© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Πέμπτη 30 Απριλίου 2015

Για το βιβλίο «Ειρήνη Α. Δεντρινού. Τα Διηγήματα» [Φιλολογική Επιμέλεια: Θεοδόσης Πυλαρινός | εκδ. Νεοελληνική Βιβλιοθήκη Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 2014]

Γράφει η ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ

Ο Θεοδόσης Πυλαρινός είναι καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, όπου διδάσκει Νεοελληνική Λογοτεχνία και Ιστορία του Γλωσσικού Ζητήματος, ενώ στις απορρέουσες από την ιδιότητα ασχολίες του συγκαταλέγονται το περιοδικό «Πόρφυρας», του οποίου είναι υπεύθυνος σύμβουλος έκδοσης και επιμελητής, το περιοδικό «Κερκυραϊκά Χρονικά», του οποίου είναι επιστημονικός υπεύθυνος, ταυτοχρόνως είναι  συνεργάτης πολλών άλλων λογοτεχνικών περιοδικών, με μεγάλη και ποικίλη δραστηριότητα. Πέραν όλων τούτων, ακαταπόνητος, παραδίδει στην επιστήμη και την τέχνη του λόγου εργασίες, οι οποίες διακρίνονται για την ποιότητα και τη σπανιότητα τους. Ξεχωρίζουν οι  μελέτες του πάνω στο έργο του Δημήτρη Σουρβίνου (Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, 2006), του Σπύρου Νικοκάβουρα (‘‘εκ νέου’’ 2007),  ο  ογκώδης τόμος με Μελετήματα για την Κυπριακή Λογοτεχνία,  με τον τίτλο  Εν Ειναλίη Κύπρω έσσετ’ αοιδός (Αίπεια, Σπίτι της Κύπρου και Πάπυρος, 2011). Δεν θα έπρεπε να παραλείψω «Τη Φωτεινή Απαισιοδοξία»,  μια μελέτη του πάνω σε  μια ομιλία του Μιχαήλ Δεσύλλα για τον Λορέντζο Μαβίλη (Κέρκυρα 2012), για τον οποίο, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από το θάνατό του στον Δρίσκο, το 1912, έγινε επετειακή έκδοση και από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων με τον τίτλο Λορέντζος  Μαβίλης, Πολιτικός,  Ποιητής,   Εθνικός Ήρωας (2012). Ενδιαφέρουσα και πολύ καλά τεκμηριωμένη είναι η μελέτη του με τον τίτλο «Με επιμονή και με σκοπό στον ίδιο Τόπο», η οποία αναφέρεται στο ποιητικό, πεζογραφικό και δοκιμιακό έργο του σημαντικού ποιητή της γενιάς του ’70 Γιώργου Mαρκόπουλου (Εκάτη 2013). Από τις πιο πρόσφατες εργασίες του, με την οποία θα ασχοληθώ εκτενώς,  επιλέγω την σπουδαία Κερκυραία λογοτέχνιδα  Ειρήνη Α. Δεντρινού, της οποίας την προσωπικότητα φέρνει στο προσκήνιο μαζί με το πλούσιο πεζογραφικό της έργο. 

Εκτός από τα Διηγήματα της Δεντρινού, το βιβλίο περιλαμβάνει  «Εισαγωγή» δική του, η οποία επιμερίζεται σε  πέντε ενότητες, όπου ο  Πυλαρινός εξετάζει το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, τη νεανική δημιουργική περίοδο και τις πρώτες δημοσιεύσεις, τη δεύτερη πεζογραφική περίοδο  με τη θητεία στο Νουμά και τα διηγήματα του σαλονιού, την τρίτη περίοδο, τη νουβέλα Ο Εξαγνισμός, την Η Κερκυραϊκή Ανθολογία και την εντοπιότητα και τέλος, την τελευταία ομάδα διηγημάτων στην εφημερίδα Κερκυραϊκή Ηχώ.

Ακολουθούν οι σελίδες με τα «Διηγήματα» και ο τόμος κλείνει με τις «Πηγές»  τις οποίες ερεύνησε  ο Πυλαρινός για τη μελέτη του.

Από την επισταμένη και συστηματική έρευνα προκύπτει ότι η Δεντρινού προέρχεται από σπουδαίο περιβάλλον, του οποίου τα μέλη έχουν πολλές «περγαμηνές» να αναδείξουν. Ο πατέρας της Γεώργιος Ζαβιτσιάνος, ανήκε σε μεγάλη αστική οικογένεια, είχε σπουδάσει στο Παρίσι φυσικές επιστήμες και είχε μια λαμπρή καριέρα και πολιτική εξέλιξη πλάι στον Βενιζέλο. Η μητέρα της ήταν αριστοκράτισσα με φιλελεύθερο πνεύμα, από την οικογένεια των Βουλγάρεων.  Σύζυγος της Δεντρινού ήταν ο πολιτευτής Ανδρέας Δενδρινός.  Έζησε, λοιπόν, και ανατράφηκε στο αριστοκρατικό και  μεγαλοαστικό περιβάλλον, όπου είχε την ευκαιρία να γνωρίσει σημαντικούς ανθρώπους των  γραμμάτων και των τεχνών,  να καλλιεργήσει και να αναπτύξει  το ταλέντο της, το οποίο εκδηλώθηκε αμέσως μετά την αποφοίτηση από το Αρσάκειο της Κέρκυρας.

Η Δεντρινού έζησε τις ιστορικές ανακατατάξεις της Επτανήσου, την ακμή και την κάμψη, εφόσον το νησί σταδιακά μεταβαλλόταν από κέντρο που ήταν σε περιφέρεια. Η ίδια, πάντως, εθεωρείτο «ιερό τέρας» από τους παλιότερους και σεβαστή δέσποινα από  τους νεότερους, εξακολουθώντας να επηρεάζει τα πράγματα ως κριτικός και ιστορικός της κερκυραϊκής λογοτεχνίας. Πέθανε σχεδόν εκατό ετών το 1976 (γεν. 1879).  Στους κοντινούς της φίλους συμπεριλαμβάνονταν οι εμβληματικές μορφές του Θεοτόκη και του Μαβίλη, οι δύο αυτοί ισχυροί πόλοι της εντοπιότητας αλλά και εκπρόσωποι της νέας γενιάς. Η προσπάθειά της να αναδείξει το επτανησιακό στοιχείο αλλά και να επικοινωνήσει και με τα έξω ρεύματα είναι εμφανής σε όλο το έργο της. Δημοτικίστρια (η επιλογή του «τ» αντί του  «δ» στο επώνυμό της εκεί έχει την αιτία της)  και φεμινίστρια ενδιαφέρεται για το γυναικείο ζήτημα και αγωνίζεται για την απελευθέρωση της γυναίκας (Θα λέγαμε πως έπρεπε να περάσουν εκατό χρόνια για να γίνει πραγματικότητα ο διακαής πόθος μιας άλλης επτανησίας αρχόντισσας, της Ελισάβετ Μαρτινέγκου, για παιδεία και χειραφέτηση).

Η ενασχόλησή της με την πεζογραφία, γράφει ο Πυλαρινός, τοποθετείται στο τέλος της πρώτης τριακονταετίας του 20ου αιώνα. Το πολυσέλιδο πεζογράφημά της «Το όνομα του πατέρα» (1924-1925) δημοσιεύτηκε  σε συνέχειες στα Κερκυραϊκά Νέα.  Τελικώς το είδος πεζογραφίας που της ταίριαζε ήταν το διήγημα, εκτενές ή όχι.

Ο Πυλαρινός κατανέμει το έργο της σε περιόδους. Η πρώτη είναι η νεανική περίοδος με τις πρώτες δημοσιεύσεις σε περιοδικά της εποχής και στο Ημερολόγιο της Εφημερίδος των Γυναικών. Στη δεύτερη πεζογραφική περίοδο περιλαμβάνονται οι συνεργασίες της στον Νουμά και τα διηγήματα του σαλονιού, όπου θίγεται η «σοβούσα κοινωνική παθογένεια». Στα διηγήματα αυτής της περιόδου η Δεντρινού ασχολείται με τη «νέα γυναίκα της υποκρισίας, της επίδειξης, της φιλοχρηματίας, του σνομπισμού και της ματαιοδοξίας» αλλά και με την ώριμη γυναίκα, μητέρα, θύμα. Κι ακόμα στη θεματολογία της υπάρχουν οι ψεύτικοι έρωτες, η προικοθηρία, οι γάμοι από υπολογισμό και συμφέρον, θέματα γενικώς οικογενειακά,  στα οποία η συγγραφέας  επιχειρεί πάντα να αναδείξει το πρόβλημα. Όσο για τα θέματα που σχετίζονται με την τιμή, την προδομένη αγάπη, τη διαφθορά και την πίστη, ο Πυλαρινός τα αποδίδει στη σχέση της με τον Θεοτόκη και το έργο του Η τιμή και το χρήμα.

Στην τρίτη περίοδο ανήκει και η συνεργασία της με τον Θεοτόκη και η έκδοση από κοινού του περιοδικού της Κερκυραϊκής Ανθολογίας, το οποίο όμως δεν προσήλκυσε συνεργάτες και δεν κατάφερε να αντέξει στον αθηναϊκό ανταγωνισμό. Στα διηγήματα αυτής της περιόδου η Δεντρινού «εκπροσώπησε συνεπώς και πάλι το γυναικείο φύλο, προβάλλοντας τα πάθη αλλά και τα αιτήματά του». Γυναίκες πάσης κοινωνικής κατηγορίας, ηλικίας και παιδείας, καταδυναστευμένες στο γάμο τους, με ερωτικά πάθη, παράνομες αγάπες  και κυρίως  άκληρες με πολλά δεινά, γίνονται ηρωίδες της. Το σημαντικό είναι πως σ’ αυτής της περιόδου τα διηγήματα η Δεντρινού «έφτασε στις καλύτερες πεζογραφικές στιγμές της». Οι συνθετικές ικανότητές της φαίνονται και στα έργα, στα οποία τα σκηνικά της πόλης και της εξοχής εναλλάσσονται «με την αποδέσμευση του λαού της υπαίθρου από τον άρχοντα – δυνάστη του και τη διάχυσή του στον αστικό χώρο, όπου επρόκειτο να αντιμετωπίσει νέα προβλήματα».  Για τα διηγήματα και αυτής της περιόδου ο Πυλαρινός, πέραν των άλλων επισημάνσεων βρίσκει και τις εκλεκτικές συγγένειες της Δεντρινού άλλοτε με τον Παπαδιαμάντη, άλλοτε με τον Λασκαράτο κι άλλοτε με τον Θεοτόκη.

Στη νουβέλα «Ο Εξαγνισμός», ο Πυλαρινός σημειώνει ότι η  Δεντρινού  συμπλέκει με μεγάλη τόλμη «τη δεισιδαιμονία με την αναπαραγωγική δύναμη και το ένστικτο, επηρεασμένη προφανώς από τις πρώιμες για την ελληνική πραγματικότητα ψυχαναλυτικές θεωρίες», αλλά και από άποψη μορφής  ότι  αποτελεί «εξαίρεση των αφηγηματικών τεχνικών… εξαίρεση ποσοτική και ποιοτική».

Στα τελευταία διηγήματά της είναι εμφανής η κάμψη, με τις θεματικές επαναλήψεις, τη μικρή ή μεγαλύτερη φόρμα. Ωστόσο, το επί σαράντα χρόνια διάσπαρτο σε περιοδικά, σε όλη την Ελλάδα,  έργο της αποκαθιστά τη σημασία της ως πεζογράφου,  δίνει την ευκαιρία να αποτιμηθεί η κερκυραϊκή παραγωγή της,  να αναφανεί η ανταγωνιστική σχέση με την Αθήνα, να παρακολουθηθεί η εξέλιξη του γλωσσικού ζητήματος και να συμπληρωθεί το γυναικείο κίνημα στην Ελλάδα με στοιχεία αντλημένα από έργο της. Ο τόμος, όπως φαίνεται από τα στοιχεία του βιβλίου, είναι έκδοση  της  Νεοελληνικής Βιβλιοθήκης του  Ιδρύματος  Κώστα και Ελένης Ουράνη, και τούτο, καθώς και ο ίδιος ο Πυλαρινός,  αποτελεί εγγύηση για την ποιότητά του.

Συμπληρωματικό, σ’ αυτό, είναι Το Λεύκωμα της Ειρήνης Α. Δεντρινού (Εκδόσεις Ειρμός, 1989) του οποίου η σημασία επαναξιολογείται σήμερα με το πρόσθετο υλικό που κομίζει και ας προηγήθηκε 23 χρόνια, πράγμα που αφενός δείχνει την μακρόχρονη ενασχόληση του Πυλαρινού με την Δεντρινού και αφετέρου μας προσφέρει μια πιο ανάλαφρη εικόνα εκείνου που πραγματεύεται στο βιβλίο με τα Διηγήματα. Το είδος – το λεύκωμα-  ήταν «πρώτης ανάγκης», μέσο διασκέδασης και χώρος συναισθηματικής εκτόνωσης, κυρίως για τις γυναίκες, επειδή ήταν περιορισμένες. Με τις κοινωνικές αλλαγές ο ρόλος του συν τω χρόνω εξαφανίστηκε. Παρόλα αυτά,  φυλλομετρώντας ένα λεύκωμα του παλιού καιρού ανακαλύπτουμε θησαυρούς. Ο Πυλαρινός μας δίνει την εξέλιξή του από τον 16ο αιώνα στη Γαλλία και εξής και διασχίζοντας τον ρομαντισμό του 19ου  αι. και φτάνοντας προς το τέλος του στη γενιά του 1880. Ο χρόνος που πέρασε, με τις κοινωνικοπολιτικές και καλλιτεχνικές αλλαγές,  άφησε και στο λεύκωμα τα σημάδια του. Πάντως τα λευκώματα τελείωσαν με το πέρας της ρομαντικής εποχής και όσα παρέμειναν το οφείλουν στους επιφανείς, κυρίως γυναίκες, που τα έγραψαν. Ο Ψυχάρης τα θεωρεί καθαρά γυναικείο χώρο, ο Λ. Πολίτης συμφωνεί πως οι κυρίες και οι δεσποινίδες της καλής κοινωνίας κρατούσαν λεύκωμα και ο Ραγκαβής υποστηρίζει πως λευκώματα κρατούσαν γυναίκες όλων των ηλικιών. Σ’ αυτά έγραφαν ποιητές και καλλιτέχνες, πολιτικοί, επιφανείς και μη. Οι αφανείς, συχνά, επεδίωκαν να φιγουράρει το όνομά τους  πλάι στα ονόματα των επιφανών.  Οι κανόνες του παιχνιδιού επέτρεπαν να κολληθεί και ταχυδρομημένο αυτόγραφο  σε σελίδα του λευκώματος, πράγμα που στην Δεντρινού συμβαίνει συχνά και συχνό φαινόμενο, επίσης, ήταν και οι πνευματικοί διαξιφισμοί. Αφιερώσεις, γνώμες, στίχοι καταχωρίζονται ενυπογράφως. Γλώσσα η καθαρεύουσα, εφόσον το λεύκωμα ήταν δημιούργημα του ρομαντισμού, αλλά και η δημοτική σε «ευδιάκριτη πάλη»,  δίνει με τον αγώνα της τη μικρογραφία της εποχής.

Κι επειδή ο ρομαντισμός που εξέθρεψε το λεύκωμα,  εκφράστηκε ως ποίηση σε αντίθεση με την πρόζα, η ποίηση είναι περισσότερη. Ο Αχιλλέας Παράσχος παίζων, συνθέτει «Αισθήματα, πλην έμμετρα, ουχί πεζά· εχθαίρει/ το πεζικόν». Ο Ραγκαβής αρνούμενος να γράψει, συνθέτει: «Στίχους ζητείς ; αδυνατεί ο νους μου προς ποιήσεις./ Είναι βωβός ο θαυμασμός, το αίσθημα επίσης» (όπου βέβαια  με τη φράση «προς ποιήσεις» αφήνει να εννοηθεί ότι δεν μπορεί να προσποιηθεί).  Ο Σ. Περρής επίσης: «… φυλλολογών το λεύκωμα ως περασμένους χρόνους/ θέλεις μετρή τετράστιχα μ’ απηυδησμένους στόνους» (όπου ο ποιητής με το «φυλλολογώ» τραμπαλίζεται ανάμεσα στο φιλολογώ και φυλλομετρώ αφήνοντας να εννοηθεί η ανία του). Όσον αφορά τον πεζό λόγο των λευκωμάτων αυτός αποτελείται από γνώμες, αποφθέγματα, ευχές, αφιερώσεις.  Αναφέρονται δύο επιφανή λευκώματα. Το ένα είναι της Ευρυδίκης και το άλλο του Ολιβιέ. Το δεύτερο περιέχει γνώμες, ρητά και άλλα αντιπροσωπευτικά αξιωμάτων, λειτουργημάτων και επαγγελμάτων διαπρεπών ανδρών. Με το τέλος του ρομαντισμού κάνει την εμφάνισή της δυναμικά και η σάτιρα. Ωστόσο, η μελαγχολική διάθεση, η αγωνία μπροστά στο κενό, η αποδημία, η μετανάστευση, ο χωρισμός, δεν υποχωρούν. Φυσικά και  η νοσταλγία των περασμένων: «Πίνε τσάι με λεμόνι κι ενθυμού μη με λησμόνει».

Ο Πυλαρινός κατατάσσει τα περιεχόμενα σε δεκατρείς κατηγορίες μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται τα Περί έρωτος και αγάπης,  Περί πατρίδος, Περί θανάτου, Η νιότη και τα γερατειά, Το παρελθόν και το παρόν, σκέψεις, γρίφοι, ζωγραφικά έργα και πολλά άλλα.

Η Ειρήνη Α. Δεντρινού, της οποίας διεξοδικώς παρακολουθήσαμε στον τόμο με τα Διηγήματα, μορφωμένη, και γλωσσομαθής, συνεργάτης στην Εφημερίδα των Κυριών της Καλλιρρόης Παρρέν, μυημένη στον φεμινισμό, με κύκλο επιφανών γύρω της, αρχίζει να κρατά Λεύκωμα  με πρώτη καταγραφή στις «12 του θεριστή του 1899»  και τελευταία  στις 12-7- 1917. Στο διάστημα των δεκαέξι χρόνων θα γίνουν σ’ αυτό πολλές και σημαντικές  καταγραφές. Όπου ταξίδεψε η Δεντρινού το είχε μαζί της. Στην Καλαμάτα, στην Κέρκυρα, αλλά, όπως είπαμε, συμπληρώνεται και δι’ αλληλογραφίας. Εκεί,  λοιπόν, ο «φυλλολογών», ήτοι ο φυλλομετρών,  θα βρει αφιερώσεις πεζογράφων και αποσπάσματα από το έργο τους, ποιήματα (του Παλαμά π.χ.), παιχνίδια με το όνομα, ποιήματα, επιστολές με φιλολογικό ενδιαφέρον, απόψεις για το γλωσσικό ζήτημα. Συνοψίζοντας  τα χαρακτηριστικά του ο Πυλαρινός, παρατηρεί: α) τη δημοσιογραφική παρουσία και το συσχετισμό με την καθαρεύουσα. β) ότι τα ποιητικά κείμενα είναι γραμμένα στη δημοτική και επηρεασμένα από τη γενιά του 1880. γ) ότι η Αθήνα είναι το πνευματικό κέντρο της χώρας και πόλος έλξης των πνευματικών ανθρώπων. δ) ότι το ύφος και το ήθος των νέων τάσεων είναι έντονο. ε) ότι τα  ρομαντικά κατάλοιπα συμπλέκονται με τις νέες ιδέες, οπότε φαίνεται και η μετάβαση από τη ρομαντική εποχή στην διάδοχό της. στ) ότι το πατριωτικό στοιχείο είναι εμφανές. Και ένα ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι η απουσία από το λεύκωμα σπουδαίων ανθρώπων με τους οποίους είχε, ωστόσο, φιλικές σχέσεις η Δεντρινού.

Ακολουθούν οι σελίδες του λευκώματος με φωτογραφική απεικόνιση της χειρόγραφης σελίδας, με τους γραφικούς χαρακτήρες και την επιμελημένη καλλιγραφία, απέναντι από την  τυπωμένη. Ενδιαφέρουσα είναι η προσπάθεια και η ευγένεια που επιδεικνύουν οι υπεύθυνοι περιοδικών, όταν αρνούνται συνεργασία. Επίσης, τις σελίδες του βιβλίου διανθίζουν επιστολικά δελτάρια με εικόνες εποχής της Κέρκυρας, κτήρια και εξοχές. Κυρίως, όμως, μας συγκινούν πράγματι, τα κείμενα, μερικά των οποίων, ποιητικά ή πεζά, είναι αριστουργήματα μια άλλης εποχής. Μιας εποχής ήθους, ευγένειας και ανθρώπων με αληθινή μόρφωση. 

Τετάρτη 29 Απριλίου 2015

π. Παναγιώτη Καποδίστρια: ΝΥΞΕΙΣ-ΑΝΟΙΞΕΙΣ (ποίημα)


Κρυφτό με το φως κι ο λόγος σου άρραφος
θάμβος δακρύου.

*

Κάψε με κάψε με τη στολήν ολόσωμο
πύρ ακάματο.

*

Αθεόφοβη σε πουλεί και σ' αγοράζει
σπείρα των φίλων.

*

Ανοιχτομάτης μίμος εκ του προχείρου
σε θεατρίζει.

*

Για οθόνιο κλέψε μου απ' την απλώστρα
ό,τι πρόχειρο.

*

Πού κλίνετε το μίσχο λουλουδάκια
κόμπο τον κόμπο;

*
Έρπουσα η μέρα του θανάτου δέλεαρ
κηρύσσει έαρ.

*

Νύξεις ανοίξεις κορμοί της εμπαθείας
ιμερότροποι.

*

Σπυριά της δάφνης κολώνια λεμονάνθι
λιωμένα όλα.


[Ζάκυνθος- Μεσσηνία, Μεγάλη και Νέα Εβδομάδα 2001. 
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην ποιητική συλλογή ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΜΕΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ, εκδ. 2003, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 2004]

Τρίτη 28 Απριλίου 2015

π. Παναγιώτη Καποδίστρια: ΣΟΛΩΜΙΚΕΣ ΝΥΞΕΙΣ ΑΠΟ ΑΝΕΚΔΟΤΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΙΝΟΥ ΣΙΓΟΥΡΟΥ


[Ανάτυπο από τα ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΑ ΦΥΛΛΑ, τόμος ΚΖ΄1-2 (Άνοιξη-Καλοκαίρι 2007) 203-240]

Δευτέρα 27 Απριλίου 2015

Το πανηγύρι του Παφλαγόνα

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ


Στο Ψήλωμα, όπως ονομάζουν οι Ζακυνθινοί την οδό Φιλικών, εκεί κοντά στον Άι-Γιώργη των Λατίνων και προς την μεριά της πόλης, υπάρχει και σήμερα, ανακαινισμένο μετά την πολλαπλή καταστροφή του Αυγούστου του 1953, το μικρό εκκλησάκι του προστάτη και φύλακα των νηπίων, του Αγίου Στυλιανού του Παφλαγόνος.

   Τα στοιχεία που διαθέτουμε γι’ αυτό είναι ελάχιστα και σε αντίθεση με τον γείτονά του, τον Τροπαιοφόρο, που, για καθαρά ιστορικούς λόγους, είναι γνωστός στο πανελλήνιο, ο Όσιος αυτός ή πιο σωστά ο ναΐσκος του, αγνοείται ακόμα και από τους περισσότερους ντόπιους και παραμένει κρυμμένος, εκεί στην καταπράσινη, την σχεδόν εξοχική, περιοχή, όχι για να μυεί, όπως ο διπλανός του, αλλά για να θυμίζει και να διδάσκει όσους πιστούς.

   Κατά τον χαλκέντερο ιστοριοδίφη Λεωνίδα Ζώη και σύμφωνα με πληροφορίες, που μας διασώζει στο πολύτιμο «Λεξικόν» του, ο Άγιος Στυλιανός ανήκε αρχικά στον Θωμά Ταβερνό και την Μπιάνκα Βαρθολομαίου Παβιέλου, η οποία ήταν κουνιάδα του. Όπως, όμως, οι περισσότερες από τις πολυάριθμες και δυσανάλογες με τον πληθυσμό του τόπου ιερές στέγες της πόλης και των χωριών, κινδύνευε και αυτός από την εγκατάλειψη και την έλλειψη πόρων για την συντήρησή του. Έτσι, ακολουθώντας την τύχη και την πορεία πολλών άλλων, δόθηκε σε αδελφάτο, το οποίο, όπως μας διασώζει ο ίδιος ιστορικός σε σημειώσεις του, οι οποίες διασώθηκαν μετά τον θάνατό του και δημοσιεύθηκαν από τον διάδοχό του και συνεχιστή του έργου του Ντίνο Κονόμο, στο βιβλίο του «Εκκλησίες και Μοναστήρια στη Ζάκυνθο», αποτελείτο από τις οικογένειες των Κ. Μασάρη και Α. Κεφαλληνού. Η πράξη της παραχώρησης έγινε στις 5 Μαΐου 1744 στο «κατζέλο» του νοδάρου Θ. Ζωναρά.

   Οι παλιότεροι θα θυμούνται πως τα μετασεισμικά χρόνια στον δρόμο του Ψηλώματος και δεξιά γι’ αυτόν που φεύγει από την Χώρα, λίγο πριν από το ονομαστό κάποτε και πολύβουο «Αλλά» και κάτω ακριβώς από το ναΐδριο, υπήρχε ένα μικροσκοπικό προσκυνητάρι, με την εικόνα του Αγίου και κάποιο κλειδωμένο πάντα χρηματοκιβώτιο, το οποίο υπήρχε εκεί για οικονομική ενίσχυση της εκκλησούλας. Η εικόνα ήταν έργο και προσφορά του σημαντικού ζωγράφου και αγιογράφου Κώστα Μπάρμπα, ο οποίος παντρεμένος με την δραστήρια και ακούραστη ομότεχνό του, Μαρία Ρουσέα, ήταν γείτονας και κάτοικος της περιοχής. Κάποτε εξαφανίστηκαν  πρώτα η εικόνα και μετά το προσκυνητάρι. Έτσι ο Παφλαγών αναχωρητής, ο «παίδων φύλαξ», όπως τονίζει σε κάποιο διήγημά του ο Κοσμοκαλόγερος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, κατέφυγε και πάλι στην έρημό του και τον θυμούνται μόνο, κυρίως την ημέρα της γιορτής  του, στις 26 Νοεμβρίου, οι ελάχιστου πιστοί μαθητές του.

   Μα δεν ήταν η μέρα της μνήμης του, που έκανε τον λαοφιλή Άγιο γνωστό στους Ζακυνθινούς και περισσότερο στους χωραΐτες. Η κάποτε φήμη του προερχόταν από το ονομαστό, τότε, πανηγύρι του, το οποίο γινόταν πάντα την Κυριακή των Μυροφόρων, μέσα στο ακόμα αναστάσιμο και καθαρά εαρινό κλίμα των ημερών. Συνεχιζόταν, μάλιστα, και μετασεισμικά, έστω περιορισμένο και δίχως την παλιά του αίγλη και πρέπει να καταργήθηκε λίγα χρόνια προτού μας αφήσει οριστικά ο προηγούμενος, ο 20ός αιώνας.

   Θυμάμαι μικρός τα πολύχρωμα προγράμματα, τα οποία κολλιόντουσαν στα κεντρικά σημεία της πόλης, λίγες μέρες πριν, με εκείνο το απαραίτητα καθαρευουσιάνικο ύφος τους. Μεταφράζοντας τότε, σαν άσκηση γλώσσας, τα αριστουργήματα της δημοτικής στην αρχαΐζουσα, σε Δημοτικό και Γυμνάσιο, παρότι Επτανήσιος, δεν με ξένιζαν, αλλά ήθελα κάποτε ν’ ανέβω και σε κείνο, όπως γινόταν και μ’ αυτό της προηγούμενης Κυριακής, του Άι-Λύπιου, στο οποίο απαραίτητα έπρεπε να πάμε κάθε χρόνο με τους δικούς μου. Επειδή μάλιστα στο τελευταίο έβλεπα, καθώς προσκυνούσαμε το κόνισμα της καθέδρας να συνυπάρχουν οι δύο Άγιοι, πίστευα, από παιδική αφέλεια, πως το δεύτερο πανηγύρι, αυτό του Ψηλώματος, γινόταν για να μην… ζηλεύει και παραπονιέται ο… φίλος του Στυλίτη! Ίσως τότε ήθελα να βρω αιτία, που αναμφίβολα με τα ζακυνθινά πανηγύρια δεν υπάρχει, αλλά γίνονται όποτε αποφασίσουν οι υπεύθυνοι και οι ενορίτες του κάθε ναού.

   Κάποτε πήγα και σ’ αυτό –ίσως ήταν ένα από τα τελευταία και μόλις που πρόλαβα– και αν δεν με απατά η μνήμη μου, είδα εκεί ψητά, ταμπουρλονιάκαρο, παστέλια, φ(ρ)ιτούρες και κόσμο –όχι τόσο σαν το προηγούμενο του Καλιτέρου– που διασκέδαζε. Επίσης μια τεράστια σημαία, από αυτές τις παλιές, της ξηράς, όπως λεγόταν, η οποία έδινε γιορταστικό τόνο στην ατμόσφαιρα, στηριγμένη σ’ ένα πέτρινο πεζούλι.

   Λίγο μετά σταμάτησαν τα προγράμματα να τοιχοκολλιούνται στην πόλη και το πανηγύρι πέρασε στην ιστορία. Αξίζει, όμως, να μείνει στην θύμησή μας, έτσι όπως το αποθανατίζει και ο Ιωάννης Τσακασιάνος, στο «Σπουργίτη αποχαιρετισμός» του: «… και σμπάρα, κι’ άι-Ταξιάρχηδες, φεντσιόνες, πανηγύρια, / άι-Στελιανούς και Παπανταίς, και σπιάντσαις κι’ Ακρωτήρια…».

   Γι’ αυτό και το σημερινό κείμενο… Έτσι για να μην χαθούν τα πάντα!!! Για να συνεχίζει να πανηγυρίζει, έστω και στην μνήμη μας, δεκαπέντε μέρες μετά την Λαμπρή ο Άι-Στελιανός!!!

Σάββατο 25 Απριλίου 2015

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΜΝΗΜΗ ΙΕΡΗ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΚΑΡΕΩΤΟΥ


Σὲ ὧρες ἐαρινές, ἀναστάσιμες ξεκίνησε τὸ ταξίδι του γιὰ τὸν οὐρανὸ ποὺ τόσο βίωσε,  ὁ Γέροντας Ἱερόθεος ὁ Καρεώτης, ὁ γνωστὸς ἀπὸ τὸ φιλόξενο βιβλιοπωλεῖο, ἐκδοτικὸ οἶκο, «Ο ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ»,  ἀλλὰ καὶ χῶρο οἰκεῖο γιὰ τὸν κάθε προσκυνητή. Ἦταν δὲ κι ὁ ἴδιος ποὺ ἐξέδωσε καὶ τὸ περιοδικὸ ΠΡΩΤΑΤΟΝ μὲ συνεργάτη γόνιμο τὸ ἀείμνηστο Γέροντα Μωυσή, ποὺ τὸ κράτησε ἴσαμε τὴν κοίμησή του ἄσβηστο καντήλι τῆς λόγιας ἁγιορειτικῆς προσφορᾶς.
Ὅμως ἐκεῖ ποὺ ἀναδείχθηκε ὁ Γέροντας Ἱερόθεος ἦταν οἱ θαυμάσιες ἐκδόσεις «ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ», μὲ κεῖνα τὰ χαριτωμένα βιβλιαράκια, ὅπως τὸ Προσκυνητάριον τῆς Λαύρας, ἡ ὑπέροχη Ἀγορὰ τῶν Καρεῶν τοῦ ἐπίσης ἀείμνηστου Ἰ. Μ. Χατζηφώτη, τὸ Ἄξιόν Ἐστι τοῦ π. Ἰουστίνου, οἱ Λόγοι τοῦ σοφωτάτου Γέροντος Χαλκηδόνος κυροῦ Μελίτωνος, ἀλλὰ καὶ τὸ βαρύτιμο καὶ κορυφαῖο Ἅγιον Ὄρος τοῦ Γερασίμου Σμυρνάκη.
Πέρα ἀπὸ αὐτὰ ὅμως τὸ μαγαζὶ τοῦ Γέροντα Ἱεροθέου ἦταν μιὰ πνευματικὴ ὄαση, γιατὶ ὁ Γέροντας ἦταν πάντα συζητήσιμος καὶ προσηνής. Χώρια τὸ τὶ γνώριζε.
Ἐκεῖ θυμᾶμαι πρωτοσυνάντησα καὶ τὸ συντοπίτη του ποιητὴ καὶ κορυφαῖο λόγιο, τὸν Πάνο Λιαλιάτση, ποὺ μάλιστα τοῦ ἔχει ἀφιερώσει καὶ κάποιο του ποίημα. Ἀπὸ κεῖνον ἔμαθα γιὰ τὸ Κιόσκι τοῦ Ἀγᾶ, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν Ἅγιο Νικόλαο τοῦ Χαλκιᾶ, τὸ κελλί του δηλ. ποὺ παλιότερα ζοῦσαν Σκοπελίτες πατέρες...
Πᾶνε εἴκοσι χρόνια ποὺ τὸν εἶδα τελευταία φορά.
Ἀργότερα ἔμαθα ὅτι ὁ «ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ» τὸ φιλόξενο αὐτὸ μαγαζί, ἔκλεισε...
Τώρα ὁ Γέροντας ποὺ ἐπλήρωσε τὸ κοινὸν χρέος ἀναπαύεται στὸ ἀγαπημένο του κελλί, σιμὰ στοὺς Σκοπελίτες προκατόχους του, γιὰ ν’ ἀγναντεύει τὶς προσφιλεῖς του Καρυές, ἀλλὰ πάνω ἀπὸ ὅλα τὸν ναὸ τοῦ Πρωτάτου μὲ κείνη τὴνὑπέροχη τοιχογραφία, τὴν «Ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ» τοῦ Κυρίου του,  ποὺ ἀγάπησε καὶ  διακόνησε θεοφιλῶς.
Τώρα δὲ ποὺ βιώνει τὴν ἀναστάσιμη χαρὰ στὸν οὐρανὸ τὸ ξέρουμε, δὲν θ᾿ ἀστοχήσει τὶς ἀγαπημένες του Καρυές, ἀλλὰ θὰ δέεται στὴν Κυρία Θεοτόκο, τὴν Ἔφορο τοῦ Ὄρους, νὰ παραμείνουν τόπος ἱερῆς παραμυθίας καὶ προπάντων σωτηρίας ψυχῶν.

Σκόπελος,  25 Ἀπριλίου 2015  

Πέμπτη 23 Απριλίου 2015

Για το βιβλίο της Ελένης Λαδιά «Σημερινές Ελληνίδες με πανάρχαια ονόματα» (εκδ. Αρμός, 2015)

Γράφει η ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ

Εξ ιδίων τα αλλότρια, λέει μια παλαιά παροιμία και βρίσκει την εφαρμογή της στην συγγραφέα Ελένη Λαδιά, η οποία, προσπαθώντας να πείσει τις μητέρες να δίνουν αρχαία ονόματα στα κορίτσια τους, έκανε το γύρο του αρχαίου κόσμου , βάδισε σε μυθικά βουνά, συνομίλησε με θεούς και θεές, βασιλιάδες και βασίλισσες, μπήκε στα σπήλαια των νυμφών, άκουσε αυλούς ποιμένων,  έγινε μάρτυς αναλήψεων ηρώων στους ουρανούς, είδε μεταμορφώσεις. Και από τα ψηλά βουνά βούτηξε στη θάλασσα, είδε Τρίτωνες  και Νηρηίδες και σαν θηλυκός Οδυσσέας, αφού περιπλανήθηκε σε πελάγη βιβλίων και στάθμευσε σε μαγικές σελίδες, είδε ωραίες γυναίκες και τέρατα, άκουσε πρωτάκουστα ονόματα, θαύμασε και κουράστηκε και είπε, επιτέλους, εγώ η «νυμφόληπτη» και «αλαφροΐσκιωτη», καιρός να κάτσω να γράψω τα απομνημονεύματα ενός τέτοιου ταξιδιού. Κι ο αναγνώστης τι πρέπει να κάνει; Ρώτησαν κάποτε το Σεφέρη, θεωρώντας την ποίησή του δύσκολη.  Ε! κάτι πρέπει να κάνει κι αυτός απάντησε ο βλοσυρός ποιητής. Η Λαδιά όμως δεν είναι βλοσυρή γι’ αυτό μας δίνει μια συμβουλή. «Οι χαλκέντεροι ας διαβάσουν μονομιάς το βιβλίο· οι ονειροπόλοι αποσπασματικώς». Εγώ το διάβασα και με τους δύο τρόπους. Και μάλιστα άρχισα από το τέλος. Άρχισα πρώτα πρώτα από τις σημειώσεις της. Κι εκεί βρήκα ότι τα πελάγη που περιβάλλουν την Ελλάδα δεν είναι δυο-τρία- τέσσερα ή πέντε, αλλά τόσα ων ουκ έστι αριθμός. Δηλαδή έστιν αριθμός κατά τι μεγαλύτερος του εβδομήκοντα, σημαδιακός αριθμός,  αλλά για κάθε ένα από αυτά τα ονόματα εισίν  άπειρες, συχνά, αναφορές. Έτσι για δείγμα, οι αναφορές στην Αθηνά  είναι είκοισεφτά. Στην  Ήρα είκοσι οχτώ. Στην Ελένη είκοσι εννέα. Στην  Άρτεμι τριάντα έξι. Για όλες τις υπόλοιπες  υπερεβδομήκοντα οι αναφορές είναι πολλές και  για τη Ναυσικά μόνο μία.

Και αρχίζουμε το ταξίδι.

Αθηνά. Πρώτη τη τάξει. Γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία. Στον πλατωνικό διάλογο Κρατύλος ή περί της ορθότητος των ονομάτων, ο Ερμογένης ζητά από τον Σωκράτη να ετυμολογήσει το όνομα της Αθηνάς. Είναι λοιπόν η Αθηνά Παλλάς, από τον ένοπλο χορό, και Αθηνά την έφτιαξε ο Όμηρος ως νου και διάνοια. Ο Ησίοδος λέει πως ο Δίας κατάπιε τη έγκυο στην Αθηνά σύζυγό του, την Μήτιν, για να μη γεννήσει διάδοχο και του πάρει το θρόνο σύμφωνα με το μύθο… Κι έτσι ο Δίας χώνεψε  μεν την Μήτιν,  γέννησε δε από το κεφάλι του την κόρη που ονόμασαν Αθηνά. Ο ορφικός ύμνος 32 διασώζει δύο προσωνύμια της θεάς: Γοργορόνα και Τριτογένεια. Μερικοί πιστεύουν πως η Γοργόνα ή Μέδουσα είναι η Αθηνά από τον καιρό που θεωρούνταν χθονία θεότητα, συνδεόταν με τη γη, δηλαδή. Αργότερα, όμως,  έγινε ολυμπία και έχασε τα σκληρά χαρακτηριστικά της. Αλλά ως Γοργόνα συνδέθηκε με ειδική τελετή το Γοργόνειο. Ο Παυσανίας πάλι λέει πως ως Τριτογένεια ήταν κόρη του Ποσειδώνα, επειδή τα μάτια της ήταν γαλανά. Γλαυκώπις είναι το επίθετο με το οποίο μας είναι γνωστή από τον Όμηρο. «Τον δ’ αύτε προσέειπε Παλλάς γλαυκώπις Αθήνη» ή «η μεν αρ’ ως ειπούσ’ απέβη γλαυκώπις Αθήνη». Το Γοργόνειο ήταν όπλο της θεάς και η γοργόνα στόλιζε την ασπίδα των οπλιτών. Θυμίζω πρόχειρα την ερώτηση του στρατηγού Λάμαχου στους Αχαρνής του Αριστοφάνη: «Τις Γοργόν’ εξήγειρεν εκ του σάγματος; Ήτοι, τη γοργόνα ποιος την ξύπνησε απ’ την ασπίδα;» και άρχισε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος.

Για το όνομα λοιπόν της Αθηνάς η συγγραφέας  έχει ελέγξει είκοσι επτά μελέτες, πηγές αρχαίες και σοβαρές νεότερες Οι διακλαδώσεις του μύθου, οι διασταυρώσεις των υποθέσεων, οι αντιφατικές συχνά απόψεις, όλα με τον τρόπο τους υφαίνουν το πλέγμα που θα καταλήξει σ’ ένα πρόσωπο, στην Αθηνά, που και αυτή ήταν υφάντρα και γι’ αυτό και Εργάνη ονομαζόταν. Η Αθηνά δίνει το όνομά της και στην πόλη, Αθήνα, των οποίων οι εορτές, και της Αθήνας και της Αθηνάς, είναι και αυτές πάμπολλες. Αλλά δεν λατρευόταν μόνο στην Αθήνα. Η Ιτωνία Αθηνά είχε ιερό και στη Βοιωτία, στολισμένο με έργα του γλύπτη Αγορακρίτου, αγαπημένου μαθητή και συνεργάτη του Φειδία. 

Δεύτερο δείγμα, τιμής ένεκεν, θα είναι η Ελένη την οποία προανήγγειλα   με εκείνο το «εξ ιδίων τα αλλότρια». Ελένη,  η συγγραφεύς και Ελένη η μοιραία εκείνη γυναίκα, που ξεσήκωσε όλη την Ελλάδα, προξένησε δεκαετή πόλεμο με την Τροία και ξεκλήρησε όλη τη χώρα και τους ανθρώπους της (Ελένη, εκ του ελείν= καταστρέφω, κατά παρετυμολογία του ονόματός της). Αλλά και οι νικητές δεν πέρασαν καλύτερα. Οι σπουδαιότεροι έπεσαν στο πεδίο της μάχης και όσοι επέστρεψαν ήταν γέροι και καταπονημένοι. Ο αρχιστράτηγος Αγαμέμνων δολοφονήθηκε από τη γυναίκα του και ο πολυμήχανος Οδυσσέας που έφτιαξε τον Δούρειο Ίππο ταλαιπωρήθηκε άλλα δέκα χρόνια στην θάλασσα, παλεύοντας με τέρατα και θηρία μέχρι να φτάσει μόνος στην Ιθάκη, όπου χρειάστηκε να πολεμήσει και πάλι για να επανακτήσει το θρόνο του.  

Η Ελένη γεννήθηκε και αυτή από τον Δία ή από το κοσμικό αυγό. Κόρη της Νεμέσεως ή της Λήδας. Μάλλον της Λήδας. Αλλά λόγω της γέννησής της από το αυγό είναι πλάσμα εξόχως ερωτικό και συνδέεται και με την Ορφική θεολογία. Ο Ισοκράτης και ο Γοργίας πλέκουν το εγκώμιό της. Η συγγραφέας παρακολουθεί την Ελένη στο ομηρικό κείμενο από ραψωδία σε ραψωδία, δίνοντάς μας όλα τα χαρακτηριστικά της ωραίας και ευγενικής γυναίκας που συναισθάνεται το βάρος της ευθύνης της. Όλες τις αντιφάσεις και όλες τις ερμηνείες γύρω από το πρόσωπό της. Η Ελένη ήταν διπλή. Ήταν ωραία γυναίκα και θεά. Ήταν πραγματικότητα και είδωλο. Ήταν πιστή και άπιστη. Με τη μορφή της ήταν στην Τροία και με το σώμα της στην Αίγυπτο. Ο Ηρόδοτος και ο Ευριπίδης λένε ότι δεν πήγε ποτέ στην Τροία αλλά όλα  τα χρόνια του πολέμου ήταν στην Αίγυπτο. «Η Ελένη των ποιητών»,  λέει η Λαδιά, «φορά στεφάνι καμωμένο από εγκώμια και ψόγους».

Υπολείπονται άλλες εβδομήντα και βάλε, παρουσίες της μυθολογίας αλλά και της ιστορίας, των οποίων τη ζωή και τη συμπεριφορά εκτενώς διηγείται η συγγραφέας. Ειρήσθω εν παρόδω ότι η Λαδιά έχει σπουδάσει και Αρχαιολογία και Θεολογία και έτσι, με διπλό οπλισμό,  πατώντας γερά στις πηγές, διεξάγει την έρευνά της. Ελέγχει τα κείμενα, παραθέτει τις βιβλιογραφικές αναφορές της και δεν αφήνει καμιά  πηγή αναξιοποίητη. Δεν είναι εύκολη η σύνθεση ενός τέτοιου εγχειρήματος και κατ’ αναλογίαν δεν είναι εύκολη ούτε η απλή περιδιάβαση ούτε η μελέτη του  βιβλίου. Απαιτεί γερή αρματωσιά, θέλει φιλολογικό οπλισμό, εξοικείωση με τα κλασικά κείμενα, προϊδεασμό, αγάπη για το αντικείμενο και, προπάντων, προσήλωση. Όμως, οποιοσδήποτε το ανοίξει θα γοητευθεί από τις πληροφορίες που του προσφέρει η συνεργασία της μυθολογίας, της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας και η γοητεία της  Ποίησης.  Γιατί, παρά το ότι το βιβλίο είναι γραμμένο με την υπευθυνότητα της επιστήμονος, η απρόσκοπτη και ρέουσα αφήγηση κερδίζει αμέσως τον αναγνώστη. 

Τρίτη 21 Απριλίου 2015

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ "ΛΥΔΙΑ Η ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΑ"]

Ὁμιλία
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατὰ τὴν Ἐπίσκεψιν Αὐτοῦ 
εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἱεραποστολικὴν Ἀδελφότητα «ΛΥΔΙΑ Η ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΑ»
(21 Ἀπριλίου 2015)


Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ξάνθης κ. Παντελεῆμον, ἐκπρόσωπε τῆς Α. Μακαριότητος καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε,
Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,
Εὐλαβέσταται ἀδελφαὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἱεραποστολικῆς ταύτης Ἀδελφότητος «Λυδία ἡ Φιλιππησία»,
Θυγατέρες καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ προσφιλῆ,

Χριστὸς ἀνέστη!

Εὑρισκόμενοι εἰς τὸν ἱερὸν τοῦτον χῶρον τῆς προσευχῆς, τῆς ἀσκήσεως καὶ τῆς Ὀρθοδόξου ἱεραποστολικῆς διακονίας, κατὰ τὴν ἀναστάσιμον ταύτην περίοδον, καλοῦμεν μετὰ Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους: «Δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, οὐκ ἐκ πέτρας ἀγόνου τερατουργούμενον, ἀλλ᾿ ἀφθαρσίας πηγήν, ἐκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ, ἐν ᾧ στερεούμεθα». «Αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ».

Πίοντες, λοιπόν, «πόμα καινόν», ἀναστάσεως καὶ ζωῆς, χαίρομεν, συγχαίρομεν, εὐφραινόμεθα καὶ ἀγαλλιῶμεν ἐσεῖς καὶ ἡμεῖς ἐν τῷ Ἀναστάντι Κυρίῳ, εὑρισκόμενοι εἰς τὴν ἕδραν τῆς εὐφήμως γνωστῆς ἀνὰ τὸ πανελλήνιον καὶ εὐρύτερον εἰς τὸν Ὀρθόδοξον καὶ μὴ κόσμον Ἱεραποστολικῆς Ἀδελφότητος, τῆς τιμωμένης ἐπ᾿ ὀνόματι τῆς Λυδίας, τῆς Πορφυροπώλιδος, τῆς Φιλιππησίας, ἡ ὁποία Ἀδελφότης τοσαῦτα προσήνεγκε καὶ προσφέρει εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ εἰς τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ πολυποικίλου ἔργου αὐτῆς.

Ἐμπνευσθεὶς ἐκ τῆς φωνῆς τὴν ὁποίαν ἤκουσε καὶ ὁ μέγας ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος «διαβὰς εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡμῖν» (Πράξ. ις΄, 10), ὁ ἐν χερσὶ τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου νῦν ἀναπαυόμενος ἱδρυτὴς καὶ πνευματικὸς ποδηγέτης τῆς Ἀδελφότητός σας ἀείμνηστος Ἀρχιμανδρίτης Θεόφιλος, ὁ πρῶτος συνεργὸς τῆς οἰκοδομητικῆς προσφορᾶς αὐτῆς, ἀνίδρυσε τὸ ἔμπνουν καὶ σύννουν συγκρότημα τοῦτο ψυχῶν ἀφιερωθεισῶν τῷ Κυρίῳ,  πλησίον τοῦ χώρου ἔνθα ἡ Μακεδονία ἔδωκεν εἰς τὸν Χριστὸν τὰς ἀπαρχὰς τῆς κτίσεώς της ὑπ᾿ Αὐτοῦ καὶ ἐν Αὐτῷ. 

Μετὰ πολλῆς χαρᾶς παρακολουθοῦμεν ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ τῆς Ὀρθοδοξίας Κέντρου καὶ προσωπικῶς τὰς θεοφιλεῖς δραστηριότητας τῆς εὐλογημένης Ἀδελφότητός σας, τὸ σημαντικώτατον ἐκδοτικὸν ἔργον διὰ τῶν εἰς τὰς ἐγκαταστάσεις τοῦ ἐνταῦθα τυπογραφείου πραγματοποιουμένων ἑκατοντάδων πνευματικῶν ἐκδόσεων –μεταξὺ τῶν ὁποίων ἀπὸ ἐτῶν καὶ τῆς Ἐπετηρίδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, διὰ τὴν ἐπιμέλειαν καὶ καλαίσθητον ἔκδοσιν τῆς ὁποίας καὶ ἀπὸ τῆς θέσεως ταύτης σᾶς εὐχαριστοῦμεν θερμῶς-, αἱ ὁποῖαι ἐκδόσεις ἔθρεψαν καὶ τρέφουν ἐν Χριστῷ καὶ κατὰ Χριστὸν πλήθη ψυχῶν˙ τὴν λειτουργίαν τοῦ γνωστοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ 4Ε, τὴν κατ᾿ ἔτος ὀργάνωσιν τῶν παιδικῶν Κατασκηνώσεων καὶ τὴν φιλοξενίαν παιδίων ἐκ τοῦ ἐξωτερικοῦ, τὴν κυκλοφορίαν ἐκλεκτοῦ περιοδικοῦ ψυχωφελοῦς καὶ ἐποι¬κοδομητικῆς ὕλης, καὶ πολλὰ ἄλλα θεοφιλῆ καὶ κοινωφελῆ ἔργα, τὰ ὁποῖα ἀδύνατον νὰ ἐξονομάσωμεν ἀριθμητικῶς, ὡς γνωστὰ μόνον εἰς τὸν Θεὸν καὶ τοὺς πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως εὐεργετουμένους χριστιανούς.

Συγχαίρομεν, λοιπόν, ἐκ τοῦ σύνεγγυς πατρικῶς πάσας ὑμᾶς,  τὰς κοπιώσας ἀδελφὰς καὶ θυγατέρας ἡμῶν κατὰ πνεῦμα, καὶ εὐλογοῦμεν τοὺς χώρους τῆς διακονίας σας, ἑνοῦντες τὰς προσευχὰς ἡμῶν μὲ ἐκείνας τοῦ κυριάρχου Ἐπισκόπου τοῦ τόπου, τῆς ὑμετέρας ἀγαπητῆς Ἱερότητος, ἀδελφὲ ἅγιε Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε  Θεολόγε, ὁ ὁποῖος μετ᾿ ἐμπιστοσύνης, στοργικῆς ἀγάπης καὶ εἰλικρινοῦς ἐνδιαφέροντος περιβάλλετε τὸ ἔργον τῆς Ἀδελφότητος ταύτης.

Συγχρόνως δὲ δεόμεθα ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τοῦ ἀλήστου μνήμης καὶ ἀναγνωριζομένης εὐρυτέρας ἐκκλησιαστικῆς, πνευματικῆς καὶ κοινωνικῆς προσφορᾶς σεβασμίου καὶ ἀληθῶς θεοφιλοῦς ὀνόματι καὶ πράγματι Γέροντός σας, τοῦ ὄντως πνευματικοῦ γεννήτορός σας ἐν Χριστῷ, ὁ ὁποῖος ἐνεπιστεύθη εἰς ὑμᾶς ὡς ἱερὰν παρακαταθήκην τὴν συνέχισιν μετὰ συνεπείας καὶ πιστότητος, τοσοῦτον εὐθυνοφόρου ἔργου ἐνισχύσεως ἐν Χριστῷ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς προσευχῆς, τοῦ λόγου καὶ τῶν ἀπαριθμηθέντων ποικίλων μέσων, ἀθορύβως, ἐν σεμνότητι, ἐν  ἀφανείᾳ, ἐν ταπεινώσει.

Κατανοοῦμεν, εὐλαβέσταται ἀδελφαὶ καὶ θυγατέρες ἐν Χριστῷ, τὸν πόνον ἐκ τῆς σωματικῆς ἀπουσίας τοῦ μακαριστοῦ Γέροντός σας, εἴμεθα ὅμως βέβαιοι ὅτι ἐπιβεβαιοῦσαι καθ᾿ ἑκάστην τὴν κλῆσίν σας, συνεχίζετε καρποφόρως νὰ πολυπλασιάζετε, κατὰ τὸ παράδειγμα καὶ τὴν διδαχὴν ἐκείνου, τὸ πολυω¬φελὲς ἔργον τῆς ἐν τῷ πνευματικῷ γεωργίῳ πολυμεροῦς διακονίας καὶ ἐκδαπανητικῆς ἀγάπης σας.

Διὰ τῆς συνεχίσεως τῆς προσφορᾶς καὶ μαρτυρίας σας, ὑπὸ τὴν εὐλογίαν πάντοτε τοῦ ἐπιχωρίου κυριάρχου Ἐπισκόπου σας, πεπείσμεθα ὅτι καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ πνευματικοῦ σας γεννήτορος Θεοφίλου ἀναπαύεται καὶ ἀγάλλεται, εὐλογοῦντος οὐρανόθεν τὴν πορείαν σας καὶ εὐχομένου τῷ ἐκ τάφου ὡς ἐκ παστάδος προελθόντι Κυρίῳ Ἰησοῦ ὑπὲρ καὶ τῆς ὑμετέρας πνευματικῆς αὐξήσεως, ἐν ὁμοψυχίᾳ, ἑνότητι καὶ ἀκλινεῖ πιστότητι εἰς τὰς ὑπ᾿ αὐτοῦ τεθείσας βάσεις τῆς Ἀδελφότητος, ὑπὸ τὴν σκέπην τῶν ἁγίων προστατῶν καὶ ἐμπνευστῶν σας, ἐνδόξου πρωτοκορυφαίου Ἀποστόλου Παύλου καὶ Ἁγίας Λυδίας τῆς Φιλιππησίας˙ οὕτω θὰ διαβαίνετε καθ᾿ ἡμέραν τὴν  νοητὴν Μακεδονίαν καὶ θὰ συνδράμετε εἰς τὴν σωτηρίαν ψυχῶν.

Κατανοοῦμεν ἀσφαλῶς τὸ κενόν, τὸ ὁποῖον κατέλιπεν ἡ κοίμησις τοῦ πνευματικοῦ σας πατρός, ὁ ὁποῖος ἐσφράγισε τὴν κατὰ Θεὸν πορείαν τῆς Ἀδελφότητος καὶ ἑκάστης ἐξ ὑμῶν προσωπικῶς. Περὶ τοιούτου πνευματικοῦ πατρός, ἄλλωστε, ὁμιλεῖ καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφων πρὸς τοὺς Κορινθίους (Α΄ δ΄, 15), ὅτι εἶχον κατὰ τὴν πνευματικήν των ζωὴν πολλοὺς διδασκάλους, ἀλλὰ μόνον ἕνα πατέρα, ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος τοὺς ἀνεγέννησεν ἐν Χριστῷ διὰ τοῦ εὐαγγελίου, διὰ τῶν πολλῶν κόπων καὶ τῶν φροντίδων, διὰ τῶν δακρύων καὶ τῶν θλίψεων. 

Πιστεύομεν ὅτι τοιαύτην ἐμπειρίαν ἔχετε καὶ σεῖς, αἱ συναχθεῖσαι καὶ συγκροτοῦσαι τὴν θεοευλόγητον ταύτην Ἀδελφότητα. Εὐλογοῦντες ὑμᾶς καὶ τὸ ἔργον καὶ τὴν Ὀρθόδοξον χριστιανικὴν μαρτυρίαν σας, εὐχόμεθα ὅπως, χάριτι καὶ ἐλέει τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ, συνεχίζητε καὶ ἐν τῷ μέλλοντι ἐξ ἴσου ἐνζήλως καὶ καρποφόρως τὴν εἰς Χριστὸν ἐκδαπάνησιν καὶ τὸ σεμνὸν ἔργον σας, εἰς δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ καὶ οἰκοδομὴν τοῦ σώματος Αὐτοῦ.

Ἡμεῖς δὲ θὰ χαίρωμεν καὶ θὰ καυχώμεθα πληροφορούμενοι ἐν  τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὴν πρόοδον τοῦ ἔργου καὶ τῆς διακονικῆς προσφορᾶς σας.
Χριστὸς ἀνέστη! Χαίρετε, καὶ πάλιν ἐροῦμεν, ἐκ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐκ τοῦ κενοῦ μνημείου τῆς Ἀναστάσεως, Χαίρετε! Ἰδού, ὁ Ἀναστὰς Κύριος μετὰ πασῶν ὑμῶν καὶ μετὰ τῆς προσφιλοῦς Ἀδελφότητός σας ἔσται πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν.

Δευτέρα 20 Απριλίου 2015

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΤΕΡΠΝΗΣ]

Ὁμιλία
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατὰ τὴν Τελετὴν Ἐγκαινίων τῆς Στέγης Φιλοξενίας Ἠλικιωμένων Τέρπνης
(20 Ἀπριλίου 2015)


Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ξάνθης κ. Παντελεῆμον, ἐκπρόσωπε τῆς Α. Μακαριότητος καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε,
Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,
Ἐντιμολογιώτατε κύριε Δημήτριε Ἀναστασιάδη, Ἄρχων Χαρτουλάριε τοῦ καθ᾿  ἡμᾶς Ἁγιωτὰτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου,
Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητὰ,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Ὁ φιλοπονώτατος ἀδελφὸς καὶ συλλειτουργὸς ἡμῶν Μητροπολίτης Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριος Θεολόγος ἔσχε τὴν κοπιώδη πρωτοβουλίαν νὰ ἐπιμεληθῇ τῆς ἱδρύσεως τῆς παρούσης Στέγης Φροντίδος ἡλικιωμένων, μὲ τὴν ἐξαίρετον καὶ γενναιόδωρον συνδρομὴν τοῦ εὐεργέτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἄρχοντος Χαρτουλαρίου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας Ἐντιμολογιωτάτου κυρίου Δημητρίου Ἀναστασιάδου. Ἡ δὲ ἵδρυσις καὶ λειτουργία τῆς Στέγης ταύτης, τῆς ὁποίας τὰ ἐγκαίνια σήμερον ἐν εὐαρεστήσει καὶ χαρᾷ τελοῦμεν, ἀποκτᾷ ἰδιαιτέραν σημασίαν εἰς τὴν ἐποχήν μας, ἡ ὁποία μαστίζεται ὑπὸ τῆς γενικῆς κρίσεως, ἐὰν ἀναλογισθῶμεν ὅτι συνήθως τὰς παχείας ἀγελάδας κατεσθίουν ἐν καιρῷ αἱ ἰσχναί.

Ἡ Ἐκκλησία μας, παρότι πολλάκις κατὰ τοὺς νεωτέρους χρόνους διῆλθε περιόδους πλήρους πενίας καὶ οἰκονομικῆς ἀδυναμίας, οὐδέποτε ἔπαυσε νὰ θεωρῇ ὡς ἐπιτακτικὴν ἀνάγκην τὴν μέριμναν καὶ φροντίδα τῶν ἀναξιοπαθούντων τέκνων αὐτῆς, διὸ καὶ διὰ ποικίλων συγκινητικῶν τρόπων προσπαθεῖ νὰ θεραπεύσῃ τὰς βιοτικὰς ἀνάγκας των, προκαλοῦσα οὕτω τὸν γενικὸν σεβασμὸν εἰς τὸ ἔργον της καὶ τὴν συμπάθειαν καὶ ἐκτίμησιν παντὸς ὀρθῶς φρονοῦντος ἀνθρώπου, καὶ αὐτῶν εἰσέτι τῶν μὴ εὐνοϊκῶς διατεθειμένων πρὸς αὐτήν.

Καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μὴ πράξῃ τοῦτο ἡ Ἐκκλησία μας, καθ᾿ ὅτι ὁ σκοπὸς τῆς ὑπάρξεώς της εἶναι νὰ μιμῆται τὴν φιλανθρωπίαν τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ μίαν τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν Του, μὲ τὰς ὁποίας ἐδημιούργησε κατ᾿ εἰκόνα καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν Αὐτοῦ, καὶ διατηρεῖ, ἐν διαρκεῖ ἀγάπῃ καὶ προνοίᾳ, εἰς τὴν ζωὴν τὸ κατ᾿ ἐξοχὴν δημιούργημά Του, τὸν ἄνθρωπον. 

Ἐκ τῆς ἀνεκφράστου ταύτης ἰδιότητος τῆς φιλανθρωπίας παρακινούμενος ὁ Τριαδικὸς Θεὸς ἐνήργησε καὶ τὸ μυστήριον τῆς Θείας Οἰκονομίας, τῆς σαρκώσεως δηλαδὴ τοῦ Λόγου ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον τονίζεται εἰς τὴν εὐχὴν τῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ Μεγάλου Βασιλείου: «Ἀλλ᾿ ὅμως, διὰ τὴν ἄφατον καὶ ἀμέτρητόν σου φιλανθρωπίαν, ἀτρέπτως καὶ ἀναλλοιώτως γέγονας ἄνθρωπος καὶ ἀρχιερεὺς ἡμῶν ἐχρημάτισας»• ὡσαύτως καὶ εἰς τήν «ἔκδοσιν ἀκριβῆ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως» τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ (κεφ. 62) ἀναφέρεται: «τὸν πεσόντα νικητὴν ἀναδεῖξαι βουληθεὶς ὁ συμπαθὴς Θεὸς καὶ φιλάνθρωπος, ἄνθρωπος γίνεται, τῷ ὁμοίῳ τὸ ὅμοιον ἀνακαλούμενος».

Κατὰ ταῦτα, ὁ Δημιουργὸς ἐπιθυμεῖ νὰ θεωρήσωμεν ὡς στάσιν ζωῆς, καὶ νὰ οἰκειωθῶμεν τὴν πρὸς τὸν πλησίον μας ἀνυστερόβουλον φιλανθρωπίαν, ἀντιμετωπίζοντες αὐτὸν ὡς ἴδιον μέλος καὶ ὡς ἀντιπρόσωπον τοῦ Ἰδίου τοῦ Κυρίου, Ὅστις μὲ ἔμφασιν ἐτόνισεν ὅτι «ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. κε΄ 40-41). Δηλαδή, ἑκάστη πρᾶξις ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας πρὸς τὸν συνάνθρωπόν μας εἶναι δεκτὴ ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος ὡς νὰ γίνεται εἰς Αὐτὸν τὸν Ἴδιον. Διὰ τοῦτο καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εἴπωμεν κάτι, ἀλλὰ προτιμῶμεν νὰ σιωπήσωμεν διὰ τὰς συνεπείας τῶν ἐνεργειῶν ὄχι μόνον ὅσων παραμένουν σκληροὶ καὶ ἀνάλγητοι ἔναντι τοῦ πόνου καὶ τῶν ἀναγκῶν τῶν ἀδελφῶν των, ἀλλὰ καὶ ὅσων προβαίνουν εἰς ἀπανθρώπους ἐνεργείας μίσους καὶ βλάβης ἐναντίον των, συχνάκις μάλιστα πιστεύοντες ὅτι μὲ τοιαύτας ἐνεργείας εὐαρεστεῖται καὶ δοξάζεται ὁ Θεός, ὅπως δυστυχῶς παρατηροῦμεν νὰ συμβαίνῃ εἰς τὴν περιοχὴν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς.

Δὲν πρέπει νὰ λησμονῶμεν ὅτι καὶ αἱ ἐνέργειαι αὗται μίσους καὶ ἀπανθρωπίας ἐναντίον ἀδελφῶν μας εἶναι δεκταὶ ὑπὸ τοῦ Κυρίου ὡς γινόμεναι πρὸς Αὐτὸν τὸν Ἴδιον καὶ διὰ τοῦτο Ἐκεῖνος ἀφ᾿  ἑνὸς μὲν οἰκειοῦται μετ᾿ ἀγάπης καὶ στοργῆς τοὺς ὑφισταμένους ταύτας, εἴτε ἐνταῦθα εἴτε ἐν τῇ βασιλείᾳ Του, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ ἐν ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως θὰ ζητήσῃ ἀπολογίαν παρὰ τῶν προσβαλόντων μὲ τοιαύτας πράξεις ἀπανθρωπίας Αὐτὸν τὸν Ἴδιον.

Ὅταν εἰς τὴν ζωὴν καὶ τὴν ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας μας παρουσιάζονται μερικοὶ οἰκονομικῶς ἐπιφανεῖς φιλάνθρωποι ἀδελφοί μας, τείνοντες οὖς εὐήκοον εἰς τὰς ἀνάγκας τῶν συνανθρώπων των, καὶ ἐπιθυμοῦντες νὰ ἀσκήσουν τὴν θεόσδοτον ταύτην ἀρετὴν τῆς φιλανθρωπίας, ὅπως ὁ εὐεργέτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς σας κ. Ἀναστασιάδης, ἡ Ἐκκλησία ἐν εὐγνωμοσύνῃ προσκαλεῖ αὐτούς, τὸ περίσσευμα τῶν ὑλικῶν πλεονασμάτων των νὰ διαθέσουν εἰς τὴν ἵδρυσιν κοινωφελῶν κέντρων φιλανθρωπίας καὶ ἀγάπης.

Οὕτω καὶ εἰδικῶς εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Μητρὸς ἡμῶν Ἐκκλησίας ἔχομεν νὰ παρατηρήσωμεν συνεχεῖς ἐκδηλώσεις φιλανθρωπικῆς δραστηριότητος εἰς Κωνσταντινούπολιν. Μέχρι σήμερον δὲ διατηροῦνται τὰ Φιλανθρωπικὰ Καταστήματα τοῦ Βαλουκλῆ ἀλλὰ καὶ τὰ διάφορα ἐκπαιδευτήρια, ὅπως ἡ Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή, τὸ Ζωγράφειον Λύκειον, τὸ Ζάππειον Παρθεναγωγεῖον, καρποὶ τῆς φιλογενοῦς ἀγάπης μεγάλων εὐεργετῶν. Κατὰ δὲ τὸ ἀπώτερον παρελθὸν εἴχομεν τὸν Ξενῶνα τοῦ ἁγίου Σαμψών, ἓν ἐκ τῶν μεγαλύτερων φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, τὸ Λωβοκομεῖον τοῦ ἁγίου Ζωτικοῦ, τὸ Ὀρφανοτροφεῖον τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, τὸ πρωτοποριακὸν παγκοσμίως πολυδύναμον ἰατρικὸν ἵδρυμα τῆς Ἱερᾶς καὶ Βασιλικῆς Μονῆς τοῦ Παντοκράτορος καὶ πλεῖστα ἄλλα.

Ὅλη ἡ ζωὴ τῶν Κωνσταντινουπολιτῶν εἶχεν ἐμποτισθῆ ἐκ τοῦ πνεύματος τῆς ἀγάπης καὶ βοηθείας τῶν τοῦ Χριστοῦ πενήτων καὶ ἀναξιοπαθούντων, διὰ τοῦ ὁποίου ἡ ἀριστερὰ δὲν ἐγνώριζε τὸ κρυπτὸν καὶ καθημερινὸν ἔργον ἐλεημοσύνης τῆς δεξιᾶς.

Οὕτω καὶ ἡμεῖς συγχαίρομεν τὸν χορηγὸν τῆς ἱδρύσεως τῆς Στέγης ταύτης κύριον Δημήτριον Ἀναστασιάδην καὶ διὰ τὴν φιλάνθρωπον προσφοράν του αὐτὴν πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν, πρὸς τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καὶ εὐχόμεθα εἰς αὐτὸν πλουσίαν τὴν ἀνταπόδοσιν παρὰ Κυρίου, μέ «θησαυροὺς ἀνεκλείπτους ἐν τῷ οὐρανῷ», ἀλλὰ καὶ ἐξ ἴσου καρποφόρον συνέχισιν τῆς ἐξασκήσεως ταύτης τῆς ἀρετῆς, διὰ τῆς ὁποίας ἐξομοιούμεθα πρὸς τὸν οὐράνιον Πατέρα, Ὅστις «τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. ε΄45-46).

Εἰς δὲ τὸν ἀγαπητὸν Μητροπολίτην σας εὐχόμεθα πλουσίαν τὴν ἐνίσχυσιν τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου διὰ νὰ συνεχίζῃ τὰ ἔργα ταῦτα εὐποιΐας καὶ συνδρομῆς τῶν ἀδυνάτων ἀδελφῶν μας, εἴτε ἐν στενότητι εἴτε ἐν εὐρυχωρίᾳ, πάντοτε ὅμως ἐν πλατυσμῷ ἱλαρότητος καρδίας, ὅπως καὶ πράγματι μέχρι σήμερον μᾶς ἔχει συνηθίσει νὰ κάμνῃ.

Πατρικῶς εὐχόμεθα ὅπως ὁ ἐκ τοῦ τάφου ὡς ἐκ παστάδος ἀνατείλας Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς εὐλογῇ τὴν λειτουργίαν τῆς σήμερον ἐγκαινιαζομένης Στέγης, ὥστε εἰς ἔτη μήκιστα νὰ διακονῇ τοὺς ἡλικιωμένους καὶ ἔχοντας ἀνάγκην φροντίδος ἀδελφούς μας καὶ νὰ ἐκχέῃ εἰς αὐτοὺς τὰ νάματα τῆς φιλανθρωπίας, τὰ ὁποῖα ἀντλοῦνται ἀπό τὴν μοναδικήν πηγὴν ταύτης, τὸν Θεόν. Ἀμήν.

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΕΚΕΙΝΗ Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΤΟΥ 1969

Μνημόσυνο Πασχαλινὸ τῶν γονιῶν μου

Ἦταν πικραμένη ἐκείνη ἡ Πασχαλιὰ τοῦ 1969, γιατὶ ἦταν πρόσφατη ἡ κοίμηση τοῦ Πατέρα: Κυριακὴ τῶν Βαΐων, 6 Ἀπριλίου... Πικραμένες οἱ μέρες οἱ Μεγαμοβδομαδιάτικες καὶ οἱ Πασχαλινές, ποὺ ὡστόσο τὶς στόλιζε ἡ ὀμορφιὰ κάποιων στιγμῶν ἀπὸ κεῖνες ποὺ δὲ λησμονᾶς εὔκολα. Γιατὶ ὅταν Μ. Σάββατο πρωΐ, ὅταν πηγαίνεις κατὰ τὴ Γλώσσα καὶ τὴν ἀντικρύζεις νὰ ἀνασαίνει μέσα στὸν πρωϊνὸ τὸν ἥλιο τὴν ἐαρινὴ χαρὰ τὴν Ἀναστάσιμη, δὲν εἶναι κάτι ποὺ τὸ ξεπερνᾶς, γιατὶ γίνεται ἀντίδοτο στὴν ὅποια λύπη καὶ δυστυχία.
Ὅπως ἐπίσης ν᾿ ἀκοῦς στὸ φωτεινὸ τὸ μεσημέρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα τὸ γιορταστικὸ τὸ γλέντι ν᾿ ἁπλώνεται, ὅπως ἡ μυρωδιὰ τοῦ ψητοῦ, σ᾿ ὀλάκερο τὸ χωριό.
Κι ὕστερα ἡ ἐπιστροφὴ στὸ μελαγχολικὸ τὸ σπίτι, τὸ μισοφωτισμένο μὲ τὴ λάμπα τοῦ πετρελαίου, ἡ φωτιὰ ποὺ καίει σιωπηλὴ στὸ τζάκι, τὰ ἀκίνητα πρόσωπα μέσα στὴ θλίψη τους καὶ ἡ ἀπουσία, ποὺ σέρνεται στοὺς ἀχνοφωτισμένους τοίχους μὲ μιὰ σπουδὴ ποὺ πασχίζει ν᾿ ἀνατρέψει κάθε γιορταστικὴ αἰσιοδοξία.
Καὶ τέλος, ἡ Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ μὲ τὴν ἀναχώρηση γιὰ τὸ Βόλο... Μιὰ ἀναχώρηση ἐπώδυνη, ἀλλὰ καὶ φορτωμένη μὲ ἐλπίδες: Ὅτι θὰ εἶχες τὴν εὐκαιρία νὰ συνταξιδέψεις μὲ πρόσωπα δικῶν σου ἀνθρώπων, ποὺ θὰ κατέλυαν τὴν ὅποια σου ὀδύνη ποὺ προστέθηκε ὄλες αὐτὲς τὶς μέρες καὶ τὴν κουβαλᾶς μέσα σου.
Μόνο ποὺ τὰ πράγματα δὲν ἦλθαν ὅπως τὰ περίμενες τότε. Γιατὶ αὐτοὶ ποὺ περίμενες νὰ συνταξιδέψετε εἶχαν πάει μὲ τὸ ἄλλο τὸ πλοῖο, τὸ ὁποῖο δὲν πρόφτασες ἐσὺ νὰ πάρεις, γιατὶ εἶχες ἀργοπορήσει...
Τὸ μόνο ποὺ θυμᾶσαι ὅμως ἦταν ἡ εἰσαγωγὴ Εgmont τοῦ L. V. Beethoven, ποὺ ἄκουσες σ᾿ ἐκεῖνο τὸ ταξίδι τῆς Κυριακῆς 20 Ἀπριλίου τοῦ σωτηρίου ἔτους 1969... Αὐτὴ σὲ συντρόφεψε τότε μὲ τὴν αὐστηρὸ καὶ πειθαρχημένο ἦχο της, ποὺ δίδασκε ὑπομονὴ καὶ προσπάθεια...

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΝΙΓΡΙΤΑ]

Ὁμιλία
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
κατὰ τὴν Δοξολογίαν εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Νιγρίτης
(20 Ἀπριλίου 2015)


Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ξάνθης κ. Παντελεῆμον, ἐκπρόσωπε τῆς Α. Μακαριότητος καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε,
Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,
Εὐγενεστάτη Δήμαρχος Νιγρίτης κυρία Ἁγνὴ Δουβίτσα,
Εὐλογημένε Λαὲ τῆς πόλεως τῆς Νιγρίτης καὶ τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Τὴν χαρὰν τοῦ Πάσχα ἀλλὰ καὶ τῆς μεθαυριανῆς μνήμης τοῦ πολιούχου καὶ προστάτου σας Ἁγίου  μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, ἐπαυξάνει τὸ γεγονὸς τῆς ἐν τῷ ἀνεσπέρῳ Φωτὶ τῆς Ἀναστάσεως συναντήσεως ἡμῶν, τοῦ Πατριάρχου, μετὰ τῶν ἐν Νιγρίτῃ πνευματικῶν αὐτοῦ τέκνων. 

Ἡ Πατριαρχικὴ ἐπίσκεψίς μας εἰς τὴν ἱστορικὴν περιοχήν σας, ἡ ὁποία τοσαύτην σπουδαιότητα ἀποκτᾷ σήμερον μὲ τὰ θαυμαστὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα τῆς γειτονικῆς Ἀμφιπόλεως, καὶ ἡ ἐπικοινωνία μας, πατρικὴ καὶ στοργικὴ μαζὶ μὲ σᾶς, τοὺς πιστοὺς Ὀρθοδόξους κατοίκους τῆς Νιγρίτης, πνευματικὰ τέκνα καὶ ἀναστήματα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἔχει ἰδιαιτέραν σημασίαν διὰ τὴν ἡμετέραν Πατριαρχικὴν καρδίαν.  

Δὲν διαφεύγει τὴν προσοχὴν ὅλων μας τὸ πλούσιον χριστιανικὸν ἀλλὰ καὶ τὸ προχριστιανικὸν ἱστορικὸν παρελθὸν τοῦ εὐλογημένου τούτου χώρου, κοσμουμένου, πέραν τῶν ἄλλων, μὲ ἱστορικὰ καὶ σύγχρονα κτήρια Ἱερῶν Ναῶν, ἐξωκκλησίων, σχολείων καὶ μονυδρίων, μάλιστα δὲ μετὰ τὴν ἐγκατάστασιν εἰς τὴν πλησιόχωρον Δάφνην τῆς γνωστῆς εὐσεβοῦς Σερβίδος Πριγκηπίσσης Μάρως Βράνκοβιτς, προσώπου διακεκριμένου χαρακτῆρος καὶ ὑψηλοῦ ἤθους καὶ βαθείας χριστιανικῆς συνειδήσεως, ἡ ὁποία συνέβαλε σημαντικῶς εἰς τὴν πνευματικὴν καλλιέργειαν τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ τόπου καὶ εἰς τὴν διατήρησιν τῆς Ὀρθοδόξου χριστιανικῆς, καὶ ὄχι μόνον, ταυτότητός του. 

Ἀναδιφῶντες εἰς τὸ ἱστορικὸν παρελθὸν τῆς πόλεώς σας, χαίρομεν διαπιστοῦντες ὅτι οἱ κάτοικοί της διεδαρμάτισαν πρωταγωνιστικὸν ρόλον εἰς τοὺς γνωστοὺς ἀγῶνας τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας του, ἰδιαιτέρως δὲ κατὰ τὸν γνωστὸν Μακεδονικὸν Ἀγῶνα, καταβαλόντες βαρὺ τὸ τίμημα. Κατέκτησαν, ὅμως, διὰ πολλῶν ἀληθῶς θυσιῶν καὶ σκληρῶν ἀγώνων τὴν ἐλευθερίαν ζωῆς καὶ φρονήματος, καὶ ὑπερέβησαν καταστάσεις, τὰς ὁποίας ἡμεῖς οἱ σύγχρονοι δὲν θὰ ἠδυνάμεθα ἴσως νὰ ἀντιμετωπίσωμεν μὲ τὸ ἴδιον ὡς ἐκεῖνοι σθένος καὶ ἀντοχήν. Οἱ κάτοικοι τῆς Νιγρίτης ἐγνώριζον, πεποιθότως πάντοτε ὅτι κάθε πρᾶξις των, κάθε ἐνέργεια, κάθε ἀγών, κρίνεται ἐκ τοῦ ἀποτελέσματός του καὶ διὰ τοῦτο ἐκινήθησαν πάντοτε ἔχοντες ὡς ὅπλα ἰσχυρὰ τὸν Σταυρὸν τοῦ Κυρίου καὶ τὴν πίστιν εἰς τὸν Ἀναστάντα Χριστόν, ὡς δὲ ἐφόδια ἱερὰ τὴν συνέπειαν καὶ τὸ ἀγωνιστικὸν ἐν συνέσει φρόνημα. Ἂς ἔχωμεν δὲ ὑπ᾿ ὄψιν ὅτι ἡ ἱστορία πολλάκις δὲν γράφεται ἀλλὰ βιώνεται ὑπὸ τῶν γενεῶν μὲ τὴν  προσευχὴν καὶ τὸ καντῆλι καὶ τὴν διαρκῆ μνήμην, ἡ ὁποία εἶναι καὶ ἡ μόνη πραγματική. 

Εἰς τὸν Ἱερὸν αὐτὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου διασώζεται, ὡς πληροφορούμεθα, λεπτομερὴς ἀναγραφὴ γενομένων ἐργασιῶν καὶ ὑπηρετησάντων εἰς αὐτόν, δεῖγμα καὶ τοῦτο ἐξαιρέτου κοινοτισμοῦ,  διὰ τοῦ ὁποίου ἀναδεικνύεται ἡ κατὰ κρισίμους διὰ τὸ Γένος μας στιγμὰς εὐεργετικὴ ἐπίδρασις τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν κληρικῶν της καὶ τῶν προὐχόντων καὶ τοῦ λαοῦ της, καὶ μάλιστα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, εἰς τὸ ὁποῖον κανονικῶς καὶ ἐκκλησιαστικῶς ὑπάγεσθε καὶ σεῖς, καὶ ἀποτελεῖτε πολύτιμα καὶ ἱερὰ κλήματα τῆς Θεοστηρίκτου Ἀμπέλου αὐτοῦ. Εἰς τὸ σημεῖον τοῦτο μιμνησκόμεθα τῶν ἀειμνήστων Ποιμεναρχῶν τῆς προσωρινῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νιγρίτης, ἡ ὁποία συνεστήθη, ἀποφάσει τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τὸ ὁποῖον «ἔθος κανονικὸν ἔκπαλαι κέκτηται τὴν τῶν ἐπαρχιῶν σύστασιν πρὸς τὰς ἀνάγκας τῶν καιρῶν καὶ τὴν καλὴν τοῦ ὅλου συγκροτήματος ὑπόστασιν προσαρμόζειν καὶ οἰκονομεῖν, εἰς εὔρυθμον καὶ λυσιτελῆ τῶν ἐπὶ μέρους τε καὶ τοῦ ὅλου παράστασιν καὶ διακυβέρνησιν. [....] μετὰ τὴν ἄρτι ἐξ Ἀσίας καὶ τῆς Θρᾴκης εἰς τὸ Ἑλληνικὸν Κράτος καταφυγὴν τοῦ Ὀρθοδόξου πληθυσμοῦ ἅμα τοῖς ποιμέσιν αὐτοῦ καὶ τὴν ἐκ τούτου προελθοῦσαν ἀλλοίωσιν, ἀνάγκη παρέστη πρόνοιαν λαβεῖν περὶ τῆς εὐρύθμου καὶ ἀναλόγου πρὸς τὰς νέας ἀνάγκας, γενικάς τε καὶ μερικάς, ἐκκλησιαστικῆς συστάσεως τῶν διαφόρων ἐν τῷ Ἑλληνικῷ Κράτει περιοχῶν τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς Πατριαρχικοῦ κλίματος. Ἐφ᾿ ᾧ ... καὶ ἔγνω συστῆσαι ἐπ᾿ αἰσίοις καὶ τὴν νέαν Ἐπαρχίαν καὶ Μητρόπολιν Νιγρίτης, χωρίσαντες ἀπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σερρῶν τὸ τμῆμα Νιγρίτης» (πρβλ. Κώδικα Τόμων καὶ Σιγιλλίων Αβ, σελ. 71-73, Πατριαρχικὸν καὶ Συνοδικὸν Τόμον ἱδρύσεως Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νιγρίτης, Ὀκτώβριος 1924), κατασταθέντος εἰς τὸν Θρόνον αὐτῆς ἀρχικῶς τοῦ Δαρδανελλίων Κυρίλλου (1924-1928), μετὰ δὲ τὴν μετάθεσιν αὐτοῦ εἰς τὴν Ἱ. Μητρόπολιν Πολυανῆς, ἐκλεγέντος εἰς διαδοχὴν αὐτοῦ τοῦ Μητροπολίτου Κυδωνιῶν Εὐγενίου (1928-1934), μετὰ τὸν ὁποῖον καὶ κατηργήθη αὕτη, συσσωματωθεῖσα καὶ πάλιν εἰς τὴν ἐξ ἧς ἀπεσπάσθη Ἱερὰν Μητρόπολιν Σερρῶν, ἡ ὁποία ὡς ἑνιαία Μητρόπολις Σερρῶν καὶ Νιγρίτης ὑπάρχει μία ἐκ τῶν πλέον διακεκριμένων Ἐπαρχιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, διαποιμανθεῖσα ὑπὸ ἐξόχων ἐκκλησιαστικῶν προσωπικότητων, μερικοὶ τῶν ὁποίων ἐκόσμησαν τὸν πανίερον Οἰκουμενικὸν Θρόνον, μὲ τελευταῖον ἐξ αὐτῶν τὸν Γρηγόριον Ζ΄, τὸν Ζερβουδάκην. Ἡ ἀπόφασις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὅπως ἐπιλέξῃ τὴν ἐπαρχίαν τῆς Νιγρίτης διὰ τὴν ἐξυπηρέτησιν τῆς συγκεκριμένης τότε ἐκκλησιαστικῆς ἀνάγκης, ἀποδεικνύει καὶ αὕτη, τὴν ἰδιαιτέραν σημασίαν καὶ τὴν προσοχὴν τῆς ὁποίας ἐτύγχανε διὰ τὸ εὐσεβὲς ἡμῶν Γένος ἡ περιοχή σας.
Εὐλαβεῖς κάτοικοι τῆς ἱστορικῆς Νιγρίτης,

Ἡ ἐργώδης, συνεχὴς καὶ συνεπής, ἀνιδιοτελὴς προσπάθεια ἐπιτρόπων, συντεχνιῶν καὶ λαοῦ τῆς Νιγρίτης καὶ τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς εἰς τὴν ἐπίλυσιν κρισίμων προβλημάτων ἀνὰ τὴν ἱστορίαν, ἀποδεικνύουν τὸ ἦθος τῶν προγόνων σας. Τὴν πραγματικότητα αὐτὴν πρέπει νὰ ἔχωμεν ὑπ᾿ ὄψιν μας ὅλοι, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, καὶ κατὰ τὴν σημερινὴν δυσμενῆ καὶ διὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν λαόν της ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν παγκόσμιον κοινότητα, γενικῶς, συγκυρίαν. 

Οὐδένα διαφεύγει ὅτι τὸ χῶμα τοῦ τόπου τούτου ἔχει ποτισθῇ μὲ αἷμα ἡρώων ἀλλὰ καὶ ἀθώων θυμάτων, διὰ νὰ παραμένῃ εἰς τὸν αἰῶνα ἐλεύθερον καὶ ἀδούλωτον, παρὰ τὰς ἐπιβουλὰς καὶ τὰς κινήσεις γειτνιαζόντων ὁμοδόξων καὶ μὴ φυλῶν καὶ λαῶν, οἱ ὁποῖοι πολλάκις ἐπεχείρησαν νὰ δαμάσουν τὸ φρόνημα τοῦ λαοῦ μας, ὑπεξαιρέσαντες ἐν τέλει μόνον ὑλικοὺς θησαυροὺς καὶ ἱερὰ κειμήλια, εἰς τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ὁποίων ἐπιμένομεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον καὶ ἡμεῖς ὁ Πατριάρχης σας προσωπικῶς, διὰ συνεχῶν παρεμβάσεων πρὸς ἐπάνοδόν των εἰς τὸν οἰκεῖον χῶρον, ὁ ὁποῖος, μὲ αἷμα καὶ θυσίας, ὡς εἴπομεν, τὰ ἐδημιούργησε. Δὲν ἠδυνήθησαν, ὅμως, νὰ δαμάσουν καὶ δὴ νὰ καταλάβουν, ὡς ἠθέλησαν, τὴν καρδίαν καὶ τὸ Ὀρθόδοξον ρωμαίηκον ἦθος καὶ φρόνημά σας. 

Ταῦτα μαρτυροῦντες καὶ λέγοντες, δὲν ἀποκρύπτομεν τὴν ἰδιαιτέραν συγκίνησίν μας, διότι εὑρισκόμεθα εἰς τὴν πόλιν τοῦ περιφήμου καὶ ἀγερώχου Καπετάν-Γεωργίου Γιαγκλῆ, τῆς ρωμαλέας αὐτῆς φυσιογνωμίας τῆς Μακεδονίας, ἐξ Ἱερισσοῦ Χαλκιδικῆς προερχομένης, ἐχούσης ὅμως τὴν Νιγρίταν ὡς δευτέραν πατρίδα,  ἱστορικοῦ προσώπου κοσμηθέντος διὰ τῆς τιμῆς τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πόλεως καὶ τῆς περιοχῆς της, τιμῆς ἀπονεμηθείσης εἰς αὐτὸν ἐν συνεχείᾳ διὰ τοῦ ἀνδριάντος αὐτοῦ, ἀνεγερθέντος εἰς τὴν κεντρικὴν πλατεῖαν τῆς Νιγρίτης. Ἀσφαλῶς, εἶναι γνωστὸν ὅτι συνεδέετο οὗτος μὲ τὸν ἀοίδιμον Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην Ἰωακεὶμ Γ΄, τὸν ὁποῖον στοργικῶς περιέθαλπε κατὰ τὸ διάστημα τῆς ἐν αὐτοεξορίᾳ διαμονῆς του ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, ἀντεδωρήθη δὲ αὐτῷ ἡ ἐνεργείαις καὶ παραστάσεσι τοῦ ἀλήστου μνήμης προκατόχου ἡμῶν Πατριάρχου ἐκείνου ἀπελευθέρωσίς του ἐκ τῆς εἱρκτῆς εἰς τὴν ὁποίαν κατεδικάσθη εἰς τὴν φοβερὰν τότε φυλακὴν τοῦ Ἑπταπυργίου τῆς γειτονικῆς Θεσσαλονίκης.

Πολλὰ ἀσφαλῶς ἀκόμη τὰ τέκνα τῆς Νιγρίτης καὶ τῆς περιοχῆς, τὰ ὁποῖα θὰ ἔδει νὰ μνημονευθοῦν κατὰ τὴν Πατριαρχικὴν ταύτην ἐπίσκεψίν μας, ὡς ἀναγνώρισις καὶ φόρος τιμῆς τῆς προσφορᾶς αὐτῶν. Περιοριζόμεθα μόνον εἰς τὴν ἀναφορὰν τοῦ νέου  Ἱερομάρτυρος Βενεδίκτου τοῦ Ἁγιορείτου, καταγομένου ἐκ τῆς πλησιοχώρου Δάφνης καὶ μαρτυρήσαντος ἐν Θεσσαλονίκῃ μετ᾿  ἄλλων πολλῶν, κατὰ δὲ τοὺς λοιποὺς ἡ «ἄγραφος μνήμη παρ᾿ ἑκάστῳ τῆς γνώμης μᾶλλον ἢ τοῦ ἔργου ἐνδιαιτᾶται»,  ὅτι «ἡ δόξα αὐτῶν παρὰ τῷ ἐντυχόντι αἰεὶ καὶ λόγου καὶ ἔργου καιρῷ ἀείμνηστος καταλείπεται» (Ἐπιτάφιος Περικλέους, «Θουκυδίδου Ἱστορίαι», 2.43.3-4).

Γνωρίζομεν ὅτι ἡ πόλις σας καὶ σεῖς συνεχίζετε τὴν ἀνεκτίμητον ταύτην παράδοσιν καὶ προσφορὰν πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ πρὸς τὸ Γένος, κατὰ μίμησιν τῶν πατέρων καὶ προπατόρων σας,  προσφοράν, διὰ τὴν ὁποίαν καὶ σᾶς εὐχαριστοῦμεν καὶ σᾶς συγχαίρομεν. Ἡ εὐχαριστία μας ἀπευθύνεται ὁλοκάρδιος καὶ ἰδιαίτερος πρὸς τὸν θεοφιλῆ Ποιμένα σας, τὴν ὑμετέραν ἀγαπητὴν Ἱερότητα, ἅγιε Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε, ἀλλὰ καὶ πρὸς ὑμᾶς, Εὐγενεστάτη κυρία Δήμαρχος, μετὰ τοῦ περὶ ὑμᾶς Δημοτικοῦ Συμβουλίου, διὰ τὴν θερμὴν ὑποδοχὴν τὴν ὁποίαν ἐπεφυλάξατε εἰς τὸν καὶ ὑμέτερον Πνευματικὸν Πατέρα, τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην, ἡ ὁποία τιμητικὴ ὑποδοχὴ μαρτυρεῖ τὸν σεβασμὸν μὲ τὸν ὁποῖον περιβάλλετε τὸν θεσμὸν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τὴν ἀγάπην καὶ στοργήν σας πρὸς αὐτὸν καὶ τὰ διακονοῦντα αὐτὸν πρόσωπα.

Σᾶς εὐχαριστοῦμεν, λοιπόν, καὶ πάλιν καὶ πολλάκις, σᾶς εὐλογοῦμεν καὶ σᾶς προσφωνοῦμεν: Χριστὸς Ἀνέστη καὶ τὰ πάντα, αἱ καρδίαι, αἱ ψυχαί μας, ἡ ζωή μας, ὁ τόπος τῆς Νιγρίτης, πεπλήρωνται φωτός, εἰρήνης, εὐδοκίας καὶ ἀναστάσεως ἐλπίδων καὶ προσδοκιῶν. Ἀμήν.

Related Posts with Thumbnails