© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2010

π. Παναγιώτη Καποδίστρια: ΔΥΟ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΙ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΕΞΕΛΕΞΑΝ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΗΣΑΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ

Τον Ιανουάριο του 1889 δύο Ζακυνθινοί Αρχιερείς παρεπιδημούν στην Αλεξάνδρεια, κοντά στον τότε  Προεστώτα της  Εκκλησίας των Αλεξανδρέων Σωφρόνιο Δ΄. Πρόκειται για τον Αρχιεπίσκοπο πρώην Κερκύρας Αντώνιο τον Χαριάτη (1825-1892) και τον Αρχιεπίσκοπο Σινά και Ραϊθώ Πορφύριο Α΄ τον Μαρούδα (1831-1909).

Ο μεν πρώτος, ο Αντώνιος Χαριάτης (Ιεράρχης, ο οποίος από Κερκύρας έφθασε να εκλεγεί και Μητροπολίτης Αθηνών, αλλά δεν ίσχυσε τελικά η εκλογή του), έχει από το 1881 παραιτηθεί από τη Μητρόπολή του, εξαιτίας διαφόρων συκοφαντιών περί τα οικονομικά και έκτοτε ταξιδεύει ανά τον κόσμο και τις Ορθόδοξες Εκκλησίες: Το 1882 τελεί τα εγκαίνια του ναού της Αγίας Σοφίας στο Λονδίνο, ενώ ανακηρύσσεται διδάκτωρ της Οξφόρδης και τώρα (1889) βρίσκεται στην Μεγάλη Πόλη των Αλεξανδρέων.

Ο δεύτερος, ο Πορφύριος (κατά κόσμον Παναγιώτης) Μαρούδας, το φτωχόπαιδο από το χωριό Κοιλιωμένος της ορεινής Ζακύνθου, έχει αναδειχθεί Αρχιεπίσκοπος Σιναίου από το 1885 και ήδη διαπρέπει ως επιδέξιος πνευματικός «γεωργός» τού αγόνου της ερήμου, ενώ δεν εγκαταλείπει και τα Μετόχια της περιώνυμης Μονής, με πρώτο και καλύτερο αυτό το Καΐρου, όπου μεριμνά ιδιαιτέρως για την περιώνυμη Αμπέτειο Σχολή.

Ο Πάπας και Πατριάρχης, από Οικουμενικός Πατριάρχης, Αλεξανδρείας Σωφρόνιος Δ΄ (1798 ή 1802-1899), «ένας από τους σημαντικότερους Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως του 19ου αιώνα» (κατά τον εκκλησιαστικό ιστορικό Βλάσιο Φειδά), με σπουδαία δράση και στην Αλεξάνδρεια, δεν έχει καλές σχέσεις με τον Πορφύριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αλεξανδρείας πολέμησε πολύ τον Σιναίου, αναγκάζοντάς τον μάλιστα πολλές φορές να καταφύγει στη Σμύρνη και σε άλλους τόπους, ώσπου τελικά υπέβαλε την παραίτησή του -όντας και φιλάσθενος- στις 24 Απριλίου 1904 και απεβίωσε στο εν Χίω Μετόχιο των Σιναϊτών, το 1909.

Ο Γενάρης του 1889 είναι όμως και για τους τρεις ανωτέρω Ιεράρχες μια πολύ καλή χρονική στιγμή, κατά την οποία συναντώνται στην Αλεξάνδρεια. Στο δευτερόθρονο Πατριαρχείο κατ’ αυτή την εποχή το συνοδικό σύστημα υπολειτουργεί. Για λίγο καιρό ο Πατριάρχης Σωφρόνιος είναι ο μόνος Αρχιερέας του Θρόνου, δεδομένων ότι ο Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας Μητροπολίτης Θηβαΐδος Ματθαίος Βαλλινάκης απεβίωσε τον Νοέμβριο του 1888, τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου ο Πατριαρχικός Επίτροπος Καΐρου Μητροπολίτης Λιβύης Ιγνάτιος απομακρύνθηκε από τον θρόνο του, ενώ ο Μητροπολίτης Κυρήνης Σπυρίδων είχε κι αυτός αποβιώσει από τον Σεπτέμβριο του 1886.

Έτσι, όπως προκύπτει από τον Κώδικα 44 του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, οι τρεις προαναφερθέντες, «προτροπή και αδεία» του «Παναγιωτάτου και Μακαριωτάτου» Σωφρονίου συνάχτηκαν στον ναό του Αγίου Νικολάου Καΐρου και προέβησαν στην εκλογή νέου Μητροπολίτου Πενταπόλεως, μεταξύ τριών ιερομονάχων: Των Νεκταρίου Κεφαλά, Χρυσάνθου και Παϊσίου. Εντέλει υπερίσχυσε ο Νεκτάριος Κεφαλάς, ο μετέπειτα Άγιος (1846-1920).

Στον ίδιο Κώδικα απόκειται και η Πράξη της χειροτονίας του νέου Πενταπόλεως:

«Σήμερον τη 15 Ιανουαρίου 1889 σωτηρίου έτους, ημέρα Κυριακή συνεπεία του ανωτέρω υπομνήματος, ιερουργήσαντες Πατριαρχικώς εν τω ιερώ Ναώ του Αγ. Νικολάου μετά δύο Αρχιεπισκόπων του τε πρώην Κερκύρας Αντωνίου Χαριάτη και Σιναίου Πορφυρίου, προεχειρίσαμεν τον εν Ιερομονάχοις Αρχιμανδρίτην Νεκτάριον Καφαλάν εις μητροπολίτην της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Πενταπόλεως, την δε Πατριαρχικήν ημών ταύτην πράξιν κατεχωρήσαμεν εν τώδε τω ιερώ Κώδικι εις διηνεκή την ένδειξιν.

+ Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Σωφρόνιος»


Πλείστα όσα έχουν γραφεί και συντεθεί για τον Άγιο της εφαρμοσμένης Υπομονής Νεκτάριο, τον θαυματουργό. Ο σκοπός του σημειώματος αυτού είναι να καταδείξει τη συμμετοχή των Ζακυνθίων Ιεραρχών στην εκλογή και χειροτονία Του. Η ιστορική αυτή σύμπτωση, δεν επιθυμούμε να εκληφθεί ως κάτι το ιδιαίτερο, αλλά την επισημαίνομε, ώστε να προσληφθεί από τους σύγχρονους Ζακυνθίους, τους «περί πολλά τυρβαζομένους», ως μια ευλογία από τον λαοφίλητο Άγιο του Εικοστού Αιώνα και μια μικρή νύξη ευαισθητοποίησής μας περί του «ενός», του οποίου «εστί χρεία»!


Η Πράξη Εκλογής του Μητροπολίτου Πενταπόλεως Νεκταρίου Κεφαλά, όπως είναι καταγεγραμμένη στον Κώδικα 44 του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Φωτογραφίες Αρχιμανδρίτου Μελετίου Κούμανη, τον οποίον ευχαριστούμε.


Η Πράξη Χειροτονίας του Μητροπολίτου Πενταπόλεως Νεκταρίου Κεφαλά,όπως είναι καταγεγραμμένη στον Κώδικα 44 του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Φωτογραφίες Αρχιμανδρίτου Μελετίου Κούμανη, τον οποίον ευχαριστούμε.


Βιβλιογραφία

• Βλ(ασίου) Ιω. Φειδά, «Σωφρόνιος ο Γ΄ (1863-1866)», Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα, Αθήνα 1993, τ. 56, 268.
• Αρχιμανδρίτου Κλεόπα Στρογγύλη, Ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Ιστορική μελέτη βασισμένη σε αυθεντικές αρχειακές πηγές, Νέα Υόρκη 2001, σσ. 111-116.
• Πρωτοπρεσβυτέρου Παναγιώτη Καποδίστρια, Ζακυνθινοί Επίσκοποι στον Κόσμο, εκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, Ζάκυνθος 2004, σσ. 129-139.
Related Posts with Thumbnails