© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Δευτέρα 29 Αυγούστου 2016

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΙΚΕΣΙΟΣ ΛΟΓΟΣ (ποίημα)


Στὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πέργης κ. Εὐάγγελον 


Τὶς ρίζες κάθε μας  προσευχῆς 
θυμίαμα τὶς ποτίζει.
Φύτευμα λές,
ὑπομονῆς καὶ ταπεινοφροσύνης.
  
Ἀνησυχία οὐρανοῦ
Οἱ ἔγνοιες μας οἱ καθημερινές
ἀλλὰ κι οἱ ἐκτροπὲς ἀκόμα.
Δίχως γραμματόσημο
τῶν προσευχῶν μας οἱ ἐπιστολές
τὸ ἴδιο κι οἱ ἀπαντήσεις.
Τί ἄλλο θαῦμα, λοιπόν;

Λιποθυμία Θεοῦ
ἀπὸ ἀναθυμιάσεις 
ἐφάμαρτου βίου μου.
Καὶ δὲν ἀνησυχῶ
μήτε καὶ ντρέπομαι...

Κράτημα 
Σὲ ἦχο ἄγνωστο.
Ὡστόσο ὁ Θεὸς δακρύζει....


π. κ. ν. κ. σκόπελος, 2010

Τρίτη 16 Αυγούστου 2016

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΤΟ ΑΛΛΟ (ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΠΙΑ) ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟ ΤΟ ΚΛΗΜΑ


Στὸν Παναγιώτη τὸ Γιατρό, ἐγκάρδιος χαιρετισμὸς γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του.
Τὸν Αὔγουστο, ὅπως εἶναι γνωστό, τὸν σημαδεύει, καὶ μὲ ἱεροπρέπεια κι ἄφατη συγκίνηση τὸν περιβάλλει, ἡ μεγάλη καὶ κορυφάια γιορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Παναγίας μας, ποὺ σταλάζει, στοὺς ὅσους πιστούς, δροσοσταλίδες κατανύξεως καὶ εὐλογίας.
Ὡστόσο, μὴ λησμονοῦμε πὼς ὁ Αὔγουστος ἦταν γιὰ τὸ παλιό μας τὸ χωριό, τὸ Κλμα, ὁ μήνας συνάξεως τῶν καρπῶν, ἰδίως δὲ τοῦ εὐαίσθητου καὶ ὑπέροχου δαμάσκηνου, τὸ ὁποῖο ἔπρεπε νὰ συναχθεῖ καὶ νὰ δοθεῖ γιὰ ἐπεξεργασία, χωρὶς χρονοτριβή, ἀμέλεια καὶ ἀκαματοσύνη. Γιατὶ χάνονταν τότε οἱ κόποι ἑνὸς ὀλάκερου χρόνου. Κι ὁ λόγος εἶναι γιὰ «τοὺ κουρόμλου ἀζάν», ὅπως τό λέγανε, τὸ ὁποῖο συνἀζονταν τὶς πρῶτες μέρες τοῦ Αὐγούστου, ἁπλώνονταν στὸν ἥλιο κι ὕστερα ψήνονταν σὲ εἰδικοὺς κλιβάνους. Ὡστόσο τὸ μάζεμα ἔπρεπε νὰ γίνει ἔγκαιρα καὶ μὲ προσοχή, ὥστε νὰ μὴ «σπάσει»ὁ καρπός καὶ λιώσει.
Αὐτὲς τὶς μέρες, λοιπόν, ὅλο σχεδὸν τὸ χωριὸ ἦταν στὸ πόδι καὶ πρωΐ-πρωΐ, πρὶν φέξει καὶ «χτυπήσει» ὁ λιος, ξεκινοῦσε γιὰ «τσ’κουρουμλιῶνις», μὲ τὰ ζά του φορωμένα «τ᾿ ἀgειά», δηλαδή, «τς᾿ κουφίνις ἤ τὰ καφάσα».
Ἀντιλαλοῦσαν τότε οἱ πλαγιὲς ἀπὸ τὶς φωνὲς τῶν συλλεκτῶν, ἀλλὰ καὶ οἱ δρόμοι, τὰ μονοπάτια δηλαδή, ὅπου τὰ μουλαρια καὶ τὰ γαϊδουράκια κάνανε τὴ μέρα ἀτέλειωτες στράτες. Κι ἔτρεχε ποτάμι ὁ ἰδρῶτας, γιατὶ Αὔγουστος ἦταν στὸ ἔμπα του, κι ἄς ἔκανε καὶ μελτέμια.
Τὰ δαμάσκηνα τὰ πηγαίνανε ἔγω ἀπὸ τοὺς φούρνους καὶ τὰ ἁπλώνανε-παλιοτερα σὲ σπαρτίνες καὶ μετὰ σὲ τελάρα. Ἀπὸ μακρυὰ δὲ φαίνονταν ἁπλωμένα σὲ μικρὲς γαλάζιες λιμνες καταμεσὺ τοῦ χρυσοπράσινου τοπίου.
Στὸ χωριό μας εἴχαμε τότε δυὸ φούρνους, γύρω ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἁπλώνονταν τὰ κορόμηλα γιὰ νὰ λιαστοῦν. Ὁ ἕνας ἦταν στὸ Ρέμα κι ὁ ἄλλος σχεδὸν μέσα στὸ χωριό. Εὐωδίαζε ὁ τοπος τότε ἀπὸ κείνη τὴ μοσχοβολιά, ποὺ ἁπλώνονταν σ᾿ ὅλο τὸ χωριό κι ἀνακατεύονταν, ἰδίως τὴ νύχτα, μὲ τὶς ἄλλες εὐωδιές: τοῦ βασιλικοῦ, τῆς μαντζουράνας, τοῦ καμμένου ξύλου, τοῦ πεύκου καὶ τῆς ἁρμύρας.
Κι ὅταν ἔφτανε τῆς Παναγιᾶς σταματοῦσαν γιὰ λίγο τὰ ἔργα τους οἱ χωρικοί-μέρα ποὺ ἦταν καὶ τὰ ζὰ ποὺ κουβαλοῦσαν τοὺς καρπούς, τώρα τὰ σαμάρια τους ἦταν στολισμένα μὲ κιλίμια καὶ καθαρὲς κουρελοῦδες, γιὰ νὰ καθίσουν μὲ τὰ καλά τους οἱ νοικοκυραῖοι νὰ πᾶνε στὸ διπλανὸ τὰ χωριό, στὴν Πλατάνα ποὺ εἶχε τὸ πανηγύρι της. Τὸ Πανηγυρι τῆς Παναγιᾶς. Γιὰ νἄχουν γειά καὶ εὐλογία καὶ νὰ χαίρονται κάθε χρόνο τὸ ἄλλο τους πανηγύρι, ἐκεῖνο τοῦ κορόμηλου, ποὺ ζωντάνευε, μαζὶ μὲ τὸ ἀμύγδαλο καὶ τὴν ἐλιά, τὴν βιοτή τους. Μέχρι ποὺ ἦρθε ἔνας καιρός ὅπου ἔφυγαν οἱ παλιότεροι, ξεράθηκαν οἱ δαμακηνιές, τὰ χτήματα ρήμαξαν, τὰ ζῶα χάθηκαν καὶ τὸ μόνο ποὺ ἀπόμεινε στὸ νοῦ καὶ στὴν ψυχὴ εἶναι τὸ πανηγύρι τοῦ κορόμηλου, συνταιριασμένιο μὲ κεῖνο τῆς Παναγιᾶς, μὲ τὶς ἀθανατες τὶς εὐωδιές τους.
Δεκαπενταύγουστος 2016
π. κ. ν. κ

Παρασκευή 12 Αυγούστου 2016

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΣΤΗΝ ΠΑΝΣΕΠΤΟ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗ, ΑΤΕΧΝΟΝ ΕΓΚΩΜΙΟΝ


«Α γενεαί πᾶσαι μακαρίζομέν σε τήν μόνην Θεοτόκον...»

Ἀλήθεια, τί ἄλλο θά μπορούσαμε νά ποῦμε, νὰ καταθέσουμε στή Χάρη Σου, Παναγία μας, ἀφοῦ τὸ ξέρουμε πιά, ὅτι Ἐσὺ μοναχὰ μᾶς συμπονᾶς καί μᾶς σκέφτεσαι. Μᾶς συλλογᾶσαι ὡς Μάνα κι ὡς Παν- ἁγία. Γιατὶ μέσα στὸ δικό μας, τὸ ἀνθρώπινο τὸ γένος ἔχει βλαστήσει καί εἶσαι μεγαλωμένη, ἔχοντας ὅλους τούς καημούς καί τά βάσανα τῶν ἁπλῶν, φτωχῶν κι ἀσήμαντων συν-ανθρώπων Σου στήν ποδιά Σου -προίκα, λὲς πολύτιμη-, ποὺ θὰ Τήν παραδώσεις ἀκέραιη στά Χέρια τοῦ Κυρίου Σου: Ἐκείνου δηλαδή, πού Σέ ἀξίωσε «ἐν κοιλίᾳ θεοπρεπῶς» νὰ Τὸν δεχτεῖς. Ἐκείνου ποὺ μᾶς ἀξίωσε «θείας κοινωνοὶ φύσεως» (πρβλ. Β΄ Πέτρ. 1, 4) νὰ καταστοῦμε: Ποιοί, ἐμεῖς οἱ ἀχρεῖοι καὶ συνάμα ἄφρονες. Οἱ εὐεργετηθέντες ἀχὰριστοι, ποὺ ἀναμασᾶμε καθημερινὰ τὴν ἀγνωμοσύνη μας ἐπιμένοντας πάντα στὸ θέλημά μας καὶ στὴν ἐκζήτηση εὐκαιριῶν γιὰ αὐτοπροβολή, αὐτοδικαίωση, αὐτονομία.

Κι ὅμως Ἐσὺ δὲν τὰ ὑπολογίζεις ὅλ᾿ αὐτά. Γιατὶ εἶσαι Μάνα. Καὶ μιὰ Μάνα τὸ παιδί της τὸ ἀγκαλιάζει καὶ προσπαθεῖ νὰ τὸ συνεφέρει, ὅσα σφάλματα καὶ νὰ κάμει. Γιατὶ μπορεῖ νὰ μὴ μᾶς γέννησες, μᾶς ἀναγέννησες ὅμως κι αὐτὸ εἶναι ὕψιστο εὐργέτημα, ποὺ ὀφείλουμε νὰ μὴν τὸ ξεχνᾶμε, γιατὶ τότε δὲν θὰ εἴμαστε μοναχα ἀχαριστοι, ἀλλὰ κάτι πολὺ περισσότερο: θὰ μεταποιηθοῦμε ἀπὸ ἄνθρωποι σὲ κτήνη. Μὲ βάναυση συμπεριφορά, ἠθικὴ πώρωση καὶ ἁγριότητα ποὺ ὑπερβαίνει καὶ τοὺς νόμους τῆς ζούγκλας. Ἐσὺ ὅμως μᾶς θέλεις μὲ τὴ σφραγίδα τῆς ἁγιότητας, ὡς Παν-Αγία ποὺ εἶσαι. Γιὰ νὰ ἀνατρέψουμε τὰ σχέδια τοῦ μισοκάλου, ὅπως Ἐσὺ κάποτε μὲ τὴν ἐνάρετο βιοτὴ θεοπειθῶς ἔπραξες, ὅταν «Τῷ ἕκτῳ μηνὶ ἀπεστάλη Ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίσαθαί Σε..». «Γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμα σου...», εἶπες. Ὅπως, δηλαδή, οἱ παλιοὶ λέγανε: «Τοῦ Θεοῦ νὰ γένει..» Κι ἔγινε τοῦ Θεοῦ τὸ θέλημα: νά ξανανοίξει ὁ Παράδεισος ποὺ γιὰ τὸν Ἄνθρωπο ἔφτιαξε, κι Ἐσὺ τὰ κλειδιά του τὰ κρατᾶς καὶ μᾶς τὰ φιλεύεις νὰ εἰσοδεύσουμε... Καλή μας Παναγία, γλυκυτάτη Μάνα!!!

Πῶς, λοιπόν, νὰ μὴ Σοῦ ποῦμε μὲ λαχτάρα, συγκίνηση καὶ παιδικὴ εἰλικρίνεια τὰ παρακάτω, ποὺ ἀσφαλῶς συνοψίζουν ἕνα πράγμα: ὅτι εἶσαι μιὰ μεγαλη τρυφερὴ ἀγκαλιὰ ποὺ μέσα της ἀπαγκιάζουμε.

«Πρὸς τίνα καταφύγω ἄλλην Ἁγνὴ; ποῦ προσδράμω λοιπὸν καὶ σωθήσομαι; ποῦ πορευθῶ; ποίαν δὲ ἐφεύρω καταφυγήν; ποίαν θερμὴν ἀντίληψιν; ποῖον ἐν ταῖς θλίψεσι βοηθόν; Εἰς σὲ μόνην ἐλπίζω, εἰς σὲ μόνην καυχῶμαι, καὶ ἐπὶ σὲ θαρρῶν κατέφυγον».

Μιὰ ἀγκαλιὰ ποὺ τὴ νοιώθουμε καὶ τώρα, καθὼς ἑτοιμαζόμαστε γιὰ τὴν θεία Σου Κηδεία. Ἐπειδὴ εἴμαστε σίγουροι πῶς, «ἐν τῆ Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατάλιπες, Θεοτόκε..» Κι ἔτσι εἶναι.

Δεκαπενταύγουστος 2016
π. κ. ν. κ

Πέμπτη 11 Αυγούστου 2016

Η Ελληνική Γλώσσα και ο Πολιτισμός στην Κάλυμνο

Γράφει η ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ

Το Σωματείο Διεθνών Σχέσεων και Πολιτιστικών Ανταλλαγών γιόρτασε τα είκοσι τρία χρόνια του στα νερά της Καλύμνου. Και το όμορφο νησί φιλοξένησε και πάλι τους εραστές της Ελληνικής Γλώσσας και του Πολιτισμού στα γαλανά νερά του. Όπως λέει και το παραδοσιακό τραγούδι που όλοι, Έλληνες και Φιλέλληνες, τραγουδήσαμε
Μες στα πετρωτά μια χρυσοπέρδικα πετά
Ήταν η ελληνική γλώσσα η χρυσοπέρδικα και ήταν οι εραστές της, από χώρες, μακρινές και κοντινές, οι χρυσαετοί που κατέφθασαν άλλοι για το Πρόγραμμα καθεαυτό και οι παλαιότεροι για την Ελληνική Φιλία (Διεθνή Ένωση Νεοελληνιστών) που έγινε και αυτή θεσμός. Θεσμός και το Πρόγραμμα. Αεροπλάνα και βαπόρια διασχίζουν ουρανό και θάλασσα για να κατεβάσουν τα φρέσκα, τα νεανικά πρόσωπα, στην Κάλυμνο με ελληνικά βιβλία στις αποσκευές τους και αγάπη για την Ελλάδα στις ψυχές τους. Όμορφα παιδιά που ήρθαν να μάθουν Ελληνικά, να συμπληρώσουν τις γνώσεις τους, να διορθώσουν την προφορά τους, να τραγουδήσουν δωδεκανησιακά τραγούδια και να χορέψουν, να ακούσουν Ελληνικά και να μιλήσουν μεταξύ τους Ελληνικά. Η διεθνής των ημερών, η γλώσσα η Ελληνική σε δεκάδες αποχρώσεις. Κάθε εκπρόσωπος και η δική του συμβολή στην εκφορά του ελληνικού λόγου και όλοι μαζί απόστολοι που θα μεταφέρουν την ελληνική λαλιά όχι μόνο μέχρι τη Βακτριανή που λέει ο Καβάφης αλλά και στην Ιταλία και Ισπανία και Τυνησία και Χιλή και Ουκρανία και Ρωσία και Σερβία και Γερμανία και Γεωργία και στην Αλεξάνδρεια, στην Παλαιστίνη και παντού.
Τα παιδιά της Ελληνικής Φιλίας είναι πλέον άντρες και γυναίκες, έχουν κάνει οικογένειες και συχνά στα ταξίδια φέρνουν όλη την οικογένεια μαζί τους. Έρχονται συγκινημένα να μας πουν τι κάνουν στη χώρα τους και πώς προωθούν την ελληνική γλώσσα. Άλλα έχουν γίνει καθηγητές Ελληνικών σε πανεπιστήμια της χώρας τους, άλλα εργάζονται σε πρεσβείες και προξενεία, άλλα μεταφράζουν και άλλα εκπονούν ακόμα το διδακτορικό τους, συχνά και δεύτερο, άλλα δουλεύουν στην τηλεόραση, άλλα γράφουν μελέτες. Και για του λόγου το ασφαλές: Ο πρόεδρός τους, Ρομπέρτο Σότο, από τη Χιλή, ελληνοποιήθηκε, ζει στην Κατερίνη, και στις αποσκευές του έχει τίτλους Ιστορίας από τα πανεπιστήμια της Γρανάδας, της Χιλής και της Θεσσαλονίκης.
Η Μήδεια Αμπουλασβίλι, επίτιμη δημότης του νησιού, είναι καθηγήτρια Ελληνικών στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Τυφλίδας, εργάζεται και στην τηλεόραση, όπου κάνει εκπομπές για παιδιά στα Ελληνικά, γράφει σενάρια, σκηνοθετεί και ετοιμάζει την επόμενη γενιά, ανάμεσά τους και την μικρούλα Μαρίτα, την πεντάχρονη κόρη της, που μιλάει ήδη Ελληνικά και ενθουσιάζεται και ευφημεί στα Ελληνικά. Φέτος, δεν μας ήρθε ο Μανουέλ ντε Βιάλ από τη Χιλή, επίσης. Ο Μανουέλ είναι λέκτορας στο πανεπιστήμιο της Τζιρόνας στην Ισπανία. Έρχεται όμως στα συνέδρια που οργανώνουν μαζί με τον Ρομπέρτο και δεν χάνει επαφή με την «Φιλία». Ήρθε και ο Σερίφ Ελζαΐ, με σπουδές στην αρχαιολογία και στα ελληνορωμαϊκά, διδάσκει Ελληνικά και Αραβικά στην Κοινότητα της Αλεξάνδρειας και στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού. Έχει μεταφράσει στα Αραβικά ελληνικές ταινίες. Είναι σεμνός και διακριτικός, όπως όλα τα «παιδιά» μας.
Από τη νεότερη γενιά, ο Φραντσέσκο Σκαλόρα, από το Παλέρμο, με μεταδιδακτορικό τίτλο, εργάζεται στο Πανεπιστήμιο, και στο Παλέρμο και στην Ελλάδα, έχει καθηγήτρια τη μεγάλη ελληνίστρια Ρενάτα Λαβανίνι για την οποία μιλάει με μεγάλο θαυμασμό. Στο Παλέρμο πρόσφατα έγινε συνέδριο, όπου συμμετείχαν οι γνωστοί νεοελληνιστές Μάριο Βίττι, Βιντσέντσο Ρότολο, η Ρενάτα Λαβανίνι, φυσικά, η Πάολα Μαρία Μινούτσι και από του Έλληνες οι καθηγητές Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, ο Ερατοσθένης Καψωμένος, και ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος. Ο Βιτέντζο Ρόττολο διάβασε με συγκίνηση μήνυμα συμπαράστασης προς την Ελλάδα, το οποίο επίσης με συγκίνηση μας μετέφερε ο Φραντσέσκο στην Κάλυμνο.
Ο Καρμέλο Φαλέα, ακόμα νεότερο μέλος, έχει τελειώσει τις σπουδές του και τώρα έρχεται στην Κάλυμνο και συλλέγει υλικό γιατί εκπονεί διδακτορική διατριβή με θέμα τα καλύμνικα τραγούδια των σφουγγαράδων. Ο Καρμέλο άφησε μούσι και έτσι μελαχρινός που είναι μοιάζει με τον Ουμπέρτο Εκο, τραγουδάει σαν Έλληνας και είναι ωραίος σαν Έλληνας. Οι πανέμορφες Τζούλια και η Κατερίνα από την Ιταλία και η Ξένια από το Χάρκοβο με την τραγουδιστή φωνή τους και ο επίσης πανέμορφος Βλαντ από τη Μαριούπολη, την πόλη της Παναγίας δηλαδή, πρόσθεσαν τη δική τους απόχρωση στην ελληνική λαλιά. Ήταν επίσης η Χάνα από τη Γερμανία, τα κορίτσια από τη Σερβία, τα παιδιά από την Ουκρανία, κι άλλα κορίτσια και αγόρια από την Ιταλία και τη Γεωργία, ο επιμελέστατος Ακάκιος γεμάτος χιούμορ. Ο Γίγα ντυμένος Έλληνας ψαράς που χόρεψε πρώτος τον καλύμνικο και η Βαλέρια, η οποία, πέραν των άλλων της προσόντων, διαθέτει και φωνή τραγουδίστριας και μας καταγοήτευσε και συγκίνησε, τραγουδώντας τον ύμνο των Ελλήνων στης Μαριούπολης, «Εμπρός πατριώτες, Εμπρός» και η ψυχούλα της έτρεμε και πετάριζαν τα όμορφα μάτια της. Κι εκείνες οι δυο μικρές που, έχοντας κατακτήσει η μία πρώτη και η άλλη δεύτερη θέση στις εξετάσεις Ελληνικών για να λάβουν μέρος στην προσεχή Ολυμπιάδα, ήρθαν από την πατρίδα τους με όλη της χάρη της ηλικίας τους, τη φρεσκάδα τους, με τα λαμπερά τους βλέμματα, γεμάτα από την επιθυμία να μάθουν καλά Ελληνικά. Τα δυο κορίτσια από την Αλεξάνδρεια που έγραψαν έναν χαριτωμένο διάλογο με τη μία στο ρόλο της Κλεοπάτρας και την άλλη στο ρόλο της Αλεξάνδρας, ενός κοριτσιού σημερινού. Η Κλεοπάτρα έμοιαζε στην αρχαία βασίλισσα και η Αλεξάνδρα έμοιαζε στην Αῒντα του Βέρντι, έτσι μου φάνηκε. Γενικώς όλα τα παιδιά παρουσίασαν ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα, διάλογο, σκετς, χορό, τραγούδι από την πατρίδα τους αντίχαρη σε ό,τι τους προσφέρει η Κάλυμνος.
Θα σταματήσω για λίγο στην εμβληματική εικόνα της Ίκραμ από την Τυνησία, το Τούνεζι, την Μπαρμπαριά, όπου, όπως λένε κάτι παλιά μας τραγούδια, οι πειρατές μετέφεραν τις όμορφες Ελληνοπούλες που έκλεβαν στα γιουρούσια τους. Η Ίκραμ χόρεψε ένα χορό της πατρίδας της γεμάτη έξαψη και διονυσιακή μέθη. Ήρθε κρατώντας κλαδί γιασεμιού και μας απάγγειλε το ποίημα που έγραψε η ίδια. Απομονώνω τους στίχους: «Ελλάδα μου, ήρθα από τη χώρα του γιασεμιού στη χώρα του Ήλιου… Είσαι ο ήλιος και όλοι οι άλλοι είναι αστέρια που σβήνουν μπροστά σου … Ελλάδα μου». Και το είπε με πάθος και τα τιγρίσια μάτια της και το λεπτό δέρμα της στο χρώμα της χρυσής άμμου που την ψήνει ο ήλιος και κείνα τα ατίθασα σγουρά μαλλιά της πιασμένα κάπως σαν… μου θύμισαν ένα ψηφιδωτό που δείχνει τη Σαπφώ, τη μαυριδερούλα μακρινή εξαδέλφη του Οδυσσέα Ελύτη. Ιδέα μου; Ίσως, αν μάλιστα κράταγε και το μολύβι, όπως εκείνη του γνωστού ψηφιδωτού, θα έλεγα πως πρόκειται για μετενσάρκωση.
Το εικοστό τρίτο Πρόγραμμα έγινε. Ανήκει πια στην ιστορία. Η εμπνεύστρια, η ψυχή του και πρώτη διδάξασα, η κυρία Μαρία Θεοδωρίδου το ξεκίνησε στην αυλή του σπιτιού της, ιδίοις εξόδοις, με εννέα κορίτσια και ανοίγοντας σαν βεντάλια τον παγκόσμιο χάρτη, από αυτή την αυλή πέρασαν παιδιά από τριάντα τέσσερεις χώρες. Την αξιέπαινη προσπάθειά της στηρίζουν και πολλές άλλες κυρίες, επιστήμονες με ποικίλες δραστηριότητες. Η Ελπίς Σκαρδάση, που επί τόσα χρόνια δίδαξε και παραστέκει ακόμα, η Ζωή Σκαρδάση με αρμοδιότητες διεκπεραίωσης πάσης δυσκολίας, η Άννα Κουκούλη το επινοητικό υπουργείο οικονομικών του σωματείου και άλλες κυρίες, προσφέροντας η καθεμιά όσο και ό,τι και με όποιον τρόπο μπορεί. Ακόμα το Πρόγραμμα στήριξαν οι συνάδελφοι φιλόλογοι και δάσκαλοι που δίδαξαν γλώσσα, η Ευδοκία Οικονομίδου που μέσα σε λίγες μέρες κατάφερε να διδάξει τη χάρη της χορευτικής κίνησης και ο Σωτήρης Κυπραίος που, επίσης, μέσα σε λίγες μέρες, κατάφερε να διδάξει τόσα τραγούδια, μεταφέροντας το ρυθμό και το μέλος από την κιθάρα του στην ψυχή, στο στόμα και στο σώμα. Σούστες, συρτά, μπάλος και καλαματιανά τράνταξαν την αυλή του Δημοτικού Σχολείου του Πανόρμου που μας φιλοξενεί κάθε χρόνο.
Ω! ντιρλαντά ντιρλανταντά …
πάνω στο άσπρο της ποδάρι
θα πάω να δέσω παλαμάρι….
Στης Καλύμνου το ποδάρι έχουμε δέσει παλαμάρι, την ελληνική γλώσσα., μίτο μαλαματένιο και ιερή κλωστή που διατηρεί τη συνοχή.
Ο Διευθυντής του σχολείου, κ. Αλαχούζος, μας άνοιξε πρόθυμα και ευγενικά τις πόρτες και ο παλαιότερος, κ. Μιχάλης Κυράνης, που επίσης μας άνοιγε τις πόρτες και βοηθούσε παντοιοτρόπως, εξακολουθεί να μας βοηθάει, να αναρτά στο διαδίκτυο κάθε ενέργεια μας και να μας δίνει και τους μουσικούς γιους του να συνοδέψουν με τα έγχορδά τους -μαζί και ο Σπύρος Κάππας στο λαούτο- τη μουσική μας εκδήλωση και να μεταφέρουν την ελληνική μουσική στο πολύχρωμο μωσαϊκό των εραστών της ελληνικής γλώσσας, των περασμένων και των τωρινών και όλων των κατοίκων του νησιού που παρευρέθηκαν. Κι οι νεαροί μουσικοί, σαν εκείνους του Καραβάτζιο, έσυραν τα δοξάρια τους με χάρη και πήραν ρεύμα οι καρδιές και τα πόδια. Και ο κ. Γαζουλής ο Δήμαρχος που μας δεξιώθηκε και ο κ. Γιαμέος, Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου «Αι Μύσαι» που μας έκανε την τιμή να μας βραβεύσει και τα ΜΜΕ του νησιού, τους ευχαριστούμε όλους όπως και κάθε έναν χωριστά που συνέβαλε υλικά και ηθικά στην επιτυχία και του φετινού μας Προγράμματος.
Όμως δεν τελειώσαμε. Ευτυχής συγκυρία, η δεκαπεντάχρονη Καλύμνια αθλήτρια της σφαιροβολίας, Μαρία Μαγκούλα, αφού, σπάζοντας το ρεκόρ, πήρε στην Ελλάδα το χρυσό μετάλλιο και στους Βαλκανικούς στη Σερβία το αργυρό, έφτασε στους Πανευρωπαϊκούς της Τυφλίδας και κατάφερε να πάρει την έκτη θέση. Θέση πολύ τιμητική. Την ώρα που η Μαρία αγωνιζότανε, στις κερκίδες η Μήδειά μας, φορώντας την τοπική ενδυμασία της Καλύμνου μαζί με τη μικρή Μαρίτα, τυλιγμένες με την ελληνική σημαία, επευφημούσαν και χειροκροτούσαν και φώναζαν Ελληνικά, ενισχύοντας την ελληνική προσπάθεια.
Το Πρόγραμμα άρχισε στις 6 και τελείωσε στις 25 Ιουλίου 2016 και ήταν πολύ ωραίο και συγκινητικό και ελληνικό. Τα παιδιά ανέβηκαν πάλι στο καράβι που λίκνιζε την πηγαιμό για τις πατρίδες τους, ντυμένα με το ελληνικό αεράκι, ανεμίζοντας την πολύχρωμη παρουσία τους σαν σημαδούρες ελπίδας στο ελληνικό γαλάζιο και ανανεώνοντας το ραντεβού για το επόμενο Πρόγραμμα στην πνευματική τους πατρίδα την Κάλυμνο, την Ελλάδα, την Ελληνική Γλώσσα.
Κι εμείς, ευχαριστούμε την Κάλυμνο για την τιμή, για την πλούσια φιλοξενία, για την ιδέα και πρωτίστως ευγνωμονούμε την τύχη την αγαθή που μιλάμε Ελληνικά. Η γλώσσα και ο πολιτισμός μας είναι η σωτηρία μας, είναι το Αιέν που θα αφομοιώσει το μικρό Νυν μας. Με την ευχή να είμαστε και του χρόνου καλά, προσευχόμαστε στον Ήλιο το νοητό της Δικαιοσύνης και στη μυρσίνη τη δοξαστική να μη λησμονήσει τη χώρα μας και στην Κυρά της θάλασσας :

Δωσ’ της, Παναγιά μου, χρόνια /σαν της λεμονιάς τα κλώνια. 

Τετάρτη 3 Αυγούστου 2016

π. Κων. Ν. Καλλιανός: «Καλή Σαρακουστίτσα, Τς' Παναϊάς μί υγεία...»

Καθὼς ἀνοίχτηκαν μπροστά μας οἱ πανίερες ἡμέρες τοῦ Δεκαπενταυγούστου, τοῦ Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ, μιὰ νεόκοπη φράση ἦρθε δειλά-δειλὰ νὰ εἰσβάλει στὸ λεξιλόγιό μας τὸ τοπικό: «Καλὴ Παναγιά»!!!

Δὲν ξέρω ποῦ ἀκούγεται καὶ πῶς προῆλθε αὐτὴ ἡ φράση, ὅμως στὸν τόπο μας συνηθίζαμε νὰ λέμε κάποια ἄλλα εὐχετήρια λόγια, ποὺ ἀσφαλῶς καὶ περιέχομενο εἶχαν καὶ βαθειὰ στὴν Παράδοση ἦταν ριζωμένα. Χώρια ποὺ τὰ βίωναν οἱ ἄνθρωποι μὲ κατάνυξη καὶ ἄμετρη συγκίνηση, γιατὶ ζοῦσαν τὴ Σαρακοστή, ἀφοῦ ἄλλωστε νήστευαν καί, μάλιστα, μὲ ἱεροπρέπεια καὶ σεβασμό. Καὶ δὲν τοὺς ἔνοιαζε ἄν φᾶνε ψωμὶ μὲ ντομάτα ἤ καὶ ντοματόριζο ἀλάδωτο. Ἄν «σαόξου», στὴν ἐξοχὴ δηλαδή,-μὴ ξεχνᾶμε πὼς οἱ μέρες αὐτὲς ἦταν πολὺ κοπιαστικὲς, ἀφοῦ ἔπρεπε νὰ μαζευτεῖ τὸ δαμασκηνο- χόρταιναν μὲ κορόμηλο, ψωμὶ καὶ νερό... Ξέρανε, πὼς ἐπιτελοῦσαν ἕνα ἱερὸ χρέος, κάνοντας τὸν κανόνα τους «τοὺ gάνουνα», εἰς τιμὴν καὶ μνήμην Ἐκείνης, τὴν Ὁποία «αἱ γενεαὶ πᾶσαι» τὴν μακάρισαν, ὡς μόνην Θεοτόκον. Πῶς νὰ λέιψουν ἐκεῖνοι, λοιπόν, ἀπὸ τὶς Παραδόσεις τῶν Πατέρων τους;

Ἔτσι, μόλις εἰσόδευε ὁ Δεκαπενταύγουστος, ἡ εὐχὴ ποὺ ἄκουγες ἦταν: «Καλὴ Σαρακουστίτσα», ἀφοῦ λίγες ἦταν οἱ μέρες κι ὄχι σαράντα. Κι ὅταν περνοῦσαν οἱ πρῶτε μέρες πάλι εὔχονταν « Ἄdι, τς᾿ Παναϊᾶς μὶ ὑγεία».

Μὲ τὰ χρόνια καὶ μὲ τὴν παρουσία τοῦ τουρισμοῦ ποὺ ὀριζοντίωσε πολλὲς κι εὐλογημένες συνήθειες, ἀτόνισαν καὶ τὰ παραπάνω. Βλέπεις ἀκόμα καὶ ἡ μέρα τῆς Παναγίας, τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως, εἶναι ἐργασιμη μέρα, ὅπως ὅλες οἱ προηγούμενες καὶ τὸ μόνο ποὺ τὴ θυμίζει πιὰ εἶναι οἱ πανηγυρικές, εὐχαριστιακὲς συνάξεις τῶν ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖες καὶ συνεχίζουν -σὲ πεῖσμα ἐκείνων ποὺ έπιθυμοῦν(;), ἡ ἀναγκη τοὺς κάνει(;), νὰ εἶναι ἐπιλήσμονες- νὰ θυμίζουν ὅτι «ἡ τῆς ζωῆς Μητέρα πρὸς τὴν ζωὴν μετέστη...».

π. κ. ν. κ

Related Posts with Thumbnails