Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ
Επίκαιρο, λοιπόν, το σημερινό μας κείμενο, κατά την παλιά συνήθεια των αρθρογράφων των πολυάριθμων, παλιών εντύπων του νησιού μας, που τόσα πρόσφεραν στον πολιτισμό του και φόρος τιμής σ’ αυτόν, που ελλείψει εξουσίας, είναι ο μόνος φύλακας του πάλαι ποτέ κραταιού και φημισμένου «Φιόρου του Λεβάντε» και ο μοναδικός στον οποίο, πια, μπορούμε να καταφεύγουμε και να ελπίζουμε.
Για την σημερινή γιορτή ο πολύς Αρχιεπίσκοπος Ζακύνθου και ιστορικός της, το μεγάλο αυτό θύμα της κοντόφθαλμης πολιτικής, ο Νικόλαος Κατραμής συνέθεσε την εποχή της ευδόκιμης επισκοπής του ένα ειδικό μεγαλυνάριο, το οποίο, δεν ξέρουμε γιατί, παρ’ ότι περιεκτικό και εύστοχο, δεν πέρασε ποτέ στην λατρεία μας ή πιο σωστά δεν παρέμεινε και δεν καθιερώθηκε, επειδή ίσως επί των ημερών του αναμφίβολα θα ψαλόταν και θα ακουγόταν. Το ανακάλυψε ο ακαταπόνητος Ντίνος Κονόμος και το πρωτοδημοσίευσε στο περιοδικό του, τα πολλά προσφέροντα Επτανησιακά Φύλλα και συγκεκριμένα στην σελίδα 123 του τόμου ΙΓ΄, 4, που τυπώθηκε και κυκλοφόρησε στην Αθήνα το Φθινόπωρο του 1986, μαζί με ένα ανέκδοτο, επίσης, δίπλωμα απονομής του Χρυσού Σταυρού των Ιπποτών του Τάγματος του Σωτήρος, το οποίο απονεμήθηκε από τον Γεώργιο το Α΄ στον πολυτάλαντο Zακύνθιο Ιεράρχη και μια επιστολή του Σοφοκλέους Κωνσταντίνου Οικονόμου προς τον προκαθήμενο της τοπικής μας εκκλησίας. Η δημοσίευση αυτή ήταν, όπως τονίζει ο συγγραφέας της, ένας φόρος τιμής στον λόγιο κληρικό με την αφορμή συμπλήρωσης, τότε, εκατό χρόνων από τον θάνατό του.
Το μεγαλυνάριο του Κατραμή δημοσιεύεται από τον Κονόμο στην χειρόγραφη μορφή του. Στην ουσία αφορά την χειμωνιάτικη γιορτή του Αγίου μας, αυτήν της επετείου της κοίμησής του, στις 17 Δεκεμβρίου, μια και όπως σημειώνεται σαν τίτλος είναι «Μεγαλυνάριον τη ιθ΄ Δεκεμβ[ρί]ου εν η γίνεται η Ιερά απόθεσις του Παντίμου Σκήνους του Αγίου Διονυσίου». Επειδή, όμως, τότε η αυγουστιάτικη γιορτή δεν είχε ούτε την μορφή, ούτε την λαμπρότητα της σημερινής, θα μπορούσε να λέγεται και στην σημερινή τελετή.
Το αντιγράφουμε από την παραπάνω έκδοση και το προσφέρουμε στους Ζακυνθινούς όλους για να διαβαστεί, μια και δεν θα ακουστεί στην σημερινή εορταστική λήξη, τιμώντας μαζί με τον πολιούχο μας και τον διαπρεπή μας Ιεράρχη, που οι ιστορικές σελίδες που έγραψε και μας άφησε, σαν παρακαταθήκη και κληρονομιά, είναι για μας πολύτιμη μαρτυρία και μέσο στήριξης και σταθεροποίησης:
«Τρίτην της πανσέπτου σου Εορτής, ημέραν ποιούντες, ου παυσόμεθα εξυμνείν, και θερμώς
«Τρίτην της πανσέπτου σου Εορτής, ημέραν ποιούντες, ου παυσόμεθα εξυμνείν, και θερμώς
Εξάδειν, Σε τον Οικείον Ρύστην, και προς Θεόν τε Πρέσβυν, ω Διονύσιε».
Ευχής έργο θα ήταν το ποιητικό αυτό πόνημα του Νικολάου Κατραμή να μπει στην λειτουργική διάταξη της τοπικής εκκλησίας και να ακούγεται κάθε χρόνο στα «Μπασίματα» του Αγίου, σαν ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης στον μεγάλο Ζακύνθιο, που το συνέθεσε.
Μα και το γνωστό μεγαλυνάριο του Προστάτη του νησιού μας, το οποίο δεν ακούγεται μόνη τις ημέρης των γιορτών του, αλλά σε όλες τις εκκλησίες του νησιού, σε κάθε λειτουργία, σαν ένδειξη μέγιστης λατρείας στο πρόσωπό του και σαν ένα δείγμα της πολλαπλής της έκφρασης, έχει αποδοθεί στην καθημερινή γλώσσα του λαού, από τον, κατά τον Διον. Ρώμα, «χαμωλόγο» ποιητή Διονύσιο Ι. Τσακασιάνο. Την εύστοχη αυτή μετάφραση έχει συμπεριλάβει ο ποιητής Διονύσης Σέρρας στο βιβλίο του «Ανθολόγιο ποιημάτων για τον Άγιο Διονύσιο», το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου και Στροφάδων, το 1997, με αφορμή το, τότε, «Έτος Αγίου Διονυσίου». Το αντιγράφουμε και αυτό:
Χαίρε γλυκό κι ολόλαμπρο της Ζάκυνθος βλαστάρι
της Αίγινας Επίσκοπε κι ακοίμητε Πατέρα
των Σροφαδιών ολόφωτο κι ουράνιο Παλληκάρι
που έλαμψες στην Εκκλησιά, σαν τον τρανό αστέρα.
Μακάριος φέγγεις τρεις φορές στο φως που έχει η Τριάδα
κι είσαι στων Αρχιερέων μας τη λαμπερή πλειάδα.
Δόξα, που ο νους θα υμνήσει
Γλυκέ μου Άγιε Διονύση!
Η μετάφραση αυτή, πρέπει να σημειωθεί, μελοποιήθηκε από τον ταλαντούχο και μοναδικό Πιέρρο Δ. Πανταζή, με τίτλο «Άγιος Διονύσιος - Αρχιεπίσκοπος Αιγίνης» και σίγουρα αρκετές φορές πρέπει να ακούστηκε, σαν φόρος τιμής στον «ακοίμητο Πρέσβη» του νησιού μας.
Οι παραπάνω δύο περιπτώσεις είναι μονάχα ένα μικρό δείγμα της αγάπης των Zακυνθινών και της υπέρμετρης λατρείας για τον Άγιό τους, αλλά και ένα μικρό μόνο πετραδάκι του πολύτιμου, μεγάλου ψηφιδωτού, που λέγεται ζακυνθινή δημιουργία.
Επαναφέροντάς τα στην δική μου μνήμη πρώτα, για να τα δώσω, στην συνέχεια και στην δικιά σας, αναρωτήθηκα τι κάνουμε εμείς οι νεώτεροι, που θέλουμε τάχα την συνέχιση του πολιτισμού μας, για την διάσωσή τους. Σκέφτηκα, μάλιστα, μήπως θα ήταν προτιμότερο και πιο σώφρον αν όλοι αυτοί, από τις αρχές, έως και τα πιο απλά και μικρά πολιτιστικά σχήματα, αντί χωρίς σκέψη και σκοπό να καλούν κάθε χρόνο διάφορα γνωστά καλλιτεχνικά σχήματα, τις περισσότερες φορές άσχετα με την παράδοσή μας και αμφίβολης ποιότητας, δεν εξαντλούσαν σε αυτά, έτσι αβασάνιστα και αντιγραφικά, τις αναζητήσεις τους, αλλά διέσωζαν και διαιώνιζαν όλα εκείνα που δημιουργήθηκα πριν από εμάς για μας και κινδυνεύουν να περάσουν στην οριστική αφάνεια.
Αυτό που μας κάνει να διαφέρουμε από τα υπόλοιπα αδελφικά Επτάνησα, στον χώρο της λατρείας, είναι πως ο δικός μας Άγιος είναι πραγματικά δικός μας. Είναι δηλαδή γέννημα και θρέμμα του τόπου μας, ζακυνθινόπουλο.
Ας τον παρακαλέσουμε, λήγοντας η καλοκαιριάτικη γιορτή του, αντιγράφοντας τον εθνικό μας ποιητή, Διονύσιο Σολωμό, «να μην αφήσει το νησί έρμο στη δυστυχιά του», αλλά να δεηθεί για να επανέλθει και να επαναφέρει κάτι από το παλιό του πρόσωπο. Και αν ούτε ο ίδιος ο Θεός δεν μπορεί να τα βάλει με την κακοδαιμονία μας, εκεί που φτάσαμε, επαναλαμβάνοντας και πάλι τον μεγάλο δημιουργό μας, ας ψιθυρίσουμε ικετευτικά: «Κι’ αν ίσως κι’ η παράκληση δεν φτάνει, θύμισέ Του, πως είχες έναν αδελφό κι’ έκρυψες το φονιά του!!».
Γιατί, αληθινά, μονάχα ένα θαύμα μπορεί να μας σώσει.
Χρόνια πολλά και «βοήθεια μας ο Άγιος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου