© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου: [ΠΡΟΣΛΑΛΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΠΑ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙ ΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙ ΤΟΥ ΣΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ] (29.11.2014) [σε 7 γλώσσες]




Προσλαλιά
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου
κ. κ. Βαρθολομαίου
πρός τήν Α. Ἁγιότητα τόν Πάπαν Φραγκίσκον
κατά τήν ἐν τῷ Πατριαρχικῷ Ναῷ Δοξολογίαν
ἐπί τῇ Ἐπισήμῳ Ἐπισκέψει Αὐτοῦ
εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον
(29 Νοεμβρίου 2014)

Ἁγιώτατε,

Ἐν δοξολογίᾳ πρός τόν Πανάγαθον ἐν Τριάδι Θεόν ὑποδεχόμεθα Ὑμᾶς καί τήν τιμίαν Ὑμῶν Συνοδείαν εἰς τόν ἱερόν τοῦτον χῶρον, ἔνθα ἡ Καθέδρα τῶν ἐπισκόπων τῆς ἱστορικῆς καί μαρτυρικῆς ταύτης Ἐκκλησίας, τῆς ἐπιφορτισθείσης ὑπό τῆς Θείας Προνοίας μετά τοῦ πολυευθύνου λειτουργήματος τῆς Πρωτοθρόνου τῶν κατά τόπους ἁγιωτάτων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ὑποδεχόμεθα Ὑμᾶς ἐν χαρᾷ, τιμῇ καί εὐγνωμοσύνη, διότι ἠγαθύνθητε νά φέρητε τά βήματα Ὑμῶν ἀπό τῆς Παλαιᾶς εἰς τήν Νέαν Ρώμην, γεφυροῦντες διά τῆς κινήσεως Ὑμῶν ταύτης συμβολικῶς τήν Δύσιν καί τήν Ἀνατολήν, κομιστής τῆς ἀγάπης τοῦ Πρωτοκορυφαίου πρός τόν Πρωτόκλητον αὐτάδελφον αὐτοῦ.

Ἡ ἐνταῦθα ἔλευσις Ὑμῶν, τό πρῶτον ἀπό τῆς προσφάτου ἀναρρήσεως τῆς Ὑμετέρας Ἁγιότητος εἰς τόν θρόνον τῆς «προκαθημένης τῆς ἀγάπης», ἀποτελεῖ συνέχειαν ἀναλόγων ἐπισκέψεων τῶν τετιμημένων προκατόχων Ὑμῶν Παύλου του Ϛ΄, Ἰωάννου Παύλου τοῦ Β΄ καί Βενεδίκτου τοῦ ΙϚ΄, μαρτυροῦσα τήν βούλησιν Ὑμῶν καί τῆς ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης, ὅπως συνεχισθῇ ἡ ἀδελφική μετά τῆς ἡμετέρας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας σταθερά πορεία, πρός ἀποκατάστασιν τῆς πλήρους κοινωνίας μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν. Χαιρετίζομεν, ὅθεν, μεθ᾿ ἱκανοποιήσεως καί ἐκτιμήσεως μεγάλης τήν ἐνταῦθα ἔλευσιν τῆς Ὑμετέρας Ἁγιότητος, ὡς γεγονός ἱστορικόν καί πλῆρες οἰωνῶν ἀγαθῶν διά τό μέλλον.

Ὁ ἱερός οὗτος χῶρος, ἐν τῷ ὁποίῳ ἐπί αἰῶνας, ἐν μέσῳ ποικίλων ἱστορικῶν κλυδωνισμῶν, οἱ ἑκάστοτε Οἰκουμενικοί Πατριάρχαι ἐτέλεσαν καί τελοῦν τό ἱερόν Μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἀποτελεῖ διάδοχον ἄλλων ἐπιφανῶν λατρευτικῶν χώρων ἐν τῇ Πόλει ταύτῃ, τούς ὁποίους ἐλάμπρυναν διαπρεπεῖς ἐκκλησιαστικαί μορφαί, ἀνήκουσαι ἤδη εἰς τήν χορείαν τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς κατά τήν οἰκουμένην Ἐκκλησίας. Τοιοῦτοι ὑπῆρξαν καί οἱ προκάτοχοι τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ἅγιοι Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, τῶν ὁποίων τά ἱερά λείψανα ἀναπαύονται ἤδη ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ ναῷ, ὁμοῦ μετ᾿ ἐκείνων τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τῆς κυρωσάσης τόν Τόμον τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου Μεγαλομάρτυρος Εὐφημίας καί ἄλλων ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας – τοῦτο δέ χάρις εἰς τήν ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης εὐγενῆ ἀπόδοσιν αὐτῶν εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον. Ἄγοντες ἐφέτος τήν ἐπέτειον τῆς συμπληρώσεως δέκα ἐτῶν ἀπό τοῦ εὐλογημένου τούτου γεγονότος ἐκφράζομεν πρός τήν Ὑμετέραν Ἁγιότητα τάς θερμάς ἡμῶν εὐχαριστίας διά τήν φιλάδελφον χειρονομίαν ταύτην τῆς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον. Οἱ ἱεροί οὗτοι Πατέρες, ἐπί τῆς διδασκαλίας τῶν ὁποίων ῲκοδομήθη ἡ κοινή κατά τήν πρώτην χιλιετίαν πίστις ἡμῶν, εἴησαν πρεσβευταί πρός Κύριον, ἵνα ἐπανεύρωμεν τήν πλήρη μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν κοινωνίαν, ἐκπληροῦντες οὕτω τό ἅγιον θέλημα Αὐτοῦ, εἰς καιρούς κρισίμους διά τήν ἀνθρωπότητα καί τόν κόσμον. Διότι, κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον, «τοῦτό ἐστιν ὅ μάλιστα συγκροτεῖ τούς πιστούς, καί τήν ἀγάπην συνέχει˙ διά τοῦτο, ἵνα ὧσιν ἕν φησίν ὁ Χριστός» (Εἰς πρός Φιλιπ. 4,3 P.G. 62, 208).

Ἐκφράζοντες καί αὗθις τήν χαράν καί εὐχαριστίαν τῆς ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως καί τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ἐπί τῇ ἐπισήμῳ ταύτῃ καί φιλαδέλφῳ ἐπισκέψει τῆς Ὑμετέρας Ἁγιότητος, εὐχόμεθα Αὐτῇ καί τῇ τιμίᾳ Αὐτῆς Συνοδείᾳ εὐλογημένην κατά πάντα παρά Κυρίου τήν ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν παραμονήν Σας εἰς περαιτέρω σύσφιγξιν τῶν ἀδελφικῶν ἡμῶν δεσμῶν πρός δόξαν τοῦ ἁγίου Αὐτοῦ ὀνόματος.

«Χάρις δέ τῷ Θεῷ ἐπί τῇ ἀνεκδιηγήτῳ αὐτοῦ δωρεᾷ» (Β΄ Κορ. θ, 15).

Ὡς εὖ παρέστητε, ἠγαπημένε ἐν Κυρίῳ ἀδελφέ!


ΡΩΣΙΚΑ 

ОБРАЩЕНИЕ
ЕГО ВСЕБОЖЕСТВЕННЕЙШЕГО СВЯТЕЙШЕСТВА
ВСЕЛЕНСКОГО ПАТРИАРХА
Кира к. ВАРФОЛОМЕЯ
К ЕГО СВЯТЕЙШЕСТВУ ПАПЕ ФРАНЦИСКУ
НА СЛАВОСЛОВИИ В ПАТРИАРШЕМ ХРАМЕ
ВО ВРЕМЯ ОФИЦИАЛЬНОГО ВИЗИТА ЕГО
ВО ВСЕЛЕНСКУЮ ПАТРИАРХИЮ
(29 ноября 2014 года)

Ваше Святейшество,

В славословии Всеблагому в Троице Богу мы принимаем Вас и почтенных сопровождающих Вас лиц в сем священном месте, на епископской Кафедре исторической и мученической сей Церкви, на которую Божественный Промысл возложил весьма ответственное служение быть Первопрестолом поместных святейших Православных Церквей. Мы принимаем Вас с радостью, честью и благодарностью, потому что Вы сочли подобающим направить шаги Ваши из Старого в Новый Рим, в символичном движении подобно мосту между Востоком и Западом, разделяя любовь Первоверховного Апостола с Первозванным собратом его.

Это Ваш первый приезд сюда со времени недавнего избрания Вашего Святейшества на Трон «любви председательствующей». Он продолжает обычай аналогичных визитов Ваших многочестнейших предшественников: Павла VI, Иоанна Павла II и Бенедикта XVI и свидетельствует о Вашем желании и Святейшей Римской Церкви продолжать в братолюбии вместе нашей Православной Церковью неуклонно стремиться к восстановлению полноты общения между нашими Церквами. Потому, приветствуем приезд Вашего Святейшества с удовлетворением и с глубокой признательностью, как историческое событие, исполненное благих ознаменований для будущего.

В этом священном месте посреди различных исторических потрясений все Вселенские Патриархи совершали и совершают священное Таинство Божественной Евхаристии. Оно является преемником других мест, явленных в сем граде, осиянных достойными церковными деятелями, которые вошли уже в лик великих Отцов Вселенской Церкви. Таковые Отцы были предшественниками нашей Мерности: это святые Григорий Богослов и Иоанн Златоуст. Их святые мощи которых покоятся здесь в сем священном храме, благодаря безмерному великодушию Римской церкви, вернувшей их Вселенской Патриархии. В этом году исполняется десять лет со времени этого события и мы выражаем Вашему Святейшеству горячую благодарность за жест братолюбия Вашей Церкви к нашему Патриархату. Рядом с ними покоятся мощи Василия Великого, Великомученицы Евфимии, засвидетельствовавшей истинность постановлений Четвертого Вселенского Собора, и других святых. Священные сии Отцы, на учении которых была основана наша общая вера в первом тысячелетии, да будут ходатаями за нас ко Господу, чтобы мы смогли возродить полноту общения между нашими Церквами, исполняя таким образом волю Божию в критические времена для всего человечества и мира. Ибо, согласно Святому Иоанну Златоусту: «Это в особенности и соединяет верных, и поддерживает любовь. Потому Христос сказал: Чтобы они были едино» (Толкование на послание к Филиппийцам 4, 3, PG 62:208).

Выражая вновь нашу радость и благодарность святейшей Константинопольской Церкви и нашей Мерности по поводу официального и братского визита Вашего Святейшества, мы желаем Вам и всем сопровождающих Вас лицам благословенного во всем от Господа пребывания Вашего с нами ради дальнейшего укрепления наших братских уз во славу святого Его Имени. 

«Благодарение Богу за неизреченный дар Его!» (2 Кор. 9, 2).

Добро пожаловать, возлюбленный о Господе брат!


ΙΣΠΑΝΙΚΑ 

SALUDO DE SU SANTIDAD
EL PATRIARCA ECUMÉNICO BARTOLOMÉ
A SU SANTIDAD EL PAPA FRANCISCO
DURANTE LA DOXOLOGÍA EN LA IGLESIA PATRIARCAL
EN OCASIÓN DE SU VISITA OFICIAL
AL PATRIARCADO ECUMÉNICO
(29 de Noviembre de 2014)

Santidad,

Dando gloria al Bondadoso Dios Trino os acogemos y a vuestro venerable Séquito en este lugar sagrado, donde está la Cátedra de los obispos de esta histórica y mártir Iglesia, que tiene asignado por la Divina Providencia el servicio tan responsable de la Primacía entre las Santísimas Iglesias Ortodoxas locales. Os acogemos con alegría, honor y reconocimiento, porque gustosamente habéis dirigido vuestros pasos desde la Antigua la Nueva Roma, unificando simbólicamente con este  movimiento vuestro el Occidente y el Oriente, portador del amor del Protocorifeo al Primer Llamado, su hermano carnal.

Vuestra venida aquí, por primera vez desde la reciente elevación de Vuestra Santidad al Trono de la “primacía del amor”, constituye una continuación a análogas visitas de vuestros venerables predecesores Pablo VI, Juan Pablo II y Benedicto XVI, testimoniando vuestra voluntad como también la de la Santísima Iglesia de Roma, de continuar el firme camino fraternal con nuestra Iglesia Ortodoxa para el restablecimiento de la plena comunión entre nuestras Iglesias. Saludamos, por eso, con mucha satisfacción y estima la venida aquí de Vuestra Santidad, como un evento histórico y lleno de buenos auspicios para el futuro.

Este sagrado lugar, en el cual durante siglos a través de muchísimas visicitudes históricas, cada uno de los Patriarcas Ecuménicos han celebrado y celebran el sagrado Misterio de la Divina Eucaristía, constituye un sucesor de otros distinguidos lugares de culto en esta Ciudad, que han iluminado ilustres figuras eclesiásticas que pertenecen ya al coro de los grandes Padres de la Iglesia universal. Tales eran también los predecesores de nuestra Humildad, los Santos Gregorio el Teólogo y Juan Crisóstomo, las reliquias de los cuales descansan ya en este sagrado templo, junto con aquellas de Basilio el Grande, de la Gran Mártir Eufemia que convalidó el Tomos del V Concilio Ecuménico y otros santos de la Iglesia – eso gracias a la gentil restitución de ellas por parte de la Iglesia de Roma al Patriarcado Ecuménico. Este año cumplimos el décimo aniversario de este evento y expresamos a Vuestra Santidad nuestros calurosos agradecimientos por esto gesto fraternal de Vuestra Iglesia hacia nuestro Patriarcado Ecuménico. Que estos Padres sagrados, sobre la enseñanza de los cuales fue construida nuestra común fe durante el primer milenio, sean intercesores ante el Señor, para que encontremos nuevamente la plena comunión entre nuestras Iglesias, cumpliendo así Su santa voluntad en tiempos cruciales para la humanidad y el mundo. Porque, según el sagrado Crisóstomo “esto es lo que más sostiene a los fieles y constituye el amor; por eso, que sean una sola cosa, dice Cristo” (A los Filip. 4,3 P.G. 62,208).

Expresando de nuevo la alegría y el agradecimiento de la Santísima Iglesia de Constantinopla y de nuestra Humildad por esa visita oficial y fraternal de Vuestra Santidad, deseamos a Vos y a vuestro venerable Séquito todas las bendiciones de parte del Señor y sea Vuestra permanencia entre nosotros un mayor estrechamiento de nuestros lazos fraternales para gloria de Su santo Nombre.

“¡Gracias sean dadas a Dios por su don inefable!” (2 Cor 9,15).

¡Bienvenido amado Hermano en Cristo!


ΙΤΑΛΙΚΑ 

BREVE ALLOCUZIONE
DI SUA SANTITA’
IL PATRIARCA ECUMENICO
BARTOLOMEO
A SUA SANTITA’ IL PAPA FRANCESCO
DURANTE LA DOSSOLOGIA NELLA CHIESA PATRIARCALE
IN OCCASIONE DELLA SUA VISITA UFFICIALE
AL PATRIARCATO ECUMENICO
(29 Novembre 2014)

Santità,

glorificando il Dio Trino più che Buono,  accogliamo Voi ed il Vostro venerabile Seguito, in questo luogo sacro, qui dove è la Cattedra dei vescovi di questa  storica Chiesa martire, incaricata dalla Divina Provvidenza  del ministero di alta responsabilità di Primo Trono delle Santissime Chiese Ortodosse Locali. Vi accogliamo con gioia, onore e riconoscenza, poiché avete avuto la bontà di portare i Vostri passi dalla Antica alla Nuova Roma, gettando un ponte simbolico, con questo Vostro gesto, tra  l’Occidente e l’Oriente, Voi latore di amore del Protocorifeo verso il suo proprio fratello, il Primo Chiamato.

La Vostra venuta qui, primo atto dalla recente ascesa  di Vostra Santità al trono di “colei che presiede nella carità”, costituisce un proseguo di analoghe visite dei Vostri venerabilissimi Predecessori, Paolo VI, Giovanni Paolo II e Benedetto XVI, testimoniando così la volontà Vostra e della Santissima Chiesa di Roma, di proseguire il fraterno costante cammino con la nostra Chiesa Ortodossa, per il ristabilimento della completa comunione tra le nostre Chiese. Salutiamo dunque, con piacere e grande considerazione, la venuta di Vostra Santità qui, come un fatto storico e ricco di buoni auspici per il futuro.

Questo sacro luogo, nel quale da secoli, tra vari sconvolgimenti storici, i Patriarchi Ecumenici hanno sempre celebrato e celebrano il sacro Mistero della Divina Eucarestia, è erede di altri luoghi di culto illustri in questa Città, ai quali hanno dato lustro eminenti figure ecclesiastiche, appartenenti alla schiera dei grandi Padri della Chiesa Universale. Tra questi ci sono i predecessori della nostra Umiltà, i santi Gregorio il Teologo e Giovanni Crisostomo, le cui sacre Reliquie riposano in questo sacro tempio, assieme a quelle di San Basilio il Grande, di Santa Eufemia megalomartire, colei che ha confermato il Tomo del Quarto Concilio Ecumenico e di altri santi della Chiesa – e ciò grazie alla nobile restituzione di esse al Patriarcato Ecumenico, da parte della Chiesa di Roma. Celebrando quest’anno il compimento del decimo anniversario di tale benedetto avvenimento, esprimiamo a Vostra Santità i nostri calorosi ringraziamenti per quel gesto fraterno della Vostra Chiesa nei confronti del nostro Patriarcato Ecumenico. Questi Santi Padri, sul cui insegnamento si è fondata  la nostra comune fede durante il primo millennio, siano intercessori presso il Signore, affinché possiamo ritrovare la piena comunione tra le nostre Chiese, compiendo così la Sua santa volontà, in tempi difficili per l’umanità ed il mondo. Poiché come dice San Giovanni Crisostomo: : “Questo è ciò che naturalmente salda insieme i fedeli e preserva l’amore; per questo il Cristo dice, ché siano uno”. (Ai Fil. 4,3 P.G. 62,208)

Esprimendo ancora la gioia e il ringraziamento della santissima Chiesa di Costantinopoli e della nostra Umiltà per tale visita ufficiale e fraterna di Vostra Santità, auguriamo a Voi ed al Vostro venerabile Seguito, che la Vostra permanenza in mezzo a noi sia benedetta in tutto dal Signore, per un ulteriore rinsaldamento dei nostri legami fraterni, a gloria del Suo santo nome.

“Grazie a Dio per questo suo ineffabile dono” (2 Cor. 9,15)
Dunque, buona permanenza, amato fratello nel Signore!


ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ 

ANSPRACHE 
SEINER ALLHEILIGKEIT
DES ÖKUMENISCHEN PATRIARCHEN
BARTHOLOMAIOS
AN SEINE HEILIGKEIT PAPST FRANZISKUS 
BEIM DANKGOTTESDIENST IN DER PATRIARCHALKIRCHE
ANLÄSSLICH SEINES OFFIZIELLEN BESUCHS 
IM ÖKUMENISCHEN PATRIARCHAT 
(29. November 2014)

Eure Heiligkeit, 

Wir preisen unseren allguten dreifaltigen Gott und empfangen Sie und Ihre ehrwürdigen Begleiter an diesem heiligen Ort, an dem sich der Bischofssitz unserer historischen Märtyrerkirche befindet, die von der göttlichen Vorsehung den Auftrag erhalten hat, den verantwortlichen Dienst der ersten Kirche unter den Orthodoxen Kirchen weltweit wahrzunehmen. Wir empfangen Sie in Freude, Ehrerbietung und Dankbarkeit, weil Sie geruhten, Ihre Schritte vom Alten ins Neue Rom zu lenken, und dadurch gewissermaßen eine Brücke vom Westen in den Osten schlagen und die Liebe des Apostelfürsten seinem erstberufenen Bruder überbringen.

Ihr Besuch bei uns ist der erste seit dem nicht lange zurück liegenden Amtsantritt Eurer Heiligkeit auf dem Bischofsstuhl der „Vorsteherin der Liebe“  und ist eine Fortsetzung entsprechender Besuche Ihrer verehrten Vorgänger Paul VI., Johannes Paul II. und Benedikt XVI.  Er bringt den Wunsch Eurer Heiligkeit und der heiligsten Kirche von Rom zum  Ausdruck, dass der brüderliche und kontinuierliche Weg mit unserer orthodoxen Kirche zur Wiederherstellung der vollen Gemeinschaft zwischen unseren Kirchen fortgesetzt wird.  Deshalb begrüßen wir voller Freude und großer Wertschätzung den Besuch Eurer Heiligkeit bei uns als historisches und für die Zukunft vielversprechendes Ereignis.

Dieser heilige Ort, an dem jahrhundertelang unter unterschiedlichen historischen Bedingungen die jeweiligen Ökumenischen Patriarchen das Mysterium der heiligen Eucharistie gefeiert haben und feiern, steht in der Nachfolge anderer bedeutender Kirchengebäude in unserer Stadt, an welchen wichtigee kirchliche Gestalten ihren Dienst versehen haben, die bereits zur Schar der großen Kirchenväter des gesamten Erdkreises gehören.

Darunter befinden sich auch die Vorgänger unserer geringen Person Gregor der Theologe und Johannes Chrysostomus, deren heilige Reliquien in dieser Kirche ruhen, gemeinsam mit jenen des heiligen Basilius des Großen, der heiligen Großmärtyrerin Euphemia, die den Tomos des IV. 

Ökumenischen Konzils bekräftigt hat, und anderer Heiliger der Kirche. Dass erstere Reliquien hier ruhen, ist der freundlichen Übergabe derselben durch die Kirche von Rom an das Ökumenische Patriarchat zu verdanken. Wir feiern in diesem Jahr das zehnjährige Jubiläum dieses gesegneten Ereignisses und sprechen Eurer Heiligkeit noch einmal unseren herzlichen Dank für diese brüderliche Geste Ihrer Kirche gegenüber unserem Patriarchat aus. Diese heiligen Kirchenväter, auf deren Lehren unser gemeinsamer Glaube des ersten Jahrtausends aufbaut, mögen unsere Fürsprecher beim Herrn sein, damit wir die volle Gemeinschaft zwischen unseren Kirchen wiederfinden, und so - in für die Menschheit und die Welt schwierigen Zeiten - Seinen heiligen Willen erfüllen. Denn wie der heilige Johannes Chrysostomus sagt: «Das ist es, was die Gläubigen zusammenhält und die Liebe fortführt, dies geschieht, auf dass sie eins seien, wie Christus sagt» (Kommentar zum Philipperbrief 4,3 P.G. 62, 208).

Wir sprechen noch einmal die Freude und Dankbarkeit der heiligen Kirche von Konstantinopel und unserer geringen Person über den offiziellen und brüderlichen Besuch Eurer Heiligkeit aus und wünschen Ihnen und Ihren ehrwürdigen Begleitern einen vom Herrn in allem gesegneten Aufenthalt in unserer Mitte, zum weiteren Wachstum unserer geschwisterlichen Verbindungen, zur Ehre Seines heiligen Namens.

«Dank sei Gott für sein unfassbares Geschenk» (2 Kor 9,15).

Herzlich willkommen, im Herrn geliebter Bruder!


ΑΓΓΛΙΚΑ 

ADDRESS
By His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew
To His Holiness Pope Francis
During the Doxology in the Patriarchal Church
On His Official Visit to the Ecumenical Patriarchate
(November 29, 2014)

Your Holiness,

In offering glory to the all-good God in Trinity, we welcome You and Your honorable entourage to this sacred place, the hierarchal See of the historical and martyric Church charged by divine providence with a profoundly responsible ministry as being the First-Throne among the local most holy Orthodox Churches. We welcome You with joy, honor and gratitude because You have deemed it proper to direct Your steps from the Old Rome to the New Rome, symbolically bridging West and East through this movement, while translating the love of the Chief Apostle to his brother, the First-Called Apostle.

Your advent here, being the first since the recent election of Your Holiness to the throne 
that “presides in love,” constitutes a continuation of similar visits by Your eminent predecessors Paul VI, John Paul II and Benedict XVI, but also bears witness to Your own will and that of the most holy Church of Rome to maintain the fraternal, stable advance with our Orthodox Church for restoration of full communion between our Churches. Therefore, it is with great satisfaction and appreciation that we greet the arrival here of Your Holiness as an historical event filled with favorable signs for the future.

This sacred space, where in the midst of diverse historical challenges Ecumenical Patriarchs have for centuries celebrated and celebrate the holy Mystery of the Divine Eucharist, constitutes a successor to other illustrious places of worship in this City, which have been brightened by renowned ecclesiastical personalities already adorning the choir of great Fathers of the universal Church. Such luminaries include our predecessors Saints Gregory the Theologian and John Chrysostom, whose sacred relics now lie in this holy church, thanks to their gracious return to the Ecumenical Patriarchate by the Church of Rome; their relics are alongside those of Basil the Great and Euphemia the Great Martyr, who validated the Tome of the Fourth Ecumenical Council, as well as other saints of the Church. This year marks the tenth anniversary since the blessed return of the relics of St. Gregory and St. John; wherefore, we express to Your Holiness our fervent thanks for this fraternal gesture on behalf of Your Church to our Patriarchate. May these holy Fathers, on whose teaching our common faith of the first millennium was founded, intercede for us to the Lord so that we may rediscover the full union of our Churches, thereby fulfilling His divine will in crucial times for humanity and the world. For, according to St. John Chrysostom: “This is what ultimately holds the faithful together and upholds love; indeed, this is precisely why Christ said that we should be one.” (Homily on Philippians 4.3 PG62.208)

We express once again the joy and gratitude of the most holy Church of Constantinople and of ourselves on this formal and fraternal visit of Your Holiness, and we wish You and Your honorable entourage an altogether blessed sojourn among us so that we may further increase our fraternal relations for the glory of His name.

“Thanks be to God for His inexpressible gift.” (2 Cor. 9.15)

Welcome, beloved brother in the Lord!


ΓΑΛΛΙΚΑ 

ALLOCUTION 
DE SA SAINTETÉ LE PATRIARCHE ŒCUMÉNIQUE BARTHOLOMAIOS
ADRESSÉE À SA SAINTETÉ LE PAPE FRANÇOIS
LORS DE L’OFFICE D’ACTION DE GRÂCE 
CHANTÉ EN L’ÉGLISE PATRIARCALE
À L’OCCASION DE LA VISITE OFFICIELLE DE CELUI-CI 
AU PATRIARCAT ŒCUMÉNIQUE 
(29 NOVEMBRE 2014)

Sainteté,

Nous rendons grâce au Dieu en la Trinité en vous recevant, Vous et les honorables personnes composant la délégation romaine, dans ce lieu sacré, siège des évêques de cette Église historique et martyre, chargée par la Providence divine d’assumer les nombreuses fonctions de premier siège parmi les très saintes Églises orthodoxes locales. Nous vous accueillons dans la joie, l’honneur et la gratitude, car vous avez bien voulu venir de l’Ancienne à la Nouvelle Rome, jetant par là même un pont symbolique entre l’Occident et l’Orient, portant l’amour du Premier coryphée à son frère le Premier appelé.

Votre venue ici, la première depuis l’installation de Votre Sainteté au siège de celle « qui préside dans la charité », fait suite à des visites analogues de vos vénérables prédécesseurs Paul VI, Jean-Paul II et Benoît VI, témoignant de Votre volonté et de celle de l’Église de Rome, de poursuivre, avec notre Église orthodoxe, la marche menant au rétablissement de la pleine communion entre nos Églises. Nous saluons donc avec grande satisfaction et estime la venue de Votre Sainteté en tant qu’événement historique et de bon augure pour l’avenir.

Ce lieu sacré, où durant des siècles, au milieu de tumultes historiques de toutes sortes, les Patriarches œcuméniques chaque fois en fonction ont célébré et célèbrent le sacrement de la divine Eucharistie, succède à d’autres lieux de culte renommés, illustrés par d’éminents ecclésiastiques appartenant déjà au chœur des Pères éminents de l’Église universelle. De tels personnages furent les prédécesseurs de notre humble personne, saints Grégoire le Théologien et Jean Chrysostome, dont les reliques reposent dans cette église, avec celles de Basile le Grand, de la grande martyre Euphémie ayant ratifié le Tome du IVe concile œcuménique, et d’autres saints, l’Église de Rome ayant bien voulu les restituer au Patriarcat œcuménique. Fêtant aujourd’hui le dixième anniversaire de cet événement béni, nous exprimons à Votre Sainteté nos remerciements chaleureux pour ce geste fraternel de Votre Église envers notre Patriarcat. Souhaitons que ces saints Pères, sur la doctrine desquels fut construite notre foi commune durant le premier millénaire, soient des intercesseurs auprès du Seigneur, pour que nous puissions retrouver la pleine communion entre nos Églises, remplissant ainsi Sa sainte volonté dans des temps critiques pour l’humanité et le monde. Car, selon saint Chrysostome, « C’est là, en effet, le principe de la communion des fidèles, le principe qui contient la charité elle-même. Aussi Jésus Christ lui-même prie pour qu’ils soient un » (Commentaire sur l’épître aux Philippiens, homélie IV, 3, PG 62, 208).

Exprimant encore une fois la joie et les remerciements de la très sainte Église de Constantinople et de notre humble personne pour cette fraternelle visite officielle de Votre Sainteté, nous Lui souhaitons, ainsi qu’aux membres honorables de la délégation romaine, que votre séjour parmi nous soit en tout béni par le Seigneur pour resserrer davantage nos liens fraternels à la gloire de Son saint nom.

« Grâces à Dieu pour son don ineffable ! » (II Co 9, 15).

Soyez le bienvenu, frère bien-aimé dans le Seigneur !

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014

"ΙΑΣΙΣ, ΥΓΕΙΑ, ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΟΝ ΓΑΛΗΝΟ" ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ

Υγιαίνειν μεν άριστόν εστιν
Πλατωνικός διάλογος «Γοργίας»






Ο άνθρωπος έγκαιρα είχε επισημάνει  την αξία της Υγείας για την ύπαρξή του, απόδειξη ότι, ενώ δεν υπήρχε θεός προστάτης για την υγεία στην απώτερη αρχαιότητα, όπως για όλες τις άλλες ανθρώπινες ιδιότητες, ένας θνητός, ο Ασκληπιός, θεοποιείται και γίνεται ισόθεος, καλύπτοντας το κενό.

Η ευχή υγίαινε και χαίρε διασχίζει τους αιώνες, παραμένοντας η ουσιωδέστερη πάσης άλλης, φέρνοντας στην επιφάνεια τη συγκλονιστική διαχρονική σημασία της, με την τροποποίησή της στο πιο άμεσο, για τη σημερινή επικοινωνία. Γεια Χαρά και όταν πίνουμε στην Υγειά μας - Στην υγειά σας, σε γιορτές και σε κάθε ευκαιρία. Υγιαίνετε λοιπόν!

ΙΑΣΙΣ, είναι το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας εκθέσεων του Κυκλαδικού Μουσείου που ξεκίνησε το 2009 με την αριστουργηματική έκθεση ΕΡΩΣ και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο με την έκθεση ΕΠΕΚΕΙΝΑ, υπό  την σοφή επιμέλεια του Διευθυντή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη, και του επιμελητή  αρχαιοτήτων του Μουσείου Γιώργου Τασούλα.

Τα θαυμάσια Επιτοίχια Κείμενα μάς εισάγουν στην έκθεση που καλύπτει ένα διάστημα 1500 χρόνων όπου επιχειρείται μια επισκόπηση της εξέλιξης των αρχαίων θεραπευτικών μεθόδων και της μετάβασης από την πρακτική και θεουργική θεραπεία στην ορθολογική επιστημονική ιατρική. Σαράντα ένα Αρχαιολογικά Μουσεία, επτά Ευρωπαϊκών χωρών, δάνεισαν 282 αντικείμενα (γλυπτά, ανάγλυφα, αγγεία, ιατρικά εργαλεία, επιγραφές και νομίσματα), σχετικά όλα με το αντικείμενο της Έκθεσης. Στην κεντρική είσοδο του Κυκλαδικού μάς υποδέχεται, από το Μουσείο της Κω, το αριστουργηματικό μαρμάρινο άγαλμα της Υγείας,  προσωποποίηση του υπέρτατου ανθρώπινου αγαθού. Τη συνοδεύει ένα άγαλμα εκπληκτικής ομορφιάς, σε σκούρο μάρμαρο  από το Καπιτώλιο της Ρώμης, που απεικονίζει τον πατέρα της, τον Ασκληπιό, εκπρόσωπο της θεουργικής θεραπείας, ο οποίος στον Όμηρο αναφέρεται ως θνητός βασιλιάς της Θεσσαλικής Τρίκκης και άψογος ιατρός. Δεξιά της Υγείας η προτομή του Ιπποκράτη, του πατέρα της επιστημονικής ιατρικής από την Κω. Στη συνέχεια σε έξη αίθουσες του Μουσείου διαρθρώνονται οι οκτώ ενότητες της έκθεσης.

Υγεία-Υγιεινή. Στην ενότητα αυτή διάφορα αντικείμενα μιλούν για τον τρόπο υγιεινής διαβίωσης, διατροφής και αθλητισμού. Στην Ατομική υγιεινή. Εδώ αγγεία απεικονίζουν αθλητές που πλένονται, χάλκινες στλεγγίδες, αρωματοδόχα αγγεία, αγγεία νυκτός. Στη Δημόσια υγιεινή. Στην ενότητα αυτή εκτίθενται πήλινα στελέχη από τον Πεισιστράτιο υδρευτικό αγωγό της Αθήνας του τέλους του 6ου  π. Χ. αιώνα. 

Σε αντίστιξη με την Υγιεινή παρουσιάζεται η Νόσος,  ενότητα στην οποία εξετάζονται εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες που διαταράσσουν την ισορροπία του οργανισμού. Ασθένειες σωματικές και ψυχικές αλλά και συλλογικές, όπως οι επιδημίες και οι λοιμοί απεικονίζονται σε μαρμάρινα ανάγλυφα και πήλινα ειδώλια, για τα οποία βεβαίως υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες, όπως είναι και ο μνημονευόμενος από τον Θουκυδίδη λοιμός, που έπληξε την Αθήνα στις αρχές του Πελοποννησιακού πολέμου το (431-404 π.Χ.), πράγμα που τεκμηριώνεται από τα πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα σε ομαδικό τάφο στον Κεραμικό. 

Μέσα από τα εκθέματα τής υπό τον τίτλο, Θεραπεία,  ενότητας, θα πληροφορηθεί ο επισκέπτης  τις μεθόδους και τα μέσα ίασης από την εποχή των Ομηρικών Επών, τα οποία μας δίδουν και τις πρώτες μαρτυρίες για την αντιμετώπιση των από τους πολέμους τραυμάτων. Παραστάσεις σε αγγεία, μαρμάρινα και πήλινα ανάγλυφα, απεικονίζουν σκηνές περιποίησης των τραυματισμένων ομηρικών ηρώων όπως ο περίφημος κύλικας του Σωσία με την υπογραφή του κεραμέα, ΣΟΣΙΑΣ ΕΠΟΙΕΣΕΝ, όπου ο Αχιλλέας επιδένει το τραύμα του Πατρόκλου. Σε δύο πήλινες πινακίδες της Γραμμικής Γραφής Β΄, που βρέθηκαν στο ανακτορικό αρχείο της Πύλου, καταγράφονται οι λέξεις i-ja-te ιητήρ=ιατρός και pa-ma-ko=φάρμακο.

Στην ενότητα Θεουργική Ιατρική, προβάλλει η θεϊκή προέλευση της νόσου και της υγείας, καθώς και οι μαγικοθρησκευτικές πρακτικές, καθαρμοί, τελετουργικά δείπνα. Θαυμάσαμε τον Ασκληπιό με τα μέλη της οικογενείας του (Υγεία, Ιασώ, Μαχάων, Τελεσφόρος, Ποδαλείριος κλπ.), από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, καθώς και ήρωες - θεραπευτές μεταξύ των οποίων τον Αμφιάραο, τον Άμυνο και άλλους. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα Ασκληπιεία  και στις μεθόδους ιάσεως όπως οι εγκοιμήσεις, θεραπεία από το θεό ή από τον ιερό όφη, σύμβολο ανανέωσης και ως γνωστό  διεθνές σύμβολο της Ιατρικής ως σήμερα. Μαρμάρινα αγαλμάτια του Ασκληπιού και άλλων θεών-θεραπευτών, ανάγλυφα με σκηνές εγκοίμησης, πήλινα και μαρμάρινα αναθήματα πασχόντων μελών του σώματος (πόδια, χέρια, μάτια, στήθη, γεννητικά όργανα), καθώς και ενεπίγραφες μαρμάρινες στήλες με καταγραμμένη θεραπεία ασθενών κατόπιν θεϊκής παρέμβασης. Η Θεραπευτική παρουσιάζεται μέσα από την ορθολογική επιστημονική ιατρική,  απαλλαγμένη από τις θρησκευτικές αντιλήψεις. Κι εδώ, μέσα από παραστάσεις αγγείων, αναγλύφων και ανθρωπολογικών καταλοίπων, τεκμηριώνεται η επιστημονική ιατρική. Ενεπίγραφα πήλινα και μεταλλικά δοχεία που περιείχαν φυτικά φάρμακα, θραύσματα κεραμικά με συνταγές  θεραπευτικών σκευασμάτων, μετάλλινα ιατρικά εργαλεία, κτερίσματα σε τάφους γιατρών (σικύες, νυστέρια, μήλες, άγκιστρα, κολποσκόπια, πήλινες θερμοφόρες σε σχήμα  μελών του ανθρωπίνου σώματος).

Στον επίλογο της εξαιρετικής και ως εκ τούτου ανεπανάληπτης αυτής έκθεσης, χωρίς να λείπουν οι κατάρες για όσους ατύχησαν σε κάποιες από τις διαγνώσεις τους, τιμάται η μνήμη των γιατρών με μνημεία που τους απεικονίζουν ή αναφέρονται στο έργο τους, με ενεπίγραφες ταφικές στήλες, τιμητικά ψηφίσματα, νομίσματα, όπως αυτά που εκδόθηκαν στη μνήμη του σπουδαίου γιατρού,  Γάιου Στερτίνιου Ξενοφώντα από την Κω, ο οποίος υπήρξε προσωπικός ιατρός του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου και μέγας ευεργέτης της πατρίδας του. 

Με ιδιαίτερη συγκίνηση σταθήκαμε μπροστά σε δύο μικρά αριστουργήματα, δύο γυναικείες κεφαλές από το γλυπτικό διάκοσμο του βωμού του Ασκληπιείου της Κω, που έχουν ταυτιστεί με μέλη της οικογενείας του Ασκληπιού και αναφέρονται ως γλύπτες τους οι γιοί του Πραξιτέλη, Κηφισόδοτος ο Νεότερος και Τίμαρχος!

Για άλλη μια φορά το Κυκλαδικό Μουσείο συνοδεύει την σπουδαία αυτή Έκθεση με έναν εκπληκτικό Κατάλογο, πληρέστατο, με υψηλή αισθητική, που, εκτός από τον μόχθο των ανθρώπων που εργάστηκαν για την ολοκλήρωση τόσο της Έκθεσης όσο και του Καταλόγου, αναδεικνύει και τη μεγάλη τους λατρεία για αυτό που υπηρετούν! Για τούτο κι εμείς τους εκφράζουμε το θαυμασμό μας και τα θερμά συγχαρητήριά μας, ευχόμενοι το «Υγιαίνετε»!  

Με περισυλλογή και πλήρη συνείδηση των όσων είδαμε και θαυμάσαμε, αποχωρήσαμε από την Έκθεση επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Σωκράτη από τον πλατωνικό διάλογο «Γοργίας»,  «Υγιαίνειν μεν άριστόν εστιν».     


π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΗΜΕΡΟΥ ΟΙ ΕΥΩΔΙΕΣ

Μνῆμες καὶ πάλι ἀπὸ τὸ Παλιὸ τὸ Κλῆμα




Καθὼς βηματίζουμε πρὸς τὸ πάντιμο καὶ κατὰ πάντα τρυφερὸ Ἅγιο Δωδεκαήμερο, μὲ τὸ σκηνικὸ τοῦ χειμώνα συνεχῶς νὰ ποικίλει, μέσα στὸ θάμβος τῶν ἱερῶν ἡμερῶν τοῦ κατανυκτικοῦ καὶ χαρολυπικοῦ Σαρανταημέρου, μὲ συγκίνηση ἀναπολοῦμε κάποιες μέρες ἀρχαῖες, μέρες δεμένες ἄρρηκτα μὲ τὴ βιοτὴ τοῦ παλιοῦ μας τοῦ χωριοῦ. Γιατὶ εἶναι ὑποχρέωσή μας αὐτὲς οἱ ἐπισκέψεις σὲ εὐλογημένους χώρους, ποὺ τὶς ραντίζει ἡ νοσταλγία καὶ ἡ καταθεση τιμῆς. Καὶ τοῦτο, ἐπειδὴ μέσα τους διακρίνονται τὰ ἴχνη τῆς ἀθωότητας καὶ τῆς φιλοτιμίας ἐκείνων τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων ποὺ συγκροτοῦσαν τὴν μικρὴ καὶ φτωχική τους κοινότητα.
Μέρες τοῦ Σαρανταημέρου, λοιπόν. Μὲ τὶς γιορτάδες τους, ὅπως λέει κι ὁ Τ. Κ. Παπατσώνης νὰ τὶς στολίζουν. Ἀλλὰ καὶ τὶς εὐωδιὲς νὰ τὶς πλαισιώνουν, νὰ τὶς συντροφεύουν, ἀφοῦ κι αὐτὲς κομμάτι εἶναι τῆς καθημερινότητας. Πόσο μᾶλλον αὐτῶν τῶν εὐλογημένων ἠμερῶν.
Μὲ τὸ τέλος τῆς Ἀποκριᾶς, λοιπόν, τ᾿ Ἁη-Φιλίππ’ (14 Νοεμβρίου) δηλαδή, ποὺ ἄρχιζε ἡ Σαρακοστὴ τῶν Χριστουγέννων καὶ τὸ Ἱερὸ Σαρανταήμερο, ἕνας ἄλλος δρόμος διαφορετικὸς ἀνοίγονταν, ποὺ τὸν φόρτιζαν μὲ τὶς ἀσχολίες τους, ἀλλὰ καὶ τὶς εὐωδίες τους οἱ Κληματιανοί.   Εὐωδιὲς ποὺ χάριζαν, τόσο ἡ φύση, ὅσο καὶ ἡ ἴδια ἡ ζωή. Γιατὶ δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε πὼς ὁ καιρὸς τοῦ Σαρανταήμερου ταυτίζονταν πάντα μὲ τὴ συλλογὴ τοῦ ἐλαιόκαρπου, ὁπότε ἡ πρώτη εὐωδιὰ ἀνέβαινε στὰ χωριά, τὸ Πάνω καὶ τὸ Κάτω ἀπὸ τὸ Ρέμα, ὅπου βρίσκονταν οἱ καλιάγριες, τὰ παλιά, χειροκίνητα ἐλαιοτριβεῖα, ἦταν ἐκείνη τοῦ φρέσκου τοῦ λαδιοῦ. Καὶ ἦταν ἐκείνη  ἡ  εύωδιὰ τόσοο ἔντονη, ὥστε νὰ νομίζεις ὅτι σιμά σου άνοιγεται τὸ δοχεῖο μὲ τὸ φρέσκο, ζεστὸ ἀκόμα λάδι. Φυσικὰ ἀπὸ τὸ Ρέμα ἀνέβαινε κ’ ἡ ἄλλη εὐωδιὰ τοῦ φρεσκοκομμένου πορτοκαλιοῦ καὶ τοῦ καμένου πεύκου, ποὺ καίγανε οἱ παραστιὲς τῶν ἐλαιοτριβείων.
Ὅμως, ἐκεῖ ποὺ χαίρονταν περισσότερο ἡ ψυχὴ ἦταν τὰ σοκάκια, οἱ γειτονιὲς τῶν Κληματιανῶν, ποὺ τὴν ἐποχὴ αὐτὴ μοσχοβολοῦσαν ἀπὸ τὰ φαγητὰ τοῦ Σαρανταημέρου. Γιατὶ αὐτὲς τὶς μέρες ἐκείνη ἡ εὐωδιὰ ποὺ  κυριαρχοῦσε ἦταν ἀπὸ τὰ βρασμένα λάχανα, τὰ ἄγρια τῶν ἀγρῶν δηλαδὴ χόρτα. Εὐωδίαζε τὸ μάραθο λοιπόν, ποὺ συνόδευε τὰ ραδίκια, τὶς λαγόνιδες, τὰ ζοχάρια, τὶς πικραλίδες κι ὅλα τὰ ὑπόλοιπα. Ὅπως εὐωδίαζαν κι   οἱ ψητὲς μαρίδες ποὺ ἦταν ἄφθονες τούτη τὴν ἐποχή καὶ καταλύονταν σύμφωνα μὲ τὶς προτροπὲς τῆς Ἐκκλησίας, γιατὶ  δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε πὼς τὸ Σαρανταήμερο εἶναι καιρὸς νηστείας καὶ καταλύεται μονάχα ψάρι, ἐκτὸς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς.
Κι ἀφοῦ ἀναφερθήκαμε στὴν ἰχθυοφαγία, καλὸ εἶναι νὰ μνημονευτεὶ ἐκεῖνο τὸ λησμονημέσνο σήμερα ἔδεσμα, «τὰ μελανούρια πλακί», ποὺ στόλιζε τὸ τραπέζι τῆς  γιορτῆς τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Ἀναμφίβολα ἦταν ἕνα ἀπὸ τὰ ὡραιότερα παραδοσιακὰ φαγητὰ τῶν παλιῶν Κληματιανῶν, νοστιμότατο καὶ πάντα φροντισμένο. Φυσικὰ δὲν ἔλειπε κι ὁ μπακαλιάρος ὁ τηγανιτός, οἱ χάνοι καὶ οἱ πέρκες, ἀλλὰ καὶ τὰ παστὰ τὰ σαβρίδια ἤ καὶ οἱ μέλουνες. Κι ὅλα ἐτοῦτα τὰ συνόδευε τὸ καλὸ κληματιανὸ κρασί, ποὺ ὄντως παρεῖχε εὐφοσύνη καὶ εὐθυμία στοὺς συνδαιτημόνες.
Κλείνοντας, θὰ ἤθελα νὰ θυμίσω ἐκείνη τὴν εὐωδιὰ ποὺ ἀνάδιναν τὰ μῆλα καὶ τὰ κυδώνια ποὺ ἦταν κρεμασμένα ψηλά, στὴν παρταριά, μὲ τὸ χρυσαφένιο τους χρῶμα νὰ ἀντιφεγγίζει στὶς καρδιὲς ἐκέινων τῶν παλιῶν ἀνθρώπων ποὺ τὰ καλλιεργοῦσαν, τὰ μάζευαν καὶ τὰ κρατοῦσαν σιμὰ στὰ ξερὰ τὰ σῦκα, τὶς κουρκοῦτες καὶ κορόμηλα, γιὰ νὰ περάσουν τὸ χειμώνα.
Μέχρι ποὺ ἦρθε ὁ καιρὸς νὰ ἀντικατασταθοῦν ἐκεῖνεςοἱ παλιὲς εὐδιὲς ἀπὸ ἄλλες εἰσαγόμενες, ποὺ, ἄν καὶ τὶς βάφτισαν «παραδοσιακές», δυστυχῶς, δὲν ζωντάνεψαν ποτὲ τὸν παράδεισο ἐκείνων τῶν παλιῶν ἡμερῶν τοῦ ἱ. Σαρανταημέρου. 

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014

π. Κων. Ν. Καλλιανός: ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ…

«’Επέστρεφε...» Κ. Π. Καβάφης

Στὸ κάθε ἔτος, στὶς τριακόσιες τόσες μέρες δηλαδὴ ποὺ τὸ ὁρίζουν, ὁ κάθε συνειδητὸς θνητὸς ἔχει καταθέσει τὶς ὁριακὲς καὶ κορυφαῖες στιγμὲς τοῦ παρελθόντος βίου του, τὶς ὁποῖες καὶ τιμᾶ, ἀλλὰ καὶ τὶς θεωρεῖ ἱερές, καθαρὰ προσωπικὲς καὶ φορτισμένες μὲ τὴν ἀξεπέραστη συγκίνηση τῆς δωρεᾶς τους: Μιᾶς δωρεᾶς ποὺ ἀπομένει γιὰ δεκαετίες ὁλάκερες ἀμείωτη καὶ σταθερή.   
Γιὰ τέσσερις δεκαετίες, λοιπόν, ἀμείωτα ζωηρὴ ἀπομένει ἐκείνη ἡ βροχερὴ βραδυὰ τῆς 25ης Νοεμβρίου τοῦ σωτηρίου ἔτους 1975, τότε δηλαδὴ ποὺ ἔλαβες ἕνα δημόσιο ἔγγραφο, ποὺ τὸ ὀνόμαζαν «Ἀπολυτήριον Στρατοῦ».
Ἀπολυτήριον... Περίεργη λέξη, μὲ τὴν χαρμολυπική χροιὰ της νὰ τὴν περιβάλλει, λέξη ποὺ κλείνει ἕνα σημαντικὸ χρονικὸ διαστημα μαθητείας καὶ ταμίευσης ἐμπειριῶν, κι ὕστερα σὲ ὁδηγεῖ σὲ μιὰ θύρα  ἐξόδου στὸν «ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς» σου. Γιατὶ εἶναι ἀλήθεια: χαίρεσαι ποὺ ἔλαβε τέλος ἡ παρένθεση αὐτὴ τῶν στρατιωτικῶν σου ὑποχρεώσεων, μὲ τὰ ὅσα τὴν ἀκολουθοῦν. Ὅμως ὅλ᾿ αὐτὰ εἶναι μιὰ ἁπλῆ παρατήρηση, ἕνα βλέμμα ποὺ γρήγορα τὸ ἀλλάζεις, γιατὶ στὸ βάθος τοῦ χρόνου ὑπάρχει μιὰν ἄλλη στράτευση, ἕνας ἄλλος, πιὸ κορυφαῖος ἀγώνας, δίχως σκοπιὲς καὶ ἐκπαιδευτικὲς ἀσκήσεις. Κι ἄς ἦταν δύσκολες οἱ συνθῆκες, μέσα σὲ βροχὲς ἤ χιόνια. Αὐτὸ δὲν πείραζε, γιατὶ πάντα ὑπῆρχε κρυμμένη ἡ φιλοτιμία, τὸ χαμόγελο, ἀλλὰ καὶ μιὰ φιλικὴ κι ἔντιμη συζήτηση, εἴτε μὲ τοὺς συστρατευμένους, εἴτε καὶ μὲ τοὺς ἀξιωματικούς. Ἄνθρωποι, βλέπεις, ἦταν κι ἐκεῖνοι... Καὶ κάτω ἀπὸ τὴν αὐστηρότητα ποὺ ἔδειχναν, τὴν πειθαρχία ποὺ ἀπαιτοῦσαν, ἐμφανίζονταν μιὰ ἀνθρωπιὰ καὶ μιὰ συναντίληψη ποὺ σὲ ὑποχρέωνε, σὲ ἐνδυνάμωνε, σὲ χαροποιοῦσε.
Μάθημα μέγιστο ἡ θητεία αὐτή. Μάθημα ἱκανὸ, γιὰ νὰ διδαχτεῖς ἐμπειρικὰ τὴν  ἀνθρωπογνωσία, ἀφοῦ συναυλιζόμενος μὲ ποικίλους χαρακτῆρες τοὺς μελετᾶς καὶ μὲ σιωπὴ τοὺς ἀξιολογεῖς ἀνάλογα μὲ τὴ συμπεριφορά τους. Ὄχι ἀπέναντί σου -αὐτὸ δὲ λέει τίποτε- ὅσο ἀπέναντι στὴν ἴδια τὴν κοινότητα τοῦ Λόχου ἤ τῆς ὁμάδας στὰ φυλάκια..
Σαράντα χρόνια ἀπὸ τότε κι ἀκόμα ἀπομένουν χλωρὰ καὶ ἀλησμόνητα τὰ βαθειὰ καὶ κρύα πρωϊνὰ στὴ Σῦρο ἤ στὸ Χαϊδάρι, ὁ ἀσίγαστος ἄνεμος τῆς θερινῆς τῆς Σάμου, ὁ τρύγος ἤ τὸ «δέσιμο»τῶν καπνῶν στὸ Καρλόβασι, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀγρυπνία τῆς παραμονῆς τῶν Χριστουγέννων στὴ σκοπιά, ὁ Ἐπιτάφιος κ’ ἡ Ἀνάσταση στοὺς Μυτιληνιούς, ὁ Δεκαπενταύγουστος τῆς ἄδειας... Κι ὅλ᾿ αὐτὰ διανθισμένα μὲ πρόσωπα φίλων, ποὺ συντρόφευαν ἐξόδους, συζητήσεις, ἀγωνίες, στενοχώριες, προβληματισμούς.
Κι ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νὰ ἀποχαιρετίσεις ὅλους αὐτοὺς κρατώντας στὰ χέρια σου τὸ ἀπολυτήριο καὶ τὸ σακκίδιο τῆς ἀναχώρησης, τότε ἔνοιωσες πὼς ἄφηνες ἕναν κόσμο γνώριμο καὶ πήγαινες γιὰ ἕναν ἄλλο κόσμο. Αὐτὴ τὴ φορὰ ἄγνωστο καὶ στὴ συνέχεια σκληρὸ κι ἀδυσώπητο.
Εὐτυχῶς τὰ ἀντισώματα ἐκείνης τῆς παρένθεσης τῆς στρατιωτικῆς θητείας κατάφεραν νὰ ἐπουλώσουν πολλὲς πληγὲς, ἴσαμε σήμερα.  Καὶ δοξάξεις τὸ Θεὸ γιὰ τὴν εὐκαιρία κι ἐμπειρὶα ποὺ σοῦ χάρισε.

25-11-2014 

Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

«Είμαι χωρικός από καταγωγή και από πεποίθηση»

Μια συζήτηση με τον Σπύρο Καρυδάκη με αφορμή το νέο του μυθιστόρημα Το Γυναικόκαστρο (εκδ. Πάπυρος)

Στον Κώστα Αγοραστό*


Ο Σπύρος Καρυδάκης αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή στην νεοελληνική πεζογραφία των τελευταίων χρόνων. Απών από τις παρουσιάσεις βιβλίων και τις συναφείς κοινωνικές εκδηλώσεις, ολιγόλογος και με μετρημένες συνεντεύξεις στο ενεργητικό του. Ιδιοσυγκρασιακός, στα κείμενά του καταπιάνεται με θέματα ιδιαίτερα αναδεικνύοντας τις σκοτεινές και συχνά βίαιες πλευρές των ηρώων του. Στο τελευταίο του μυθιστόρημα ασχολείται με ένα «μυθικό» χωριό κάπου στην Πίνδο, όπου κατοικούν μόνο γυναίκες. Ένας νεαρός άνδρας θα μεταφερθεί εκεί με σκοπό να τις γονιμοποιήσει και θα ζήσει έτσι σε μια κατάσταση ονείρου, φαντασίας αλλά και πρωτογονικών ενστίκτων. 

Στο τελευταίο σας βιβλίο Το γυναικόκαστρο αναπτύσσετε μια «μυθολογία», στην οποία κεντρικό ρόλο έχει η κυριαρχία των γυναικών επί των αντρών. Μια απολύτως μητριαρχική κοινωνία θα άλλαζε, κατά τη γνώμη σας, τη ροή της Ιστορίας και του Πολιτισμού;

Δεν πιστεύω στην ισότητα των φύλων: οι γυναίκες είναι τελειότερες, και σωματικά και ψυχικά. Έτσι κι αλλιώς, ο μόνος λόγος ύπαρξης του αρσενικού φύλου είναι η μείξη και διασπορά του γενετικού υλικού – η εξουσία του επί των γυναικών στο ανθρώπινο είδος είναι μια δυσπλασία. Φυσικά, όταν λέω γυναίκες δεν εννοώ τα ανδροειδή κατασκευάσματα των αρσενικών, τις περισσότερες από τις κυρίες που ασκούν εξουσία στην πολιτική, στους κοινωνικούς χώρους και στις επιχειρήσεις: αυτές αποτελούν τον θρίαμβο των πιο θηριωδών χαρακτηριστικών της πατριαρχίας. Αντίθετα, η μελέτη των αγελαίων θηλαστικών δείχνει ότι το κύριο γνώρισμα των θηλυκών είναι η μη-κυριαρχικότητα και η ειρηνική, μη-ανταγωνιστική συμβίωση εντός της αγέλης. Η επιδίωξη της κυριαρχίας, η ανταγωνιστικότητα, είναι αρσενικά χαρακτηριστικά, διαχειρίσιμα στα ζώα, που τερατοποιούνται στο ανθρώπινο είδος.

Απολύτως μητριαρχικές κοινωνίες δεν υπήρξαν ποτέ, τουλάχιστον πέρα από το επίπεδο μικρών φυλών. Μια οργάνωση, όμως, της κοινωνίας και της οικονομίας με κανόνα βασικά χαρακτηριστικά της γυναικείας φύσης, είναι δυνατή. Βάσιμες υποθέσεις για τη δομή προϊστορικών κοινωνιών, είτε πρωτόγονων είτε εξαιρετικά εξελιγμένων όπως ο μινωικός πολιτισμός, το αποδεικνύουν. Η μυθολογία του βιβλίου υπονοεί ότι μια κοινωνία με πρωτεύουσα τη θέση των γυναικών και της γυναικείας αντίληψης για τα πράγματα, αν επίσης συμμετείχαν στην οργάνωσή της οι αρχές του ορθού λόγου, της εμπράγματης φαντασίας και ενός (μάλλον μη μαρξιστικού) σοσιαλισμού, θα ήταν πιο εξανθρωπισμένη, ειρηνική, ισορροπημένη και εντέλει ευτυχισμένη. Για παράδειγμα, ο πατέρας στέλνει περήφανα και ανελέητα τον γιο του στον πόλεμο – για τη φυλή, ιδέες, κυριαρχία, κέρδος. Μια γυναίκα, δίχως έξωθεν καταγκασμό, δεν θα έστελνε ποτέ το παιδί της να σκοτωθεί, για καμιά φυλή, ιδέα ή συμφεροντολογία.

Για να προσεγγίσετε τη γυναικεία ψυχοσύνθεση χρησιμοποιήσατε αρκετές γυναικείες φιγούρες. Για τον αρχετυπικό άνδρα πιστεύετε ότι αρκεί μια φιγούρα για να σκιαγραφηθεί ως προς τα βασικά του χαρακτηριστικά;

Η χρήση ενός μόνο άνδρα ήρωα (αν και υπάρχει επίσης η αμφιλεγόμενη από πολλές πλευρές φιγούρα του ιερομόναχου Διονυσίου), αποτελεί μια λογοτεχνική σύμβαση για τους σκοπούς του μύθου. Οι αρχετυπικοί χαρακτήρες και των δύο φύλων ούτως ή άλλως δεν διακρίνονται για πολύ μεγάλη γκάμα. Η ποικιλότητα στις εκδηλώσεις των φύλων είναι μονάχα πολιτισμός. Το αγόρι του βιβλίου κάνει αυτό για το οποίο είναι ρυθμισμένο βιολογικά ως νεαρό αρσενικό: έρωτα.

Από το μυθιστόρημά σας διαπιστώνουμε ότι έχετε μια ιδιαίτερη βιωματική και σωματική σχέση με τη μουσική. Λέτε κάπου: «ο νέος έπαιζε ένα τσάμικο αργό σαν σκοτωμός εκδίκησης». Πώς προέκυψε αυτή η σχέση και πώς έχει διατηρηθεί μέσα στα χρόνια που μένετε στην Αθήνα;

Είμαι Επτανήσιος, και οι Επτανήσιοι είμαστε σαν τους Τσιγγάνους: οι περισσότεροι έχουμε πολύ καλή σχέση με τη μουσική! Δεύτερον, με έχει πολύ απασχολήσει η διαδικασία της «γιορτής», του εκστασιακού χαρακτήρα της και των σκοτεινών ή φωτεινών, πάντως ποικιλοτρόπως γόνιμων αποτελεσμάτων της στη διαμόρφωση της ψυχής. Μέσω του ποτού, του κοινού φαγητού, της μουσικής, του χορού και του τραγουδιού οδηγούνται οι ήρωες από τη γιορτή στη βακχεία και εντέλει στην έκσταση – στην αποκάλυψη του πυρήνα της φύσης και του εαυτού.

Λέτε κάπου στο βιβλίο για «την πρώτη γλύκα που αναμεταδίδει το χέρι σε κάθε ψυχή όταν αγγίζει χώμα, πέτρες, ζώα και φυτά». Διαβάζω στο βιογραφικό σας ότι έχετε εργαστεί ως αγρότης, εργάτης, ναυτικός και μάγειρας, εκτός των άλλων. Ποια είναι η σχέση που έχετε αναπτύξει με τη γη και το χώμα;

Είμαι χωρικός από καταγωγή και από πεποίθηση. Τούτο σημαίνει όχι μόνο μια καταναγκαστική σχέση με τη γη και τον πολύτροπο κόσμο της, αλλά κυρίως ότι προσπαθώ να γνωρίσω τις διαδικασίες μέσω των οποίων η φύση δημιουργεί τον εαυτό της, τον σκοτώνει και τον αναγεννά, άρα και τον άνθρωπο. Ασχολούμαι συστηματικά με την ορειβασία, όχι μόνο χάριν της άσκησης και της αναψυχής, αλλά κυρίως χάριν της γνώσης και της αυτοδιαμόρφωσης. Ο αστισμός είναι μια παρανόηση. Η πόλις που παραιτείται από τη φύση, αυτοκτονεί. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, με την Αθήνα τον 4ο αιώνα π.Χ.

Έχετε γράψει και κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα έξι βιβλία πεζογραφίας. Υπάρχει κάποιος κοινός τόπος όπου συναντώνται αυτά;

Το βασικό θέμα των βιβλίων μου είναι η ομορφιά, είτε εκδηλώνεται ως ανθρώπινο κάλλος, είτε ως λαχτάρα της αρμονίας σε κάθε τομέα, είτε ως αρχαιοελληνικό μέτρο. Ένα δεύτερο είναι οι σχέσεις κυριαρχίας, που εμφυτεύουν τη θηριωδία στην ψυχή, στις διαπροσωπικές ενώσεις και στην Ιστορία, καταστρέφοντας κάθε ομορφιά, αρμονία και μέτρο.

Εδώ και χρόνια ζείτε στο κέντρο της Αθήνας. Πιστεύετε ότι έχει αλλάξει αυτά τα χρόνια και αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;

Ζω στο Κέντρο από το 1981. Ξέρω κάθε δρομάκι του. Η Αθήνα έγινε υπερτροφική πόλη με την εσωτερική μετανάστευση που επέφεραν καταναγκαστικά οι εξουσιάζοντες από τον Εμφύλιο κι ύστερα, ευνουχίζοντας τη χώρα. Οι ξένοι μετανάστες έφεραν τις μορφές τους, τα κορμιά τους, τα νιάτα τους και τη δουλειά τους. Αυτή είναι μία σαρωτική αλλαγή και είναι κατ’ αρχάς θετική. Η πορεία του καπιταλισμού προς τον άκρο ολοκληρωτισμό, όμως, προϋποθέτει μα και προωθεί συστηματικά με χίλιους τρόπους τη διάλυση του κοινωνικού σώματος, την περαιτέρω συσσώρευση μεταναστών χωρίς μέτρο και λογική, την ανεργία, τη φτώχεια, την εγκληματικότητα, το μίσος, την πείνα, τον φόβο, την απελπισία. Αυτά τα ζούμε στο Κέντρο και εντείνονται καταιγιστικά. Σε τούτο το πλαίσιο σκοτεινιάζει κάθε τι όμορφο, ερωτικό, υγιές, καλό, δημιουργικό, και η πόλη γοργά κτηνοποιείται.

Την ίδια διαδικασία την έζησαν πριν την Αθήνα πόλεις στις δύο Αμερικές, στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο, και οι μεγαλουπόλεις της Ευρώπης. Παντού οι υπέρπλουτες συνοικίες είναι φεουδαρχικά κάστρα ενώ οι μεσαίες και φτωχές μοιάζουν με μια φουτουριστική Κόλαση. Αυτό είναι το μέλλον μας. Η αιτία, λοιπόν, ο τερατικός τραπεζοκρατισμός, πρέπει να πολεμηθεί στην κοσμοθεωρητική και οικονομική ρίζα του, μαζί με τους εκφραστές του. Οι προσευχούλες της Αριστεράς για καλοσύνη και αγάπη προς τον «Άλλο», όσο κι ο εκφασισμός των «συντηρητικών», απλά διατρέφουν το τέρας προς όφελος των δολοφόνων μας.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος | Πηγή: bookpress.gr | ΤΕΤΑΡΤΗ, 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014 09:14

Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2014

Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ STRAVINSKI - ΑΠΕΡΓΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ

Ειρήνη ανά γην κουροτρόφος. [Ησίοδος]

Igor Stravinsky 
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου {1914-1918}, του πλέον καθοριστικού, κατά τους ειδικούς, της σύγχρονης ιστορίας και αφετηρία της Ευρωπαϊκής μας πορείας. Δύο μουσικά έργα συνδέουν αυτό το μεγάλο ιστορικό γεγονός. Η Ιστορία του Στρατιώτη, L histoire du soldat,  του Ιγκόρ Στραβίνσκι {1882-1971}, που γράφτηκε στην Ελβετία, όπου ο συνθέτης είχε βρει καταφύγιο και το δεύτερο, Ο άγνωστος στρατιώτης, του Γιώργου Απέργη {γεν.1945}, που γράφτηκε εκατό χρόνια αργότερα μετά από παραγγελία του δικτύου ECHO,σε συνεργασία με το European Concert Hall Organization  για την ημέρα μνήμης του κοινού εορτασμού της εκατονταετηρίδας, στις 9 Νοεμβρίου 2014.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρακολουθήσαμε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το έργο του Στραβίνσκι, Η Ιστορία του Στρατιώτη, σε λιμπρέτο του Γαλλοελβετού συγγραφέα C. F. Ramuz, βασισμένο στο ρώσικο λαϊκό παραμύθι, The Runaway Soldier and the Devil, από τη συλλογή του Alexander Afanasyev. Το έργο γράφτηκε για τρία πρόσωπα {αφηγητή, στρατιώτη, διάβολο}, μία ή περισσότερες χορεύτριες και για ένα σύνολο μουσικών, αποτελούμενο από επτά σολίστ. Πρωτοπαίχτηκε στη Λωζάννη στις 28 Σεπτεμβρίου του 1918 υπό τον Ernest Ansermet και είναι αφιερωμένο στον Ελβετό φιλάνθρωπο Werner Reinhart  στον οποίο, ο συνθέτης,  δώρισε και την παρτιτούρα.
Η ιστορία ξεκινά καθώς ο Joseph, Ρώσος στρατιώτης, επιστρέφει από το μέτωπο με άδεια στην πατρίδα του. Βαδίζει αμέριμνος και κάνει μια στάση να ξαποστάσει. Βγάζει και ασπάζεται το φυλαχτό του με τη μορφή του Άγιου Ιωσήφ, ένα καθρεφτάκι, τη φωτογραφία της αγαπημένης του και παίρνοντας το μοναδικό πράγμα που έχει στην κατοχή του, το βιολί του, αρχίζει να παίζει. Τότε εμφανίζεται ο διάβολος μεταμφιεσμένος σε γέροντα και του προτείνει μια «φαουστική» ανταλλαγή. Να του δώσει ένα βιβλίο, που θα του φέρει μεγάλη πλούτη και να πάρει το βιολί του. Ο Στρατιώτης, αν και δε γνωρίζει να διαβάζει, δέχεται την ανταλλαγή. Οι υποσχέσεις τηρούνται και, παρά το γεγονός ότι ο ήρωας αποκτά πλούτο,  είναι δυστυχής, καθώς αποστερήθηκε ό,τι αγαπούσε. Όταν συνειδητοποιεί την αιτία της δυστυχίας του και ότι έχει γίνει πλέον υποχείριο του γέροντα, τον ξεγελά, και με δόλο παίρνει πίσω το βιολί του. Με τους μαγικούς ήχους του βιολιού του θα γιατρέψει τη βαριά άρρωστη πριγκίπισσα που εμπλέκεται στο παραμύθι, η οποία θα σηκωθεί από το κρεβάτι, θα χορέψει και για  να ανταμείψει  το σωτήρα της θα  τον παντρευτεί. Ο διάβολος, οργισμένος και ταπεινωμένος για το πάθημά του, εμφανίζεται μπροστά του χωρίς μεταμφίεση και τον προειδοποιεί, να μην εγκαταλείψει το κάστρο και να μην επιστρέψει στην πατρίδα του γιατί θα γίνει σκλάβος του για πάντα. Αλλά η μεγάλη τού ήρωα νοσταλγία για τον τόπο του, τον κάνει να αψηφήσει την απειλή και να πάρει τον δρόμο του γυρισμού. Το έργο κλείνει στα σύνορα της πατρίδας του στρατιώτη, όπου ο διάβολος τον υποδέχεται στην είσοδο του χωριού και τον οδηγεί θριαμβευτικά στην κόλαση υπό τους ήχους του βιολιού του, αυτού, που αν δεν το είχε προδώσει θα είχε εξασφαλίσει για τον εαυτό του την πραγματική ευτυχία.   
Μια σύνθετη συναυλία, αποτελούμενη από  λόγο που αντικαθιστά το τραγούδι, προβολή της ταινίας animation, The Soldier’s Tale, από το Years Culture, και μουσική που σχολιάζει τα δρώμενα άλλοτε δραματικά, άλλοτε με συμπάθεια και άλλοτε σκωπτικά. Στο «λόγο», θαυμάσιοι οι δύο καλλιτέχνες, ο βαρύτονος Τάσος Αποστόλου στο διπλό ρόλο του αφηγητή και του στρατιώτη και ο ηθοποιός Φάνης Μουρατίδης στο ρόλο του διαβόλου, συνταίριασαν την ωραία χροιά της φωνής τους με τη μουσική, πρόβαλλαν τα δραματουργικά στοιχεία του ρόλου τους και με λιτούς αφηγηματικούς ρυθμούς συνόδευσαν τους μουσικούς και «έδωσαν φωνή»  στο μοναδικής ομορφιάς και απλότητας animation. Ξεχώρισαν οι επτά σολίστ του ERGON ENSEMBE, και, υπό την μπαγκέτα του Μίλτου Λογιάδη, ανέδειξαν την απλή ιστορία του παραμυθιού και την τόσο ξέχωρη μουσική σύνθεση του Στραβίνσκι. 
Γιώργος Απέργης
Στο δεύτερο μέρος δόθηκε, σε πανελλήνια πρεμιέρα, το έργο του Γιώργου Απέργη, Le soldat inconnu {Ο άγνωστος στρατιώτης}, με σαφή αναφορά στην Ιστορία του στρατιώτη του Ιγκόρ Στραβίνσκι, όπως επισημαίνει ο δημιουργός, και, που κατά τη δική μας άποψη το συγκεκριμένο έργο δεν υστέρησε σε σχέση με αυτό του Ρώσου συνθέτη. Η Σύνθεση του Απέργη, για βαρύτονο και ενόργανο σύνολο, είναι βασισμένη σε ένα κείμενο του Φραντς Κάφκα, το έργο του οποίου σημάδεψε τον 20ο αιώνα. Η πυκνότητα δε και η ένταση της μουσικής γραφής του Απέργη, φρονούμε ότι εκφράζει άριστα το πνεύμα και την πυκνή, του Κάφκα, γραφή, με όποιες προεκτάσεις σε σύγχρονες καταστάσεις και κοινωνικά προβλήματα.
Ένας άνδρας προβάλλει μέσα από τα ερείπια του πολέμου ανάμεσα στα πτώματα και έκπληκτος ανακαλύπτει ότι ζει. Είναι στα αλήθεια ζωντανός; Ο τρόμος, η φρίκη εκτινάσσονται στα άκρα. Ο Στρατιώτης, πρόσωπο αλληγορικό, βγαίνει μόνο μέσα από τη μουσική, αναφέρει ο συνθέτης και μέσα από τις εκπληκτικές σιωπές, θα προσθέταμε, ξεπετιούνται οι χιλιάδες ανώνυμοι νεκροί που στέκουν εκεί, ανάμεσά μας, καθώς επίσης και μέσα από τον τρομερό κλαυσίγελο του εκπληκτικού βαρύτονου Holger Falk, από τη φρενιτιώδη απελπισία του που δεν έχει άλλο τρόπο να εκφράσει παρά με  την κραυγή της σιωπής και με  τη σιωπή της κραυγής! Ένα δάκρυ του επιβεβαιώνει τη ζωή, Δάκρυ για όλους τους νέους που «πήγαν στον πόλεμο τραγουδώντας». Το μυαλό παίζει περίεργα παιγνίδια και ο Πύργος της Βαβέλ ζωντανεύει μπροστά του. Η κατασκευή του Πύργου δημιουργεί προστριβές, εχθρότητες, αντιπαλότητες, πολέμους, τόσο που  είναι αδύνατη η ολοκλήρωσή του. Μέσα από τη σημαίνουσα μουσική γραφή του Απέργη,  ο ακροατής οδηγείται συνειρμικά πέραν του Κάφκα, στο πρώτο βιβλίο  της Αγίας Γραφής, όπου  και η περιγραφή της ανέγερσης του συγκεκριμένου Πύργου, συμβόλου της σύγχυσης, που σαν συνέπεια έχει την αδυναμία επικοινωνίας των ανθρώπων, για την επικράτηση της Θείας εντολής και «επί γης ειρήνη», η οποία αποτελεί και την μέγιστη έναντι του Θεού ύβρη. Άλλοτε πάλι οδηγείται στην έξοχα δομημένη  ζωγραφική σύνθεση του Pieter Bruegel του πρεσβύτερου, Πύργος της Βαβέλ, ενώ ανάλογοι «Πύργοι» της σύγχρονης «Βαβέλ», περνούν διαρκώς μπροστά στα μάτια του, σύμβολα  διαμάχης, αλαζονεία, υπεροψίας, που τον προβληματίζουν και τον τρομάζουν!
Σαν να μην άλλαξε τίποτα στο λαβύρινθο του χρόνο, σκεφτόμασταν, παρακολουθώντας  με θαυμασμό   την τέλεια ερμηνεία του βαρύτονου Falk, του αρχιμουσικού Μίλτου Λογιάδη και της ορχήστρας ERGON ENSEMBLE, να μας αποκαλύπτει τις συμφορές, την τραγικότητα και αγριότητα των συρράξεων, κεκλεισμένων, στο δύσκολο, μα τόσο σημαντικό και στοχαστικό  έργο του Γιώργου Απέργη.

Related Posts with Thumbnails