© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τετάρτη 27 Μαρτίου 2013

ΚΥΚΛΟΣ «Espaйa!» [IV] / ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ


ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ

Λουκάς Καρυτινός
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, συνεχίζοντας τον Κύκλο «Εσπάνα», που  τελεί υπό την αιγίδα της Ισπανικής Πρεσβείας και του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, παρουσίασε στις 15 Μαρτίου 2013, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», ένα πλούσιο πρόγραμμα υπό την διεύθυνση του καταξιωμένου Αρχιμουσικού Λουκά Καρυτινού, με σολίστ τον εκπληκτικό βιολονίστα Ρουμπέν Μεντόθα [1989].

Στο πρώτο μέρος ακούσαμε τη σωζόμενη εισαγωγή για ορχήστρα από την όπερα «Οι ευτυχείς σκλάβοι» του πρόωρα χαμένου συνθέτη Χουάν Κρισόστομο Αρριάγα [1806-1828], την οποία συνέθεσε στα 13 του χρόνια και κέρδισε την προσωνυμία, ο«Ισπανός Μότσαρτ». Ο αρχιμουσικός Λουκάς Καρυτινός και η Ορχήστρα, πρωτοστατούντων των εγχόρδων, ανέδειξαν την νεανική φρεσκάδα του έργου, αλλά και την Μοτσάρτεια και Ροσίνια μνήμη της γραφή του.

Στη συνέχεια του πρώτου μέρους ακούσαμε την «Ισπανική Συμφωνία» του Edouard Lalo. Ίσως θα πρέπει  να αναφέρουμε ότι, αν και συμφωνία, οι σύγχρονοι μουσικολόγοι τη θεωρούν «Κοντσέρτο για Βιολί και Ορχήστρα». Ο Γάλλος μουσουργός συνέθεσε τη συμφωνία του αυτή, για τον Ισπανό  βιολονίστα και συνθέτη  Pablo de Serasate [1844-1908], στον οποίο και την αφιέρωσε. Στη Συμφωνία ενυπάρχουν ισπανικά μοτίβα καθώς ήταν τότε στη μόδα η ισπανική μουσική. Ο διάσημος βιρτουόζος την ερμήνευσε για πρώτη φορά στο Παρίσι το Φεβρουάριο του 1875. Να σημειώσουμε εδώ ότι ένα μήνα αργότερα, στις 3 Μαρτίου, δίδεται στην Όπερα Κομίκ του Παρισιού η πρεμιέρα της «Carmen» του George Bizet [1838-1875]. Οκτώ χρόνια πριν, το 1867, ο Serasate είχε ερμηνεύσει τη σύνθεση «Εισαγωγή και Ρόντο Καπριτσιόζο» του Saint Saёns [1835-1921], επίσης αφιερωμένη σ’ εκείνον. Εκτός από την «Ισπανική Συμφωνία» άλλη δημοφιλής και πολυπαιγμένη σύνθεση του Lalo είναι το «Κοντσέρτο για Τσέλο» γραμμένο ένα χρόνο αργότερα, το 1876. Φαίνεται ότι η «Ισπανική Συμφωνία», με τη νέα της φόρμα, τη «Μουσική» της Ομορφιά, την πλούσια χρωματική της ενορχήστρωση, επηρέασε τον Tchaikovsky στο να συνθέσει το αριστούργημά του, το «Κοντσέρτο για βιολί», έργο 35.

Ο νεαρός Ισπανός βιρτουόζος Ρουμπέν Μεντόθα ερμήνευσε με υπέρλαμπρο ήχο και θαυμαστή δεξιοτεχνία  την «Ισπανική Συμφωνία» υπό την υποδειγματική καθοδήγηση του Λουκά Καρυτινού, ο οποίος, με συνδημιουργό την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, κράτησε τις ευαίσθητες ισορροπίες που η συμφωνία απαιτεί, πρόβαλε όλα τα δυναμικά της στοιχεία και ανέδειξε τις πανέμορφες αρμονικές μελωδίες της!

Το δεύτερο μέρος παρουσίασε μεγάλο ενδιαφέρον γιατί ακούσαμε δύο «Δον Ζουάν», που τους χωρίζουν 127 χρόνια, δύο Γερμανών συνθετών, των, Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ [1714-1787] και Ρίχαρντ Στράους [1864-1949]. Έργα με διαφορετική σύλληψη και δομή αλλά με κοινό θέμα! Και εδώ η μαεστρία του Λουκά Καρυτινού! Όχι μόνο τόνισε τη διαφορετικότητα των δύο έργων, αλλά κατάφερε να συναρπάσει, αναδεικνύοντας με σύγχρονη ορχήστρα ένα έργο  εποχής, χωρίς να χάσει τίποτα από το ύφος και το στυλ του και με την ίδια ευκολία να περάσει στον Στράους και να αναδείξει το ρομαντικό και λυρικό του στοιχείο.

Ο Γκλουκ, συνθέτης Όπερας, ήταν κοσμοπολίτης όπως και ο Χέντελ. Ταξιδεύοντας δε στην Αγγλία συνδέθηκε με φιλία με τον συνθέτη του «Μεσσία» και φαίνεται ότι τον εκτίμησε ιδιαίτερα γιατί αργότερα στο σπίτι του τοποθέτησε το πορτραίτο του και έλεγε δείχνοντάς το: «Αυτό είναι το πορτραίτο του πιο εμπνευσμένου δασκάλου της τέχνης μας». Το 1761 συνθέτει το μπαλέτο «Δον Ζουάν», σε συνεργασία με τον χορογράφο Gaspare Angiolini, διευθυντή του Αυτοκρατορικού Μπαλέτου του Θεάτρου της Βιέννης. Αλλά τα σπουδαία έργα θα ακολουθήσουν ευθύς αμέσως και ο ίδιος θα επιμείνει στην άποψη ότι η ουσία της σύνθεσης  πρέπει να είναι το δράμα και όχι οι πρωταγωνιστές που το ερμηνεύουν. Το αριστούργημά του «Ορφέας και Ευρυδίκη» [1672], «Άλκηστις» [1767], «Ιφιγένεια εν Ταύροις» [1778], είναι μερικά από τα έργα του που έχουν μείνει στην ιστορία της Όπερας.      

Το 1888, ο Στράους, στα 24 χρόνια του, κάνει τη μεγάλη επιτυχία με το συμφωνικό του ποίημα «Δον Ζουάν», έργο  20, για μεγάλη ορχήστρα. Το συμφωνικό ποίημα είναι για τον ύστερο Ρομαντισμό ό,τι το Concerto grosso για την εποχή του Μπαρόκ. Ο Λιστ μόλις έχει παρουσιάσει τα Συμφωνικά του Ποιήματα, όταν ο Στράους  διευθύνει στις 11 Νοεμβρίου του 1889 τον «Δον Ζουάν» με την Ορχήστρα της Όπερας της Βαϊμάρης της οποίας ήταν Αρχιμουσικός. Μετά τη μεγάλη αυτή επιτυχία, όλοι τον θεωρούν φυσικό διάδοχο του Λιστ και ακόμα, το μεγαλύτερο εν ζωή συνθέτη μετά το θάνατο του Μπραμς. Ο ίδιος ο Στράους  στο τέλος  της συναυλίας θα πει: «Ο Δον Ζουάν είχε μεγάλη επιτυχία, ακουγόταν θαυμάσια και πήγε καλά. Απελευθέρωσε θύελλα χειροκροτημάτων μάλλον ασυνήθιστο για τη Βαϊμάρη». Το έργο βασίζεται στο ποίημα του Αυστριακού ποιητή Nikolaus Lenau [1802-1850]. Ο ήρωας διαφοροποιείται τόσο από αυτόν  του Τίρσο ντε Μολίνα όσο και από τον «Ντον Τζοβάνι» του Μότσαρτ. Ο Στράους σκιαγραφεί τον Δον Ζουάν ως μία πνευματική και ιδεαλιστική προσωπικότητα που αναζητά στην ιδανική γυναίκα τον απόλυτο έρωτα για τούτο και στο τέλος θυσιάζεται.

Έργο εξαιρετικής δυσκολίας, αφού το κάθε μέρος του απαιτεί μεγάλη δεξιοτεχνία, αλλά ο Λουκάς Καρυτινός εκμεταλλεύτηκε άριστα τις δυνατότητες  της Ορχήστρας, που βρίσκεται στην καλύτερη ώρα της και έπλασε μαζί της μια ερμηνεία με δραματικότητα, γοητεία, λυρισμό και υψηλή αισθητική συγκίνηση. Σε όλους ένα μεγάλο ΕΥΓΕ !!!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails