Από τους ήχους των πετάλων της Γκιόστρας, στις νότες της Αγίας Καικιλίας

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ

Όλα τα γεγονότα είναι η συνισταμένη πολλών άλλων και η έκφραση μιας εποχής, με τα δικά της χαρακτηριστικά και τις δικές της ιδιορρυθμίες. Αυτό είναι κανόνας απαράβατος και μάλιστα χωρίς εξαιρέσεις.

          Δεν μπορούσε, λοιπόν, να ξεφύγει απ’ αυτήν την αρχή και η πανάρχαιη Γκιόστρα της Ζακύνθου, η οποία τα τελευταία χρόνια αναβιώνει, με πρωτοβουλία της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Giostra di Zante” και για ένα τετραήμερο δίνει χρώμα και ταυτότητα στην πόλη μας και το νησί μας, με διεθνή, μάλιστα, και πανεπτανησιακή συμμετοχή.

          Σκοπός του σωματείου, που την διοργανώνει δεν είναι μόνο η επαναφορά μιας σημαντικής στιγμής της ιστορίας του τόπου, που κάποτε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των ιστορικών και των ξένων περιηγητών, αποτελούσε την μεγαλύτερη δημόσια εκδήλωση της χρονιάς για το νησί, αλλά και η γνωριμία με όλες αυτές τις συνθήκες, που την γέννησαν, καθώς και τα πριν από την παρουσία της, καθώς και τα μετά από αυτήν. Με λίγα λόγια την Γκιόστρα πρέπει να την δούμε στα πλαίσια της ξεχωριστής ιστορίας των Ιόνιων Νησιών και τον δικό τους μακραίωνο πολιτισμό, ο οποίος δημιουργήθηκε μακριά από την Οθωμανική λαίλαπα.

          Για τον σκοπό αυτό, εκτός από την επαναφορά των ιππικών αγώνων και στις δύο τους μορφές, αυτήν του Αρίγκου και της Πλατείας Ρούγας, αλλά και την άλλη, του Αγίου Γεωργίου του Πετρούτσου, η διοργανώτρια Εταιρεία έχει πραγματοποιήσει ένα διεθνές, επιστημονικό συνέδριο, δύο ημερίδες, αρκετές εκδόσεις, αλλά παράλληλα παρουσιάζει και εκδηλώσεις, στο Ιόνιο πάντα πνεύμα, οι οποίες εντοπίζουν την δική μας, ξεχωριστή ταυτότητα.

          Στα πλαίσια αυτών των σκοπών της διοργανώνει στις 22 Νοεμβρίου μια γιορτή μουσικής, με ρεσιτάλ πιάνου του ταλαντούχου και πολλά υποσχόμενου συμπατριώτη μας και συνθέτη Σπύρου Δεληγιαννόπουλου στην ιστορική εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Μόλου.

          Ούτε η ημερομηνία, ούτε ο χώρος είναι τυχαία. Επιλέχτηκαν με σκέψη και σκοπό και συγχρόνως αποτελούν και μια πρόταση.

          Ξεκινάμε από την ημέρα. Στις 22 του έσχατου φθινοπωρινού αυτού μήνα, μια μέρα μετά – και αυτό δεν είναι διόλου τυχαίο – από την γιορτή της Κυρίας των Αγγέλων, η οποία είναι η προστάτης του Σωματείου της Γκιόστρας της Ζακύνθου, τιμάται η μνήμη της Αγίας Καικιλίας, η οποία σε όλη την Ευρώπη, με την οποία το νησί μας είχε πάντα άριστες σχέσεις, θεωρείται η προστάτης της κομψής τέχνης, που εκφράζεται με νότες.

          Η “φιλόμουσος” αυτή Μάρτυς καταγόταν από την Ρώμη και μάλιστα από ευκατάστατη οικογένεια. Έζησε στις αρχές του 3ου μ. Χ. αιώνα και παρότι ανήκε σε οικογένεια ειδωλολατρών, ασπάστηκε τον νέα Χριστιανισμό. Σύμφωνα με το πρωταρχικό της συναξάρι, οι γονείς της την υποχρέωσαν να παντρευτεί τον επίσης ειδωλολάτρη Βαλεριανό, τον οποίο η ίδια έκανε να ασπασθεί την θρησκεία του Ναζωραίου. Λέγεται πως την ώρα του γάμου της αυτή προσευχόταν και για να μην αισθάνεται τους ύμνους της επίγειας ένωσης με τον σύζυγό της, άκουγε υπερκόσμιες μουσικές, οι οποίες συμβόλιζαν την ένωσή της με τον αληθινό Νυμφίο της, τον Χριστό. Για το λόγο αυτό θεωρείται και η προστάτης της Μουσικής. Τελείωσε μαρτυρικά, κερδίζοντας έτσι τον στέφανο της αιωνιότητας. Πρώτα την έβαλαν, για να απαρνηθεί την πίστη της, σε έναν καυτό λέβητα, αλλά η Αγία παρέμενε για τρεις μέρες αλώβητη. Μετά από αυτό διέταξαν να την αποκεφαλίσουν και με την θυσία της πέρασε στην αιωνιότητα. Πέθανε γύρω στο 230 μ. Χ. και το σώμα της παραμένει αναλλοίωτο. Σαν Μάρυρας και μάλιστα πριν από το Σχίσμα, τιμάται και από τα δύο δόγματα στις 22 Νοεμβρίου, ημέρα του ηρωικού της τέλους.

           Και τώρα για τον τόπο. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Μόλου είναι ένα από τα λίγα απομεινάρια της παλιάς Ζακύνθου, αλλά και ένα σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού μας. Αναστηλωμένη στην πρωταρχική της μορφή, μετά την πολλαπλή καταστροφή του Αυγούστου του 1953, ναός κάποτε συντεχνιακός των ναυτών και των σιτεμπόρων, έχει δεθεί με την ιερή μορφή του Αγίου μας, που εκεί υπηρέτησε σαν εφημέριος, παρότι ήδη επίσκοπος. Επίσης η ιερή αυτή στέγη της πόλης μας έχει δεθεί με την πιο συγκινητική στιγμή του χρόνου, για μας τους Ζακυνθινούς, μια και από αυτήν ξεκινά και σ’ αυτήν καταλήγει η μοναδική λιτανεία του Εσταυρωμένου, το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, με την Mater Dolorosa, το «Ίνα τι…» και την ευλογία του σύμπαντος. Εδώ, λοιπόν, ενυπάρχει ένα κομμάτι της ιστορίας μας και μια σημαντική πτυχή της ταυτότητάς μας. Γι’ αυτό και εδώ πραγματοποιείται η εκδήλωση.

          Σκοπός της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας “Giostra di Zante” είναι η συναυλία αυτή να γίνει θεσμός και να πραγματοποιείται την ίδια μέρα κάθε χρόνο, έτσι ώστε να θυμηθούμε τις ρίζες μας και να θεμελιώσουμε τον σημερινό πολιτισμό μας. Γιατί είναι κενές οι εκδηλώσεις που δεν έχουν σκοπό. Έρχονται και παρέρχονται.