Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ ΥΠΟ ΤΟΝ ΣΤΕΦΑΝΟ ΤΣΙΑΛΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ

ΑΠΟ ΤΟ ΧΙΛΤΟΝ ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΑΥΛΙΩΝ

ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ γράφει η ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ

Μία Συνέντευξη Τύπου, μία «Avant Première» και η εναρκτήρια Συναυλία της Παρασκευής 3 Οκτωβρίου, τρεις εκδηλώσεις από την ΚΟΑ, η πρώτη στο ΧΙΛΤΟΝ -χορηγός φιλοξενίας-, η δεύτερη στον Κήπο του Μεγάρου, η Τρίτη στην Αίθουσα Συναυλιών του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών έγιναν με εξαιρετική επιτυχία. Ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Στέφανος Τσιαλής [βλ. διπλανή φωτό], με το επικοινωνιακό χάρισμά του και τις πρώτες κινήσεις του, άφησε θετικές  εντυπώσεις. Κράτησε ό,τι καλό έκανε ο προκάτοχός του Βασίλης Χριστόπουλος, όπως, τους θεματικούς κύκλους και τις εισαγωγικές ομιλίες πριν από κάθε συναυλία στις οποίες θα συμμετάσχει και ο ίδιος, ενώ ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης συνεχίζει την τόσο επιτυχημένη επιμέλεια των κειμένων του προγράμματος όπως και το G. DESIGN STUDIO, συνεχίζει τον υψηλής αισθητικής σχεδιασμό των προγραμμάτων της Κρατικής Ορχήστρας.

Τρεις είναι οι θεματικοί κύκλοι. Ο πρώτος, «Σλάβικη Ψυχή», που παρακολουθήσαμε, ολοκληρώνεται στις 29 Μαΐου. Ο δεύτερος κύκλος, «Γερμανοί Ρομαντικοί», με την ευγενική υποστήριξη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, θα αρχίσει στις 21 Νοεμβρίου και θα κλείσει στις 15 Μαΐου και ο τρίτος Κύκλος, «Η Γαλλία στη Μουσική», έχει και φέτος συμπαραστάτη το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και ξεκινά στις  27 Φεβρουαρίου για να ολοκληρωθεί στις 22 Μαΐου.

Μεγάλα ονόματα εξασφάλισε η ΚΟΑ παρά την οικονομική  δυσπραγία,  όπως ο πιανίστας Πιερ Λοράν Αιμάρ, ο κλαρινετίστας Ντμίτρι Ασκενάζυ, οι αρχιμουσικοί Κρίστοφ Πόππεν και Γιούραϊ Βαλτσουχά, η Κινέζα βιολονίστα Τιάνγουα Γιανγκ, ο Ινδονήσιος μαέστρος Αντριάν Πρανπάβα και βέβαια οι Έλληνες καταξιωμένοι συνθέτες Μίκης Θεοδωράκης και Θεόδωρος Αντωνίου. Συνεχίζονται επίσης οι Μουσικές Δωματίου στο Gazzarte και το Ωδείο «Φίλιππος Νάκας», καθώς και τα τόσο σημαντικά εκπαιδευτικά και κοινωνικά της πρόγραμμα. (Για περισσότερες πληροφορίες στο www.koa.gr).

Η Συναυλία στον κήπο συγκίνησε ιδιαίτερα με «Τα ερείπια των Αθηνών», έργο 113  του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν και τους Ελληνικούς Χορούς του Νίκου Σκαλκώτα «Πελοποννησιακός», «Ηπειρώτικος», «Κλέφτικος», που με χαρά ακούσαμε τον κόσμο να τους σιγοτραγουδά, αλλά και τους δημοφιλέστατους «Ουγγρικούς Χορούς», αρ. 5 και 6 του Γιοχάνες Μπραμς.  Στη συνέχεια ολίγη «ελαφρά» μουσική ακούστηκε ευχάριστα στη δροσιά του κήπου, όπως το «Berliner Luft» και «Folies  bergères»  του Πάουλ Λίνκε, τα «Ρόδα από το Νότο», βαλς έργο 388 του Γιόχαν Στράους (υιού). Ελπίζουμε όμως η ΚΟΑ να κρατήσει τον ιστορικό προσανατολισμό της στην Κλασική Μουσική γιατί στη χώρα μας, η ελαφρά μουσική, φρονούμε, καλύπτεται επαρκώς από άλλα συγκροτήματα ώστε δεν συντρέχει κανένας λόγος να ασχοληθεί και η Κρατική μας Ορχήστρα με αυτό το είδος. Προς το τέλος του προγράμματος, την τιμητική της είχε η Μουσική για τον κινηματογράφο, όπως αποσπάσματα από τις ταινίες «Καζαμπλάνκα», «Ο Μονομάχος» και «Πειρατές της Καραϊβικής». Ο Αρχιμουσικός με την Κρατική Ορχήστρα, στη μουσική διαδρομή από το κλασικό, στο ανάλαφρο και στον κινηματογράφο, ανέδειξε όλα αυτά τα στοιχεία που δίδουν την  ιδιαιτερότητα στο κάθε μουσικό είδος και δεν παρέλειψε, εκτός προγράμματος, να μας προϊδεάσει για τη συναυλία της Παρασκευής με έναν «Σλάβικο Χορό» του Ντβόρζακ.

Στην  εναρκτήρια συναυλία «Σλάβικη ψυχή (Ι)», που δόθηκε στις 3 Οκτωβρίου, η Ορχήστρα ερμήνευσε δύο έργα του Αντονίν Ντβόρζακ (1841-1904), το «Καρναβάλι, εισαγωγή για ορχήστρα, έργο 92», τη «Συμφωνία αρ.8 σε σολ μείζονα, έργο 88» και το «Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ.1 σε μι ελάσσονα, έργο 11», του Φρεντερίκ Σοπέν (1810-1849), με σολίστ τον Θοδωρή Τζοβανάκη που ακόμα θυμόμαστε την εξαιρετική ερμηνεία του στο «Κοντσέρτο για Πιάνο και Ορχήστρα» του Πολωνού συνθέτη Βιτόλντ Λουντοσλάφσκι.

Θοδωρής Τζοβανάκης

Η «Εισαγωγή Καρναβάλι», από τις δημοφιλέστερες μιας τριλογίας εισαγωγών για ορχήστρα, γράφτηκε το 1891 μαζί με τις άλλες δύο, «Φύση» και «Οθέλλος», που παρουσιάστηκαν στην Πράγα υπό την μπαγκέτα του Συνθέτη τον Απρίλιο του 1892. Ο Αρχιμουσικός Στέφανος Τσιαλής με την Ορχήστρα, μας μύησε στα βήματα του οδοιπόρου και μας έκανε μάρτυρες της άφιξής του κατά το σούρουπο σε μια πόλη όπου γιορτάζεται το καρναβάλι, υπογραμμίζοντας τη Χαρά της Ζωής με χορούς και με τραγούδια, ενώ το ερωτευμένο ζευγάρι, που αναπαρίσταναν το Φλάουτο και το Αγγλικό Κόρνο, ήταν μια εξαίσια ανάσα λυρικού ερωτισμού στο ξέφρενο γλέντι!

Το «Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα αρ. 1σε μι ελάσσονα, έργο 11» του Φρεντερίκ Σοπέν, γράφτηκε το 1830 και πρωτοπαίχτηκε στη Βαρσοβία στις 11 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς με τον συνθέτη στο πιάνο. Ήταν ένα από τα αποχαιρετιστήρια κοντσέρτα που έδωσε ο νεαρός Σοπέν πριν εγκαταλείψει την πολύπαθη πατρίδα του για τη Βιέννη και μετά για το  Παρίσι που έμελλε να μείνει ως το τέλος της ζωής του.  Αν και είναι το δεύτερο κοντσέρτο του Συνθέτη, το αφιερωμένο στον παιδαγωγό του και περίφημο πιανίστα Friedrich Kalkbrenner, είναι γνωστό ως πρώτο γιατί προηγήθηκε η έκδοσή του. Δύο συνθέτες θαύμαζε ιδιαίτερα ο Σοπέν, τον Μπαχ και τον Μότσαρτ οι οποίοι μοιάζει να είναι παρόντες στις ιδιοφυείς  συλλήψεις του. Ήταν φίλος του μεγάλου ζωγράφου Ευγένιου Ντελακρουά, ο οποίος  μας χάρισε, με τις αδρές πινελιές του, ένα θαυμάσιο πορτραίτο του μελαγχολικού του φίλου! Ο Σοπέν είχε εξαιρετικά αντανακλαστικά στα δάχτυλα, στο αυτί και ένα μυαλό αξιοζήλευτο. Ωρίμασε γρήγορα, είχε φυσική τεχνική, συνέθεσε για το όργανο που αγαπούσε και ανέδειξε τόσο τον ηχητικό του πλούτο όσο και την μελωδικότητά του. Ο Θοδωρής Τζοβανάκης, πιανίστας με σπάνια ευαισθησία,  ερμήνευσε,  με την λαμπερή δεξιοτεχνία του όλες τις «κρύφιες» αρμονικές και μελωδικές φράσεις του Σοπέν. Η Ορχήστρα «Εν αρμονία», με τον Μαέστρο της και τον πιανίστα, Ορχήστρα εναργής, λυρική, γαλήνια και κάποτε «επιθετική» στήριξε θαυμάσια τον σολίστ, ώστε να αναδείξει τον φανταστικό, αρμονικό  ήχο του πιάνου του και  να  δικαιώσει τον τίτλο που έχουν απονείμει στο Σοπέν: Ποιητής του Πιάνου!

    

Η «Όγδοη Συμφωνία» γνώρισε αμέσως την επιτυχία, όταν πρωτοπαίχτηκε τον Φεβρουάριο του 1890 στην Πράγα, υπό την μπαγκέτα του Συνθέτη, αλλά και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Η Σύνθεση, με βαθιές επιρροές από τη σπουδαία παραδοσιακή μουσική της πατρίδας του της Βοημίας που τόσο αγαπούσε, γράφτηκε μέσα σε δυόμιση μήνες περίπου,  από τις 26 Αυγούστου ως τις 8 Νοεμβρίου του 1889 με αφορμή την εκλογή του  συνθέτη στην Ακαδημία της Πράγας.  Ευχαριστώντας  για την τιμητική εκλογή του ο Ντβόρζακ αφιέρωσε τη Συμφωνία του «Στην Ακαδημία της Βοημίας και στον Αυτοκράτορα Franz Joseph για τη στήριξή του στα γράμματα και στις τέχνες».

Ο Αρχιμουσικός ο Στέφανος Τσιαλής, σε απόλυτη συνεργασία με την Ορχήστρα, ανέσυρε μέσα από την πλούσια τσέχικη παράδοση, διάχυτη στο έργο του συνθέτη, το συναισθηματικό μεγαλείο της σλάβικης ψυχής, τον λυρισμό, τον αυθορμητισμό και ανέδειξε τη σπουδαία συμφωνική γραφή του Ντβόρζαρκ. Θαυμάσια τα Βιολοντσέλα της αρχής, τα Φλάουτα στη συνέχεια  και γενικά ολόκληρη η Ορχήστρα δημιούργησαν μια «ονειρική» ατμόσφαιρα με εναλλασσόμενα συναισθήματα, νοητούς παραδοσιακούς βοημικούς χορούς, βαλς γεμάτα χάρη και γοητεία. Εξαιρετική ερμηνεία! Προσβλέπουμε στη συνέχεια.