© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Η Ρ Ι Ο

Τρίτη 19 Μαΐου 2009

Το ξεπουπούλιασμα των σχολικών βιβλίων

Γράφει ο Παύλος Φουρνογεράκης

-Τι ειρωνεία, κύριε, μου είπε η Αγγελικούλα, άριστη μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου. Την ώρα που περιμέναμε στην τάξη τα θέματα των πανελληνίων εξετάσεων στη Νεοελληνική Γλώσσα, έλεγα στους συμμαθητές μου τη χαρά που θα νιώσω όταν αμέσως μετά τις εξετάσεις των Νεοελληνικών Κειμένων θα πάρω το βιβλίο και θα το κάνω φύλλο και φτερό, θα το ξεσκίσω, θα το ξεπουπουλιάσω όπως ξεπουπουλιάζει η μάνα μου τα τρυγόνια και ο άνεμος της παίρνει τα πούπουλα και τα διασκορπίζει στην αυλή του σπιτιού μας. Και … μετά ήλθε το θέμα της έκθεσης για το σκίσιμο των σχολικών βιβλίων. Και βέβαια έπαιξα θέατρο, έπρεπε να γράψω αλήθειες και όχι ηθικολογίες όπως έκανα. Φοβήθηκα όμως το βαθμολογητή. Αν πέσω σε κανέναν φανατισμένο φιλοκυβερνητικό και με θάψει στη βαθμολογία;

Είχε δίκιο, σκέφτηκα, η Κική Δημουλά όταν δήλωνε δυστυχής που ποιήματά της συμπεριλαμβάνονται στα πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα. Πρώτα σκοτώνουν το ποίημα και μετά αρχίζουν τη νεκροτομή οι αγχωμένοι αναλυτές και οι φιλόλογοι των σχολείων και των φροντιστηρίων. Το ξεπουπουλιάζουν, το αποστεώνουν και το οδηγούν στην πλήρη απαξίωση. Οι μέθοδοι μαθαίνονται παπαγαλία συνοδευόμενοι από το φόβο μήπως ξεφύγει κάτι «σημαντικό» σε ένα εξοργιστικό όργιο φαντασίας που υπαγορεύει το εξετασιοκεντρικό εκπαιδευτικό μας σύστημα.

Δεν σχίζουν όλοι οι μαθητές τα σχολικά τους βιβλία, αλλά ούτε και όλα τα βιβλία. Έχει να κάνει με τις προτιμήσεις του καθενός σε σχέση με το αντικείμενο αλλά και σε σχέση με τη χημεία που δημιουργείται ανάμεσα στο δάσκαλο και το μαθητή. Οι μαθητές που τα σχίζουν όλα αρνούνται να υποταχθούν στο περιεχόμενο και τον τρόπο μετάδοσης της γνώσης και παραδίδονται χωρίς δισταγμό στην εκρηκτικότητα της εφηβικής ηλικίας.

Ο μαθητής από το πολυκλαδικό που έπαιρνε αποβολές κι έσχιζε τα βιβλία του δεν ήταν κακός νέος και το αποδεικνύει με τη σημερινή επιτυχημένη επαγγελματική του σταδιοδρομία. Το καθαρό κόσμιο εστιατόριο με τους εύγευστους ποιοτικούς του μεζέδες στο λόφο πάνω από την πόλη χαρίζει όμορφες γευστικές απολαύσεις κι ο ίδιος αισθάνεται δημιουργικός κι ωφέλιμος στην κοινωνία. Γι' αυτόν η γνώση θα προέλθει από την εμπειρία της ζωής ή από την εικόνα της σύγχρονης ηλεκτρονικής επικοινωνίας και όχι από τα σχολικά βιβλία.

Είναι άξιο προσοχής το γεγονός ότι οι μαθητές σχίζουν τα σχολικά βιβλία όχι όμως και τα βοηθήματά τους που τα έχουν αγοράσει οι γονείς τους κι έχουν ξεπουπουλιαστεί οικονομικά. Τα σχολικά βιβλία μοιράζονται δωρεάν, είναι δημόσιο αγαθό και γι αυτό κακοποιείται όπως όλα τα δημόσια στη χώρα μας. Διάγουμε την εποχή της ιδιώτευσης, δηλαδή την εποχή της ηλιθιότητας, αφού πιστεύουμε ότι ό,τι ανήκει στην πόλη, στο σύνολο των κατοίκων, αυτό δεν είναι και δικό μας και γι αυτό μπορούμε να αδιαφορούμε ή και να το καταστρέφουμε.

Είναι γνωστό ότι σε πολλές χώρες τα βιβλία επιστρέφονται και μάλιστα σε καλή κατάσταση στο τέλος σχολικής χρονιάς για να δοθούν στους επόμενους μαθητές. Εμείς ούτε για την ανακύκλωσή τους δε φροντίζουμε. Πόσος χρόνος όμως χρειάζεται για να αλλάξει η νοοτροπία του μαθητή, που η οικογένειά του πετάει τα σκουπίδια από το μπαλκόνι του σπιτιού του αντί να τα πηγαίνει στον κάδο απορριμμάτων;

Χρειάζονται οι νόμοι της πολιτείας που θα εφαρμόζονται, χρειάζονται όμως και πρωτοβουλίες με όραμα και μεράκι για την αλλαγή νοοτροπίας. Τα περιβαλλοντικά προγράμματα, για παράδειγμα, που γίνονται στα σχολεία θα έπρεπε να μη στέκονται στη θεωρητική προσέγγιση, αλλά να προχωρούν και σε δράσεις. Η ανακύκλωση των βιβλίων και των χαρτιών θα μπορούσε να είναι μία απ' αυτές. Προς αυτή την κατεύθυνση θα έπρεπε να προσανατολίζονται και οι αξιωματούχοι της εκπαίδευσης και σε τοπικό επίπεδο αντί να βουλιάζουν πολλές φορές στον ατέλειωτο βάλτο της διεκπεραίωσης της γραφειοκρατίας.

Οι σημερινοί μαθητές είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με την ηλεκτρονική εικόνα παρά με το βιβλίο. Το σχολικό βιβλίο τους φαίνεται περιορισμένο και μονότονο συγκρίνοντάς το με την ποικιλία, το χρώμα και τους ορίζοντες του διαδικτυακού πληκτρολογίου. Πολλές φορές είναι δυσνόητο, πυκνογραμμένο κι αποκρουστικό. Παρόλα αυτά αρκετοί επισκέπτονται τη σχολική βιβλιοθήκη, αυτό το "φαρμακείο ψυχής", και με πολύ σεβασμό επιδίδονται σε ένα άλλο είδος ξεπουπουλιάσματος, εκείνο της βαθιάς διείσδυσης στα μυστήρια της γνώσης και μάλιστα της ψυχολογίας σε μια περίοδο που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα προσωπικά νεανικά τους ψυχολογικά προβλήματα.

Η παραδοσιακή συγκρουσιακή σχέση μαθητή και σχολικού βιβλίου μπορεί να αλλάξει με ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα που θα έχει ως γνώμονα να καλλιεργήσει τις ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες του μαθητή και θα μαθαίνει τη γοητεία του γραπτού λόγου σε μία προοπτική ευρύτερης καλλιέργειας χωρίς εξαναγκασμούς και ασυνέπειες. Ίσως το πολλαπλό βιβλίο που θα υπάρχει στη βιβλιοθήκη του σχολείου, θεσμός υποχρεωτικός και αναμφισβήτητος, σε συνδυασμό με προσωπικούς φορητές υπολογιστές και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή δώσει μια άλλη διάσταση στο εκπαιδευτικό σύστημα και στο ξεπουπούλιασμα των σχολικών βιβλίων. Θα είναι η νοστιμιά και η απόλαυση της γνώσης, εξισορροπητική προσωπικών και κοινωνικών παθών και αντιλήψεων στην πορεία για την ολοκλήρωση.
Ζάκυνθος 19-5-2009

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails