ΟΜΙΛΙΑ
ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΝ ΑΥΤΟΥ
ΕΙΣ ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ "ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ"
(21 Ὀκτωβρίου 2013)
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως κύριε Βαρνάβα,
Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ἐξοχώτατοι ἐν ἰατροῖς καὶ νοσηλευτικὸν προσωπικὸν τοῦ ἱεροῦ τούτου ἀσύλου τῆς ἀνακουφίσεως τῆς ἀνθρωπίνης ἀσθενείας καὶ τοῦ πὸνου,
Ἐντιμότατοι ἱδρυταὶ τοῦ Νοσοκομείου τούτου κύριοι Λεωνίδα καὶ Νικόλαε Παπαγεωργίου μετὰ τῶν οἰκογενῶν σας,
«Κανένας πλοῦτος δὲν εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ τὴν ὑγεία γιὰ ὅσους πονοῦν, καὶ εἶναι σοφὴ ἡ φύσις τῶν θνητῶν ποὺ τὴν ἐπιθυμεῖ», γράφει ὁ μέγας Πατὴρ τῆς Ἐκκλησίας Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (πρβλ. Ἔπη Θεολογικά, Ποίημα ΛΒ΄, Γνωμικὰ Δίστιχα, P.G. 37, 923).
Μὲ πολλὴν χαρὰν ἐπισκεπτόμεθα τὸ ἐξαίρετον τοῦτο Νοσοκομεῖον, τὸ ὁποῖον ἐδημιούργησεν ἡ εὐγενὴς καὶ φιλάνθρωπος σπουδὴ καὶ καρδία τῶν ἱδρυτῶν του καὶ συνιδρυτῶν καὶ ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν ἱδρυμάτων ἀδελφῶν Λεωνίδου καὶ Νικολάου Παπαγεωργίου. Αἰσθανόμεθα ὄντως εὐτυχεῖς, ἰδίως κατὰ τὰς ἡμέρας μας, ὅταν βλέπωμεν πιστοὺς ἀνθρώπους νὰ συνεχίζουν τὴν παράδοσιν τῶν μεγάλων εὐεργετῶν τοῦ Γένους μας καὶ νὰ προΐστανται «καλῶν ἔργων» (Τίτ. γ΄, 8) κατὰ τὴν προτροπὴν τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου καὶ ἱδρυτοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας τῶν Θεσσαλονικέων Παύλου.
Ἡ εὐδαιμονιστικὴ κοινωνία μας, ἡ ὁποία ἤδη δρέπει καὶ τοὺς πικροὺς καρποὺς τῆς ὑλόφρονος πορείας της, ἐλησμόνησε τὴν ψυχήν της καὶ ὑπεδούλωσε τὸ σῶμα της. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ὅμως ἠσθένησε ψυχικῶς καὶ φροντίζει μὲ ἀγωνίαν διὰ τὴν σωματικὴν μόνον ὑγείαν, ὡσὰν νὰ ἦτο ποτὲ δυνατὸν νὰ ὑγιαίνῃ πραγματικῶς ὁ ἄνθρωπος μεριμνῶν μόνον διὰ τὸ σῶμα καὶ ἀδιαφορῶν διὰ τὴν ψυχήν του.
Ὁ δισύνθετος ἐκ ψυχῆς καὶ σώματος ἄνθρωπος ἔχει δισύνθετον καὶ τὴν ὑγείαν: ὑγείαν ψυχικὴν καὶ ὑγείαν σωματικήν. Ἐπειδὴ πάλιν ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα συνθέτουν τὸν ἕνα καὶ ἀδιαίρετον ἄνθρωπον, τὸ ἀνθρώπινον πρόσωπον, ἡ ψυχικὴ ὑγεία καὶ ἡ σωματικὴ ὅπως, ἄλλωστε, καὶ ἡ ψυχικὴ καὶ ἡ σωματικὴ ἀσθένεια, δὲν εἶναι καταστάσεις αὐτόνομοι, ἀλλὰ συνδέονται μεταξύ των καὶ συνυφαίνονται. Διὰ τοῦτο καὶ ἡ φροντὶς διὰ τὴν ὑγείαν δὲν πρέπει νὰ περιορίζηται μόνον εἰς τὸ σῶμα ἀλλὰ νὰ συμπεριλαμβάνῃ καὶ τὴν ψυχήν. Ἡμεῖς οἱ κληρικοί, οἱ ὁποῖοι ἔχομεν ὡς κύριον ἔργον τὴν προστασίαν καὶ τὴν ἀποκατάστασιν τῆς ὑγείας τῆς ψυχῆς, δὲν ἀδιαφοροῦμεν, ἀλλ᾿ ἀντιθέτως σεβόμεθα καὶ τιμῶμεν τὸ λειτούργημα τῶν ἰατρῶν τῶν σωμάτων.
Ἤδη κατὰ τὴν Παλαιὰν Διαθήκην ὀφείλει ὁ πιστὸς νὰ τιμᾷ τὸν ἰατρὸν καὶ τὴν ἐπιστήμην του: «τίμα ἰατρόν... καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος... Ἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεφαλὴν αὐτοῦ, καὶ ἔναντι μεγιστάνων θαυμασθήσεται» (Σοφ. Σειρὰχ λη΄, 1-3). Ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν μας οἱ ἰατροὶ καὶ ἡ Ἰατρικὴ ἐπιστήμη τιμῶνται δεόντως. Εἶναι γνωστόν, ὅτι εἷς ἐκ τῶν τεσσάρων Εὐαγγελιστῶν, ὁ Λουκᾶς, ἦτο ἰατρὸς καὶ ἠκολούθησε τὸν Ἀπόστολον Παῦλον εἰς τὰς περισσοτέρας ἱεραποστολικὰς περιοδείας του. Ἀλλὰ καὶ σπουδαῖοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος, εἶχον σπουδάσει μὲ ἐπιμέλειαν τὴν ἰατρικὴν ἐπιστήμην τῆς ἐποχῆς των καὶ εἶχον ἱδρύσει θεραπευτήρια διὰ τὴν ὑγείαν τοῦ λαοῦ.
Πολλοὶ νομίζουν ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς περιφρονεῖ τὸ σῶμα καὶ ἐνδιαφέρεται μὸνον διὰ τὴν ψυχήν. Ἡ ἀντίληψις αὕτη δὲν εἶναι μόνον ἀρνητικὴ διὰ τὴν Ἐκκλησίαν ἀλλὰ καὶ αἱρετική. Ἀρνητικὴν ἀντίληψιν διὰ τὸ ἀνθρώπινον σῶμα εἶχον οἱ «Γνωστικοί» τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων, ὅπως καὶ ἄλλοι αἱρετικοί, οὐδέποτε ὅμως ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία δὲν περιφρονεῖ τὸ σῶμα, ἀλλὰ τὸ τιμᾷ καὶ τὸ σέβεται, ὅπως δογματίζει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὡς «ναὸν τοῦ ἐν ἡμῖν Ἁγίου Πνεύματος» (πρβλ. Α΄Κορ. ς΄, 19).
Ὅλοι, λοιπόν, ὅσοι διακονοῦμεν τὸν ἄνθρωπον, εἴτε εἰς τὸν τομέα τῆς ψυχικῆς του ὑγείας, ὡς ἱερεῖς καὶ πνευματικοὶ πατέρες, εἴτε εἰς τὸν τομέα τῆς σωματικῆς του ὑγείας, ὡς ἰατροὶ καὶ νοσηλευταί, ἐπιτελοῦμεν ἔργον ἱερόν. Διὰ τοῦτο, ἄλλωστε, καὶ ἡ ἀνάγκη τῆς συνεργασίας τῶν κληρικῶν μετὰ τῶν ἰατρῶν καὶ ὁλοκλήρου τοῦ νοσηλευτικοῦ προσωπικοῦ εἶναι ἀπαραίτητος διὰ τὴν σφαιρικὴν προσέγγισιν τῆς ὑγείας τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν πληρεστέραν καὶ ἀποτελεσματικωτέραν προστασίαν καὶ ἀποκατάστασίν της.
Ἰδιαιτέρως μάλιστα ἀπευθυνόμεθα πρὸς τοὺς νευρολόγους καὶ τοὺς ψυχιάτρους, οἱ ὁποῖοι κινοῦνται εἰς τὸ μεθόριον τῆς ψυχοσωματικῆς ἑνώσεως τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐπισημαίνομεν τὴν πρόσθετον ἀναγκαιότητα τῆς συνεργασίας μὲ τοὺς πνευματικοὺς πατέρας τῆς Ἐκκλησίας διὰ τὴν ἐπιτυχεστέραν ἐκπλήρωσιν τοῦ ἔργου των.
Ἂς μᾶς ἐπιτραπῇ ἡ ἀναφορὰ εἰς ἓν χαρακτηριστικὸν σχετικὸν βιωματικὸν καὶ πολὺ διδακτικὸν περιστατικόν: «...Μοῦ γράφεις πὼς κάτι σὲ ἀναστατώνει στὸν ὕπνο. Ἕνα παιδὶ ἐμφανίζεται μόλις κλείσεις τὰ μάτια καὶ γελᾷ μαζί σου, σὲ κοροϊδεύει, σὲ ἀπειλεῖ, σὲ τρομάζει... πῆγες εἶπες σὲ ἔξυπνους ἀνθρώπους καὶ ἔψαχνες φάρμακο. Ἐκεῖνοι σοῦ εἶπαν: «δὲν εἶναι τίποτα»! Ἐσὺ τοὺς εἶπες: «Ἀφοῦ δὲν εἶναι τίποτα διῶξτε αὐτὸ τὸ τέρας ἀπὸ μένα! Μά, μπορεῖ νὰ μὴ εἶναι τίποτα ἐκεῖνο ποὺ δὲν μ᾿ ἀφήνει νὰ ἡσυχάσω ἤδη τόσο καιρό;» Καὶ ἐκεῖνοι σοῦ ἀπάντησαν: «Ἄλλαξε ἀέρα, πήγαινε σὲ χαρούμενες παρέες, νὰ τρέφεσαι καλύτερα. Αὐτὸ εἶναι ἁπλῆ ὑποχονδρία... Ξέρω τέτοιους «ἔξυπνους»... Αὐτοὶ ἔπιασαν στὸ στόμα τους ἔτσι μερικὲς λέξεις ὅπως «ὑποχονδρία», «τηλεπάθεια», «αὐθυποβολή», μὲ τὶς ὁποῖες προσπερνοῦν τὴν ἀδιαμφισβήτητη πνευματικὴ πραγματικότητα καὶ σὲ καθημερινὴ βάση μιλοῦν στὸν ἀέρα, μὲ ἐλαφρότητα καὶ ἄγνοια... Διαβάζεις τὴν Ἁγία Γραφή; Ἐκεῖ ἔχουν εἰπωθῆ ὅλα, ὅλα ἔχουν ἐξηγηθῆ, πῶς καὶ γιατὶ οἱ νεκροὶ ἐκδικοῦνται τοὺς ζωντανούς. Διάβασε ἄλλη μιὰ φορὰ γιὰ τὸν Κάϊν, ὁ ὁποῖος λόγῳ τῆς δολοφονίας τοῦ ἀδελφοῦ του πουθενὰ καὶ ποτὲ δὲν εὕρισκε εἰρήνη. Διάβασε πῶς τὸ πνεῦμα τοῦ προσβεβλημένου Σαμουὴλ ἐκδικεῖται τὸν Σαούλ. Καὶ πῶς ὁ καϋμένος ὁ Δαβὶδ φρικτὰ βασανιζόταν, χρόνια καὶ χρόνια, λόγῳ τῆς δολοφονίας τοῦ Οὐριέ... Καὶ ἀκόμη θὰ βρῇς χιλιάδες καὶ χιλιάδες παρόμοιες περιπτώσεις ἀπὸ τὸν Κάϊν ἕως ἐσένα. Καὶ θὰ καταλάβῃς τὶ σὲ βασανίζει καὶ γιατί...» (Νικολάου Βελιμίροβιτς «Δρόμος χωρὶς Θεὸ δὲν ἀντέχεται», Ἱεραποστολικὲς ἐπιστολὲς Α΄, ἐκδόσεις «ἐν πλῷ»). Τὸ βίωμα αὐτὸ τῆς ἀγνώστου κυρίας ἑρμηνεύει ἀπόλυτα τὴν σχέσιν ψυχῆς καὶ σώματος, ἔργων καὶ συνειδήσεως, ὑγείας καὶ ἀσθενείας σωματικῆς καὶ ψυχικῆς, καὶ πόσον σημαντικὴ εἶναι ἡ «κατ᾿ ἄμφω» ὑγεία διὰ τὸν ἀνθρωπον, ὥστε νά «φύγῃ δρᾶμα πικρόν, βουλῆς Φαραωνίτου», καὶ ἡ ὁποία «κατ᾿ ἄμφω» ὑγεία στηρίζεται εἰς «τὴν οἰκείαν συνείδησιν, ἧς οὐδὲν ἐν κόσμῳ βιαιότερον» (Ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης, Μέγας Κανών, ς΄ τροπ. δ΄ ὠδῆς).
Tὴν ἰδίαν ἐμπειρίαν ἔχει καὶ ὁ ἀναφερθεὶς Μέγας Βασίλειος λέγων: «Ἡ δὲ ἀρετὴ λόγον ὑγιείας ἐπέχει. Καλῶς γὰρ ὡρίσαντό τινες ὑγίειαν εἶναι τὴν εὐστάθειαν τῶν κατὰ φύσιν ἐνεργειῶν. Ὃ καὶ ἐπὶ τῆς κατὰ ψυχήν εὐεξίας εἰπών, οὐχ ἁμαρτήσει τοῦ πρέποντος» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον Θ΄, P.G. 29,196C).
Σήμερον ἡ προστασία τῆς κατ᾿ ἄμφω ὑγείας ταύτης τοῦ ἀνθρώπου καθίσταται περισσότερον κάθε ἄλλης ἐποχῆς ἐπείγουσα καὶ ἐπιτακτική. Ὅλοι γνωρίζομεν πόσοι ἄνθρωποι δυσκολεύονται νὰ καλύψουν ἐπαρκῶς τὰς ἀνάγκας διὰ τὴν ψυχικὴν καὶ τὴν σωματικὴν ὑγείαν των. Γνωρίζομεν ἀκόμη πόσοι φθείρουν τὴν ὑγείαν των ἢ καὶ καταστρέφουν ἐντελῶς τὴν ζωήν των ἀπὸ τὰ ἄγχη καὶ τὰ δυσεπίλυτα προβλήματα ποὺ ἐπεσώρρευσε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ ἐπισωρρεύῃ ἡ ὀξυτάτη οἰκονομική, ἀλλὰ καὶ πρωτίστως ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ κρίσις τῆς ἐποχῆς μας. Νέοι μὲ πολύτιμα προσόντα καὶ διπλώματα παραμένουν ἄνεργοι ἢ ἀναγκάζονται νὰ ξενιτευθοῦν διὰ νὰ εὕρουν τὴν εὐκαιρίαν νὰ ἀσκήσουν τὸ ἔργον διὰ τὸ ὁποῖον προητοιμάσθησαν ἢ ἀκόμη καὶ οἱοδήτι ἄλλο ἔργον, πρὸς ἐξασφάλισιν τῆς ἐπιβιώσεως.
Ὁ τόπος αὐτὸς τῆς εὐλογημένης Ἑλλάδος, ὁ ὁποῖος ἀνέδειξε τόσους ἐπιφανεῖς πρωτεργάτας τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης καὶ διαθέτει ἄριστον ἰατρικὸν καὶ νοσηλευτικὸν προσωπικὸν δὲν πρέπει νὰ ἀδικηθῇ. Καὶ ἀδικεῖται ἀσφαλῶς ὅταν οἱ νέοι ἀναγκάζωνται νὰ τὸν ἐγκαταλείψουν ἐπιδιώκοντες νὰ σταδιοδρομήσουν ἀλλαχοῦ. Διὰ τοῦτο καὶ εἶναι ἀπαραίτητον νὰ καταβληθῇ κάθε δυνατὴ προσπάθεια ὑπὸ ὅλων μας καὶ νὰ ἀποφευχθῇ ἡ κοινωνικὴ αὕτη αἱμορραγία, ὥστε καὶ οἱ νέοι μας νὰ μὴ ἀδικῶνται ἀλλὰ νὰ σταδιοδρομοῦν ἐδῶ εἰς τὸν τόπον τῶν πατέρων μας, τὸν ἰδικόν μας τόπον, ὁ ὁποῖος δὲν πρέπει νὰ στερῆται τὴν παρουσίαν των ἀλλὰ νὰ προωθήσῃ τὸ ἐπαινετὸν ἔργον των.
Τὸ ἔργον καὶ ἡ ἀποστολὴ τῶν ἐργατῶν τῆς ὑγείας ἔχει, λοιπόν, ὑψίστην κοινωνικὴν σπουδαιότητα. Δὲν δυνάμεθα νὰ παραμένωμεν ἀδρανεῖς. Δὲν δικαιολογούμεθα νὰ μὴ συμπαριστάμεθα μὲ ἀγάπην καὶ ἀνιδιοτέλειαν εἰς τὸν πόνον καὶ τὰς ἀνάγκας τῶν συνανθρώπων μας. Ἄλλωστε καὶ σεῖς, καὶ πρῶτοι μεταξύ σας οἱ ἱδρυταὶ τοῦ Νοσοκομείου τούτου, ἔχουν ἐκδηλώσει καὶ ὑλοποιοῦν καθημερινῶς τὰ αἰσθήματα αὐτά, τὰ ὁποῖα εἶναι τόσον ἀπαραίτητα ἐντὸς τῆς παγκοσμιοποιουμένης καὶ συγχρόνως κατατεμαχισμένης καὶ ἐγωκεντρικῆς κοινωνίας μας.
Ἐργασθῆτε, λοιπόν, σᾶς παρακαλοῦμεν καὶ πατρικῶς προτρεπόμεθα μετὰ ζήλου καὶ αὐταπαρνήσεως εἰς τὸ ἱερὸν ἔργον τῆς διακονίας τῶν πασχόντων συνανθρώπων μας. Γίνετε φύλακες ἄγγελοι τῶν σωμάτων καὶ τῶν ψυχῶν των. Συμπαρασταθῆτε εἰς τὰς ἀσθενείας καὶ εἰς τὰς ταλαιπωρίας των. Χαρῆτε μὲ αὐτοὺς ποὺ χαίρονται διὰ τὴν θεραπείαν των. Πονέσατε μὲ αὐτοὺς ποὺ πονοῦν διὰ τὴν ἀσθένειάν των. Καὶ ὁ Θεὸς ποὺ βλέπει τὴν φιλοτιμίαν καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν προσοχήν σας πρὸς τὴν εἰκόνα Του, τὸν συνάνθρωπον, θὰ εὐλογήσῃ πλουσίως τὸ ἔργον καὶ τὴν ζωήν σας.
Ὁ ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων Κύριος καὶ Σωτὴρ ἂς σᾶς κατευθύνῃ εἰς τὴν ἄσκησιν τοῦ λειτουργήματός σας, φίλοι ἰατροὶ καὶ νοσηλευταί, διὰ τῆς Χάριτος καὶ τοῦ Ἐλέους Του. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου