Η άγνοια της νιότης στα κάγκελα των καταλήψεων

Γράφει ο Παύλος Φουρνογεράκης

Θλίψη και απογοήτευση προκαλεί το πρωινό θέαμα των αλυσοδεμένων εισόδων των σχολείων, εκεί που μεταγγίζεται η γνώση, θεμελιώνεται η ηθική, κι εδραιώνεται η ελευθερία.

Μια μικρή ομάδα παιδιών, συνήθως από εκείνα που δεν κατανοούν την αξία της γνώσης ή δεν ενδιαφέρονται για το είδος της παρεχόμενης εκπαίδευσης, εγκλωβίζονται σε κάγκελα (που σκοπός τους είναι να προστατεύουν όσους επιβουλεύονται έργο αγαθό), προκειμένου να υπηρετήσουν την οκνηρία και την άγνοια ή ακόμα περισσότερο την εμπειρία της αντιπαράθεσης με τη γενιά των μεγάλων. Κάπως έτσι θα μπορούσε να ερμηνεύσει κανείς τα πραγματικά αίτια, αν αναγνώσει τα προχειρογραμμένα «αιτήματά τους»: χαρτί και σαπούνι τουαλέτας, στέγαστρο για τη βροχή, καθαρότεροι χώροι, … Αυτά δε μπορούν να αποτελούν την αιτία μιας τόσο ακραίας, επαναστατικής διεκδικητικής συμπεριφοράς.

Οι καταλήψεις που άρχισαν στο τέλος της δεκαετίας του ΄80 είχαν διαφορετικό περιεχόμενο και παλμό. Τις αποφάσιζαν οι γενικές συνελεύσεις των μαθητών, ήταν μαζικές, ευρηματικές και πολλές φορές είχαν αποτέλεσμα. Σήμερα είναι ρετρό, ξεπερασμένες, άοσμες και αναποτελεσματικές. Αποφασίζονται και πραγματοποιούνται από μικρές εξωθεσμικές ομάδες μαθητών κι εξωσχολικών και στη συνέχεια αναζητούνται «αιτήματα» και υποστηρικτές. Η κατάληψη διαρκεί λίγες πρωινές ώρες και η πλειονότητα των μαθητών γεμίζει τα ταμεία των καφενείων της πόλης με τις ευλογίες και των γονέων τους. Μήπως θα έπρεπε αλήθεια σ΄ αυτούς να αναζητήσουμε τη φημολογούμενη υποκίνηση των καταλήψεων και όχι στους καθηγητές που μοχθούν για την αγωγή των μαθητών;

Ποια μέριμνα, φροντίδα, ενδιαφέρον δείχνουν οι γονείς για τα παιδιά τους όταν αυτές τις ημέρες της κατάληψης δε βρίσκονται έξω από το χώρο του σχολείου προκειμένου να αντιδράσουν, να αναπτύξουν διάλογο, να κινητοποιηθούν για τη λύση προβλημάτων; Γιατί να συνωμοτούν στη γελοιοποίηση ενός χώρου κι ενός έργου από τον οποίο προσδοκούν τον εξανθρωπισμό των απογόνων τους;
Είναι από όλους παραδεκτό, ότι διατηρούμε ένα κακό εξετασιοκεντρικό σύστημα εκπαίδευσης που συρρικνώνει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών γιατί επιβάλλει ένα αναγκαίο κακό, το φροντιστήριο. Όλοι διαμαρτύρονται και φωνασκούν στα λόγια και όχι στις πράξεις, και θεωρούν υπεύθυνους τους καθηγητές, ενώ στην πολιτική θα έπρεπε να αναζητήσουν τις ευθύνες.

Η φετινή χρονιά άρχισε με τις καλύτερες προοπτικές, γιατί έγινε έγκαιρα η στελέχωση των σχολείων και ο θεσμός της εσωσχολικής βοήθειας θα άρχιζε να λειτουργεί σε ικανοποιητικό χρόνο. Οι καταλήψεις αποτελούν τροχοπέδη για φθηνότερη εκπαίδευση με την πρόσθετη διδακτική στήριξη, για καινοτόμες δράσεις και προγράμματα όπως περιβαλλοντικά, αγωγής υγείας, πολιτισμού και άλλα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι αυτά που προσφέρουν βιωματική μάθηση, αρέσουν στους μαθητές και δίδουν μια άλλη μορφή στο σχολείο, δημιουργική κι ευχάριστη. Όταν συρρικνώνεται ο χρόνος λειτουργίας των σχολείων αυξάνεται και ο βαθμός άγνοιας των μαθητών και η αναγκαιότητα των φροντιστηρίων. Ο πραγματικός αγώνας επομένως γίνεται όταν προστατεύεται αυτός ο χρόνος και χρησιμοποιείται για την απόκτηση όπλου φοβερού, εκείνου της γνώσης, που κάνει ικανό τον άνθρωπο να σπάσει τις αλυσίδες και να αλλάξει το κατεστημένο.

Οι αδυναμίες των μεγάλων, δυστυχώς, μεταφέρονται στα παιδιά. Οι πολιτικοί βρίσκουν το καλλιεργημενο έδαφος της αδιαφορίας και της απάθειας για να ικανοποιήσουν ιδιωτικά συμφέροντα και σκοπούς και η γνώση αλυσοδεμένη βογκά στα κάγκελα της φυλακής που ανοίγει όταν κλείνει το σχολείο.

Φωτό: Πορφύρης