ΜΕ
ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ
«Μεγαλύνει, η ψυχή μου, τον
Κύριον»
Johann Sebastian Bach |
Η χριστουγεννιάτικη
συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, που έγινε στις 23 Δεκεμβρίου του 2013
στο Μέγαρο Μουσικής, άφησε άριστες εντυπώσεις τόσο για την επιλογή του προγράμματος,
όσο και για την θαυμάσια ερμηνεία της!
Άρχισε με ένα από τα
κορυφαία έργα του Μεγάλου Κάντορα, το «Βραδεμβούργιο Κοντσέρτο αρ. 1 σε φα
μείζονα BWV 1046», το
μοναδικό από τα έξη σε τέσσερα μέρη. Τα Βραδεμβούργια Κοντσέρτα, συνέθεσε ο Γ. Σ. Μπαχ από το 1717-1721. Πήραν τον τίτλο, με τον οποίο είναι
γνωστά, από την αφιέρωση που ο Μπαχ έγραψε στις παρτιτούρες του έργου του και
ο Γερμανός μουσικολόγος και βιογράφος
του, Φίλιπ Σπίτα [1841-1894] υιοθέτησε. «Έξι
Κοντσέρτα για πολλά όργανα αφιερωμένα στη Βασιλική Υψηλότητα, Κρίστιαν
Λούντβιχ, γραμμένα από τον ταπεινότατο υπηρέτη Του Γ.Σ. Μπαχ, 24 Μαρτίου 1721».
Ο Λούντβιχ, όμως, έβαλε τις παρτιτούρες στη βιβλιοθήκη του ώς τη στιγμή που ο
Φέλιξ Μέντελσον ανακάλυψε την αξία τους και τις πρόσφερε στην ανθρωπότητα!
Τα κοντσέρτα έχουν τα χαρακτηριστικά
του concerto grosso, με μία όμως καινοτόμο, αριστοτεχνική
εξέλιξη στη φόρμα και στη χάρη του ιταλικού ύφους που
τα κάνει μοναδικά. Κι ενώ, επειδή ξεχωρίζουν για το χαρούμενο και ζωηρό τους
χαρακτήρα, δίνουν την εντύπωση ότι είναι εύκολα και στην εκτέλεσή τους, κάτι
τέτοιο δε συμβαίνει. Αντίθετα, καλούνται όχι μόνο οι μουσικοί να υπερβούν τους
εαυτούς τους αλλά και τα ίδια τα όργανα τις δυνατότητές τους. Σημειώσαμε πολύ
καλές στιγμές στην ερμηνεία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, ανάμεσά τους το σόλο
από το «μικρό» Βιολί, τη μελωδικότητα των
Όμποε και των Κόρνων, χωρίς να υστερήσουν τα Έγχορδα, το Φαγκότο και το Μπάσο
Κοντίνουο.
Johann Christian Bach |
Ακολούθησε το θρησκευτικό,
κατανυκτικό έργο, «Si
nocte tenebrosa CWF4a», σόλο
μοτέτο για φωνή και ορχήστρα του Johann
Christian Bach, [1735-1782], νεότερου γιου του Μεγάλου Κάντορα και της
Anna Magdalena Bach, σε μια εντυπωσιακή, δεξιοτεχνική ερμηνεία από την υψίφωνο Ελπινίκη Ζερβού. Ο Johann Christian, μελέτησε με τον διακεκριμένο
πατέρα του μουσική και μετά το θάνατό του συνέχισε με τον ετεροθαλή αδελφό του Carl Philipp Emanuel Bach. Έζησε
στην Ιταλία από το 1756 και συνέχισε τις μουσικές σπουδές του με τον Padre Martini στη
Μπολόνια. Έγινε οργανίστας στον Καθεδρικό Ναό του Μιλάνου το 1760 και ασπάστηκε
τον Καθολικισμό, το 1762. Ταξίδεψε στο Λονδίνο και παρουσίασε τρεις όπερές του
στο King’s Theatre. Καθιερώθηκε ως μουσικός στη βρετανική πρωτεύουσα
και επηρέασε βαθιά τα μουσικά της δρώμενα. Έζησε εκεί ώς το θάνατό του και έμεινε γνωστός ως «Ο
Μπαχ του Λονδίνου».
C.P.E Bach |
Ο Carl Philipp Emanuel Bach [1714-1788] είναι
το πέμπτο παιδί και το δεύτερο αγόρι του J. S. Bach και της Maria Barbara που
επέζησε. Το δεύτερο όνομα τού δόθηκε προς τιμήν του Νονού του Georg Philipp Telemann [1681-1767],
συνθέτη Μπαρόκ Μουσικής και φίλου του Bach. O C.P.E Bach, βρίσκεται στο μεταίχμιο
της μπαρόκ και της κλασικής και ρομαντικής μουσικής που ακολούθησαν. Γνωστός
για το «ευαίσθητο στυλ» του προσπαθεί να εκφράσει τη φυσικότητα και την αλήθεια,
ενσωματώνοντας στοιχεία δραματικά και ρητορικά στη μουσική δομή της σύνθεσης.
Από τους πιο φημισμένους τσεμπαλίστες στην Ευρώπη την εποχή του, γίνεται μέλος
της Βασιλικής Ορχήστρας του Φρειδερίκου του Μεγάλου της Πρωσίας. Επηρεάστηκε
από τον πατέρα και δάσκαλό του, από τον Νονό του, αλλά και από συνθέτες σύγχρονους, όπως ο
Χαίντελ. Ο ίδιος επηρέασε συνθέτες σαν τον Χάυντν, τον Μότσαρτ, τον Μπετόβεν
και τον Μέντελσον.
Το Magnifikat (Μεγαλυνάριο),
Ορατόριο από τα σημαντικότερα, συνέθεσε ο C.P.E Bach, κατά την παραμονή του στο Πότσνταμ το 1749. Είναι
εμφανής η επίδραση από το «Magnifikat
BWV 243» του
πατέρα του. Και τα δύο έργα στηρίζονται σε έναν ύμνο από τους εννέα
παλαιότερους χριστιανικούς και πιθανότατα, πρώιμους ύμνους στην Παρθένο Μαρία.
Τον συναντάμε στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο [κεφ. Α 45-56]: «Μεγαλύνει, η ψυχή μου, τον Κύριον / και ηγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω
Θεώ το Σωτήρι μου». Η πρωτότυπη γλώσσα είναι στην κοινή Ελληνική [Koine Greek], γνωστή και ως Alexandrian dialect. Ο Αρχιμουσικός
Μάρκελλος Χρυσικόπουλος απέσπασε ερμηνείες εξαιρετικές, τόσο από την Ορχήστρα,
όσο και από του τέσσερις σολίστ∙ την υψίφωνο Ελπινίκη Ζερβού, τη μεσόφωνο Θεοδώρα Μπάκα,
τον τενόρο Βασίλη Καβάγια, τον βαρύτονο Κώστα Μαυρογένη και τα δύο μέλη της
χορωδίας, αλλά ξεχώρισε η Παιδική και
Νεανική Χορωδία «ROSARTE»,
ένα άρτιο φωνητικό σύνολο, δημιούργημα της Ρόζης Μαστροσάββα!
Το 2014 θα γιορτάσουμε τα
300 χρόνια από τη γέννηση του C.P.
E Bach,
που έμεινε γνωστός ως «Ο Μεγάλος Μπαχ», μετά το θάνατο του πατέρα του, τίτλος ενδεικτικός
της αναγνώρισης της αξίας και της προσφοράς του. Με αυτήν τη
γιορταστική αφορμή ελπίζουμε να γνωρίσουμε περισσότερο το συνθέτη, για τον
οποίο ο Μότσαρτ έλεγε ότι «Είναι ο
πατέρας, είμαστε τα παιδιά» και ο Μπετόβεν έτρεφε μεγάλο σεβασμό και
θαυμασμό για τη «μεγαλοφυΐα του».
1 σχόλιο:
Κατορθώσατε να μας συγκινήσετε πάλι, αγαπητή κυρία Μαρία μέ τούς προσφιλείς μας Bach, που τετοιες μέρες, μέρες γιορτων και κατανυξης, στεκουν δίπλα μας και μας συνδραμουν με την ουρανια μουσική τους, ωστε να καταννοήσουμε καλύτερα τό νόημα των αγίων ημερων. Ιδιάιτερα ο μεγαλος Καντορας, ο ευλαβέστατος j. s. Bach..Πόση ευλαβεια κλειενι μ΄εσα του και ποση πίστη! Να εισαστε καλά- σας ευχαριστουμε. π. κ. ν. καλλιανός
Δημοσίευση σχολίου