© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2011

Σονέτα ερωτικών ιάμβων

Γράφει ο Παύλος Φουρνογεράκης


Φλέβισε κι εφέτος ο Φλεβάρης κι η φύση γυαλίζει ήρεμη κάτω από τις λαμπρές ηλιαχτίδες στη διαύγεια της βορινής αύρας. Η λευκοντυμένη μυγδαλιά εξαϋλωμένη μυρώνεται στην άκρη του κήπου από μοσχοβόλο θυμίαμα και τα μανουσάκια υποκλίνονται μεθυστικά στη νυφική κορμοστασιά, προστάτες- φρουροί ανείπωτης ομορφιάς. Το πρώτο ερωτικό κάλεσμα ανθοφορεί την ελπίδα του ερχομού της άνοιξης κι απωθεί χειμωνιάτικες θλίψεις στη νάρκη του μολυσμένου παρελθόντος.

Μήτε να την αγγίξω μπόρεσα στην απογευματινή βόλτα, μήπως και της χαλάσω την παρθενική ομορφιά της. Κι εκείνη, φαίνεται, κολακεύτηκε και μου έριξε ένα μόνο μικρό πέταλο από τα άνθη της. Νόμισα ότι πέταγα κι εγώ στους αιθέρες λες κι ερωτεύτηκα, μαγεμένος από το κάλλος της μορφής της.

Τάχα, γι' αυτό να διάλεξαν τα μέσα του Φλεβάρη για τη γιορτή των ερωτευμένων; Σκέφτηκα! Πόσοι άραγε θα γιορτάσουν τη φλόγα της αγάπης και του έρωτα στο θεϊκό βήμα της φύσης μακριά από το μολυσμένο τσιμέντο της πόλης και τις πλαστικές ματιές των βιτρίνων; Πόσοι θα μεθύσουν από το χάδι της οσμής των ανθισμένων λουλουδιών στα διάσπαρτα τολμηρά μπουκέτα της χειμωνιάτικης φύσης; Και πόσοι θα γράψουν ή θ' απαγγείλουν ερωτικούς στίχους και δεν θα βαλτώσουν στην ευτέλεια της εφήμερης εμπορικότητας;

Να σκάψω λίγο στις ρίζες θέλησα, ξεφυλλίζοντας αράδες της ζακυνθινής ποίησης. Ποια η έκφραση του έρωτα στων προγόνων τα ποιητικά αθλήματα σώζονται και σώζουν; Σαν το Μαθιό Γιαμαλάκη Μαρτζώκη, που έψαξε και βρήκε-δάκρυσε τις γονεϊκές τζαντιώτικες ρίζες κινήθηκα… Στα ράφια της σχολικής βιβλιοθήκης ποζάρει τ΄ ανθολόγιο ποίησης («οι Βάρβαροι στίχοι») του Στέφανου Μαρτζώκη. Μέρα με τη μέρα ανακαλύπτουμε (πρέπει!) την ιστορία μας. Πόσα μαθαίνουμε και πόσα αγνοούμε, πόσο την αγνοούμε, μα και πόσο την φέρουμε μέσα μας αναπότρεπτα.

Στέφανος Μαρτζώκης (1855-1913), (προπάππος του Μαθιού από τη μητέρα του Μαρία, επίσης ποιήτρια) σχεδόν άγνωστός μου Ζακυνθινός ποιητής, με μεγάλη αδυναμία προς το ωραίο φύλο. Στα ερωτικά του σονέτα, τα ρομαντικά εκφραστικά μέσα συνδυάζονται με το ρεαλισμό του θέματος. Πολύ συχνά παρατηρείται η μεταστροφή από την εξιδανίκευση της γυναίκας σε πάναγνη οντότητα στην εντελώς γήινη θεώρησή της ως ποθητού αλλά και ως μισητού αντικειμένου…

Διάλεξα ένα ερωτικό σονέτο (ιαμβικός ενδεκασύλλαβος) δείγμα μαρτζωκικής ποίησης της τελευταίας πνοής του προπερασμένου αιώνα (1898):

(Μου λες πως ζω στο μολυσμένο χώμα)

Μου λες πως ζω στο μολυσμένο χώμα
και δεν μπορώ ν΄ ανοίξω τα φτερά μου
να ψάλει αγάπες θεϊκές το στόμα
κι αγνούς παλμούς ν΄ ακούσω στην καρδιά μου

Όσο φτάνει τ' αφράτο σου το σώμα
τόσο μπορεί να φθάσει η φαντασιά μου
στην ύλη ζω και μες τη λάσπη ακόμα
κι εσέ ποθώ να κλειώ στην αγκαλιά μου

Του κορμιού τη ρόδινη ατμοσφαίρα
δεν πιθυμώ καθόλου να περάσω
θέλω να ζω στο μυρωμένο αέρα

Κι αν τώρα που μπορώ να σ' αγκαλιάσω
γένεις ψηλή και φθάσεις τον αιθέρα,
θα ιδείς φτερά πως έχω να σε φτάσω.

Σε βάθρο αρχαίου αγάλματος που απεικόνιζε το Έρωτα είχε χαραχθεί ένα ερωτικό επίγραμμα του Διοφάνους του Μυριναίου από τη Λέσβο:

«Τριλληστής ο Έρως καλοίτ' αν όντως
Αγρυπνεί, θρασύς, απογυμνώνει»
(Τον Έρωτα τρεις φορές ληστή να αποκαλούν θα πρέπει. Είναι άγρυπνος, είναι θρασύς, απογυμνώνει)

Ποιος θ' αρνιόταν να μείνει γυμνός και ξάγρυπνος για τη φλόγα του έρωτα και δε θα συγχωρούσε ακόμα και τη θρασύτητά του, αντί να μένει ανέραστος στο περιθώριο της ζωής;

Ζάκυνθος, 8-2-2011


ΥΓ. Το περασμένο Σάββατο (5-2-2001) ο τελευταίος απόγονος των Μαρτζώκηδων Μαθιός Γιαμαλάκης-Μαρτζώκης, αξιόλογος σκηνοθέτης και ζωγράφος, παραβρέθηκε στον κινηματογράφο «Φώσκολος», όπου παρουσίασε δείγματα της σκηνοθετικής του δημιουργίας. Στην όμορφη κι ενδιαφέρουσα αυτή εκδήλωση ο Διονύσης Σέρρας προλόγισε την ιστορία των Μαρτζώκηδων και η Κατερίνα Δεμέτη μίλησε για τη ζωγραφική του και πρόβαλε έργα του σε ηλεκτρονική μορφή.


Βιβλιογραφία:

1. Στέφανος Μαρτζώκης, Στίχοι Βάρβαροι και άλλα ποιήματα, εκδ. Ωκεανίδα.
2. Βασ. Ι. Λαζανά, Τα Αρχαία Ελληνικά Επιγράμματα, εκδ. Παπαδήμα.

* * * Το έργο είναι ελαιογραφία του Μαθιού Γιαμαλάκη, Άτιτλο, 1994

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails