσα στη συντροφιά των αυλικών της υπάρχουν κι άλλες που αυξάνουν τη δύναμή της και την υπηρετούν πιστά: η Φιλαυτία, η Κολακεία, η Λήθη, η Μισοπονία (δηλαδή η Τεμπελιά), η Ηδονή η Άνοια, η Τρυφή κι εκεί πιο πέρα πώς ξεχωρίζουν οι δύο θεοί: ο ένας λέγεται Καλοφαγίας κι ο άλλος Υπναράς.
Για τον καθένα μας υπάρχει ένας ή και περισσότεροι ρόλοι από τους αυλικούς της Τρέλας που μπορεί να του ταιριάζει για ν΄ αντέξει μα κυρίως για να χαρεί τούτη την πρόσκαιρη ζωή του. Υπάρχουν όμως κι οι αυλικοί εκείνης της Τρέλας που αψηφά τους κινδύνους όταν έχει να υπερασπιστεί αγαθά και αξίες που στέκονται πάνω και από την ίδια του τη ζωή. Ποιοι άλλοι παρά μόνο οι αυλικοί αυτής της Τρέλας θα μπορέσουν να χλευάσουν την καπιταλιστική κρίση και τους χρησμούς της; Μα και ποιοι άλλοι μπορούν να τα βάλουν μ΄ αυτό το ανελέητο οικονομικό σύστημα παρά μόνο οι τρελαμένοι αγωνιστές; Τέτοιοι δεν ήταν κι οι αγωνιστές του Εικοσιένα (400 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τότε που οι Τούρκοι έγδαραν ζωντανό τον μητροπολίτη Τρίκκης Διονύσιο Φιλόσοφο στα Γιάννινα καταπνίγοντας στο αίμα το «παρανοϊκό» επαναστατικό του κίνημα…) ή εκείνοι που αντιστάθηκαν στο φασισμό και το ναζισμό του προηγούμενου αιώνα;
Φαίνεται σοφός ο στίχος, που σε μια διαφορετική περίπτωση τραγουδά «χαμογέλα, η ζωή είναι μια τρέλα». Δικαίως ο Έρασμος την εγκωμιάζει κι εμείς ας ζητωκραυγάσουμε την ενθρόνισή της στο ψηλότερο βάθρο τούτη τη δύσκολη στιγμή. Ίσως, έτσι, ξαναβρεθούμε στο ύψος μας και κρατήσουμε γερά τις ασπίδες της άμυνάς μας ενάντια στην οικονομική λαίλαπα που καταβροχθίζει τα αιματοβαμμένα δικαιώματά μας…
* Το ιερό του βρισκόταν στην αριστερή όχθη του ρέματος της Έρκυνας. Μέσα στο άλσος υπήρχε ναός του με λατρευτικό άγαλμα, έργο του Πραξιτέλη, ενώ το μαντικό ιερό του εντοπίστηκε και ανασκάφηκε στο όρος του Προφήτη Ηλία. Η φήμη του άρχισε να απλώνεται από τον 6ο αι.π.Χ. και έπαψε να χρησμοδοτεί τον 5ο αιώνα μ.Χ.
Ζάκυνθος, 18-9-2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου