© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2008

Κάρολος Παπούλιας: "Θέλουμε και χρειαζόμαστε πολίτες που να αγωνίζονται για κάτι περισσότερο από την προσωπική τους ευημερία"

[Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια στην τελετή αναγόρευσής του σε Επίτιμο Διδάκτορα της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην Κομοτηνή, 1 Οκτωβρίου 2008]


Κύριε Πρύτανη του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου,
Κύριε Πρόεδρε του Τμήματος της Νομικής Σχολής,
Αγαπητοί μου φοιτητές,
Κυρίες και Κύριοι,

Αποτελεί ξεχωριστή τιμή για μένα η αναγόρευσή μου σε Επίτιμο Διδάκτορα της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Ενός Πανεπιστημίου του οποίου η 24 ετών διαδρομή έχει συμβάλει σημαντικά στην πνευματική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Θράκης.

Επέλεξα ως θέμα της σημερινής μου ομιλίας τις βασικές αρχές της διεθνούς συνεργασίας και θα θίξω ορισμένους βασικούς πυλώνες που στηρίζουν αυτή την υπαρξιακή ανάγκη της ανθρωπότητας: Το Διεθνές Δίκαιο, την ιστορία και τα διδάγματά της, την ευθύνη όλων μας για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη σε παγκόσμια κλίμακα, την πρόκληση των περιβαλλοντικών αλλαγών.

Αναμφισβήτητα στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, αποκρυσταλλώνονται σε συγκεκριμένη ιστορική στιγμή οι σημαντικότερες κανονιστικές διατάξεις που διέπουν τα υποκείμενά του. Διατάξεις, η παράβαση των οποίων επιφέρει σοβαρές παθογένειες στη διεθνή ζωή.

Και αποτελεί από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας η δημιουργία, με όλες τις σοβαρές ατέλειές του, ενός πλαισίου, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, όπου είναι δυνατό το διεθνές δίκαιο να αποτελεί, τουλάχιστον, παράγοντα μη αμελητέο στις συγκρούσεις ισχύος.

Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μια τάση σχετικοποίησης των αρχών αυτών. Ίσως τα χρόνια που πέρασαν από την καταστροφή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μας κάνουν να λησμονούμε τους καταστροφικούς κινδύνους που κρύβει η εκτός διεθνούς δικαίου άσκηση βίας. Μας κάνουν να παραβλέπουμε ότι επλανήθησαν πλάνη οικτρά, όσοι θεώρησαν, πως με εκτός δικαίου συμπεριφορές ή με παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι δυνατόν να κατοχυρωθεί η ασφάλεια.

Και είναι έννοιες, όπως αυτή του προληπτικού πολέμου, που καταδεικνύουν με τον πιο δραματικό τρόπο τη σύγκρουση μεταξύ δικαίου και ισχύος και δοκιμάζουν το οικοδόμημα των Ηνωμένων Εθνών.

Η διαπίστωση της ανάγκης να αντιμετωπιστούν οι αδικίες που δημιουργεί το σημερινό διεθνές οικονομικό σύστημα παραγωγής και διανομής αγαθών, καθώς και η πιεστική ανάγκη της αποτελεσματικής προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμια κλίμακα, οδήγησε στην ανάπτυξη, κατά τα τελευταία χρόνια, του λεγόμενου Διεθνούς Δικαίου της αλληλεγγύης.

Πιστεύω ότι το δίκαιο της αλληλεγγύης θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, ώστε να μπορέσει να συμβάλλει ουσιαστικά στην άμβλυνση των ανισοτήτων που τόσο επιβαρύνουν το παγκόσμιο σύστημα.

Κυρίες και Κύριοι,

Η γενιά μου έζησε την τραγικότητα του πολέμου, την ηθική και υλική έρημο της δεκαετίας του ΄40. Έζησε τον ψυχρό πόλεμο που σε πολλά μέρη της γης εκδηλώθηκε με τη φρίκη των συρράξεων. Έζησε όμως και τη δύναμη των λαών να ξεπερνούν τα μίση του παρελθόντος.

Με την μεταπολεμική πορεία της, η Ευρώπη βίωσε την κορυφαία ίσως διαδρομή της πολιτικής της ιστορίας, τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια νέα πραγματικότητα για τον ευρωπαίο πολίτη, για τον οποίο η διάβαση του Ρήνου στα γαλλογερμανικά σύνορα, δε θυμίζει τίποτα από τις φρικαλέες και αιματηρές αντιπαραθέσεις αιώνων.

Πιστεύω βαθιά στη δυνατότητα των λαών να πλάθουν την ιστορία τους. Στην υποχρέωσή τους να ξεπερνούν το παρελθόν. Και στην ειρήνη και τη φιλία σαν απόλυτη αξία, αναγκαία προϋπόθεση τόσο για την ευημερία του απλού πολίτη όσο και για την πρόοδο κοινωνιών και κρατών.

Γι’ αυτό και αισθάνθηκα μια ιστορική ικανοποίηση όταν μαζί με τον Πρόεδρο της Βουλγαρίας εγκαινιάσαμε τη διάβαση Νευροκοπίου. Η σεμνή γιορτή για τη σήραγγα Ελληνοβουλγαρικής φιλίας με τον Πρόεδρο Παρβάνωφ το Δεκέμβριο του 2005 και τη Βουλγαρία εταίρο στην Ένωση συμβόλισε με τον πιο εναργή τρόπο τη νέα εποχή στις σχέσεις μας.

Θέλω μια τέτοια εποχή να έλθει, όσο πιο γρήγορα, και στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Ξέρω όμως ότι αυτό θα εμποδίζεται όσο συνεχίζεται η κατοχή της Κύπρου, όσο η τήρηση του Διεθνούς Δικαίου στο Αιγαίο δεν είναι απόλυτη.

Κύριε Πρύτανη,
Κυρίες και Κύριοι,

Σήμερα το διεθνές πιστωτικό σύστημα βιώνει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην παγκόσμια οικονομική ιστορία.

Η κρίση αυτή ξεκίνησε εκτός Ευρώπης, από τις ΗΠΑ, όμως, όπως είναι γνωστό, οι πιστωτικές κρίσεις δεν είναι γεγονότα περιορισμένα σ’έναν τόπο. Γι’αυτό και η γέννηση αλλά και η θεραπεία τους μας αφορούν όλους. Ιδίως μάλιστα όταν η ανάγκη μιας κρίσης επιβάλλει πλέον τον επιμερισμό της δαπάνης για τη διάσωση της οικονομίας σε όλη την κοινωνία.

Άλλωστε, ας μη λησμονούμε ότι το κάθε νοικοκυριό καθώς και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, από την ομαλή λειτουργία των οποίων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η εργασία, θα υποφέρουν από τους περιορισμούς στην πίστωση και την υπερτίμηση της αξίας των χρημάτων.

Η κρίση αυτή έδειξε τη μεγάλη αδυναμία που μπορεί να παρουσιάσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό οικοδόμημα, όταν, στο κυνήγι των περισσότερων κερδών, υποτιμώνται οι κίνδυνοι και επικρατεί η απληστία. Όταν νομοθετικά επιτρέπεται χωρίς όρους και όρια ο διαχωρισμός της ευθύνης από τα κέρδη. Όταν θεωρείται ότι η ρευστότητα στην παγκόσμια οικονομία είναι ικανή ασπίδα για την προστασία από υπερβολές.

Πιστεύω ότι η κρίση αυτή θα διαμορφώσει μια νέα γενιά οικονομικής σκέψης. Όπως υπερβολές στη δεκαετία του ΄70 συνέβαλαν στους υψηλούς πληθωρισμούς και αποτέλεσαν το οικονομικό παράδειγμα για τα λεγόμενα οικονομικά της προσφοράς, έτσι και η παγκόσμια αγωνία για την διάσωση των οικονομιών θα προωθήσει μια οικονομική σκέψη που θα επιβάλει κανόνες σωφρονισμού και ευθύνης στη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Όπου θα υπάρχει ένα σύστημα διαφάνειας των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ώστε να μην είναι αδύνατη ακόμη και η αποτίμηση των ζημιών σε μια κρίση.

Και επειδή, όπως είδαμε, στην ανάγκη ζητείται η αλληλεγγύη όλων, επιβάλλεται όπως και κατά το παρελθόν η ενεργοποίηση των μηχανισμών της διεθνούς συνεργασίας σε ανώτατο επίπεδο για να αποφύγουμε την επανάληψη των πρακτικών που οδήγησαν την παγκόσμια οικονομία στο σημερινό τέλμα. Και θέλω να επαναλάβω μια προτροπή του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ κ.Ban Ki-moon από τον πολυσήμαντο λόγο που εκφώνησε στην 63η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών: Χρειαζόμαστε έναν νέο τρόπο αντίληψης της ηθικής και της ευθύνης στην οικονομία, περισσότερη συναίσθηση του τί συνεπάγονται οι οικονομικές κρίσεις και αποφάσεις για τους πολλούς. Αλλά και λιγότερη στερούμενη κριτικής θεώρησης, πίστη στις μαγικές ικανότητες της αγοράς.

Κυρίες και Κύριοι,

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης απαιτείται να τεθεί εκ νέου το ζήτημα των όρων της συμμετοχής πολιτών και εθνών στην παγκόσμια αγορά που δημιουργείται. Πρέπει να κάνουμε ένα ακόμη βήμα και να αναζητήσουμε μηχανισμούς αναδιανομής του πλούτου σε διεθνή κλίμακα, όχι μόνο ώστε να περιοριστούν τουλάχιστον οι συνέπειες της δυσμενούς μεταχείρισης την οποία υπέστησαν ορισμένοι λαοί. Αλλά και για να ενισχυθεί η παγκόσμια σταθερότητα.

Το Περιβάλλον, κυρίες και κύριοι, είναι ένας άλλος τομέας όπου υπάρχει σαφής αλληλεξάρτηση όλων από όλους. Αλληλεξάρτηση όχι για το περιττό αλλά για την ίδια την ύπαρξη της ζωής μας στον πλανήτη. Συνιστά επομένως έναν τομέα όπου επιβάλλεται η υπερεθνική συνεργασία. Στην Κοπεγχάγη θα συνεχιστεί το 2010 η Σύνοδος του Bali.

Καθώς η αλληλεξάρτηση είναι προφανής, επιβάλλεται η λήψη μέτρων ώστε να ενισχυθεί η κοινή δράση των λαών για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων πλανητικής κλίμακας. Ώστε να οδηγηθούμε σ’ένα πιο αποτελεσματικό Διεθνές Δίκαιο του Περιβάλλοντος και σε μια εχέφρονα πρακτική.

Κυρίες και Κύριοι,

Σε χώρους πνευματικής όσμωσης και δημιουργίας, όπως το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, αναπνέει η προσδοκία για ένα καλύτερο αύριο.

Οι νέοι άνθρωποι που αναζητούν εδώ τον επιστημονικό δρόμο για την ατομική, αλλά και τη συλλογική ελπίζω, τελείωση ανήκουν σε μια γενιά που θα βρεθεί αντιμέτωπη με την ανατροπή όλων όσων μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν δεδομένα: Από την κλιματική αλλαγή μέχρι την κατάρρευση ενός συγκεκριμένου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό η ευθύνη εκείνων που έχουν το καθήκον να διδάξουν και να καθοδηγήσουν τους φοιτητές και τις φοιτήτριες είναι βαριά και με σημασία που υπερβαίνει τα όρια του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου.

Θέλουμε και χρειαζόμαστε πολίτες που να αγωνίζονται για κάτι περισσότερο από την προσωπική τους ευημερία. Και αυτό είναι το σημαντικότερο μάθημα που έχετε να παραδώσετε. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, μπορεί να συνεχίσει να είναι κοιτίδα έμπνευσης, πρότασης και πρωτοπορίας.

Σας ευχαριστώ.-

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails